Aeroplan 2004-2 (47).pdf

W drugiej połowie lal siedemdziesiątych we Francji podjęto decyzję o budowie samolotu zdolnego do wykonywania precyzyjnych uderzeń taktyczną

bronią jądrową. W tym celu postanowiono wykorzystać opracowywany właśnie nowy wielozadaniowy samolot myśliwski Mirage 2000.

W 1979 Ministerstwo Obrony Francji złożyło zamówienie na dwa prototy-

py Mirage 2000N (Nucleair). Pierwszego z nich (oznaczonego 2000N 01) ob-

latał Michel Porta 3 lutego 1983. Drugi (2000N 02) wzbił się do pierwszego

lotu 21 września tego samego roku. Samolot ten, w przeciwieństwie do pierw-

szego prototypu, wyposażono w pełen zestaw awioniki przewidziany dla tej

wersji. W N-ce konstruktorzy zastosowali dwuosobową kabinę w układzie tan-

dem (nowa odmiana została opracowana w oparciu o wersję szkolno-bojową

2000B). Pierwszy fotel przeznaczono dla pilota, a drugi dla nawigatora-opera-

tora systemów uzbrojenia.

Specyfika misji przewidzianych dla Mirage 2000N. polegających na skry-

tym przenikaniu na teren przeciwnika i precyzyjnych, punktowych atakach,

wymusiła daleko idących zmian w wyposażeniu awionicznym, w stosunku do

wersji myśliwskiej. Nuklearny Mirage został przystosowany do lotów na małej

wysokości z dużymi prędkościami. Dlatego m.in. wyposażono go w stację ra-

diolokacyjną Thomson CSF/Dassault Electronique Antilope V. Radar ten umoż-

liwia wykrywanie celów naziemnych z odległości 30 kilometrów. Aby dodat-

kowo zwiększyć precyzję nawigacji, w wersji N zastosowano dwie platformy

bezwładnościowe Sagem Uliss 52 (w wersji myśliwskiej jest jedna).

trze-ziemia średni zasięg) to pocisk manewrujący średniego zasięgu. Gotowość

operacyjną osiągnął w maju 1986 na Mirage IVP, a na Mirage 2000N na po-

czątku 1988. Jego długość wynosi 5,38 m. masa 860 kg, a zasięg, w zależności

od toru lotu, między 80 a 3(X) km. Przenoszony jest na centralnym zaczepie

pod kadłubem. Wyposażony w głowicę atomową TN-81 (wcześniej TN-80)

produkowaną od 1987. Zbudowano łącznie około 80 egzemplarzy obu głowic

(a samych pocisków 100 sztuk). Masa głowicy wynosi 200 kg, a moc 300 kT.

Aby zwiększyć zasięg w czasie standardowych misji, podwieszano dwa dodat-

kowe zbiorniki paliwa o pojemności 2000 litrów każdy.

Dzisiaj uzbrojenie Mirage 2000N. to oprócz pocisków ASMP i Magic 2,

również bomby konwencjonalne o różnych wagomiarach (do 400 kg) i pociski

rakietowe klasy powietrze-ziemia.

W 1983 złożono pierwsze zamówienie, opiewające na 15 samolotów. Rów-

nocześnie ustalono, że całkowita produkcja Mirage 2000N wyniesie 75 samo-

lotów (nie licząc prototypów). Przewidziano dla nich kolejne numery seryjne

od 301 do 374.

Pierwszy egzemplarz serii produkcyjnej 301 (nigdy nie wszedł do służby

liniowej) oblatano 3 marca 1986. Do połowy 1988 wyprodukowano 31 samo-

lotów. W międzyczasie, wskutek zmiany w doktrynie obronnej Francji, podję-

to decyzję o przystosowaniu Mirage 2000N do przenoszenia również konwen-

cjonalnych środków bojo-

wych. Zmiany te wpro-

wadzono w nowo budo-

wanych samolotach. I tak

31 nuklearnych Mirage

otrzymało oznaczenie

2000N K1, natomiast 44

konwencjonalno-nuklear-

ne-2000NK2 (wyprodu-

kowano je w latach 1988-

1993). W 1992 rozpoczę-

to modernizację wersji K1

do standardu K2 i zakoń-

czono ją w 2000. Od tego

Uzbrojenie samolotu pierwotnie stanowił jeden pocisk ASMP oraz - do

samoobrony - dwa pociski Magic 2. ASMP (Air-Sol Moyenne Portee, powie-

Mirage 2000N 4-BQ 358

z Escadron 02.004

La Fayette

Zdjęcie: Andrzej Wrona

momentu zaprzestano używać wyróżników Kl i K2. W planach na

lala 2006-2008 jest kolejna modernizacja 45 samolotów. Ma ona po-

legać na unowocześnieniu awioniki, między innymi instalacji nowe-

go systemu walki radioelektronicznej, a także przystosowaniu sa-

molotu do przenoszenia nowych rodzajów uzbrojenia, np. pocisków

ASMP-A będących wersją ASMP o zwiększonym zasięgu. Ten wa-

riant otrzymał oznaczenie K3.

