urlop wypoczynkowy.pdf

Kilkunastu drwali zabrało się do pracy przy wyrębie lasu. Wszyscy byli

świetni, ale jeden z nich bił ich na łeb. Pierwszego dnia wyciął kilka razy

więcej drzew niż inni, drugiego dnia machał piłą najszybciej ze wszyst-

kich i znowu wyciął najwięcej drzew, choć nie poprawił swojego wyniku

z pierwszego dnia. Potem – choć starał się jeszcze bardziej – było jeszcze

gorzej. Po kilku dniach, kiedy mimo ciężkiej pracy wycinał dużo mniej

drzew niż inni, szef powiedział mu: – Gdybyś naostrzył piłę, szło by ci du-

żo lepiej. – Nie mam czasu na ostrzenie – powiedział drwal.

Jednym z najważniejszych nawyków, jakie powinniśmy u siebie wykształ-

cić, to właśnie „ostrzenie piły”.

Barbara Kaszycka

Urlop wypoczynkowy

Prawo do urlopu wypoczynkowego jest podstawowym uprawnieniem pracownika o charakte-

rze osobistym. Celem urlopu wypoczynkowego jest umożliwienie pracownikowi regeneracji sił.

Pra wo do co rocz nych urlo pów wy po czyn -

ko wych przy zna je każ de mu pra cow ni ko wi

art. 66 ust. 2 Konstytucji RP oraz art. 152

§ 1 Ko dek su pra cy. Unor mo wa nia do ty czą -

ce te go pra wa za wie ra Dział VII ko dek su pra -

cy oraz roz po rzą dze nie Mi ni stra Pra cy i Po -

li ty ki So cjal nej z 8 stycz nia 1997 r. w spra -

wie szcze gó ło wych za sad udzie la nia urlo pu

wy po czyn ko we go, usta la nia i wy pła ca nia

wy na gro dze nia za czas urlo pu oraz ekwi wa -

lentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2,

poz. 14 ze zm.).

Wy ni ki prze pro wa dzo nych w 2007 ro ku

w wo je wódz twie świę to krzy skim 51 szcze gó -

ło wych kon tro li po twier dza ją nie za do wa la ją -

cy stan prze strze ga nia prze pi sów o urlo -

pach wy po czyn ko wych. Naj więk szą gru pę

skon tro lo wa nych sta no wi li wów czas pra co daw -

cy zatrudniający od 1 do 49 osób (66% ogó-

łu kon tro li), pro wa dzą cy głów nie dzia łal ność

han dlo wą i pro duk cyj ną.

w czę ściach, z któ rych żad na nie obej mo -

wała co najmniej 14 kolejnych dni kalen-

da rzo wych . W la tach po przed nich przy czy -

ną nie pra wi dło we go dzie le nia urlo pu wy po -

czyn ko we go by ło przede wszyst kim unik nię -

cie wy pła ca nia świad cze nia urlo po we go (do -

tyczyło to okresu, kiedy ustawa z 1994 r. o za-

kła do wym fun du szu świad czeń so cjal nych

gwa ran to wa ła pra wo do świad cze nia urlo po -

we go, pra cow ni kom za trud nio nym przez

pra co daw ców nie two rzą cych fun du szu, ko rzy -

sta ją cym z urlo pu w wy mia rze obej mu ją cym

co naj mniej 14 ko lej nych dni). Ak tu al nie,

po no we li za cji prze pi sów, więk szość pra co -

daw ców sku tecz nie „uwol ni ło się” od obo -

wiąz ku je go wy pła ca nia. Urlo py udzie la ne by -

ły w częściach, najczęściej po kilka dni, co

za pew nia ło cią głość pra cy i nie ro dzi ło ko -

niecz no ści za stę po wa nia nie obec ne go przez

dłuż szy czas pra cow ni ka. Oczy wi ście zda rza -

ły się też wy jąt ko we sy tu acje, w któ rych

udzie la nie krót kich urlo pów zwią za ne by ło

z na uką pra cow ni ka w sys te mie za ocz nym.

