Samarytanie.pdf

Naród niechciany

Obok ņ ydów i Palesty ı czyków na terenie Palestyny mieszka jeszcze jeden naród

Samarytanie nie mieli i nie maj Ģ dobrej sławy w Palestynie. Dla ņ ydów s Ģ to zdrajcy,

którzy kiedy Ļ sprzymierzyli si ħ z naje Ņ d Ņ cami, natomiast Arabowie widz Ģ w nich

przedstawicieli judaizmu.

Obok ņ ydów i Palesty ı czyków na terenie Palestyny mieszka jeszcze jeden naród. To Samarytanie, jeden z najstarszych

ludów Ļ wiata. W V wieku przed nasz Ģ er Ģ stworzyli pot ħŇ ne pa ı stwo licz Ģ ce milion mieszka ı ców. Dzi Ļ pozostało ich ju Ň

tylko 650. Wi ħ kszo Ļę mieszka w Kiryat Luza, palesty ı skiej wiosce poło Ň onej u stóp góry Gerizim. Duchowe przewodnictwo

nad nimi sprawuje rada m ħ drców składaj Ģ ca si ħ ze zmiennej liczby kapłanów. Charakterystyczn Ģ cech Ģ ubioru

samaryta ı skich duchowych s Ģ czerwone czapki. Gerizim nale Ň y do górskiego ła ı cucha okalaj Ģ cego miasto Nablus – jedno z

najwa Ň niejszych o Ļ rodków Zachodniego Brzegu.

Nablus, fot. AFP

S Ģ pełnoprawnymi obywatelami pa ı stwa Izrael. Ale upominaj Ģ si ħ o nich równie Ň Palesty ı czycy, którzy przyznali im nawet

reprezentacj ħ we władzach utworzonej w latach 90. Autonomii. Arabowie podchodz Ģ do mniejszo Ļ ci samaryta ı skiej z du Ň ym

szacunkiem. Za ka Ň dym razem, gdy prezydent Mahmud Abbas odwiedza Nablus, spotyka si ħ z przedstawicielami tej

mniejszo Ļ ci religijnej. (...)

Samarytanie nie chc Ģ uczestniczy ę w konflikcie izraelsko-palesty ı skim, jednak od lat musz Ģ znosi ę jego konsekwencje.

Okolice Nablusu nale ŇĢ do terenów najbardziej zniszczonych w czasie drugiej intifady. W dodatku Samarytanie nie potrafi Ģ

zaskarbi ę sobie poparcia Ň adnej ze stron. Dla Palesty ı czyków s Ģ ņ ydami, nawet je Ļ li zajmuj Ģ w Ļ ród nich wyj Ģ tkow Ģ pozycj ħ .

Natomiast sami ņ ydzi uwa Ň aj Ģ ich za Palesty ı czyków. „Nasza sytuacja jest nie do pozazdroszczenia – powiedział nam

Samarytanin Waddah Alsamri. – Mieszka ı cy pobliskiej osady Ň ydowskiej nienawidz Ģ nas jeszcze bardziej ni Ň Arabów”.

Ale polityka nie jest jedynym problemem, z jakim ten stary naród musi sobie poradzi ę . Samarytanie cierpi Ģ dzi Ļ na wiele

schorze ı natury genetycznej. To skutek endogamii. Przez wiele wieków członkowie tej społeczno Ļ ci nie zawierali mał Ň e ı stw

poza swoj Ģ grup Ģ etniczn Ģ . Dopiero niedawno m ħ drcy podj ħ li historyczn Ģ i kontrowersyjn Ģ decyzj ħ umo Ň liwiaj Ģ c Ģ

zawieranie mał Ň e ı stw mieszanych. Odt Ģ d Samarytanie mog Ģ szuka ę sobie Ň on poza własn Ģ wspólnot Ģ religijn Ģ – chocia Ň po

Ļ lubie wybranki musz Ģ przyj Ģę wiar ħ m ħŇ ów. Samarytankom nie wolno natomiast wychodzi ę za m ĢŇ za cudzoziemców, bo

przynale Ň no Ļę narodowa dziedziczona jest „po mieczu”. Aby ułatwi ę kontakty z innymi społeczno Ļ ciami, w latach 50.

ubiegłego stulecia Samarytanie zało Ň yli now Ģ osad ħ Neve Marqeh w pobli Ň u Tel Awiwu. Mimo tych zmian niewielki naród z

Palestyny zazdro Ļ nie strze Ň e swej tradycji i obyczajów, przekazuj Ģ c je z pokolenia na pokolenie.

Samarytanie wierz Ģ , Ň e ich religia powstała 3 600 lat temu. Szczyc Ģ si ħ tym, Ň e ich drzewo genealogiczne si ħ ga 148 pokole ı

wstecz, do Aarona, starszego brata Moj Ň esza. Samarytanie uwa Ň aj Ģ swój lud za jedno z dwunastu plemion Izraela – podobnie

jak ņ ydzi. Jednak w 722 roku przed nasz Ģ er Ģ ņ ydzi zostali deportowani ze swych ziem przez Asyryjczyków, a w 586 roku

przed nasz Ģ er Ģ – przez Babilo ı czyków. W tym czasie Samarytanie ukryli si ħ i wyznawali swoj Ģ religi ħ w tajemnicy. Kiedy

naje Ņ d Ņ cy Palestyny zostali pokonani przez Persów, ņ ydzi wrócili na swoje ziemie i zbudowali Ļ wi Ģ tyni ħ . Wówczas

Samarytanie wyszli z ukrycia, jednak nie znale Ņ li akceptacji nowych gospodarzy. ņ ydzi uznali bowiem, Ň e zbytnio

zasymilowali si ħ ich wrogami. Ten konflikt trwa w zasadzie do dzi Ļ . Samarytanie mówi Ģ o sobie Hebrajczycy i od wieków

funkcjonuj Ģ w zamkni ħ tych społeczno Ļ ciach.

Cały Ļ wiat usłyszał o nich głównie za spraw Ģ przypowie Ļ ci Chrystusa. Opowiada ona o człowieku, który został napadni ħ ty,

pobity i ograbiony, a kapłan i lewita odmówili mu pomocy. Dopiero napotkany Samarytanin zdobył si ħ na akt miłosierdzia.

W tamtych czasach Samari Ģ władali ņ ydzi. Jezus po Ļ wi ħ cił przypowie Ļę dobremu Samarytaninowi, aby przedstawi ę uczniom

pozytywnego bohatera nale ŇĢ cego do pogardzanej przez ņ ydów wspólnoty religijnej. W Pi Ļ mie ĺ wi ħ tym jest te Ň opowie Ļę o

Samarytance, któr Ģ Jezus poprosił o wod ħ ze studni Jakuba w Nablusie. Dzi Ļ to miejsce to jedn Ģ z najwi ħ kszych atrakcji

turystycznych miasta.

Samarytanie uznaj Ģ tylko pi ħę pierwszych ksi Ģ g Starego Testamentu, tak zwany Pi ħ cioksi Ģ g. Ko ı czy si ħ on wraz ze Ļ mierci Ģ

Moj Ň esza, ich zdaniem jedynego proroka. Odrzucaj Ģ Talmud i wszelkie ustne Ņ ródła Ň ydowskiej tradycji. Ich Ļ wi ħ tym

miejscem jest Nablus (w Biblii – Sychem) i góra Gerizim, któr Ģ traktuj Ģ jak kolebk ħ całego judaizmu. Nie przez przypadek

postawili tam swoj Ģ Ļ wi Ģ tyni ħ .

Dziennikarzom niełatwo dosta ę si ħ do samaryta ı skiej miejscowo Ļ ci Kiryat Luza. Z Nablusu prowadzi tam droga

kontrolowana przez ņ ydów. Aby opu Ļ ci ę to miasto, trzeba wylegitymowa ę si ħ przed uzbrojonym Ň ołnierzem. Punkty

kontrolne zamykane s Ģ o pi Ģ tej po południu, ale mieszka ı ców Kiryat to nie dotyczy. Nad wiosk Ģ góruje Gerizim. Do dzi Ļ

odbywaj Ģ si ħ tam ceremonie religijne, chocia Ň teren jest cz ħĻ ciowo zamkni ħ ty ze wzgl ħ du na wykopaliska archeologiczne.

Samarytanie chcieliby przyci Ģ gn Ģę do siebie turystów, ale napi ħ ta sytuacja w regionie nie zach ħ ca do odwiedzania Nablusu i

Ļ wi ħ tej góry. Mimo to członkowie tego niewielkiego narodu nie ustaj Ģ w wysiłkach, by wypromowa ę swoj Ģ mał Ģ ojczyzn ħ .

Od 1969 roku wydaj Ģ dwumiesi ħ cznik „Wiadomo Ļ ci Samaryta ı skie”. Ukazuje si ħ on w czterech wersjach j ħ zykowych:

hebrajskiej (archaicznej i współczesnej), arabskiej i angielskiej.

Próbowali te Ň zwróci ę na siebie uwag ħ metodami dyplomatycznymi. W 2002 roku przedstawiciele Samarytan zaproponowali

Unii Europejskiej, aby Gerezim uzna ę za centrum pokoju na niespokojnych terenach Bliskiego Wschodu. Niestety,

inicjatywa nie została podj ħ ta przez stron ħ europejsk Ģ .

Z powodu niewielkiej liczebno Ļ ci nie stanowi Ģ zagro Ň enia dla Ň adnej ze stron konfliktu izraelsko-palesty ı skiego. Chocia Ň

budz Ģ niech ħę , nie bywaj Ģ przedmiotem otwartej napa Ļ ci. Jako obywatele Izraela mog Ģ swobodnie porusza ę si ħ po

terytorium całego kraju. Nie oznacza to jednak, Ň e nie odczuwaj Ģ skutków drugiej intifady: godziny policyjnej, zamachów,

gł ħ bokiego kryzysu gospodarczego i lawinowo rosn Ģ cego bezrobocia.

Niektórzy z nich pracuj Ģ lub studiuj Ģ w Izraelu, ale zdecydowana wi ħ kszo Ļę woli pozosta ę w Nablusie. Maj Ģ tu własne

sklepy i biura. „ ņ yje si ħ im bardzo dobrze – mówi z krzywym u Ļ miechem Palesty ı czyk Abed. – Przemycaj Ģ alkohol przez

granic ħ . W Nablusie, mie Ļ cie muzułma ı skim, nie mo Ň na go dosta ę z powodu zakazów religijnych, a Samarytanie mog Ģ go

bez kłopotów przywie Ņę z Izraela”.

« 1/1 »

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: