transport kolejowy.doc

Natalia Kamińska

TiR I rok MSU

Studia Stacjonarne

Grupa III

Charakterystyka infrastruktury kolejowej w Unii Europejskiej

               Transport kolejowy jest to gałąź transportu zaliczana do transportu lądowego,            a szerzej, do transportu powierzchniowego. Kolejowy system transportowy obejmuje infrastrukturę, czyli linie kolejowe, stacje (dworce, przystanki), zaplecze techniczne. Drugim elementem systemu jest tabor kolejowy, czyli środki transportu (np. lokomotywy i wagony). W systemie tym operują instytucje kolejowe, do których zaliczyć można przewoźników kolejowych i administratorów infrastruktury (zarządy kolejowe). W ujęciu gospodarczym przewoźnicy świadczą usługi transportowe (zaspokajają popyt) z wykorzystaniem infrastruktury kolejowej. Infrastruktura ta z kolei jest zarządzana i udostępniana przewoźnikom przez administratorów infrastruktury. W potocznym użyciu termin kolej może odnosić się do każdego z tych głównych elementów, zwłaszcza linii kolejowej                    albo przedsiębiorstwa kolejowego.

           Kolejowe środki transportu poruszają się po trasie wytyczonej torem kolejowym      albo liną, którą poruszają się pociągi lub pojedyncze wagony, czy kabiny. Kolej jest formą transportu sztywnotorowego, tzn. jej pojazdy mogą poruszać się tylko charakterystycznym    dla danej technologii torem.

           Najszerzej rozpowszechniona w krajach rozwiniętych jest kolej na torze dwuszynowym (kolej konwencjonalna), zwykle o rozstawie 1435 mm, zwana                        też normalnotorową. Kolej konwencjonalna o napędzie mechanicznym rozwijała                  się od II ćwierci XIX wieku i stanowi formę przemieszczania, której rozwój poprzedził upowszechnienie się wszystkich innych mechanicznych środków transportu.

Rodzaje kolei

·        wg rodzaju toru

1.      Kolej konwencjonalna

2.      Kolej niekonwencjonalna

·        wg ogólnej charakterystyki trasy i taboru

1.      Kolej "ciężka"

2.      Kolej "lekka"

·        wg funkcji

1.      Kolej sieci krajowej

2.      Kolej międzyregionalna

3.      Kolej regionalna

4.      Kolej lokalna

5.      Kolej podmiejska

6.      Kolej dojazdowa

7.      Szybka Kolej Miejska (SKM)

8.      Metro

9.      Kolej towarowa

10.  Kolej przemysłowa

·        wg napędu (trakcji)

1.      Kolej grawitacyjna

2.      Kolej atmosferyczna

3.      Kolej parowa

4.      Kolej niezelektryfikowana

5.      Kolej elektryczna

6.      Kolej linowa

·         wg własności

1.      Kolej państwowa

2.      Kolej gminna, kolej powiatowa

3.      Kolej prywatna

4.      Kolej "trzeciego sektora"

          W dobie motoryzacji i lotnictwa istnieje wielka różnorodność form kolei, które nie ujawniają się w powierzchownych statystykach. Poniższa tabela prezentuje kilka trudniej dostępnych danych o kolejach w wybranych krajach Unii Europejskiej, uszeregowanych wg popularności podróży kolejowych.