Od ki lu lat ob ser wu je się zja wi sko wnio sko -

wa nia o krót kie urlo py w cza sie cho ro by. W ten

spo sób pra cow ni cy otrzy ma li 100% za -

miast 80% wy na gro dze nia, na leż ne go z po wo -

du nie zdol no ści do pra cy na sku tek cho ro by

(zwol nie nia le kar skie go).

W trak cie kon tro li in spek to rzy pra cy

stwier dzi li tak że nie pra wi dło wo ści do ty -

czą ce usta la nia wy mia ru urlo pu . Problem

ten do ty czył za rów no pierw sze go, jak i ko -

lej ne go urlo pu wy po czyn ko we go. Przy usta -

la niu wy mia ru pierw sze go urlo pu pra co daw -

cy za zwy czaj sto so wa li za sa dy do ty czą ce urlo -

pu pro por cjo nal ne go (nie peł ne mie sią ce

ka len da rzo we, wy miar urlo pu za okrą gla no

w gó rę do peł ne go dnia). W przy pad ku kon -

ty nu owa nia za trud nie nia u te go sa me go

pra co daw cy, ta ki spo sób był ko rzyst niej szy

dla pra cow ni ka. Jed nak przy zmia nie pra co -

daw cy w pierw szym ro ku za trud nie nia i wy -

pła ce niu ekwi wa len tu pie nięż ne go za wyż szy

od na leż ne go wy miar urlo pu po wo do wał

ob ni że nie wy mia ru u ko lej ne go pra co daw cy,

a ce lem re gu la cji by ło za pew nie nie w mia rę

moż li wo ści wy ko rzy sta nia urlo pu w na tu rze.

Przy oka zji na le ży wska zać na przy pad ki,

kie dy pra co daw ca usta lał pra wo do pierw sze -

go urlo pu z upły wem mie sią ca fak tycz nie wy -

ko ny wa nej pra cy (nie uwzględ nia no okre su

po zo sta wa nia w sto sun ku pra cy, w któ rym

pra cow nik nie świad czył pra cy np. z po wo -

du cho ro by).

Przy usta la niu wy mia ru ko lej ne go urlo pu

pra co daw cy naj czę ściej nie uwzględ nia li nie -

peł nych mie się cy ka len da rzo wych lub nie za -

okrą gla li nie peł ne go dnia urlo pu w gó rę

do peł ne go dnia. W dal szym cią gu stwier dza -

no też nie pra wi dło we usta la nie wy mia ru urlo -

pu dla pra cow ni ków za trud nio nych w nie peł -

nym wy mia rze cza su pra cy (pra co daw cy usta -

la li 1 dzień urlo pu w wy mia rze pro por cjo nal -

nym do wymiaru etatu, np. 26 dni x 6 godzin

dla pra cow ni ka za trud nio ne go na 3/4 eta tu).

W 11,8% kon tro lo wa nych za kła dów za trud -

nia no pra cow ni ków z orze czo nym znacz nym

lub umiar ko wa nym stop niem nie peł no spraw -

no ści. Tyl ko w jed nym za kła dzie stwier dzo -

no nie usta le nie pra wa do urlo pu do dat ko we -

go. Pra co daw ca ten wcze śniej nie za trud niał

osób nie peł no spraw nych i nie znał prze pi sów

w tym za kre sie.

Nie wy pła ce nie bądź za ni że nie ekwi -

wa len tu pie nięż ne go za nie wy ko rzy -

sta ny urlop by ło naj czę ściej, co stwier dzi -

li w trak cie kon tro li in spek to rzy pra cy, kon -

se kwen cją nie pra wi dło we go usta le nia wy mia -

ru urlo pu pro por cjo nal ne go do okre su za trud -

nie nia (za ni że nie wy mia ru). Po za tym błę dy

po le ga ły na:

– dzie le niu pod sta wy wy mia ru przez licz -

bę dni pra cy z mie sią ca wy pła ca nia ekwi wa -

Nieprawidłowości

Więk szość ujaw nio nych nie pra wi dło wo -

ści do ty czy ło udzie la nia urlo pów za da ny

rok ka len da rzo wy po upły wie pierw sze -

go kwar ta łu na stęp ne go ro ku .