Mirage 2000N weszły do uzbrojenia jednostek należących do 4e

Escadre de Ohasse (4 Skrzydło Myśliwskie), podległego Commande-

ment des F'orces Aerienne Tactique (Dowództwo Sił Taktycznych).

Pierwszym przezbrojonym dywizjonem był Escadron de Chasse 1/4

Dauphinc stacjonujący w bazie Luxeuil (jednostka osiągnęła gotowość

bojowa. 12 lipca 1988). W tej samej bazie stacjonuje EC 2/4 La Fayet-

te. Dywizjon len jako drugi przezbroił się na nowe samoloty. Trzecią

jednostką uzbrojoną w N-ki jest EC 3/4 Limousin z bazy Istres (prze-

formowany z użytkującego wcześniej Jaguary EC 4/7), który

otrzymał samoloty w wersji K2 (następne egzemplarze K2 zasiliły

EC 1/4 i 2/4). Czwartą jednostką mającą na stanie Mirage 2000N była

EC 2/3 Champagite z Nancy. 18 samolotów w standardzie K2 wypo-

życzono od EC 1/4. Dywizjon użytkował je w latach 1991-97 w ocze-

kiwaniu na dostawy Mirage 20001). W sierpniu 1993 4 Skrzydło zo-

stało podporządkowane Commandenienl des Forces Aeriennes Slrate-

giques (Dowództwu Lotnictwa Strategicznego). W 1995 rozwiązano

Dowództwo 4 Skrzydła, dywizjony podporządkowano operacyjnie bez-

pośrednio Dowództwu Sił Strategicznych, a pod względem logistycz-

nym i administracyjnym - dowództwom baz, w których stacjonują.

W związku z taką reorganizacją zmieniono również sposób numero-

wania dywizjonów. 1 tak EC 1/4. to obecnie EC 01.004, EC 2/4 - EC

02.004 i EC 3/4 analogicznie EC 03.004 (choć nadal spotyka się rów-

nież stare oznakowanie). Współcześnie jednostki ćwiczą uderzenia

jądrowe z użyciem pocisków ASMP (60% wykonywanych misji) oraz

konwencjonalne ataki zarówno w dzień, jak i w nocy. Kilka egzem-

plarzy wersji N trafiło do CEAM (Ccntie d'Experimentations Aerien-

nes Militaires - Wojskowy Lotniczy Ośrodek Doświadczalny). Z koń-

cem 2002 w służbie w dywizjonach nuklearnych pozostawało około

60 Mirage 2000N.

Mirage 2000N 4-BE 365 z Escadron 02.004 La Fayette, Na samolotach tej jednostki występują

3 godła {bocian, głowa Siuxa i czerwony diabeł). Głowa Siuxa ma swe korzenie w początkach

historii jednostki, sformowanej w 1916, w oparciu o amerykańskich ochotników

Zdjęcie: Andrzej Wrona

Mirage 2000N dwukrotnie do tej pory wzięły udział w działaniach

bojowych. Po raz pierwszy nad Bośnią-Hercegowiną podczas opera-

cji Dcny Flight w 1994. W konflikcie brały udział samoloty z EC 2/3

i EC 2/4 (łącznie 6 egzemplarzy). Debiut bojowy miał miejsce 21

listopada 1994, kiedy to dwa Mirage 2000N z EC 2/4 wzięły udział

w ataku na lotnisko w Udbinie. Po raz drugi w realnym konflikcie

nuklearne Mirage wzięły udział rok później, znów nad Bałkanami,

w ramach operacji Deliberate Force. Wtedy to trzy samoloty z EC 2/3

atakowały cele naziemne. Podczas jednego z takich ataków koło mia-

sta Pale, 30 sierpnia 1995 Mirage 2000N został zestrzelony, trafiony

pociskiem Strzała-2.

Wersja N doczekała się wariantu rozwojowego. Mirage 2000D to

odmiana szturmowa pozbawiona jednak możliwości przenoszenia bro-

ni jądrowej. Kolejną modyfikacją opartą na wersjach N i D był prze-

znaczony na eksport 2000S. Ze względu na brak zamówień, wersji tej

nie produkowano seryjnie.

Dariusz Sałata, Krzysztof Sałata, Andrzej Wrona

Mirage 2000N 4-CJ 327 z Escadron 03.004 Limousin. Na samolotach z każdej strony statecznika

pionowego malowane jest inne godło {fenek, orzeł lub Gall). Ten egzemplarz po lewej stronie

nosi fenka... / Zdjęcie: Dariusz Sałata

Mirage 2000 N podczas zejścia do lądowania

Zdjęcie: Krzysztof Sałata

..natomiast po drugiej stronie orła I Zdjęcie: Andrzej Wrona

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: