ZAGADNIENIA NA EGZAMIN.docx

(16 KB) Pobierz

Antyk i Biblia

1.      Antyk — jego wpływ na kulturę Europy.

2.      Biblia — jej geneza, struktura i styl, obecne w niej gatunki literackie.

 

Średniowiecze

1.      Średniowiecze europejskie i polskie — wyjaśnienie nazwy, daty graniczne epoki, podział na okresy.

2.      Myśl filozoficzna średniowiecza; system szkolnictwa, scholastyka i mistycyzm; uniwersalizm kultury średniowiecza; teocentryzm.

3.      Rozwój polskiej historiografii średniowiecznej (Anonim tzw. Gall, Mistrz Wincenty zw. Kadłubkiem, tzw. Kronika wielkopolska, kronika Janka z Czarnkowa).

4.      Jan Długosz jako historiograf końca średniowiecza.

5.      Rozwój piśmiennictwa w języku polskim (od dokumentów do tekstów literackich).

6.      Kaznodziejstwo w Polsce średniowiecznej — charakterystyka zbiorów kazań.

7.      Przekłady Psałterza i Biblii na język polski w średniowieczu.

8.      Różnorodność form hagiograficznych — charakterystyka zabytków: żywoty św. Wojciecha i św. Stanisława, Legenda o św. Aleksym.

9.      Bogurodzica — czas i okoliczności powstania, kształt literacki, rola społeczna.

10.  Postać Władysława z Gielniowa i bernardyńskie środowisko kulturowe.

11.  Twórczość apokryficzna jako narzędzie kształtowania postaw religijnych.

12.  Proza i poezja świecka w średniowieczu.

13.  Teatr i dramat średniowieczny.

14.  Kształt literacki polskich pieśni religijnych.

15.  Postaci i problemy w polskiej i łacińskiej poezji okolicznościowej.

 

Renesans

1.      Pojęcie renesansu; chronologia i geografia zjawiska, humanizm renesansowy.

2.      Stosunek renesansu do antyku; filologia i filozofia odrodzenia (neoplatonizm, neostoicyzm, neoepikureizm); poetyka; teoria i praktyka imitacji; cyceronianizm.

3.      Kultura literacka odrodzenia w Polsce i jej uwarunkowania (rozwój druku, Akademia Krakowska, międzynarodowe kontakty humanistów, mecenat).

4.      Rola reformacji w kulturze renesansu; reformacja a reforma Kościoła; Sobór Trydencki i jego wpływ na kulturę.

5.      Renesansowe przekłady Biblii na język polski.

6.      Wpływ Erazma z Rotterdamu na rozwój humanizmu; polska recepcja Erazma.

7.      Poeci polsko-łacińscy wczesnego renesansu: Andrzej Krzycki, Jan z Wiślicy, Klemens Janicjusz, Konrad Celtis — zarys biografii, uprawiane gatunki, tematyka utworów.

8.      Wczesnorenesansowe przekłady na język polski: Biernat z Lublina i Jan z Koszyczek. Społeczne funkcje oraz literackie walory ich tłumaczeń. Sylabizm względny.

9.      Twórczość Mikołaja Reja: biografia, gatunki, tematyka. Problemy: kryptoreformacja i sprawy społeczne (Krótka rozprawa); wędrówka jako poszukiwanie sensu życia (Wizerunk); wzorzec osobowy szlachcica-ziemianina (Żywot człowieka poczciwego); twórczość epigramatyczna (Źwierzyniec z Figlikami).

10.  Publicystyka renesansu: Andrzej Frycz Modrzewski – wizjonerstwo a utopia.

11.  Dramat renesansowy: misteria i moralitety.

12.  Twórczość Jana Kochanowskiego jako szczyt rozwoju humanizmu w Polsce: biografia poety; problematyka twórczości łacińskiej; wątki stoickie i epikurejskie, horacjanizm w Pieśniach; manifesty literackie (Czego chcesz od nas, Panie; Muza); tragedia renesansowa: geneza, cechy i misja; doświadczenie śmierci i przemiany światopoglądu (O śmierci Jana Tarnowskiego, Przy pogrzebie rzecz, Treny); specyfika cyklu funeralnego (geneza formy cyklicznej, struktura, postaci, emocje a filozofia); rozwój sylabizmu ścisłego.

