UKŁAD TĘTNICZY

Układ naczyniowy, jak już wspomniano, utworzony jest przez system naczyń tętniczych, które poprzez sieć naczyń włosowatych przechodzą w system naczyń żylnych. Naczynia tętnicze biorą swój początek w komorach serca, a żylne kończą się w przedsionkach serca.

Z lewej komory serca wychodzi aorta, która rozpoczyna się opuszką aorty, przechodzącą w aortę wstępującą, ta zaś w łuk aorty. Od opuszki aorty odchodzą dwie tętnice wieńcowe serca, a od łuku pień ramienno-głowowy, tętnica szyjna wspólna lewa i tętnica podobojczykowa lewa.

Pień ramienno-głowowy dzieli się na tętnicę szyjną wspólną prawą i podobojczykowa prawą.

Tętnica szyjna wspólna prawa w obrębie szyi rozwidla się na tętnicę szyjną wewnętrzną i tętnicę szyjną zewnętrzną. Tętnica szyjna wspólna na swym przebiegu nie oddaje żadnych odgałęzień. Tętnica szyjna wewnętrzna jest jednym z głównych naczyń zaopatrujących mózgowie (wspólnie z jednoimienną tętnicą strony przeciwnej i tętnicami kręgowymi wytwarzają koło tętnicze mózgu). Tętnica szyjna zewnętrzna zaopatruje w krew górną część szyi i głowę poza mózgowiem.

Tętnica podobojczykowa prawa, jak i lewa, oddaje tętnicę kręgową, która - jak wspomiano - po wejściu do jamy czaszki bierze znaczący udział w ukrwieniu mózgowia. Dalej tętnica podobojczykowa oddaje ku dołowi gałąź zaopatrującą przednią ścianę klatki piersiowej, przeponę i śródpiersie. Dalszymi jej gałęziami są pnie tarczowo-szyjny i szyjno-żebrowy zaopatrujące dolną część szyi i górną część klatki piersiowej. Tętnica podobojczykowa po przejściu pod obojczykiem staje się tętnicą pachową, która w jamie pachowej oddaje gałęzie do bocznej ściany klatki piersiowej i obręczy kończyny dolnej. Po wyjściu z jamy pachowej i przejściu na ramię staje się ona tętnicą ramienną. Tętnica ramienna po przejściu do dołu łokciowego dzieli się na dwie tętnice: promieniową i łokciową, które po zaopatrzeniu przedramienia przechodzą na rękę, gdzie tworzą dwa łuki tętnicze dłoniowe: powierzchowny i głęboki, mające za zadanie unaczynienie ręki.

Łuk aorty przechodzi w aortę zstępującą, w której wyróżnia się część piersiową i brzuszną. W odcinku piersiowym aorta oddaje tętnice międzyżebrowe do ścian klatki piersiowej i gałęzie trzewne do narządów śródpiersia.

Od aorty brzusznej odchodzą gałęzie ścienne i trzewne. Gałęzie trzewne dzielimy na parzyste, do których zalicza się tętnice nerkowe, nadnerczowe środkowe i tętnice jajnikowe lub jądrowe, gałęziami nieparzystymi są: pieńtrzewny, oddający tętnicę żołądkową lewą, tętnicę wątrobową wspólną i tętnicę śledzionową. Kolejnym naczyniem nieparzystym aorty brzusznej jest tętnica krezkowa górna, unaczyniająca całe jelito cienkie i prawą część jelita grubego. Ostatnią gałęzią trzewną aorty jest tętnica krezkowa dolna, zaopatrująca lewą część jelita grubego. Aorta brzuszna kończy się podziałem na tętnice biodrowe wspólne.

Tętnica biodrowa wspólna dzieli się na tętnicę biodrową wewnętrzną, zaopatrującą narządy i ściany miednicy mniejszej i na tętnicę biodrową zewnętrzną, która po przejściu pod więzadłem pachwinowym staje się tętnicą udową. Największą gałęzią tętnicy udowej jest tętnica uda głęboka. Tętnica udowa po wejściu do dołu podkolanowego staje się tętnicą podkolanową, która zaopatruje pozostałą część kończyny. Tętnica podkolanową dzieli się na tętnicę piszczelową przednią i tylną, która oddaje tętnicę strzałkową i dzieli się na tętnice podeszwowe: przyśrodkową i boczną. Tętnica piszczelowa przednia przechodzi na grzbiet stopy jako tętnica grzbietowa stopy i łączy się gałęzią podeszwową z tętnicą podeszwową boczną (łuk podeszwowy). Warto wspomnieć, że gałęzie tętnicy udowej, podkolanowej, piszczelowej przedniej i tylnej biorą udział w wytworzeniu sieci tętniczej kolana, która odgrywa dość istotną rolę w ukrwieniu podudzia i stopy w przypadku niedrożności tętnicy udowej.