cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych.pdf

(89 KB) Pobierz
01_Malachowska.p65
Ewa Małachowska, Sławomir Jakima, Cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych
Cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych
P R A C A O R Y G I N A L N A
Cechy osobowości partnerów
w związkach nieskonsumowanych
Personality traits of partners in unconsumed relationships
Ewa Małachowska, Sławomir Jakima
Prywatna Praktyka w Warszawie
Streszczenie
Związek nieskonsumowany jest problemem rzadko opisywanym w literaturze medycznej. Przyczyny orga-
niczne występują stosunkowo rzadko. Częstym powodem są przyczyny psychogenne, głównie pochwica
partnerki. Dużą rolę w utrzymaniu tej sytuacji odgrywa osobowość dwojga partnerów. Badaniami osobo-
wości objęto 62 osoby (31 kobiet i 31 mężczyzn) będące w związku nieskonsumowanym, leczone w latach
2002–2006 w warunkach ambulatoryjnych. Wyniki wskazują na wyższy poziom neurotyczności u kobiet,
podwyższoną gotowość do reagowania lękiem. Mężczyźni wykazują wysoką sumienność i ugodowość.
Słowa kluczowe: związek nieskonsumowany, osobowość, pochwica
Abstract
The unconsumed marriage is an issue which is touched on very rarely in medical literature. The main
sources of those problems are psychogenic, mainly vaginismus, rather than organic. The main roles in such
cases play personalities of partners. In this survey 62 (31 males and 31 females) persons were examined. All
patients were living in unconsumed marriage and have been treated in ambulatory environment in the
period of time from 2002 to 2006. The outcome identified higher level of neurosis and anxiety reactions in
case of females, while males showed high levels of scrupulousness and amicability.
Key words: unconsumed relationships, personality, vaginism
Wstęp
płciowego przez partnerów, brak stosunków płcio-
wych dopochwowych od samego początku związku,
mimo prób ze strony jednego lub obojga małżonków.
Z powodu braku współżycia w wielu związkach
praktykuje się zastępcze formy seksu, utrzymując
często taki stan przez wiele lat. Charakterystycznym
zjawiskiem są pojawiające się zaburzenia erekcji u
męża po wyleczeniu żony. Małżeństwo w dalszym cią-
gu pozostaje „białe”, zmienia się tylko przyczyna [1].
Niewiele jest też publikacji związanych z tym te-
matem. Imieliński dokonał analizy 43 nieskonsumo-
wanych małżeństw, które badał na przestrzeni dzie-
sięciu lat (1959–1970) [2]. Z powyższych małżeństw
36 zgłosiło się z chęcią podjęcia leczenia, 6 po zba-
daniu nie podjęło prób leczenia, 1 małżeństwo zosta-
ło skierowane przez sąd w celu wydania orzeczenia
w toczącym się procesie rozwodowym. Wśród bada-
nych 43 małżeństw przyczyną braku konsumpcji mał-
żeństwa były zaburzenia seksualne.
Związek nieskonsumowany, określany też jako
małżeństwo nieskonsumowane, „białe”, jest proble-
mem stosunkowo rzadko omawianym w publikacjach
medycznych. Zjawisko to jest jeszcze mało znane,
chociaż — paradoksalnie — jest nierzadko spotyka-
ne w praktyce ginekologicznej i seksuologicznej.
Małżeństwo nieskonsumowane ( matrimonium
non consumatum [łac.], unconsummated marriage
[ang.]) oznacza niemożność podjęcia współżycia
Adres do korespondencji:
mgr psych. Ewa Małachowska
ul. Kontytucji 6/59, 00–550 Warszawa
tel.: 602 630 827 6
e-mail: ewa2112@op.pl
e-mail: marek.jasinski@aster.net.pl
marek.jasinski@aster.net.pl
Nadesłano: 20.07.2007
Przyjęto do druku: 10.11.2007
www.seksuologia.med.pl
41
Seksuologia Polska 2007, 5, 2, 41–50
Copyright © 2007 Via Medica, ISSN 1731–667
Adres do korespondencji:
Adres do korespondencji:
marek.jasinski@aster.net.pl
marek.jasinski@aster.net.pl
174180063.001.png
Seksuologia Polska 2007, tom 5, nr 2
W publikacji „Diagnostyka, terapia i rokowanie
przypadków nieskonsumowanych małżeństw na pod-
stawie materiału klinicznego” przeanalizowano
12 par nieskonsumowanych związków leczonych
w latach 1981–1983 w Zakładzie Seksuologii i Patolo-
gii Więzi Międzyludzkich CMKP w Warszawie. Naj-
częstszą przyczyną braku konsumpcji małżeństwa
była pochwica u kobiet i zaburzenia erekcji u męż-
czyzn. Przy istniejącej pochwicy u żony występowały
okresowe zaburzenia erekcji u męża [3].