13.  Kulturotwórcza rola dworu Zygmunta Augusta a Dworzanin polski Łukasza Górnickiego. Cechy doskonałego dworzanina.

14.  Wizja państwa i program kontrreformacji w twórczości Piotra Skargi.

15.  Historiografia renesansowa — autorzy, dzieła, rozwój.

16.  Rola kulturotwórcza Akademii Zamojskiej.

17.  Tradycja antyczna i kultura rodzima w twórczości sielankowej Szymona Szymonowica.

18.  Przejawy kontrreformacyjnej pobożności oraz postawy obywatelskie w twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego. Swoistość wersyfikacyjna.

19.  Swoistość i obraz świata w literaturze sowizdrzalskiej.

20.  Rycerz czy ziemianin? Szlachta a ethos pracy w twórczości Sebastiana Fabiana Klonowica.

21.  Rola retoryki w renesansowym dyskursie na temat ustroju państwa (Odprawa posłów greckich; O poprawie Rzeczypospolitej; Kazania sejmowe).

 

Barok

1.      Pojęcie baroku (wyjaśnienie nazwy, zakres chronologiczny i periodyzacja wewnętrzna).

2.      Kontrreformacja i jej wpływ na kulturę baroku; rola jezuitów w rozwoju kultury.

3.      Wielość nurtów kultury barokowej: ziemiański, dworski, plebejski; poezja popularna; literatura sowizdrzalska; sarmatyzm jako odmiana baroku polskiego.

4.      Poezja wczesnego baroku: Sebastian Grabowiecki, Stanisław Grochowski, Kasper Twardowski, Kasper Miaskowski (obowiązuje ogólna wiedza na temat twórczości).

5.      Staropolska kolęda: geneza i formy.

6.      Świat średniowiecznych rycerzy, sztuka przekładu, cechy gatunkowe i wersyfikacja w Goffredzie Piotra Kochanowskiego.

7.      Stosunek baroku do tradycji klasycznych, w tym antycznych (pojęcie emulacji); Maciej Kazimierz Sarbiewski — „Horacy sarmacki”.

8.      Konceptyzm i marinizm; twórczość Daniela Naborowskiego i Jana Andrzeja Morsztyna; kulturotwórcza rola dworu.

9.      Twórczość funeralna doby baroku: autorzy, formy wypowiedzi, wizja świata (m.in. Stanisław Morsztyn, Wacław Potocki i in.).

10.  Emblematyka barokowa: źródła inspiracji, swoistość wizji świata (Zbigniew Morsztyn i in.).

11.  Carpe diem a vanitas w twórczości Hieronima Morsztyna i Szymona Zimorowica.

12.  Odmiany i rozwój sielanki barokowej w Polsce (Sielanki nowe ruskie Józefa Bartłomieja Zimorowica).

13.  Rozwój epiki historycznej i romansowej.

14.  Poemat alegoryczny w twórczości Samuela Twardowskiego (cechy, charakterystyka świata przedstawionego utworu).

15.  Wzorce i antywzorce osobowe, obraz wojny i mesjanizm w Wojnie chocimskiej Wacława Potockiego.

16.  Szlachcic — rycerz, ziemianin i poeta. Twórczość Zbigniewa Morsztyna, Wacława Potockiego, Wespazjana Kochowskiego.

17.  Poezja metafizyczna doby baroku: autorzy, wizje świata.

18.  Teatr i dramat XVII wieku — twórczość oryginalna i tłumaczenia.

19.  Rozwój pamiętnikarstwa w dobie baroku; Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska (elementy struktury, świat przedstawiony, mentalność autora).

20.  Rozwój kaznodziejstwa barokowego: Fabian Birkowski, Szymon Starowolski, Jacek Mijakowski i Andrzej Kochanowski.

21.  Geneza i odmiany staropolskiej satyry w twórczości Krzysztofa i Łukasza Opalińskich.

22.  Teoria imitacji, parafrazowanie Biblii, malowanie słowem w twórczości Stanisława Herakliusza Lubomirskiego.

23.  Problematyka ariańska w twórczości poetów barokowych (Wacław Potocki, Zbigniew Morsztyn, Krzysztof Niemirycz); biografie.

24.  Kultura polska między barokiem a oświeceniem.

25.  Twórczość kobieca — formy i tematyka (Elżbieta Drużbacka i Anna Stanisławska).

26.  Wiersz nieregularny i świat bajek Krzysztofa Niemirycza.

27.  Poezja czasów saskich. Ekspresja, prostota i funkcje perswazyjne wierszy Dominika Rudnickiego i Józefa Baki.

 

Zgłoś jeśli naruszono regulamin