8
Egzamin maturalny z biologii
Odpowiedzi i schemat punktowania – poziom rozszerzony
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA
POZIOM ROZSZERZONY
· Za rozwiązanie zadań z arkusza do poziomu rozszerzonego można uzyskać maksymalnie 60 punktów.
· Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorcem sformułowania (poza odpowiedziami jednowyrazowymi i do zadań zamkniętych).
· Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty.
· Za zadania zamknięte, w których udzielono więcej odpowiedzi niż to wynika z polecenia należy przyznać zero punktów.
· Za zadania otwarte, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną.
· Za zadania otwarte, za które można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi, zgodnie z wyszczególnieniem w modelu, przedstawił zdający.
· Jeżeli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika to z polecenia w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu.
· Jeżeli podane w odpowiedzi informacje świadczą o braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej odpowiedzi lub zawierają błąd merytoryczny, odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów.
Uwagi do zapisu modelu:
· Odpowiedzi alternatywne (tylko jedna z nich podlega ocenie) oddzielone są od siebie ukośnikami (/), np.: ruch kończyn /ruch i w ocenie są równoważne.
· Sformułowanie zapisane w nawiasach nie jest wymagane w odpowiedzi. Jego umieszczenie w odpowiedzi nie ma wpływu na ocenę.
Numer
zadania
Oczekiwana odpowiedź
Maksymalna
punktacja za
zadanie
Uwagi
1.
Za każde z dwóch poprawnie zaznaczonych zdań – po 1 p.
B, D.
2
2.
Za zaznaczenie B i poprawne uzasadnienie – 1 p.
Przykład uzasadnienia:
ponieważ zaistniałe w erytrocytach zmiany powodują, że nie wracają one/ nie mogą one wrócić/ nie mogą się cofnąć do stanu wyjściowego/proces nieodwracalny, ponieważ tracą jądro i mitochondria/ jądro/ mitochondria.
1
3.
Za zaznaczenie B i poprawny argument – 1 p.
Przykład argumentu:
Komórki miękiszu asymilacyjnego zawierają (dużo) chloroplasty (i duże wakuole).
4.
Za trzy poprawne przyporządkowania – 2 p.
Za dwa poprawne przyporządkowania – 1 p.
A 1, B 3, C 4.
5.
a) Za określenie kierunku transportu obu jonów w stosunku do gradientów ich stężeń – 1 p.
Przykład odpowiedzi:
Obydwa jony są transportowane wbrew gradientom ich stężeń/ niezgodnie z gradientami ich stężeń.
b) Za podanie nazwy aktywnego transportu jonów i od czego jest zależny – 1 pkt.
– pompa sodowo-potasowa, jest zależny – od ATP/ energii.
6.
Za każdy poprawnie opisany etap – po 1 pkt.
2. Na terenie cytoplazmy wiąże się z odpowiednim receptorem tworząc kompleks: „receptor- hormon”.
4. W jądrze komórkowym podwójny kompleks przyłącza się do DNA (uruchamia/ stymuluje transkrypcję odpowiednich genów/ syntezę białek/ enzymów komórkowych).
7.
a) Za ustalenie reakcji jako endoergicznej oraz za poprawne uzasadnienie – 1 p.
Przykłady odpowiedzi:
Jest to reakcja endoergiczna, bo jej produkty zawierają więcej energii niż substraty / bo
w jej wyniku nastąpił wzrost zawartości energetycznej układu reagującego/ potrzebuje energii żeby zajść/ trzeba dostarczyć energii.
b) Za podanie poprawnej nazwy energii oznaczonej literą A – energia aktywacji – 1 p.
8.
a) Za poprawny opis działania inhibitora w przypadku inhibicji kompetycyjnej – 1 p.
b) Za poprawny opis działania inhibitora w przypadku inhibicji niekompetycyjnej – 1 p.
a) W przypadku inhibicji kompetycyjnej – inhibitor, łącząc się z enzymem w miejscu
wiązania substratów/ centrum aktywnym, utrudnia (uniemożliwia) przyłączenie się
substratów do enzymu.
– inhibitor konkuruje z substratem o centrum aktywne, co , utrudnia (uniemożliwia)
przyłączenie się substratów do enzymu.
b) W przypadku inhibicji niekompetycyjnej – inhibitor, łącząc się z enzymem (poza miejscem wiązania substratów) zmienia centra aktywne, co utrudnia (uniemożliwia) przyłączenie się substratów do enzymu.
9.
Za podanie A i poprawne uzasadnienie – 1 p.
– W środowisku, w którym żyją te rośliny aparaty szparkowe w dzień muszą być zamknięte (co chroni roślinę przed nadmierną utratą wody). Dyfuzja CO2 do tkanek możliwa jest tylko w nocy.
10.
Za każde z dwóch poprawnie wybranych stwierdzeń – po 1 p.
W ocenianiu uwzględniamy zasadę kolejności.
11.
a) Za podanie obydwu dróg aktywacji – 1 p.
1. enterokinaza aktywuje trypsynogen do trypsyny,
2. trypsyna aktywuje inne enzymy trzustkowe.
b) Za podanie drogi autokatalizy – 1 p.
Aktywowanie innych enzymów trzustki przez trypsynę, np. trypsynogen.
Kolejność odpowiedzi w a) może być zmieniona. W takim przypadku odpowiedź b) musi się odnosić do kolejności odpowiedzi udzielonej w a).
12.
Za każde z dwóch prawidłowych przyporządkowań – po 1 p.
A. 1, 4, 7.
B. 2, 5, 6.
13.
Za poprawne wyjaśnienie – 1 p.
Enzymy restrykcyjne tną/ rozkładają/ niszczą DNA wirusa (faga) na fragmenty chroniąc w ten sposób komórkę przed zakażeniem.
...
testyszkolasrednia