Wykład VII.docx

Wykład 12.01.2011r.

Zasada pewności prawa wraz z zasada proporcjonalności stanowią szeroko rozumiane pojęcie bezpieczeństwa prawnego które wiążą się z ideą rządów prawa

Nieodzownymi składnikami zasady pewności prawa są:

·         Zasada ochrony uprawnionego oczekiwania ( uprawnionych oczekiwań)

·         Zasada nieretroakcji

Wspólna dla wszystkich państw członkowskich

·         Opiera się na założeniu że stosowane prawo do konkretnych sytuacji musi być przewidywalne w określony sposób czy te podejmując decyzje muszą być w s tanie przewidzieć jakie prawo będzie miało zastosowanie.

Co dla UE oznacza konieczność stosowania zasady pewności prawa

·         UE i jej instytucje nie mogą naruszać pozycji prawnej podmiotów których dalsze istnienie stanowi lub może stanowić przedmiot ochrony

·         Chroniona jest pewność prawa i zaufanie do prawa

·         Trwałość ochrony zależy od okoliczności pojedynczych przypadków oraz treści celu przepisu z którego wynika potencjalnie ochroniona pozycja

Zasada pewności prawa służy także do kontroli działań państw członkowskich.

ETS podkreślił zasadę pewności prawa, prawo wspólnotowe nie wymaga zatem zawsze wzruszenia niezgodnych z nim decyzji zgodnie z art. 10 istnieje obowiązek ponownego zbadania sprawy zakończonej ostatecznie decyzją jeśli spełnione są przesłanki:

1. Prawo krajowe przyznaje kompetencje organom administracyjnym do wzruszenia sprawy
2. Decyzja stała się ostateczna po orzeczenie sądu ostatniej instytucji
3. Orzeczenie opierało się na interpretacji prawa wspólnotowego dokonanej bez wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym 
4. Interpretacja okazała się błędna w świetle późniejszych orzeczeń ETS a osoba zainteresowana zwróciła się d organy adm. niezwłocznie po uzyskaniu informacji orzeczenia ETS

Zasada pierwszeństwa i efektywności musi uwzględniać zasadę pewności prawa i autonomię proceduralną państwa członkowskiego.

Zgodnie z zasadą pewności prawa normy prawne powinny być jasne i przewidywalne dla wszystkich zainteresowanych podmiotów, stąd np.:

·         Aby akt WE wywiera skutki prawne musi być oparty na odpowiedniej podstawie prawnej

·         Akt musi zawierać uzasadnienie i zostać notyfikowany wszystkim zainteresowanym podmiotom

·         Nulla poena sine lege

·         Prawo nie może działać wstecz

Uprawnionym oczekiwaniem jest oczekiwanie rozsądnej osoby, że nastąpią wydarzenia, jakie w normalnych okolicznościach miałby miejsce. Nie oznacza to niezmienności prawa

Zakres zakaz działania prawa wstecz:

·         Prawo jako regulator przyszłych zachowań prawnych

·         Ochrona praw nabytych

·         Teoria umowy społecznej Johna Locke’a

·         Pewność prawa

Zasada lex retro non agit

·         Nie należy regulować kwestii uregulowanych

Zasada lex retro non agit

·         W razie wątpliwości należy przyjąć, że każdy przepis normuje przyszłość, a nie przeszłość. 

Prawo europejskie- zasad lex retro non agit odnosi się głownie do aktów prawa wtórnego

·         Akty prawne WE nie powinny wywoływać skutków prawnych zanim nie zostaną one oficjalnie ogłoszone, czyli zanim jednostki nie otrzymają okazji poznania ich treści.

Zasada nieretroakcji w prawie karnym

·         Zasada nieretoakcji ma charakter absolutny w prawie karnym

Wyjątki od zasady:

Środek może skutkować retroaktywnie pod warunkiem, że:

·         Jego retroaktywny charakter jasno i wyraźnie wynika z jego treści lub z celów ogólnego systemu, którego jest częścią

·         Jest to uzasadnione istnieniem ważnego interesu wspólnotowego

·         W należyty sposób ochronione zostało uprawnione oczekiwanie podmiotów, których dotyczy

Zasada otwartości i przejrzystości – Organ – Obywatel

·         Organ – obowiązek udzielania informacji – obowiązek uzasadniania podjętego rozstrzygnięcia

·         Obywatel0 prawo do tego by wiedzieć, -Prawo dostępu o informacji

Otwartość administracji można zdefiniować dostępność do informacji, czy też możliwość „ zbadania z zewnątrz” administracji jako całości

Przejrzystość administracji.             

Zasada jawności w prawie europejskim:

·         Traktat ten wprowadził jeszcze dwa  istotne postanowienia

·         Art. 21 zd. 3 TWE

·         Art. 255 TWE

Kodeks publicznego dostępu do dokumentów

·         Komisja i Rada uzgodniły Kodeks postępowania w sprawach związanych z dostępem do dokumentów Komisji i Rady

·         Stanowi on podstawę systemu publicznego dostępu do dokumentów

·         Kodeks i jego zasady wprowadzenia w Zycie stosuje się tylko do dokumentów tworzonych przez te instytucje, Ponadto Kodeks określa 5 obowiązujących wyjątków od tej zasady. Zaliczamy do nich: interes publiczny, prywatność, tajemnica handlowa itp.

Przesłanki ograniczeń

Interes publiczny- rozumiany w szczególności jako bezpieczeństwo publiczne obronność stabilność pieniądza stosunki z innymi państwami interesy finansowe i ekonomiczne obejmuje poufność obrad w celu zapewnieniu dokumentów będących w fazie przygotowawczej

Prawa osób trzecich- stanowią ograniczenie zasady jawności i przejrzystości ze względu na ochronę danych osobach oraz innych wrażliwych danych m.in. pochodzenie rasowe i etniczne, poglądy polityczne przekona religijne lub filozoficzne, kwestie stany zdrowia czy orientacji seksualnej

Inne dokumenty regulujące jawność i przejrzystość administracji UE:

·         Karta praw podstawowych UE

·         Rozporządzenia WE itp.