Obszerniejszej analizy nieskonsumowanych
związków dokonał Starowicz. Przeprowadził badania
41 par, w tym 17 skierowanych przez sądy rodzinne
i 24, które zgłosiły się z własnej inicjatywy. Wśród ba-
danych 41 par, w 13 przypadkach rozpad więzi był
tak głęboki, że wszelkie próby ratowania związku oka-
zały się nieskuteczne i zakończyło się to rozwodem
oraz unieważnieniem małżeństwa przez kościół [4].
Analiza 200 przypadków nieskonsumowanych
małżeństw w Iranie wykazała u mężczyzn: wytrysk
przedwczesny (23%), zaburzenia erekcji (61%), zabu-
rzenia mieszane (16%). W artykule tym nie podano
problemów występujących u kobiet. Jednakże warunki
kulturowe panujące w krajach muzułmańskich narzu-
cają konieczność pełnej gotowości seksualnej przede
wszystkim u mężczyzn, co może skutkować kłopota-
mi w tej sferze [5].
Na XVII Światowym Kongresie Seksuologii, któ-
ry odbył się w lipcu 2005 roku w Montrealu, przed-
stawiono prace związane z problemem związków
nieskonsumowanych. Z materiałów dotyczących
430 pacjentów leczonych w latach 1999–2002 w Pa-
kistanie wykazano u 78% kobiet pochwicę i u 22%
dyspareunię, zaś u 24% mężczyzn zaburzenia erek-
cji [6].
Badania związków nieskonsumowanych w Hong
Kongu dotyczyły 31 par, w których 61% kobiet miało
pochwicę, a u 16% mężczyzn wystąpiły zaburzenia
erekcji. Resztę stanowiły zaburzenia mieszane [7].
Problem nieskonsumowanych związków występu-
je również w małżeństwach ortodoksyjnych Żydów.
Ribner i Rosenbaum w pracy poglądowej opisują pro-
blem braku współżycia spowodowany głównie po-
chwicą u kobiet. Wiąże się to przede wszystkim z lę-
kiem wynikającym z dość restrykcyjnego spojrzenia
na problem stosunków płciowych związanym z na-
kazami religijnymi [8].
Przyczyny tego problemu są bardzo złożone, moż-
na je podzielić na organiczne, psychogenne i diadycz-
ne. W większości przypadków brak rozpoczęcia
współżycia wiąże się z czynnikami psychogennymi
i diadycznymi, bardzo rzadko spotyka się przyczyny
organiczne.
Przyczyny psychogenne
Stanowią one najczęstszy i najważniejszy powód
braku rozpoczęcia współżycia płciowego. Podsta-
wową i najczęstszą przyczyną ze strony kobiety jest
pochwica ( vaginismus ).
Z badań epidemiologicznych wynika, że pochwi-
ca występuje u około 2–4% kobiet. W populacji pol-
skiej dotyczy 2,3% kobiet [9]. Pochwica jest szcze-
gólną postacią dysfunkcji seksualnych. Istotą za-
burzenia jest odruchowe, niezależne od woli silne
skurczenie mięśni zamykających ujście pochwy
i innych mięśni dna miednicy, w wyniku czego po-
wstaje zapora uniemożliwiająca odbycie stosunku
seksualnego. Ma ono charakter odruchu obronne-
go, który jest wywołany rzeczywistą, przewidywaną
lub nawet tylko wyobrażaną próbą penetracji [10].
Skurcze mięśni mogą być tak silne, że są odczu-
wane przez kobietę bardzo boleśnie. Intensywność
bólu bywa zróżnicowana, ale jest on na tyle duży,
że wywołuje u kobiety niemiłe doznania, powoduje
cierpienie i uniemożliwia kontynuowanie prób zbli-
żeń. Wyróżnia się cztery stopnie zaawansowania
pochwicy:
— najtrudniejszy — przeprowadzenie waginalnych
badań lekarskich jest niemożliwe bez narkozy;
— ciężki — niemożliwe jest włożenie palca, tamponu;
— trudny — można wprowadzić palec, ale w żad-
nym wypadku członek;
— lekki — włożenie członka jest czasami możliwe,
ale zawsze bardzo bolesne [10].
Wiele kobiet z tą dolegliwością nigdy nie dało się
zbadać ginekologicznie, nie używało tamponów, glo-
bulek. Jak widać, pochwica uniemożliwia również
dbanie o zdrowie (nie można pobrać wymazu z szyjki
macicy) i prokreację.
Kobiety z tym schorzeniem często przez wiele lat
nie odbywają stosunków płciowych, mimo że spoty-
kają się z mężczyznami lub są w związku małżeńskim.
W wielu związkach, w których nie dochodzi do współ-
życia i taki stan się utrzymuje, partnerzy praktykują
zastępcze formy współżycia. Często jednak kobiety
z pochwicą stwierdzają, że po okresie względnej har-
monii w kontaktach seksualnych, ale bez stosunków
płciowych, u ich partnerów, rozczarowanych lub upo-
korzonych brakiem stosunków, dochodzi do złości,
frustracji [11].
Najistotniejszą przyczyną pochwicy jest lęk, będą-
cy hamulcem psychicznym przed defloracją, stosun-
kiem, ciążą. Pojawia się często w wyniku urazów psy-
chicznych, wykorzystywania seksualnego w dzieciń-
stwie, rygoryzmu religijnego w środowisku rodzinnym,
błędów wychowawczych czy też zbyt agresywnego
42
www.seksuologia.med.pl
Ewa Małachowska, Sławomir Jakima, Cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych
postępowania na początku życia płciowego u kobie-
ty, która nie była dostatecznie przygotowana do kon-
taktu płciowego. Istotną rolę w podtrzymywaniu lęku
mogą odgrywać jatrogenne zachowania lekarzy,
szczególnie ginekologów, którzy, nie znając lub nie
rozumiejąc istoty zjawiska, potrafią swoim działaniem
zaostrzyć problem. Dotyczy to głównie pierwszego
badania ginekologicznego.
Przedstawiciele ujęcia poznawczo-behawioralnego
uważają pochwicę za warunkową reakcję lękową lub
wyuczoną fobię. Reakcję lękową wzmacnia przekona-
nie, że penetracji towarzyszy silny ból, dyskomfort.
Dzięki psychoanalizie poznano przypadki pochwi-
cy, których przyczyny miały korzenie w podświado-
mości kobiet i we wczesnych fazach rozwoju psycho-
seksualnego. Opisywano, że przyczyną zaburzenia
były fantazje kazirodcze, konflikty między miłością
i agresją, złe relacje z ojcem, lęk przed mężczyznami,
niemożność oddania się partnerowi, odmowa przy-
jęcia roli kobiecej, obrona kobiety przed rzeczywisto-
ścią [1].
Wśród kobiet będących w związkach nieskonsu-
mowanych wyróżniono trzy typy:
„Śpiąca królewna” — charakteryzuje się infan-
tylną postawą wobec seksualności. Kobieta jest
przekonana, że członek jest zbyt duży w stosunku
do pochwy, może ją poranić;
Drugą przyczyną braku współżycia ze strony ko-
biet jest dyspareunia. W populacji polskiej występuje
u 15,2% ogółu kobiet [9]. Dyspareunia jest zaburze-
niem seksualnym objawiającym się bolesnym i utrud-
nionym współżyciem płciowym. Prawdziwa dyspa-
reunia ma charakter nawrotowy. W zależności od
czasu wystąpienia, dzieli się ją na pierwotną lub
wtórną, zaś w zależności od częstości występowania
objawów — na całkowitą, ciągłą lub sytuacyjną [12].
Z powodu bólu i dużego dyskomfortu kobieta nie jest
w stanie odbyć stosunku. Przed każdą próbą współ-
życia pojawia się silny lęk przed doznaniami bólowy-
mi, zaś te potęgują następny lęk. Tworzy się system
„błędnego koła”. Nieleczona dyspareunia często pro-
wadzi do pochwicy [12].
U mężczyzn najczęstszą przyczyną nieskonsumo-
wanego związku są zaburzenia erekcji, określane
również jako zahamowanie podniecenia seksualne-
go, impotencja. Zaburzenia erekcji o podłożu psycho-
gennym stanowią 36% ogółu zaburzeń erekcji [1].
Do głównych przyczyn tych zaburzeń zalicza się
lęk, który jest hamulcem psychicznym przed stosun-
kiem. W dotychczasowym życiu pacjenta mogły się
wydarzyć sytuacje, które wywoływały strach, poczu-
cie winy, niską samoocenę, różne sytuacje zawsty-
dzające. Te przeżycia lub doznania mogą się prze-
kładać na sferę seksualną. Lęk przed kompromitacją,
ośmieszeniem jest silnym hamulcem utrudniającym
wystąpienie erekcji. Innymi czynnikami mogą być:
rygoryzm religijny, lęk przed spowodowaniem ciąży,
przed zakażeniem. Niemniejszą rolę odgrywają czyn-
niki sytuacyjne, takie jak brak intymności, stresujące
zachowania partnerki [13].
Do głębszych intrapsychicznych przyczyn związ-
ku nieskonsumowanego należą:
„Królowa pszczół” — brak potrzeby seksualnej,
kobieta nie dba o seks, odczuwa jedynie potrze-
bę macierzyństwa;
„Brunhilda” — występuje konflikt między miłością
i agresją, kobieta nie chce się podporządkować
mężczyźnie [10].
Do tej klasyfikacji nawiązuje inny podział, w któ-
rym wskazuje się na dwa typy kobiet o neurotycznych
cechach osobowości:
homoseksualny rozwój osobowości;
kobieta o infantylnym stosunku do seksualności:
u takiej kobiety pod wpływem religijnych lub in-
nych antyseksualnych postaw seksualność zosta-
ła stłumiona, łącząc się ze strachem i poczuciem
winy. Kobieta nie akceptuje swojego ciała, zwłasz-
cza genitaliów, które postrzega jako coś obcego
i nieczystego. O sprawach seksualnych jest słabo
poinformowana. Informacje mogą być dla niej
dostępne, ale ich unika. Nie ma ochoty lub nie jest
zdolna do przyjęcia dojrzałej roli;
ambiwalentny stosunek do seksu;
dawne urazy seksualne (molestowanie, gwałt,
zbyt bezpośrednie i agresywne postępowanie na
początku życia płciowego).
Cel i metoda badania
Procedura badania i charakterystyka
badanej grupy
Badaną grupę stanowiło 31 par będących w związ-
kach heteroseksualnych — 31 mężczyzn i 31 kobiet,
razem 62 osoby. Dwadzieścia sześć par było w for-
malnym związku małżeńskim, natomiast 5 par po-
zostawało w związku nieformalnym. Badane pary
zgłaszały się do lekarza psychiatry seksuologa w Po-
radni Zdrowia Psychicznego i Poradni Seksuologicz-
kobieta o rywalizacyjnym i agresywnym stosun-
ku do mężczyzny: podporządkowanie seksualne
to dla niej przejaw niebezpiecznej słabości;
z myślą o penetracji łączy się u niej uczucie pod-
ległości. Odczuwa potrzebę konkurowania
z mężczyzną i nie chce lub nie potrafi mu się pod-
dać ([10], s. 127).
www.seksuologia.med.pl
43
Cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych
Seksuologia Polska 2007, tom 5, nr 2
nej w Warszawie i Przasnyszu w celu rozwiązania pro-
blemu — braku współżycia seksualnego w związku.
W przypadku 29 par problem dotyczył kobiet (pochwi-
ca), w jednej parze obojga małżonków (pochwica
u kobiety i impotencja psychogenna u mężczyzny),
a w jeszcze jednej tylko mężczyzny (impotencja psy-
chogenna).
Badania przeprowadzono w latach 2002–2006.
Procedura obejmowała badanie równoległe partne-
rów przed rozpoczęciem terapii. Wypełniali oni kwe-
stionariusze pod koniec drugiego spotkania, każdy
w oddzielnym pomieszczeniu, bez możliwości poro-
zumiewania się. Pacjentów poinformowano o celu
badania, jak również zapewniono ich o pełnej anoni-
mowości. Wszystkie pary, które zgłosiły się do porad-
ni, podjęły leczenie.
Wśród wszystkich badanych osób uwzględniono
następujące zmienne demograficzne: wiek, wykształ-
cenie, miejsce zamieszkania, warunki zamieszkania,
wykonywany zawód, stan cywilny, czas znajomości
przed ślubem, czas trwania związku małżeńskiego,
czas trwania związku partnerskiego, rodzaj motywa-
cji do podjęcia leczenia, wcześniejsze korzystanie
z terapii lub pomocy psychologicznej.
Poniżej przybliżono te zmienne, w celu bardziej
szczegółowej charakterystyki badanej grupy.
Poziom wykształcenia
Większość badanych mężczyzn (20) posiadała
wykształcenie wyższe, 10 — wykształcenie średnie
i 1 mężczyzna — zawodowe.
Wśród badanych kobiet obserwowano wyższy
odsetek (77,4%) posiadanego wykształcenia wyższe-
go (u mężczyzn wynosił on 65%). Liczbowo przedsta-
wia się to następująco: 24 kobiety posiadały wykształ-
cenie wyższe, 1 kobieta wykształcenie na poziomie
licencjatu, a 6 kobiet — wykształcenie średnie. Cha-
rakterystyczne w badanych parach było to, że tylko
jedna osoba miała wykształcenie zawodowe, nato-
miast nie było w ogóle osób z wykształceniem pod-
stawowym.
Biorąc pod uwagę wykształcenie osób w poszcze-
gólnych związkach, zaobserwowano, że w 18 parach
wykształcenie było równorzędne, w 16 u obojga part-
nerów wyższe, a w 2 średnie. W 8 parach mężczyzna
miał wykształcenie średnie, a kobieta wyższe,
w 3 parach mężczyzna miał wykształcenie wyższe,
a kobieta średnie, w 1 parze — mężczyzna wyższe,
a kobieta licencjat i w jeszcze jednej — partner wy-
kształcenie zawodowe, a partnerka średnie.
Wykonywane zawody
Na podstawie analizy danych stwierdzono, że
w badanej grupie występuje duże zróżnicowanie za-
wodowe.
Wiek
Średnia wieku mężczyzn wynosiła 35 lat. Najmłod-
szy mężczyzna w grupie miał 24 lata, a najstarszy
45 lat. Największy odsetek stanowili mężczyźni w prze-
dziale wiekowym 30–39 lat (55%), a najmniejszy
— w przedziale 40–49 lat (6%). Najmłodsza badana
kobieta miała 22 lata, najstarsza — 40 lat. Najwięk-
szy odsetek stanowiły kobiety w przedziale wiekowym
30–39 lat (58%), a najmniejszy w przedziale wiekowym
40–49 lat (13%).
Metody badawcze
Do przeprowadzenia badań wykorzystano:
1) Inwentarz Osobowości NEO-FFI Costy i McCrae
w przekładzie Zawadzkiego, Strelaua, Szczepa-
niaka i Śliwińskiej;
2) Skalę Więzi Małżeńskiej Szopińskiego;
3) Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (ISCL-STAI) Spiel-
bergera, Gorsucha, Lushene’a w przekładzie
Wrześniewskiego i Sosnowskiego;
4) ankietę własną.
Warunki zamieszkania
Wszystkie pary zgłaszające się do leczenia miesz-
kały w mieście.
Przedmiotem zainteresowania było ustalenie,
czy pary będące w związkach małżeńskich i związ-
kach nieformalnych mieszkają razem we własnym
mieszkaniu, mieszkają z rodzicami czy mieszkają
osobno.
Największy odsetek par małżeńskich (84,7%) po-
siadał mieszkanie własnościowe, 3 pary mieszkały
z rodzicami, a jedna para w wynajętym mieszkaniu.
Dwie pary będące w związku nieformalnym nie
mieszkały razem, kolejne dwie pary mieszkały we
własnym mieszkaniu, a jedna para w wynajętym
mieszkaniu.
Metody statystycznej analizy danych
W celu ujawnienia różnic w strukturze osobowo-
ści, poziomie lęku (stanu i cechy) oraz poczuciu wię-
zi u małżonków/partnerów ze względu na typ związ-
ku (małżeński — 26 par, nieformalny — 5 par) wyko-
rzystano test U Manna-Whitneya (nieparametryczny
odpowiednik testu t -Studenta dla dwóch populacji
niezależnych).
Model nieparametryczny zastosowano ze względu
na znaczne różnice wielkości porównywanych prób.
