Mises_Mentalnosc.pdf

Mentalnoæ

antykapitalistyczna

Ludwig von Mises

Mentalnoæ

antykapitalistyczna

Przek³ad:

Jan M. Ma³ek

Warszawa 2008

S PIS TRECI

W STÊP

Tytu³ orygina³u:

The Anti-Capitalistic Mentality

Pierwsze amerykañskie wydanie niniejszej ksi¹¿ki ukaza³o siê

w 1956 roku nak³adem Van Nostrand, Princetown, N.J.

T³umaczenie z upowa¿nienia spadkobiercy praw autorskich

na podstawie wydania amerykañskiego z 1981 roku.

R OZDZIA£ I

Spo³eczna charakterystyka kapitalizmu

i psychologiczne przyczyny jego dyskredytowania

1. Wszechw³adny konsument

2. Czynnik wzrostu gospodarczego

3. Kapitalizm a spo³eczeñstwo stanowe

4. Zawiedzione ambicje

5. Urazy inteligentów

6. Antykapitalistyczne uprzedzenia amerykañskich intelektualistów

7. Urazy pracowników umys³owych

8. Urazy kuzynów

9. Komunizm Broadwayu i Hollywoodu

Przygotowanie wersji PDF:

Polsko-Amerykañska Fundacja Edukacji

i Rozwoju Ekonomicznego PAFERE

www.pafere.org.

Wszelkie powielanie i kopiowanie wy³¹cznie za podaniem ród³a.

R OZDZIA£ II

Filozofia spo³eczna zwyk³ego cz³owieka

1. Kapitalizm rzeczywisty a kapitalizm

widziany oczyma przeciêtnego cz³owieka

2. Front antykapitalistyczny

R OZDZIA£ III

Literatura w kapitalizmie

1. Rynek zbytu na literaturê

2. Sukces na rynku ksi¹¿kowych

3. Powieci kryminalne

4. Wolnoæ prasy

5. Bigoteria prasy

6. Tematy spo³eczne w powieci, filmie i teatrze

Wstêp

R OZDZIA£ IV

Zarzuty natury ideologicznej

1. Argument szczêcia

2. Materializm

3. Niesprawiedliwoæ

4. Bur¿uazyjny przes¹d wolnoci

5. Wolnoæ a cywilizacja zachodnia

Zast¹pienie przedkapitalistycznych metod zarz¹dzania gospodar-

k¹ systemem wolnorynkowego kapitalizmu spowodowa³o zwie-

lokrotnienie liczby ludnoci i podniesienie redniego standardu

¿ycia w sposób bezprecedensowy. Tym bogatsze staje siê spo³e-

czeñstwo im mniej stawia mu siê przeszkód na drodze wolnej

przedsiêbiorczoci i prywatnej inicjatywy. Mieszkañcom Stanów

Zjednoczonych powodzi siê lepiej ni¿ mieszkañcom innych kra-

jów, poniewa¿ rz¹d amerykañski podj¹³ póniej, ni¿ to mia³o

w innych miejscach wiata politykê ingerencji pañstwa w dzie-

dzinê prywatnej przedsiêbiorczoci. Niemniej wielu ludzi, szcze-

gólnie intelektualistów, odnosi siê z niechêci¹ do kapitalizmu.

Z ich punktu widzenia ten system organizacji spo³eczno-ekono-

micznej nic prawie nie przyniós³ oprócz biedy i nieszczêæ. Lu-

dzie byli szczêliwi i dobrze im siê powodzi³o w dobrych daw-

nych czasach poprzedzaj¹cych rewolucjê przemys³ow¹. Teraz

w kapitalizmie wiêkszoæ stanowi¹ ludzie g³oduj¹cy oraz biedacy

nielitociwie eksploatowani przez bezwzglêdne jednostki. Dla tych

ostatnich nic siê nie liczy za wyj¹tkiem pieniê¿nych interesów.

Nie produkuj¹ dobrych i naprawdê u¿ytecznych rzeczy, lecz tyl-

R OZDZIA£ V

Antykomunizm a kapitalizm

ko co przynosi najwiêksze zyski. Zatruwaj¹ cia³a alkoholem i ty-

toniem, a dusze i umys³y treci¹ szmat³awych czasopism, porno-

graficznych ksi¹¿ek i g³upich filmów. Ideologiczn¹ nadbudow¹

kapitalizmu jest literatura zgnilizny i upodlenia, burleska i sztuka

strip-teasu, hollywoodzkie filmy i powieci detektywistyczne.

Uprzedzenie i fanatyzm opinii publicznej przejawia siê naj-

wyraniej w fakcie, ¿e odnosi ona epitet kapitalistyczny do rze-

czy le widzianych i zjawisk negatywnych, a nie do tych, które

ciesz¹ siê powszechn¹ aprobat¹. Jak mo¿e co dobrego wynikaæ

z kapitalizmu? Wartociowe rzeczy s¹ wytwarzane wbrew kapi-

talizmowi, a z³e s¹ jego domen¹.

Analiza tych antykapitalistycznych uprzedzeñ, oraz ujawnia-

nie ich podstaw, oraz skutków, jest celem niniejszego opraco-

wania.

R OZDZIA£ I

Spo³eczna charakterystyka kapitalizmu

i psychologiczne przyczyny jego dyskredytowania

1. W SZECHW£ADNY KONSUMENT

Charakterystyczn¹ cech¹ nowoczesnego kapitalizmu jest maso-

wa produkcja dóbr przeznaczonych do konsumpcji dla mas. Wy-

nikiem tego jest tendencja do ci¹g³ego polepszania siê redniego

standardu ¿ycia, co polega na postêpuj¹cym bogaceniu siê wielu

ludzi. Kapitalizm awansuje szarego cz³owieka i wywy¿sza go

do rangi bur¿uja.

W spo³eczeñstwie kapitalistycznym szary cz³owiek jest

wszechw³adnym konsumentem, który kupuj¹c, lub powstrzymu-

j¹c siê od kupowania, ostatecznie okrela to co powinno byæ dla

rynku produkowane i w jakiej iloci i jakoci. Te sklepy i warszta-

ty, które wy³¹cznie i przewa¿nie, zaspokajaj¹ tylko wyrafinowane

potrzeby bogatych obywateli, odgrywaj¹ jedynie podrzêdn¹ rolê

w ca³ej gospodarce rynkowej. Z zasady nie osi¹gaj¹ one rozmia-

rów wielkiego przedsiêbiorstwa. Wielki biznes zawsze s³u¿y³

masom, bezporednio lub porednio. Na tym awansie pospólstwa

polega radykalna przemiana spo³eczna spowodowana rewolucj¹

przemys³ow¹. Lud, który we wszystkich poprzednich wiekach

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: