Wieczorek Ivo - Z opowieści mojej Babci Marii.pdf - V-W - monibor

Z OPOWIEŚCI MOJEJ BABCI MARII

IWO WIECZOREK

Jest rok 1910. W dalekim Siedmiogrodzie (dawne tereny węgierskie, które po I wojnie

światowej przeszły pod panowanie Rumunii), w spokojnej wiosce pod Karpatami, w bardzo mroźną

styczniową noc, na świat przychodzi dziewczynka. Z ojca Mikołaja, którego korzenie wywodzą się z

Siedmiogrodu – Transylwanii i matki Elżbiety Arnoczky spod Budapesztu ‐ z miasta Vacs (czyt. Wacz),

w której żyłach płynie też krew polska. Dziewczynkę tę nazwano Elizabet. To małe dziecko po wielu,

wielu dziesiątkach lat i niejednokrotnie ciężkich kolejach życia zostało moją prababcią. Życie tak

naprawdę spłatało jej jednak dużego figla, którego nigdy się nie spodziewała a na pewno nie

oczekiwała. Prababcia przez długie dziecięce lata żyła wraz ze swoimi trzema braćmi (Marcinem,

Tyberiuszem i Oskarem) w swojej Transylwanii (mimo, że grasował tam Drakula), pod prawdziwym

„kloszem” bardzo bogatego ziemianina, ojca Mikołaja i kochającej matki, ale jednocześnie nie będąc

rozpieszczana, ona i jej bracia otrzymali odpowiednie wykształcenie. Synowie studiowali w

uniwersyteckim mieście Kluż, prababcia natomiast ukończyła gimnazjum w Brasov (czyt. Braszow) u

sióstr zakonnych. Właśnie blisko posiadłości Drakuli.

Mijają lata i 20 letnia prababcia niespodziewanie rozpoczyna nowy piękny rozdział życia, ale

jak się jednak później okazało, niezbyt szczęśliwego. Jest 6 grudnia 1929r. ‐ imieniny prapradziadka

Mikołaja. Zima zasypała już drogi karpackie białym puchem (tamte tereny nazywano małą Syberią

przez mroźne zimy i obfite opady śniegu). Gości to jednak nie przeraża i jak co roku zjeżdżają saniami

z okolic, słychać dzwonki przyczepione do koni i wesoły gwar, a wokół ciemność i sroga zima. Wśród

gości znajduje się dotąd nikomu nieznany, bardzo przystojny mężczyzna. Jak się później okazało był to

niemiecki inżynier budowy mostów, wydelegowany z górnośląskiej huty do Rumunii (do Transylwanii

i Beserabii), do prowadzenia kilkuletniej budowy mostów. Kiedy prace zostały ukończone po czterech

latach, ten pan wraz ze swoja wybranką, a moją późniejszą prababcią wyjechali w 1932r. już po ślubie

do Niemiec. Z tego mieszanego małżeństwa, kilka lat później urodziła się moja, żyjąca do dzisiaj

babcia Maria (mama mojego taty).

Moi pradziadkowie po przyjeździe z Transylwanii mieszkali w kilku niemieckich miastach jak

Lipsk, Wrocław, Lübben/Spreewald (gdzie przyszła na świat moja babcia Maria), zanim osiedlili się na

stałe w Jeleniej Górze ‐ Cieplicach –wtedy Hirschberg – Bad Warmbunn/Riesen Gebirge. Wybrali te

tereny, ponieważ mój pradziadek urodził się w tym mieście, a jego rodzice i dalsza rodzina, te tereny

Dolnego Śląska zamieszkiwali już od dwóch wieków. Mój pradziadek, czyli ojciec babci Marii, Kurt, od

roku 1940 zatrudniony był w „Schlesische Zelwolle – Aktiengesellschaft Hirschberg/Riesengebirge

PHRIX” – (późniejszej „Celwiskozy”), do czasu zajęcia tych terenów przez wojska rosyjskie i przejęcia

przez Polskę. Babcia Maria była wtedy 4‐letnim dzieckiem, ale doskonale pamiętała, kiedy nocą do

mieszkania weszli pijani Rosjanie, a jeden z nich wziął ją z łóżeczka na ręce i całując wołał, że bardzo

kocha małe dzieci. Możliwe, że w swoim kraju zostawił rodzinę i dzieci. Nie przeszkodziło to jednak w

tym, że następnego dnia rano, nie było już auta pradziadka w garażu…

W ten sposób rozpoczął się zupełnie nowy etap w życiu Marii i rodziny. Babcia i jej starszy

brat musieli wejść w odmienny, zupełnie nieznany chociażby językowo świat, bo do tej pory w domu

