sady do 90 pyt.doc

1.                  Agrotechniczne metody zapobiegania chorobie zamierania pędów malin.

Sprawcy choroby to Didymella applannata z gromady workowców, Botrytis cinerea i grzyby z rodzaju Fusarium. Metody agrotechniczne: wczesne wycinanie i palenie starych pędów po zbiorach, czyszczenie plantacji, usuwanie nadmiernej liczby młodych pędów, staranne rozpinanie na drutach pędów pozostawionych po cięciu. Zapewnienie dobrego przewietrzania pędów, niszczenie źródeł infekcji. Ponadto staranna uprawa gleby i niszczenie chwastów. Duża rola ochrony plantacji malin przed pryszczarkiem namaliniakiem łodygowym, którego larwy uszkadzają pędy, co ułatwia zakażenie zarodnikami grzybów.

2.                  Cel i sposób prowadzenia matecznika truskawek na własne potrzeby.

Rośliny macierzyste wszystkich odmian truskawek i poziomek tworzą rozłogi długości 30 do 60 cm, na których powstają okazy potomne. Gdy długość rozłogów osiągnie 40 cm można wybrać najsilniejsze rośliny potomne i przymocować je do ziemi klamerkami z drutu, w odległości około 15-20 cm od rośliny macierzystej, a następnie obsypać ziemią na wysokość 1 cm. Po ukorzenieniu (po 4-6 tygodniach) można je odłączyć od rośliny - matki. (źródło: www.poradnikogrodniczy.pl/truskawki.php)

3.                  Cele cięcia i formowania drzew i ich znaczenie w zależności od wieku drzew.

Kształt korony zapewniający optymalne wykorzystanie energii słonecznej-optymalne naświetlenie różnych części korony (równomierne rozmieszczenie konarów)

Budowa korony o mocnej konstrukcji, odpornej na rozłamywanie:

- właściwy kąt pomiędzy przewodnikiem a bocznym odgałęzieniem

- niezbyt duża liczba pędów w piętrze

- stosunek gałęzi bocznych do przewodnika

Ułatwienie zabiegów związanych z utrzymaniem gleby (zwłaszcza herbicydów) oraz  z ochroną

wysokość pnia (zależnie od stosowanych technologii, od pokroju, gatunku i odmiany)

wysokość całego drzewa (zależnie od zasięgu opryskiwaczy)

Ułatwienie zbioru owoców:

- wysokość drzewa

- miąższość korony

U drzew młodych zapewnienie wczesnego wejścia w owocowanie, ale bez znacznego zahamowania wzrostu. U drzew starszych utrzymanie równowagi pomiędzy wzrostem a owocowaniem i zapewnienie regularnego owocowania

Poprawa jakości owoców

- wielkość

- wykształcenie rumieńca

- zwiększenie zawartości Ca w jabłkach i stąd poprawa ich zdolności przechowalniczej (ewentualne cięcie letnie).

4.       Cele przygotowania gleby pod sad.

Teren wybrany pod sad powinien być przed sadzeniem drzew jak najlepiej przygotowany:

- aby drzewa przyjęły się;

- jak najszybciej rosły w pierwszych latach;

- jak najszybciej weszły w owocowanie;

- aby najobficiej owocowały

- gleba była wolna od szkodników i patogenów – ograniczanie czynników chorobotwórczych;

- zapewnienie składników pokarmowych w łatwo przyswajalnych formach.

5.       Co to są nektaryny?

Nektaryna jest to często występująca mutacja brzoskwini. Ma ona gładką, nieomszoną skórkę.

Nektaryny, obok brzoskwini i moreli należą do najsmakowitszych i najbardziej atrakcyjnych owoców. Wciąż jednak dla wielu z nas są one nowością. Ten podgatunek brzoskwini, a nie jak sądzą niektórzy mix brzoskwini i śliwy ma podobne wymagania zarówno klimatyczne, glebowe jak i siedliskowe do brzoskwini. Jej sposób uprawy również nie różni się niczym szczególnym od uprawy kuzynki. Z uwagi na dużą atrakcyjność owoców warto przyjrzeć się jej nieco bliżej.

Na świecie istnieje ponad 40 odmian nektaryn, różniących się smakiem - od kwaskowatych do słodkich i bardzo aromatycznych. Do najbardziej popularne odmian zaliczyć możemy: Fantasię, Harblaze i Harco.

Nektaryna Harco to odmiana o silnym wzroście i wzniosłej koronie. Harco kwitnie późno, ale jest bardzo plenne. Późne kwitnienie łączy się również z faktem, iż kwiaty unikają dzięki temu uszkodzeń mrozowych.

Jej dość duże 90-120 gramowe, kuliste owoce charakteryzują się żółtą skórką pokrytą intensywnym czerwono-fioletowym rumieńcem. Miąższ owoców jest jasnożółty, średniozwięzły, lekko włóknisty, soczysty, bardzo smaczny i dobrze odchodzący od pestki. W przeciwieństwie do pozostałych odmian brzoskwiń nektaryny mają skórkę gładką i stosunkowo twardy miąższ. W uprawie nektaryn należy pamiętać, że wymagają one silniejszego przerzedzania niż brzoskwinie, zawiązują, bowiem więcej niż one owoców

Harco osiąga dojrzałość zbiorczą w połowie sierpnia.

Decydując się na jej uprawę wybierajmy stanowisko słoneczne i zaciszne. Pamiętajmy, by młode drzewka sadzić tylko wiosną. Odmiana ta najlepiej rośnie na glebach umiarkowanie wilgotnych, żyznych, zasobnych w sole wapnia, o pH 6,5 - 7,0.

Nie wymaga zapylaczy, wymaga jednak corocznego cięcia.

Ta kanadyjska odmiana charakteryzuje się dość dużą odpornością na mróz, niemniej jednak na wschodzie kraju może przemarzać. Właśnie z uwagi na mrozoodporność oraz atrakcyjne owoce odmiana ta jest szczególnie polecana do ogrodów przydomowych. Harco jest odmianą odporną na brunatną zgniliznę i choroby bakteryjne. Niemniej jednak właściciele nektaryn powinni pamiętać o bardzo groźnej chorobie atakującej drzewa, o kędzierzawości liści. Pierwszymi jej objawami są żółto-czerwone przebarwienia liści oraz ich zdeformowanie. W późniejszym okresie liście czernieją i opadają. Profilaktycznie, wiosną, jeszcze przed pękaniem pąków powinniśmy opryskać je preparatem miedziowym. Bardzo dokładnie powinniśmy opryskać wszystkie gałęzie, konary oraz cały pień drzewa. Jesienią, po zakończonej wegetacji, drzewa nektaryn opryskajmy fungicydem zawierającym miedź. Każdy przeprowadzony oprysk, zarówno wiosną jak i jesienią będzie skuteczny, pod warunkiem, że przeprowadzimy go w odpowiednim momencie, przy suchej i bezwietrznej pogodzie, w pochmurny dzień lub wieczór.

Właściwie przeprowadzane opryski i zabiegi pielęgnacyjne sprawią, że Harco odpłaci nam się z pewnością obfitością przepysznych owoców. (źródło: http://www.e-ogrody.com/tygodnik/harco_-_kanadyjska_nektaryna,51,280.html).

6.       Co to znaczy, że rośliny sadownicze są samopłodne, samozgodne, samopylne? Wymień gatunki roślin sadowniczych o takich cechach.

Samopylność , samozapylenie (autogamia) – jest to zapylenie słupka pyłkiem pochodzącym z pręcików z tego samego kwiatu, lub innych kwiatów, ale na tej samej roślinie. Dla większości roślin jest to zjawisko niekorzystne gdyż nie następuje wymiana materiału genetycznego przy powstawaniu osobników potomnych. Większość roślin wykształciła więc różne mechanizmy zapobiegające samozapyleniu: przedprątność, przedsłupność, dwupienność, różnosłupkowość , samopłonność. (źródło: wikipedia)

Gatunki samopylne:

Wiśnie – Łutówka, Nefris, North Star – okres skutecznego zapylania to tylko 4 dni.

Śliwy – niektóre odmiany, okres zapylenia 6 dni.

Porzeczki czarne – 60 – 80% zawiązuje się po samozapyleniu, zapylenie obcym pyłkiem podnosi plon o 10%

Porzeczki czerwone  i agrest – dobrze owocują nawet gdy były niesprzyjające warunki podczas kwitnienia.

Truskawki i maliny – większość owoców zawiazuja po samozapyleniu. Krzyżowe zapylenie poprawia jakość

Orzech włoski – samopylny, ale kwiaty meskie często rozwijają się w innym terminie niż żeńskie.