Głów ną przy czy ną po wsta wa nia za le gło -

ści urlo po wych by ło dą że nie pra co daw ców

do jak naj mniej szych kosz tów pra cy przy za -

cho wa niu mi ni mal ne go sta nu za trud nie nia

gwa ran tu ją ce go je dy nie prze strze ga nie norm

cza su pra cy, ale już nie za pew nia ją ce go od -

po czyn ku rocz ne go w po sta ci urlo pu wy po -

czyn ko we go. W po je dyn czych tyl ko przy pad -

kach prze su nię cie ter mi nu wy ko rzy sta nia

urlo pu do ko ny wa ne by ło na wy raź ny wnio sek

pra cow ni ka (np. pla no wa ny dłuż szy wy jazd

lub po byt w sa na to rium).

In spek to rzy pra cy stwier dzi li rów nież

udzie la nie urlo pu wy po czyn ko we go

I P 4/2008

lentu przez 30, zamiast przez stały współczyn-

nik urlo po wy,

– przyj mo wa nie do pod sta wy wy mia ru wy -

na gro dze nia wy pła co ne go za nie peł ny mie -

siąc pra cy bez je go uzu peł nie nia,

– przyj mo wa nie współ czyn ni ka usta lo ne -

go dla peł ne go eta tu przy na li cza niu ekwi wa -

len tu dla pra cow ni ka za trud nio ne go w nie -

peł nym wy mia rze.

Na le ży w tym miej scu za zna czać, że usta -

wo daw ca nie unor mo wał za sad ob li cza nia

ekwi wa len tu dla osób za trud nio nych w nie -

peł nym wy mia rze cza su pra cy. W prak ty ce

sto so wa ne jest sta no wi sko De par ta men tu

Pra wa Pra cy Mi ni ster stwa Go spo dar ki i Pra -

cy z maja 2004 r. w sprawie wypłaty ekwiwa-

len tu pie nięż ne go za nie wy ko rzy sta ny urlop

wy po czyn ko wy dla za trud nio nych w nie peł -

nym wymiarze czasu pracy (sygn. PP III/079-

338/JR/04), w myśl któ re go przy ob li cza niu

ekwi wa len tu dla pra cow ni ka za trud nio ne go

w nie peł nym wy mia rze cza su pra cy moż na

przy jąć za ło że nie, iż prze cięt na licz ba dni ro -

bo czych w mie sią cu, czy li war tość współ czyn -

ni ka, po win na być usta lo na w pro por cji

do wy mia ru cza su pra cy okre ślo ne go w umo -

wie o pra cę. Po wyż sza me to da gwa ran tu je

pra cow ni ko wi za trud nio ne mu w nie peł nym

wy mia rze cza su pra cy wy pła ce nie na leż no -

ści w wy ma ga nej wy so ko ści.

Istot nym po wo dem ujaw nio nych na ru -

szeń wg pra co daw ców by ły du że kosz ty

pra cy, któ re unie moż li wia ły re ali za cję wszyst -

kich obo wiąz ków wy ni ka ją cych ze sto sun ku

pra cy, w tym re ali za cji upraw nień urlo po -

wych. Pra co daw cy dą żąc do cią głe go ob ni ża -

nia kosz tów, mi ni ma li zu ją stan za trud nie nia

co w kon se kwen cji unie moż li wi ło wy ko rzy -

sta nie urlo pów przez pra cow ni ków w cią gu

ro ku ka len da rzo we go.

U więk szo ści kon tro lo wa nych pra co daw -

ców nie pra wi dło wo ści do ty czą ce urlo pów wy -

po czyn ko wych wy ni ka ły z nie zna jo mo ści

prze pi sów bądź nie pra wi dło wej ich in ter pre -

ta cji. Zda rza ły się tak że przy pad ki udzie la -

nia urlo pów nie zgod nie z obo wią zu ją cy mi

prze pi sa mi na wnio sek uczą ce go się pra cow -

ni ka.

Wy ko na nie wnio sków i de cy zji spo wo do -

wa ło li kwi da cję ujaw nio nych nie pra wi dło wo -

ści w cza sie pro wa dzo nych kon tro li. Zre ali -

zo wa nych zo sta ło 67,5% wnio sków. Po -

nad 800 pra cow ni kom udzie lo no za le głe go

urlo pu wy po czyn ko we go w wy mia rze po -

nad 7.000 dni

Z usta leń do ko na nych w cza sie kon tro li

wy ni ka, że naj więk szym pro ble mem jest nie -

udzie la nie pra cow ni kom urlo pów wy po czyn -

ko wych w ro ku ka len da rzo wym, w któ rym na -

byli do nich prawo. Jest to problem powszech-

ny, stwier dzo ny w 76% za kła dach ob ję tych

kon tro lą prze strze ga nia prze pi sów o urlo pach

wy po czyn ko wych. Da ne wska zu ją na nie wiel -

ką po pra wę w od nie sie niu do ro ku po przed -

nie go, kie dy to za le gło ści w urlo pach wy po -

czyn ko wych stwier dzo no w 85% skon tro lo wa -

nych w tym te ma cie za kła dów. Pod kre ślić na -

le ży, że pod czas in nych ru ty no wych kon tro -

li by ła to naj czę ściej stwier dza na nie pra wi -

dło wość. Pro blem do ty czy na rów ni pra co -

daw ców sek to ra pry wat ne go i pu blicz ne go

(w tych ostat nich czę sto li mit eta tów blo ku -

je moż li wość za trud nia nia okre so wo pra cow -

ni ków przy dłuż szych nie obec no ściach sta -

łych pra cow ni ków np. z po wo du urlo pów ma -

cie rzyń skich, wy cho waw czych).

W od nie sie niu do ro ku po przed nie go, jak

wy ni ka z da nych na stą pi ła nie wiel ka po pra -

wa w oma wia nym za kre sie (w ro ku po -

przed nim urlo py za le głe stwier dzo no w 85%

skon tro lo wa nych w tym te ma cie za kła dów).

Po zo sta łe pro ble my do ty czą ce za ni ża nia

wy mia ru urlo pu lub świad czeń zwią za nych

z urlo pem (wy na gro dze nia, ekwi wa len tu) są

skutkiem wciąż zbyt małej wiedzy w zakre-

sie obo wią zu ją cych prze pi sów oraz ich wy -

kład ni. Szcze gó ło wa in ter pre ta cja prze pi sów

z przy kła da mi da ją cy mi wzor ce pra wi dło wych

usta leń zwy kle po ja wia ją się w pu bli ka to rach

spe cja li stycz nych lub w pra sie ty po wo praw -

ni czej. Ma ły pra co daw ca prze waż nie dys po -

nu je tyl ko ko dek sem pra cy a ję zyk praw ny

nie jest dla niego zrozumiały.

Nie po kój na to miast bu dzi czę sto spo ty ka -

ny brak kom pe ten cji pod mio tów za wo do wo

trud nią cych się pro wa dze niem spraw pra cow -

ni czych (wsze la kie biu ra ka dro we). Pod -

mio ta mi pro wa dzą cy mi tę ob słu gę są przede

wszyst kim biu ra ra chun ko we, dla któ rych

spra wy pra cow ni cze sta no wią do dat ko wy

punkt sta no wią cy o atrak cyj no ści ich ofer ty.

Czę sto kroć na li cza nie świad czeń – wy na gro -

dze nia i ekwi wa len tu za urlop do ko ny wa ne

jest ana lo gicz nie do wy li cza nia wy na gro -

dze nia za czas cho ro by.

In spek to rzy pra cy nie mie li moż li wo ści udo -

wod nie nia udzie la nia fik cyj nych urlo pów wy -

po czyn ko wych. Pa to lo gia te go zja wi ska po le -

ga na tym, że pracownik składa wniosek

o urlop i bę dąc na urlo pie fak tycz nie pra cu -

je. Fakt pracy nie jest nigdzie ewidencjono-

wa ny. Sam pra cow nik za in te re so wa ny jest kon -

ty nu owa niem ta kiej prak ty ki, bo wiem otrzy -

mu je od pra co daw cy za rów no wy na gro dze nie

urlo po we, jak i wy na gro dze nie za pra ce.

Przepisy a praktyka

Kon tro lu jąc prze strze ga nie prze pi sów

o urlo pach wy po czyn ko wych, in spek to rzy

pra cy spo tka li się z wie lo ma wąt pli wo ścia mi

do ty czą cy mi ich prak tycz ne go sto so wa nia,

na któ re wska zu ją rów nież licz ne ko men ta rze.

Art. 153 ko dek su pra cy

Pra cow nik, któ ry w cią gu ro ku ka len da -

rzo we go pod jął pierw szą pra cę za wo do wą,

uzy sku je pra wo do urlo pu z upły wem każ de -

go mie sią ca pra cy, w wy mia rze 1/12 urlo pu

przy słu gu ją ce go mu po prze pra co wa niu ro -

ku. 1/12 z 20 dni urlopu daje wynik 1,66 dnia

urlo pu, czy li w prze li cze niu na go dzi ny,

gdzie 1 dzień urlo pu od po wia da 8 go dzi nom.

Sta no wi to 13 go dzin i 17 mi nut. Prze pi sy ko -

dek su pra cy nie prze wi du ją obo wiąz ku za -

okrą gla nia w gó rę nie peł ne go dnia urlo pu

w sy tu acji, gdy umo wa o pra cę nie roz wią zu -

je się. Pro ble mem jest udzie le nie pra cow ni -

kowi urlopu na część dnia. Faktycznie pra-

co daw cy sto su ją za okrą gle nie nie peł ne go

dnia urlopu w górę do pełnego dnia i udzie-

lają 2 dni (czyli 16 godzin) urlopu. Z jednej

stro ny, oba wia ją się prak tycz nych trud no ści

w udzie le niu w mie sią cu jed ne go dnia urlo -

pu oraz 5 godzin i 17 minut urlopu w innym

dniu, a z dru giej, nie po sia da ją przy go to wa -

nych pro gra mów ka dro wo -pła co wych do ta -

kie go roz li cze nia cza su pra cy i wy na gro dze -

nia. Zmia na prze pi su spo wo do wa ła by odej -

ście od fik cji praw nej, co na tu ral nie sprzy -

ja ło by prak tycz ne mu sto so wa niu pra wa.

Art. 154 ko dek su pra cy

W przy pad ku zmia ny wy mia ru eta tu w trak -

cie ro ku ka len da rzo we go urlop wy po czyn ko -

wy w prak ty ce na li cza się pro por cjo nal nie

do wy mia ru eta tu od ręb nie za po szcze gól ne

okre sy. Usta le nie wy mia ru urlo pu w związ ku

ze zmia ną eta tu nie zo sta ło nie ste ty ure gu lo -

wa ne bez po śred nio w prze pi sach.

Art. 154 2 ko dek su pra cy

Pro blem sta no wi udzie la nie tzw. koń ców -

ki urlo pu w kon kret nych go dzi nach pra cy

(po dob nie jak przy pierw szym urlo pie).

Spo tka no się z przy pad ka mi uzgad nia nia

z pra cow ni kiem skró ce nia cza su pra cy przez

okre ślo ny okres np. o go dzi nę, aby roz wią -

zać pro blem „koń ców ki urlo pu” obej mu ją cej

krót szy okres niż dniów ka ro bo cza. Dzia ła -

nie ta kie nie na ru sza ce lu urlo pu wy po czyn -

ko we go, cho ciaż art. 154 2 ko dek su pra cy fak -

tycz nie nie roz strzy ga jed no znacz nie za sa dy

udzie la nia niż szej czę ści urlo pu od do bo we -

go wy mia ru cza su pra cy.

Art. 163 ko dek su pra cy

Zapis art. 163 § 1 i § 1 1 k. p. dotyka dwóch

istot nych za gad nień bu dzą cych wąt pli wo -

ści. Pierw sze do ty czy pro ble mu usta le nia pla -

nu urlopu. Treść art. 163 § 1 k. p. wyraźnie

wska zu je na kom pe ten cje pra co daw cy w pro -

Efekty kontroli

W wy ni ku prze pro wa dzo nych kon tro li

do 46 kon tro lo wa nych pra co daw ców

(92% ogól nej licz by kon tro li) skie ro wa -

no 120 wnio sków (w 46 wy stą pie niach)

oraz 4 de cy zje płat ni cze (w 3 na ka zach

skie ro wa nych do 3 pra co daw ców).

W związ ku ze stwier dze niem po peł nie nia

przez 16 pra co daw ców 29 wy kro czeń – na -

ru szeń prze pi sów o urlo pach wy po czyn ko -

wych, in spek to rzy pra cy na ło ży li na 22 oso -

by w try bie po stę po wa nia man da to we go

grzyw ny w łącz nej wy so ko ści 17 200 zł

i skie ro wa li 3 wnio ski o uka ra nie do są dów

grodz kich.

4/2008 I P

ce sie usta la nia pla nu urlo pów, a rów no cze -

śnie art. 30 ust. 5 ustawy związkowej dopusz-

cza udział związków zawodowych w tym try-

bie, co mo że su ge ro wać sprzecz ność mię dzy

nor ma mi.

Dru gie za gad nie nie od no si się do kwe stii

zgo dy wy ra ża nej przez za kła do wą or ga ni za -

cję związ ko wą do ty czą cej zwol nie nia pra co -

daw cy z two rze nia pla nu urlo pów. Usta wo -

daw ca nie okre ślił pro ce su jej uzy ska nia

w mo men cie funk cjo no wa nia w za kła dzie pra -

cy więk szej licz by za kła do wych or ga ni za cji

związ ko wych. Wąt pli wym wy da je się sto so -

wa nie wów czas kon struk cji prze wi dzia nej

w art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodo-

wych, jako że taki tryb prowadzić może

do zbyt da le ko idą cych wnio sków.

Art. 167 ko dek su pra cy

Prze pi sy nie prze wi du ją, w ja kim okre sie

przed roz po czę ciem urlo pu pra co daw ca bę -

dzie miał moż li wość prze su nię cia urlo pu

w związ ku z za ist nie niem szcze gól nej po trze -

by uza sad nia ją cej ko niecz ność po zo sta nia da -

ne go pra cow ni ka w za kła dzie pra cy dla za -

pew nie nia pra wi dło we go to ku pra cy. Moż na

więc przy jąć, że prze su nię cie ter mi nu urlo -

pu mo że na stą pić na wet na je den dzień

przed roz po czę ciem przez pra cow ni ka urlo -

pu zgod nie z pla nem. Sta wia to pra co daw cę

w wy raź nie sil niej szej po zy cji w sto sun ku

do pra cow ni ka, któ ry czę sto już po niósł kosz -

ty z pla no wa nym urlo pie i do koń ca jest nie -

pew ny za cho wa nia pra co daw cy.

Art. 167 2 ko dek su pra cy

Urlop na żą da nie sta no wi szcze gól ną in -

sty tu cję praw ną umoż li wia ją cą pra cow ni -

ko wi sko rzy sta nie z urlo pu wy po czyn ko we -

go we wskazanym przez siebie terminie.

Kon tro wer syj na jest w prak ty ce sy tu acja,

w któ rej pra cow nik zgła sza żą da nie udzie -

le nia urlo pu do pie ro w dniu je go wy ko rzy -

sty wa nia. Istot na tu taj sta je się po ra prze -

ka za nia tej in for ma cji do pra co daw cy. Sąd

Naj wyż szy orzekł w wy ro ku z 15 li sto pa -

da 2006 r. (I PK 128/06, M. Prawn.

2006/23/1239), że pracownik, który skła-

da wnio sek o udzie le nie urlo pu na żą da nie

po wi nien do ko nać tej czyn no ści naj póź niej

pierw sze go dnia wy po czyn ku, przed roz po -

czę ciem swo je go dnia pra cy. W nie któ -

rych sy tu acjach jest to jed nak nie moż li we

zwłasz cza, gdy roz kła dy cza su pra cy i go dzi -

ny roz po czy na nia pra cy pra cow ni ka i ca łe -

go za kła du pra cy nie po kry wa ją się, a za tem

nie ma moż li wo ści prze ka za nia in for ma cji

o urlopie w tym dniu, jeszcze przed rozpo-

czę ciem pra cy. W ta kiej sy tu acji pra cow nik

po wi nien po in for mo wać pra co daw cę o wy -

ko rzy sty wa niu urlo pu na żą da nie, jak naj -

szybciej będzie to możliwe. Problem ten wy-

ma ga jed no znacz ne go ure gu lo wa nia, co

po zwo li unik nąć sy tu acji kon flik to wych

mię dzy pra cow ni kiem i pra co daw cą.

Prze pi sy nie roz strzy ga ją jed no znacz nie,

czy wolno zastosować w trybie art. 167 §1 kp

od wo ła nie z urlo pu na żą da nie lub prze su nię -

cie urlopu.

We dług pra co daw ców prze pis po zwa la

„uspra wie dli wić” każ dą nie obec ność pra cow -

ni ka bez po da nia przy czy ny.

Art. 168 ko dek su pra cy

Prze pi sy pra wa pra cy nie okre śla ją pre -

cy zyj nie, w ja ki spo sób pra co daw ca udzie la

pra cow ni ko wi urlo pu. W prak ty ce pra cow ni -

cy naj czę ściej wy stę pu ją z „wnio skiem urlo -

po wym” do pra co daw cy, któ re go po twier dze -

nie trak to wa ne jest ja ko udzie le nie pra -

cow ni ko wi urlo pu. In ny spo sób po le ga

na wpro wa dze niu „kart urlo po wych”, któ re

sta no wią pod sta wę udzie le nia pra cow ni ko -

wi urlo pu wy po czyn ko we go. Brak wy raź nej

re gu la cji do ty czą cej try bu udzie la nia urlo pu

ro dzi wie le spo rów mię dzy stro na mi sto sun -

ku pracy.

ję cia „wy na gro dze nie wy pła co ne”, o któ rym

mo wa w §8 roz po rzą dze nia urlo po we go

na tle art. 172 ko dek su pra cy. Wg ko men ta -

rza do art. 172 kodeksu pracy (Ryszard Ce-

le da, Ewa Chmie lek -Łu biń ska i in ni, Ko deks

pra cy. Ko men tarz, War sza wa 2005 r.)

przy usta le niu pod sta wy wy na gro dze nia

urlo po we go, de cy du ją ce zna cze nie ma to,

za ja ki okres wy pła co no na leż ne świad cze nie,

a nie je go ter min wy pła ty. In ne sta no wi sko

pre zen tu je PIP (Ka ta rzy na Pie cyk, Ile za pła -

cić za urlop, „Rze czy po spo li ta”, 2.11.2005r.),

podając jako przykład to, że zmienne skład-

niki za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc

– w łącz nej wy so ko ści wy pła co nej w okre sie 3

mie się cy ka len da rzo wych po prze dza ją cych

mie siąc roz po czę cia urlo pu. Stąd dla pra cow -

ni ka, któ ry ko rzy stał z urlo pu w lip cu na le -

ży uwzględ nić wy na gro dze nie wy pła co ne –

10 czerw ca (wy na gro dze nie za maj), 10 ma -

ja (wy na gro dze nie za kwie cień) i 10 kwiet -

nia (wy na gro dze nie za ma rzec). W prak ty ce

utrwa lo ny jest po gląd, że pra cow nik, któ re -

mu na li cza się pod sta wę z 3 mie się cy np.

czerw ca, ma ja i kwiet nia, przyj mu je się

skład ni ki z te go okre su, mi mo że ter min ich

wy pła ty na stę pu je póź niej. Ta kie sta no wi sko

pre zen tu je rów nież re sort pra cy.

Art. 1721 ko dek su pra cy

W trak cie kon tro li in spek to rzy pra cy nie

spo tka li się z przy pad kiem ubez pie czeń

gwa ran tu ją cych, po le ga ją cych na tym, że je -

że li pra co daw ca na pod sta wie od ręb nych

prze pi sów jest obo wią za ny ob jąć pra cow ni -

ka ubez pie cze niem gwa ran tu ją cym mu otrzy -

ma nie świad cze nia pie nięż ne go za czas

urlo pu, pra cow ni ko wi nie przy słu gu je wy na -

gro dze nie prze wi dzia ne w art. 172 lub ekwi -

wa lent pie nięż ny, o któ rym mo wa w art. 171.

Art. 171 ko dek su pra cy

Na pod sta wie art. 171 §3 ko dek su pra cy

pra co daw ca nie mu si wy pła cać ekwi wa len tu

pie nięż ne go za nie wy ko rzy sta ny w na tu rze

urlop wy po czyn ko wy, je że li stro ny po sta no -

wią, że ten urlop będzie wykorzystany przez

pra cow ni ka w cza sie ko lej nej je go umo wy

o pra cę u te go sa me go pra co daw cy. Nie okre -

ślo no nie ste ty for my po sta no wie nia. W prak -

ty ce pra co daw cy nie wy pła ca ją ekwi wa len tów,

ale udzie la ją urlo pu w cza sie dal sze go za trud -

nie nia, po mi ja jąc za war cie po ro zu mie nia

z pra cow ni kiem w tej spra wie.

Lu ka praw na do ty czy za sad ob li cza nia

ekwi wa len tu dla osób za trud nio nych w nie -

peł nym wy mia rze cza su pra cy. W prak ty ce

sto so wa ne jest sta no wi sko De par ta men tu

Pra wa Pra cy Mi ni ster stwa Go spo dar ki i Pra -

cy z maja 2004 r. w sprawie wypłaty ekwiwa-

len tu pie nięż ne go za nie wy ko rzy sta ny urlop

wy po czyn ko wy dla za trud nio nych w nie peł -

nym wymiarze czasu pracy (sygn. PP III/079-

338/JR/04), w myśl którego wartość współ-

czyn ni ka, po win na być usta lo na w pro por cji

do wy mia ru cza su pra cy okre ślo ne go w umo -

wie o pracę.

Art. 172 ko dek su pra cy

W dalszym ciągu dla służb płacowych pra-

co daw ców pro blem sta no wi in ter pre ta cja po -

Pozytywnie należy ocenić

Prze nie sie nie z roz po rzą dze nia do ko dek -

su pra cy prze pi sów do ty czą cych za okrą gla -

nia wy mia ru urlo pu za nie peł ny ka len da rzo -

wy miesiąc pracy.

Wła ści wym roz wią za niem oka za ło się

udzie la nie urlo pu w wy mia rze go dzi no wym,

od po wia da ją cym do bo we mu wy mia ro wi cza -

su pra cy pra cow ni ka w da nym dniu przy za -

ło że niu, że je den dzień urlo pu sta no wi 8 go -

dzin pra cy. No wa re gu la cja po zwo li ła wy eli -

mi no wać pro ble my z roz li cze niem urlo pu pra -

cow ni ków za trud nio nych w rów no waż nym

sys te mie cza su pra cy oraz pra cow ni ków

nie peł no eta to wych.

Ure gu lo wa nie za war te w art. 171 ko dek -

su pra cy ogra ni czy ło licz bę prze sła nek zo bo -

wią zu ją cych pra co daw cę do wy pła ty ekwi wa -

len tu za nie wy ko rzy sta ny urlop, zo bo wią zu -

jąc go w po zo sta łych przy pad kach do udzie -

le nia urlo pu wy po czyn ko we go w na tu rze.

Bar ba ra Ka szyc ka

OIP Kielce

I P 4/2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: