Wykład 6 ma za zadanie przybliżyć państwu technikę procesów transportu zewnętrznego
Transport- polega na przestrzennej zmianie lokalizacji przedmiotów transportu z zastosowaniem środków lokomocji. Czynności związane z transportem składają się na proces transportowy, ściśle określony ciąg czynności, w wyniku których towar przemieszcza się w czasie i przestrzeni od nadawcy do odbiorcy – odbywa się on w systemie transportowym.
Na system transportowy składa się-(podsystem techniczny,oraganizacyjny):
-środki transportu, urządzenia.
-infrastruktura transportu (liniowa i punktowa)
- zarządzanie ruchem środków transportowych-(podsystem ekonom.prawny)
Proces transportowy obejmuje fazy:
· przygotowanie ładunku do przewozu
· organizacji procesu przemieszczania
· transportu
· obsługi prawno finansowej procesu
· oceny i analizy kosztów przebiegu procesu
Faza transportu to: czynność bezpośrednio związana z przemieszczaniem towaru-
-załadunek u nadawcy
-przewóz jedną lub kilkoma gałęziami transportu
-procesy przeładunku
-proces krótkiego magazynowania w ewentualnych magazynach pośrednich
-wyładunek w miejscu docelowym
-kontrola jakościowa i ilościowa ładunku
-obsługa celna ew.fitosanitarna w handlu zagranicznym.
PODZIAŁ TRANSPORTU
- transport osób,
- transport ładunków
- samochodowy,
- kolejowy,
- lotniczy,
- morski,
- żegluga śródlądowa,
- rurociągowy.
- publiczny,
- własny.
- zorganizowany,
- niezorganizowany
- zarobkowy,
- niezarobkowy.
- lokalny, (wewnętrzny)
- dalekobieżny, (zewnętrzny)
- krajowy,
- międzynarodowy.
- regularny,
- nieregularny.
- bezpośredni,
- łamany,
- kombinowany.
-
- podstawowy kapitał społeczny zawarty w drogach oraz innych systemach transportowych i komunikacyjnych, zaopatrzenia w wodę, energię i innych usługach publicznych. Infrastruktura transportowa służy głównie mobilności ludzi, przepływowi materii, energii i informacji. Infrastruktura transportowa determinuje jakość i koszty usług transportowych zwłaszcza w zakresie:
- terminowości przewozu,
- czas transportu,
- strat powstałych w procesie przewozowym,
- kosztów transportu,
- kosztów zewnętrznych świadczenia usług:
- zanieczyszczenia środowiska, dezintegracji terenu, zagrożenia bezpieczeństwa.
Infrastruktura transportu zewnętrznego:
- liniowa- drogi transportowe; urządzenia przesyłowe, po których lub w których następuje przemieszczanie określonych mediów.
- punktowa- obiekty skupione w jednym miejscu.
Skład infrastruktury transportowej:
- drogi wszystkich gałęzi transportu,
- punkty transportowe ( porty, dworce, lotniska)
- środki transportowe, urządzenia pomocnicze służące do obsługi dróg i punktów transportowych.
Cechy infrastruktury transportowej:
- niepodzielność techniczna i ekonomiczna obiektów infrastrukturalnych- oznacza istnienie pewnej minimalnej wielkości inwestycji infrastrukturalnych, która warunkuje ich użyteczność,
- długi okres żywotności,
- długi okres powstawania,
- bardzo niska lub żadna mobilność przestrzenna i brak możliwości importu,
- wysoka majątkochłonność i kapitałochłonność,
Infrastruktura transportu wewnętrznego. Stanowią ją środki transportu wewnętrznego, które można zdefiniować jako maszyny i urządzenia stosowane do transportu dóbr materiałowych oraz osób w przedsiębiorstwie produkcyjnym lub usługowym, często w obrębie jakiegoś obiektu. Zaliczają się do niej urządzenia transportu technologicznego i urządzenia pomocnicze.
Rozróżniamy rodzaje transportu kombinowanego:(Ustawa 23.VII.2003r.o transporcie drogowym,dyrektywa UE 92/106/EEC z 07.12.1992r).
- multimodalny, jeden operator.
- intermodalny,jeden operator.
- kombinowany
- w systemie Huckepack
- ruchomej drogi (Ro-La).
Transport multimodalny, jest to transport ładunku między punktem nadania i punktem przeznaczenia,przez terytorium 2 krajów przy użyciu co najmniej dwóch rodzajów transportu.
Transport intermodalny, jest to transport ładunku w tej samej jednostce ładunkowej przy użyciu różnych środków, lecz bez przeładunku samego ładunku.
Transport kombinowany jest to transport intermodalny w którym jednostka ładunkowa(pojazd,naczepa,kontener20-stopwy,itp.) jest przewożona w ruchu dalekobieżnym koleją, statkiem(100km), natomiast jej dowóz i odwóz odbywa się transportem drogowym(150km)..
System Huckepack (piggback) jest odmianą transportu kombinowanego, w którym koleją przewozi się nadwozia i naczepy samochodowe, a ruchoma droga (Rollende Landstrasse) to transport kompletnych pojazdów drogowych koleją na wagonach do tego celu dostosowanych.
Transport bimodalny jest odmianą transportu kombinowanego, w którym cysterny lub naczepy samochodowe przewozi się po drogach kołowych ciągnikiem samochodowym, a po torach na wózkach kolejowych.
Ideą przewodnią transportu kombinowanego jest dążenie do zaspokojenia w optymalny sposób potrzeb klienta transportu kolejowego poprzez wyeliminowanie wielokrotnych przeładunków i świadczenie usługi transportowej w relacji „od drzwi do drzwi”. Jego zaletą jest duża prędkość przemieszczania ładunków.
Przewozy kombinowane wymagają koordynacji procesu przewozowego, którą może zapewnić wyspecjalizowany operator przewozów kombinowanych.
Na terminalu trzeba zapewnić zgodność techniczną środków transportowych i jednostek transportowych.
Schemat przewozów kombinowanych.
ISTOTA, DEFINICJA I PODZIAŁ TRANSPORTU INTERMODALNEGO
„Międzynarodowy transport intermodalny oznacza przewóz towarów przy użyciu co najmniej dwóch różnych gałęzi (środków) transportu na podstawie umowy o przewóz, z miejsca położonego w jednym kraju, gdzie towar przejął w piecze jeden operator transportu intermodalnego, do oznaczonego miejsca przeznaczenia położonego w innym kraju”.
W tej definicji mamy trzy następujące elementy:
1. konieczność użycia co najmniej dwóch gałęzi (rodzajów) transportu,
2. konieczność wystąpienia tylko jednej umowy o przewóz,
3. konieczność wystąpienia jednego wykonawcy odpowiedzialnego za realizację zadania transportowego.
Ważną konsekwencją zaangażowania operatora do realizacji całego procesu transportowego, jest pojawienie się jednego dokumentu transportowego na całą trasę dostawy oraz łącznej stawki przewozowej obejmującej trasę.
Transport intermodalny pozwolił na nasilenie wewnętrznej integracji procesów transportowych przebiegających w następujących płaszczyznach:
- techniczno-technologicznej (przystosowanie różnych środków transportu oaz urządzeń przeładunkowych do obsługi tej samej zunifikowanej jednostki ładunkowej),
- organizacyjnej (jeden operator odpowiada za cały proces transportowy),
- dokumentacyjnej (jeden dokument transportowy na całą trasę dostawy),
- cenowej (podobne lub takie same zasady kwotowania cen za przewóz jednostki ładunkowej różnymi środkami transportu, aż do przedkładania klientowi jednej stawki obejmującej cały proces dostawy),
-prawnej (jeden kontrakt obejmujący cały proces transportowy wraz z jednolitym systemem regulacji i odpowiedzialności).
Istotą transportu intermodalnego jest zasada, że największą efektywność można osiągnąć wówczas, gdy ładunek, na bazie jednego kontraktu i przy pomocy jednego operatora, jest przemieszczany w relacji „dom-dom”.
Zalety transportu intermodalnego:
- może się przyczynić do obniżki globalnego kosztu procesu transportowego,
- pozwala zwiększyć liczbę możliwych wariantów przewozowych,
- może się przyczynić do podniesienia jakości usług,
- dostawa jest szybka i terminowa,
- zwiększona częstotliwość okazji załadowczych,
- zmniejszenie ryzyka uszkodzenia towaru,
- lepsza dostępność do usług transportowych czy też możliwość jednorazowego przewiezienia większej partii ładunku.
W systemach transportu intermodalnego stosuje się dwa sposoby przeładunków:
- przeładunek pionowy (lift-on-lift-off w skrócie lo-lo) realizowany z wykorzystaniem dźwignicy,
- przeładunek poziomy (roll-on-roll-off w skrócie ro-ro) w którym przeładowywany pojazd drogowy wykorzystuje własne koła do przeładunku z drogi na statek lub kolej).
ORGANIZACJA PRZEWOZÓW INTERMODALNYCH
W TRANSPORCIE LĄDOWYM
Organizacją i sprzedażą usług w zakresie transportu szynowo-drogowego zajmują się specjalne towarzystwa mające formę spółek akcyjnych, których udziałowcami są głównie przewoźnicy samochodowi, przedsiębiorstwa kolejowe oraz spedytorzy-łącznie około tysiąca przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwa europejskie, zajmujące się organizacją przewozów szynowo-drogowych (zwłaszcza w relacjach międzynarodowych), muszą ze sobą ściśle współpracować, np. przy konstruowaniu rozkładów jazdy pociągów, kształtowaniu cen, wypracowywaniu jednolitych zasad organizacyjnych, czy poszukiwaniu wspólnych rozwiązań dla standaryzacji jednostek ładunkowych – służą temu organizacje:
- Międzynarodowy Związek Towarzystw Przewozów Szynowo-Drogowych (UIRR – Union Internationale de Societes de Transport Combie Rail-Route);
- ...
kasialeg