7.       Czy i jak stosuje się nawożenie organiczne przed założeniem sadu?

W wieloletnich uprawach sadowniczych nawożenie organiczne jako źródło próchnicy i składników pokarmowych odgrywa pierwszoplanową rolę. Substancja organiczna istotnie ogranicza niekorzystne zjawisko „zmęczenia gleby”, podnosi żyzność i zasobność gleb, poprawiając ich właściwości powietrzno-wodne oraz życie biologiczne gleby. Ponieważ wieloletni cykl upraw jabłoni i specjalizacja sadownicza uniemożliwia normalne stosowanie płodozmianu, tym większą rolę w przygotowaniu gleby pod sad odgrywają nawozy organiczne i naturalne, a zwłaszcza obornik. Przed założeniem sadu należy jak najgłębiej przyorać ok. 35-40 ton obornika na 1 ha. Nie wolno stosować wyższych dawek obornika z uwagi na ochronę środowiska i wód gruntowych. Ustawa nawozowa zabrania bowiem użycia jednorazowo nawozów organicznych, w których zawartość azotu przekracza 170 kg N/ha. Jeśli gospodarstwo nie dysponuje pełną dawką, obornik można zastosować tylko w pasach o szerokości ok. 1-2 m, czyli w planowanych rzędach drzew. Ponieważ w gospodarstwach sadowniczych obornika zwykle brakuje, niezastąpione są wtedy nawozy zielone, które urozmaicają następstwo roślin w płodozmianie, poprawiają strukturę gleby, zagłuszają chwasty oraz ograniczają występowanie groźnych chorób i szkodników glebowych. Głównym zadaniem nawozów zielonych jest dostarczenie glebie w krótkim czasie jak największej ilości masy organicznej. Za bardzo korzystne na przyoranie uważa się rośliny bobowate (dawniej motylkowate), których głęboki system korzeniowy wydobywa z głębszych warstw znaczne ilości wmytych już składników (Ca, Mg, K), a obumarły później system korzeniowy poprawia dotlenienie głębszych warstw gleby, poprawiając ich właściwości powietrzno-wodne. Zdrowotność gleb poprawia wysiew mieszanek, np. koniczyny lub lucerny z trawami. Z innych roślin na przyoranie doskonale nadają się też: gorczyca, gryka, facelia, zboża, trawy. Przykładowo, wczesną wiosną można wysiać mieszankę wyki jarej, bobiku, peluszki, żyta lub owsa, a na glebach lżejszych sam łubin. Bezpośrednio po rozdrobnieniu zielonej masy, zastosowaniu nawozów mineralnych lub wapniowych całość należy głęboko przyorać. (źródło: www.piorin.gov.pl/akt/ipjablek2005.pdf - bardzo dobre opracowanie IP jabłek)

NAWOZY ZIELONE, - ogólnie dużo tańsze niż obornik, mieszanki 1-rocznych roślin motylkowych np. z: gorczycą, rzepakiem jarym lub rzepikiem (wysoki koszt nasion)

Zalety GORCZYCY: Niski koszt nasion, Szybkie kiełkowanie i głuszenie chwastów, Krótki okres wegetacji (można wysiewać i przyorywać 2-3 razy w sezonie),ograniczenie nicieni, Przyorywanie w fazie początkowego kwitnienia-największa masa zielona, Przed przyoraniem zwałować (rośliny okrywowe do sadu – łubin wąskolistny, łubin żółty, peluszka, wyka jara, rzepak jary, rzepik jary, facelia, seradela, słonecznik)

8.       Czy stosuje się nawożenie mineralne przed założeniem sadu?

Najlepiej na rok, a nawet dwa przed planowaniem nowego sadu, konieczne jest dokładne i zgodne z instrukcją pobranie z pola próbek gleby z warstwy ornej 0-20 cm, i podornej 20-40 cm. Tylko przed posadzeniem drzewek istnieje możliwość wniesienia do mało zasobnej warstwy podornej wolno przemieszczających się składników fosforu i potasu oraz uzupełnienia ilości magnezu i wapnia, które doprowadzą odczyn gleby do poziomu optymalnego, czyli pH 6,2-6,7 i uzupełnią ewentualny deficyt magnezu. Również wtedy możliwe jest wzbogacenie gleby w substancję organiczną poprzez przyoranie obornika lub nawozów zielonych. Po posadzeniu drzewek, potrzebne nawozy mineralne mogą być wysiewane już tylko powierzchniowo, powoli przemieszczając się do strefy korzeniowej roślin. W tym okresie wszelkie głębsze zabiegi uprawowe w sadach są niewskazane.

W zależności od zawartości fosforu, potasu i magnezu w glebie, wysokość dawek nawozowych w formie P2O5, K2O i MgO w kg/ha sadu podane są w tabeli 2. W przypadkach kwaśnego odczynu gleby (pH niższe niż 6,0), pole przed założeniem plantacji należy zwapnować, stosując dawki nawozów wapniowych bądź wapniowo-magnezowych z tabeli 1.

Tabela 1. Maksymalne dawki nawozów wapniowych lub wapniowo − magnezowych

wapniowo-magnezowych stosowane jednorazowo w sadach w kg CaO lub CaO+MgO na 1 ha

Tabela 2. Liczby graniczne dla zawartości składników przyswajalnych w glebie oraz potrzeby nawożenia drzew owocowych