z rodzicami rozmawiali w dwóch językach: niemieckim i węgierskim. Nagle z dnia na dzień wszystko

było nowe, obce i zaczynają się tworzyć nowe kłopoty. Ojciec babci Marii nie może wyjechać z

rodziną do Niemiec, bo jako długoletni inżynier, pracujący w „Celwiskozie”, musiał uczestniczyć w

przekazywaniu firmy polskim właścicielom oraz wprowadzał młodych ludzi w ich nową pracę, za co

niejednokrotnie byli mu bardzo wdzięczni. Wkrótce po tych przejściach, na węgierską prababcię

spada następny cios, ponieważ toczona walka pradziadka Kurta z ciężką chorobą (gruźlicą) niewiele

pomaga. Pradziadek umiera przegrywając z nieuleczalną w tamtych latach chorobą w lutym 1947

r.Prababcia zostaje zupełnie sama z dwojgiem dzieci ‐ moją babcią i jej bratem.

Następny etap walki samotnej kobiety (cudzoziemki) rozpoczyna się po śmierci jej męża.

Pragnieniem prababci jest powrót do Siedmiogrodu (nie do Niemiec), bo tak naprawdę, to całe młode

lata, będąc jeszcze razem z mężem, a i później tęskniła za swoim rodzinnym krajem. Niestety mimo

usilnych starań, ówczesne władze nie dały zezwolenia na wyjazd. Dlatego te okoliczności sprawiły, że

moja babcia Maria pozostała w Polsce. Wzrastała w tym kraju od 5‐tego roku życia, nie czując się

jednak nigdy wyobcowana. To w Polsce właśnie miała i ma nadal swoje wieloletnie kręgi znajomych,

a z dzieciństwa są one najcenniejsze i mimo różnych zawirowań, najpiękniejsze jak twierdzi we

wspomnieniach. Na pewno w wejściu w ten nowy wtedy dla niej świat, ogromne znaczenie miało

bardzo dobre opanowanie przez nią języka polskiego. Babcia jako mała dziewczynka zapisała się do

biblioteki miejskiej w Cieplicach, żeby jak najprędzej opanować język i nie być wyśmiewaną przez

inne dzieci. Ogromne znaczenie w tym okresie miała dla niej ukochana nauczycielka w klasach II i III,

która bezinteresownie pomagała w odrabianiu prac domowych. Z pierwszych szkolnych lat, w

pamięci babci zachowały się jej przeżycia, gdy nauczyła się wiersza Władysława Bełzy „Kto ty jesteś?

‐ Polak mały” i dostała bardzo dobrą ocenę a niektóre polskie dzieci nie były tak dobrze

przygotowane.

Po zdaniu matury i założeniu już później własnej rodziny, dalej się dokształcała i wiele lat

potem pracowała w szkołach z dziećmi. Zawsze starała się i stara nadal utrzymywać mocne więzi

rodzinne, szczególnie ze swoimi dziećmi i wnukami, bo jak twierdzi, nigdy za dużo miłości i tolerancji.

Bo to wyniosła z własnego domu rodzinnego, to dawało jej przez wszystkie lata ogromną siłę.

Podobno silne wrażenia, jakie przeżywa dziecko (chwile strachu, smutku, uczucie przywiązania),

odciskają się w jego pamięci tak, jak pieczęć na ciepłej tafli wosku i to chyba jest prawdą, bo przecież

do dziś widzi tyle szczegółów i obrazów z przeszłości.

Jestem bardzo zadowolony z takich korzeni rodzinnych, gdyż czuję się przez to inny, ale w

tym dobrym słowa znaczeniu. Gdy dowiaduję się o moich korzeniach, są tak ciekawe, że traktuję je

jak opowiadanie. Czasami zastanawiam się co by się stało, gdyby np. pradziadek Kurt nie został

wydelegowany do Transylwanii, nie pojechał by na imieniny prapradziadka Mikołaja i nie spotkał by

się z Elizabet? Co by się ze mną działo? Słuchając tych opowieści mogę śmiało wnioskować, że gdyby

nie pewne „przypadki”, wielu rzeczy by się nie zdarzyło, nie był bym teraz tutaj i nie opisywał losów

swojej rodzinny….

Iwo Wieczorek, wnuk babci Marii

Przodkowie mojej babci Marii

Węgierscy dziadkowie mojej babci Marii

A tu dziadkowie mojej babci z dziećmi.

Ta dziewczynka z kokardą to Elizabet („Beżi”)‐ przyszła mama mojej babci.

Wieczorek Ivo - Z opowieści mojej Babci Marii.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: