etyka_-_wyklad.docx

ETYKA ZAWODOWA FUNKCJONARIUSZY SŁUŻB PAŃSTWOWYCH

Literatura:

Podstawowa:

1.      Iwona Bogucka i Tomasz Pietrzykowski „Etyka w administracji publicznej” wyd. LexisNexis 2010r

Uzupełniająca:

1.      Stefan …???……… „Odkryć sens życia swej pracy”

2.      Jerzy Stępień i Barbara Bittner „Wprowadzenie do Etyki zawodowej” wyd. eMPi2 2000r.

ETYKA - (z gr. ἦθος ethos – "zwyczaj") – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.

Etyka wprowadza pojęcie zła!

Współczesny podział teorii etycznych zaproponowany przez Rudolfa Carnapa:

·         Ze względu na zakres obowiązywania norm moralnych:

o        teorie obiektywistyczne – zakładają one, że normy etyczne mają charakter uniwersalny i można je wywieść z ogólnych założeń, a następnie zastosować do wszystkich ludzi.

o        teorie subiektywistyczne – zakładają one, że normy etyczne są wytworem poszczególnych ludzi. Prowadzi to do wniosku, że jeśli istnieją jakieś wspólne normy, to są one wynikiem podobnej zawartości umysłów większości ludzi, lub nawet że nie ma czegoś takiego jak wspólne normy i każdy posługuje się swoim prywatnym systemem nakazów moralnych.

·         Ze względu na źródło pochodzenia norm moralnych:

o        naturalizm – systemy takie próbują wywodzić normy moralne z nauk przyrodniczych i ew. społecznych.

o        antynaturalizm – systemy takie starają się dowodzić, że normy moralne muszą pochodzić z "góry", np. od Boga lub z przesłanek ściśle racjonalnych bez odnoszenia się do danych eksperymentalnych

o        emotywizm – systemy te traktują nakazy moralne jako wyraz i przedłużenie ludzkich emocji, lub bardziej ogólnie jako efekt działania ludzkiej psychiki i w związku z tym nie ma sensu szukać ani naturalistycznych, ani antynaturalistycznych źródeł tych nakazów, a moralność jest po prostu jednym ze zjawisk psychologicznych.

·         Ze względu na ocenę zachowań ludzi:

o        motywizm – systemy motywistyczne zakładają, że o moralnej ocenie danego czynu decyduje przede wszystkim motyw. Według tych teorii nie można uznać czynu za moralnie słuszny, niezależnie od jego końcowego efektu, jeśli nie został podjęty z dobrą intencją.

o        efektywizm – systemy efektywistyczne zakładają, że o moralnej ocenie danego czynu decyduje wyłącznie jego efekt. Jeśli czyn został dokonany bez intencji lub nawet ze złą intencją ale przyniósł dobry efekt, to można go uznać za moralnie słuszny.

o        nominalizm – systemy takie abstrahują zarówno od motywu jak i efektu. Traktują one dobro i zło jako niedefiniowalne pojęcia pierwotne. Dobre w obrębie danego systemu moralnego jest po prostu to, co jest zgodne z nakazami tego systemu. Wobec tego ani motyw, ani efekt nie mają znaczenia w ocenie moralnej danego czynu, lecz po prostu zgodność tego czynu z nakazami moralnymi.

Intelektualizm Sokratesa – Intelektualizm etyczny -  pogląd głoszący, że postępowanie człowieka zależy wyłącznie od jego wiedzy na temat dobra i zła. Człowiek wiedzący co dobre nie może czynić źle – jeśli zatem źle postępuje, oznacza to, że jego wiedza na temat dobra jest niepełna.

„Dobro jest niczym innym jak następstwem wiedzy a zło wychodzi z niewiedzy”

W dobie Sokratesa: POŁOŻNIK          NAUCZYCIEL

CZŁOWIEK JEST DOBRY BO JEST ROZUMNY

W pojęciu PLATONA – Idealizm obiektywny Platona oparty jest na istnieniu dwóch światów czyli na świecie idei –doskonałym i świecie odbijającym te idee. Świat idei, który jest doskonały, identyczny z bóstwem, bądź stanowi jego twór, jest absolutny, jego prawa są niezmienne i trwałe, oparte na zasadach hierarchii i jedynie mędrzec może przeniknąć jego tajemnice, dlatego też może zbliżyć państwo di idealnego wzorca tworząc organizację doskonałą odpowiadającą ideom dobra , sprawiedliwości, piękna, prawdy, mądrości Świat odbijający te idee to świat niedoskonały, który stanowi odbicie tego świata idei. U Platona istnieje wieczny Demiurg (budowniczy) wieczna materia i idea. Jest to filozofia oparta na poszukiwaniu idealnego POLIS. Oparta na idealizmie. Idea jest pierwotna, wieczna, trwała, absolutna i doskonała

Etyka pochodzi z dekalogu

ARYSTOTELES:

Refleksja nad moralnością.

Wprowadził pojęcie dualizmu.

Według Arystotelesa: „To co jest etyczne; to jest szczęście” (EUDAJMONIA)

Eudajmonia – termin filozoficzny stosowany powszechnie w filozofii życia starożytnej Grecji. Eudajmonia nie miała nigdy ściśle określonej definicji i rozmaici greccy filozofowie rozumieli ten termin w różny sposób. W najbardziej ogólnym sensie jest to stan pełnego, racjonalnie uzasadnionego zadowolenia i satysfakcji z własnego życia, którego osiągnięcie było podstawowym celem każdego rozsądnego człowieka.

- Dla Platona i Sokratesa eudajmonia była stanem poczucia doskonałości swojego życia. Eudajmonię osiągał ten, kto na starość patrząc wstecz na swoje życie, mógł powiedzieć, że przeszedł przez nie w godny sposób, robił zawsze to, co do niego należało, i że nie żałuje żadnych swoich decyzji.                                                                                                               - Dla Arystotelesa oraz dla Epikura eudajmonia była stanem ducha, który osiągało się w momencie zrównoważonego zaspokojenia wszystkich swoich potrzeb, zarówno cielesnych jak i duchowych.                                                                                                                           - Dla hedonistów eudajmonia była równoważna odczuwaniu przyjemności. Osoba, która w danym momencie odczuwa więcej pozytywnych niż negatywnych bodźców, jest wg hedonistów automatycznie w stanie eudajmonii.                                                                         - Dla stoików eudajmonia była stanem wewnętrznym, dostępnym wyłącznie ludziom oświeconym, który osiągało się przez spokojną akceptację zewnętrznych zdarzeń, niezależnie od tego czy były pozytywne czy nie, rezygnację z dążenia do przyjemności za wszelką cenę, oraz uczciwe i rzetelne spełnianie swoich obowiązków. Człowiek prawdziwie oświecony potrafi być w tym stanie cały czas, niezależnie od czynników zewnętrznych.

- W pojęciu zawodowym – Spełnienie zawodowe!!!!!

Znalezienie umiarkowania pomiędzy skrajnościami.

Rzeczy materialne również są wartościami.

EMPIRIA w zakresie Etyki – czyli metoda prób i błędów.

IMPERATYW ETYCZNY (imperatyw kategoryczny Kanta):

1.      Postępuj tak, jak gdyby maksyma twojego postępowania przez twoją wolę miała się stać ogólnym prawem przyrody.

2.      Postępuj tak, byś człowieczeństwa tak w swej osobie, jak też w osobie każdego innego używał zawsze zarazem jako celu nigdy tylko jako środka.

3.      Postępuj tak, żeby wola dzięki twej maksymie mogła zarazem uważać samą siebie za powszechnie prawodawczą.

EPIKUR - był jednym z najważniejszych filozofów tzw. drugiej fazy greckiej filozofii klasycznej, w której dominowały zagadnienia filozofii życia - czyli rozważania na temat jak osiągnąć pełne szczęście (także stan ataraksji).

CNIK (w odniesieniu do etyki) – HIPOKRYTA (konformista): jest to pogląd, który twierdzi, że świat który funkcjonuje, że trzeba się od niego oderwać.

DIOGENEZ w beczce: (Legenda): Pewnego razu opalającego się Diogenesa odwiedził sam Aleksander Wielki, który powiedział, że spełni jego każde życzenie. Na to Diogenes odparł, że jego jedynym życzeniem jest, aby Aleksander przesunął się nieco, bo zasłania mu słońce.

CYNIZM – Oderwanie się od świata realnego.

MOTYWIZM – o tym czy coś jest etyczne decyduje motyw.

RÓŻNICA MIĘDZY ETYKA A MORALNOŚCIĄ

ETYKA – dział filozofii zajmujący się budowa moralności.

MORALNOŚĆ – to zbiór dyrektyw w formie rozkazu, np.: NIE ZABIJAJ! NIE KRADNIJ!

Celem etyki jest dochodzenie do źródeł powstania moralności.

Badanie efektu jakie moralność lub jej brak wywiera na ludzi.

Moralność nie jest nauką. Nauką jest etyka. Nie ma moralności naukowej. Etyka jest zbiorem zdań więc nie nakazów.

Pytania etyczne:

1.      Jak jest?

2.      Jak być powinno?

3.      Czemu tak jest a nie inaczej?

REGULATORY ŻYCIA SPOŁECZNEGO

ART. 148 Kodeksu Karnego

ZABÓJSTWO!

Regulatorami są systemy normatywne:

1.      Normy religijne.

2.      Normy moralne.

3.      Normy prawne.

4.      Normy obyczajowe.

5.      .

SANKCJE:

1.      Normy religijne - Wykluczenie ze wspólnoty. Ekskomunika.

2.      Normy moralne – Wyrzuty sumienia.

3.      Normy prawne – forma regulacyjna, forma represyjna (sanacyjna), forma wychowawcza.

4.      Normy obyczajowe – rady przekazywane „z dziada pradziada”. Ostracyzm.

OSTRACYZM – Wykluczenie społeczne. - Oznacza bojkot towarzyski (nieprzyjęcie lub wykluczenie kogoś przez otoczenie) jest również najprostszą formą wydania wyroku na tego, którego winę trudno udowodnić.

Materiały dodatkowe

Imperatyw kategoryczny

Rozum czysty (teoretyczny) nie jest w stanie uporać się z problemami metafizycznymi. Może się nimi zająć natomiast kolejna instancja poznawcza – rozum praktyczny. Rozum teoretyczny wytwarza idee – rozum praktyczny operuje na postulatach.

Największe znaczenie ma tak zwany imperatyw kategoryczny, czyli bezwzględny nakaz. Głosi on: Postępuj wedle takich tylko zasad, co do których możesz jednocześnie chcieć, żeby stały się prawem powszechnym. Jest to jedyna zasada moralna, jaką Kant przyjmuje. Ma ona charakter formalny: nie mówi, co robić i jak – podaje tylko ogólną regułę.

Aby mogła istnieć moralność z jej nakazami i zakazami, człowiek musi być wolny, gdyby bowiem był zdeterminowany, nauki moralne byłyby zbędne. Nie da się udowodnić, że wolność istnieje, ale można jej istnienie założyć, czyli właśnie postulować. Kolejnymi postulatami rozumu praktycznego są: ...