44
www.seksuologia.med.pl
Ewa Małachowska, Sławomir Jakima, Cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych
Cechy osobowości partnerów w związkach nieskonsumowanych
Tabela 1. Wartości statystyk opisowych wyników uzyskanych przez badane kobiety i mężczyzn pozostających
w związkach nieskonsumowanych w kwestionariuszu NEO-FFI, kwestionariuszu Spielbergera i Skali Więzi Małżeńskiej
Nazwa skali
Kobiety
Mężczyźni
M
SD
M
SD
NEO-FFI
Neurotyczność
31,23
8,59
15,77
7,84
Ekstrawersja
24,71
7,62
26,26
8,49
Otwartość
29,19
5,70
26,13
5,58
Ugodowość
31,74
6,22
30,00
5,70
Sumienność
32,61
7,22
32,10
6,52
Kwestionariusz Spielbergera
Lęk — stan
44,81
12,16
36,19
12,21
Lęk — cecha
51,45
12,26
36,25
8,13
Skala Więzi Małżeńskiej
Współodczuwanie
82,77
9,23
86,61
10,16
Współrozumienie
84,58
8,94
84,39
90,40
Współdziałanie
85,84
7,59
84,90
80,89
Do porównania wyników małżonków/partnerów
o krótkim (8 par) i długim stażu (8 par) posłużono
się testem t -Studenta dla dwóch populacji nieza-
leżnych. Natomiast do porównań wewnątrzgrupo-
wych wykorzystano test t -Studenta dla dwóch po-
pulacji zależnych.
a także wyższym poziomem współdziałania i współ-
rozumienia (p = 0,081).
W tabeli 3 zaprezentowano wartości statystyki
t testu t -Studenta dla dwóch populacji zależnych wy-
korzystanego w celu ujawnienia rozbieżności w struk-
turze osobowości, poziomie lęku i poczuciu więzi
u małżonków i partnerów w związkach nieformalnych.
W związkach małżeńskich żony w porównaniu
z mężami charakteryzuje wyższy poziom neurotycz-
ności, a także większa otwartość. Ich poziom lęku (sta-
nu i cechy) jest także wyższy niż mężów. Natomiast
poziom współodczuwania mężów przewyższa poziom
współodczuwania żon.
W związkach nieformalnych kobiety charaktery-
zuje wyższa neurotyczność, a także wyższy poziom
lęku, zarówno stanu, jak i cechy, w porównaniu
z mężczyznami.
Wyniki przeprowadzonych analiz
Różnice w strukturze osobowości, poziomie
lęku i poczuciu więzi w parach małżeńskich
i związkach partnerskich
W tabeli 2 przedstawiono wartości statystyki z te-
stu U Manna-Whitneya zastosowanego do przepro-
wadzenia porównań między wynikami uzyskanymi
przez badane kobiety i mężczyzn pozostających
w obu typach związków, we wszystkich skalach wy-
korzystanych w badaniu narzędzi.
Rezultaty przeprowadzonych porównań wykaza-
ły, że kobiety pozostające w związku małżeńskim
w porównaniu z kobietami ze związków partnerskich
odznaczają się niższym poziomem neurotyczności,
a także większą ekstrawersją oraz wyższym — na po-
ziomie tendencji — poziomem ugodowości (p = 0,073)
i sumienności (p = 0,066). Ich poziom lęku, zarówno
stanu, jak i cechy, jest niższy. Charakteryzuje je także
wyższy poziom współrozumienia (p = 0,057).
Mężczyźni małżonkowie w porównaniu z mężczy-
znami pozostającymi w związku partnerskim odzna-
czają się wyższym — na poziomie tendencji — pozio-
mem ekstrawersji (p = 0,073) i ugodowości (p = 0,094),
Różnice w strukturze osobowości, poziomie lęku
i poczuciu więzi u par o krótkim i długim stażu
W tabeli 4 przedstawiono wartości statystyki t testu
t -Studenta dla dwóch populacji niezależnych zastoso-
wanego do przeprowadzenia porównań między wyni-
kami uzyskanymi przez partnerów (kobiety i mężczyzn)
ze związków o krótkim i długim stażu, we wszystkich
skalach wykorzystanych w badaniu narzędzi.
Rezultaty przeprowadzonych porównań wykaza-
ły, że poziom neurotyczności, a także lęku, zarówno
stanu (p = 0,095), jak i cechy, kobiet z par o krótkim stażu
jest wyższy w porównaniu z kobietami ze związków o dłu-
gim stażu. Natomiast mężczyźni z par o krótkim stażu
odznaczają się niższym poziomem otwartości (p = 0,093)
niż mężczyźni ze związków o długim stażu.
www.seksuologia.med.pl
45
NEO-FFI
Kwestionariusz Spielbergera
Skala Więzi Małżeńskiej
174180063.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin