Jacek Moskwa Jan Pawe� II �wiat Ksi��ki Autorytety, osobowo�ci, ludzie nieprzeci�tni. Portretuj� ich najlepsi polscy dziennikarze. Mistyk, kt�ry musia� zosta� politykiem; m�� stanu, kt�ry przemawia� i dzia�a� z determinacj� proroka - taki portret Papie�a-Polaka kre�li Jacek Moskwa. Jest to uzupe�niona i rozszerzona wersja ksi��ki Prorok i polityk, opatrzona tak�e nowymi zdj�ciami. Autor przedstawia drog� �yciow� Karola Wojty�y a� po wydarzenia w Rzymie z 2005 roku, kt�re przyci�gn�y uwag� ca�ego �wiata, pokazuje mi�dzy innymi sprzeciw Ojca �wi�tego wobec zniewolenia politycznego, przypomina obchody Roku �wi�tego 2000 oraz zmagania Jana Paw�a Wielkiego ze s�abo�ci� i chorob�. Prezentuje tak�e sylwetk� obecnego papie�a -Benedykta XVI. Jacek Moskwa, pisarz i dziennikarz, opisywane wydarzenia �ledzi� z bliska, b�d�c przez kilkana�cie lat korespondentem w Rzymie i Watykanie, a tak�e uczestnicz�c w wielu podr�ach apostolskich Jana Paw�a II. W swojej relacji wykorzysta� obfity materia� �r�d�owy i wiele zakulisowych informacji i szczeg��w. Jego ksi��ki Zosta� z nami. Jan Pawe� II i Polacy oraz Prorok i polityk, wydane przez �wiat Ksi��ki, sta�y si� bestsellerami. Jacek Moskwa Jan Pawe� II �wiat Ksi��ki Mojemu Ojcu - dr. Jerzemu Moskwie OD AUTORA Fina� czy pocz�tek? - pytanie to zada� mi jeden z najbli�szych wsp�pracownik�w Jana Paw�a II. Rozmowa toczy�a si� na kilka lat przed �mierci� Ojca �wi�tego. Rozpoczyna�em wtedy prac� nad ksi��k� Prorok i polityk, kt�ra ukaza�a si� na 25 rocznic� pontyfikatu Papie�a-Polaka. Wydaje si� jeszcze bardziej aktualna teraz, po jego �mierci. Ksi��ka niniejsza jest znacznie rozszerzonym wydaniem wspomnianej pozycji. Nowe rozdzia�y dotycz� ostatniej choroby Jana Paw�a II, jego �mierci, a tak�e milionowych uroczysto�ci �a�obnych w Rzymie. W��czy�em r�wnie� szkic o �sekretnych kluczach pontyfikatu", o jego duchowej tre�ci. Ostatnia wreszcie cz�� m�wi o wyborze oraz ukazuje sylwetk� nast�pcy Jana Paw�a II -Benedykta XVI. Rozmawiali�my wieczorem w skromnie urz�dzonym pokoju na trzecim pi�trze Pa�acu Apostolskiego w Watykanie. Gdzie� niedaleko, w odleg�o�ci mo�e kilkudziesi�ciu metr�w, pracowa� Papie�, g�owa Ko�cio�a katolickiego, najwi�kszej wsp�lnoty religijnej ludzko�ci. Przyszed�em prosi� o pomoc i rad�. Zaczyna�em pisa� now� ksi��k� o Papie�u. Czego mog�em oczekiwa�? B�ogos�awie�stwa? Dost�pu do nieznanych dokument�w? Taki przywilej uzyska� swego czasu George Weigel, autor najbardziej chyba wyczerpuj�cej biografii Jana Paw�a II. Jako pierwszy m�g� on opublikowa� pozostaj�cy przez dwie dekady pilnie strze�on� tajemnic� list Papie�a do sekretarza generalnego KPZR Leonida Bre�niewa z 16 grudnia 1980 roku. Dyplomatyczne archiwa, zw�aszcza watyka�skie, kryj� jeszcze niejedn� tajemnic�. Nie przeceniajmy jednak ich wagi. To, co naprawd� istotne w tym pontyfikacie, rozgrywa�o si� w �wietle dnia, na oczach setek, tysi�cy, a nawet milion�w ludzi. Zamiast dost�pu do tajemnic uzyska�em co�, co by� mo�e znaczy wi�cej - inspiracj� do syntetycznego spojrzenia na dzia�ania i rol� Jana Paw�a II. M�j rozm�wca wskazywa�, �e i sam Ojciec �wi�ty m�g� sobie stawia� to pytanie: Czy jego pontyfikat, tak d�ugi i ponad wszelk� w�tpliwo�� historyczny, zamyka pewn� epok�, czy raczej otwiera now�? Odpowied� nie jest �atwa. Cz�sto, mo�e zbyt cz�sto, s�yszy si� wypowiedzi o �nowej wio�nie Ko�cio�a". Sprzyja� temu nastr�j triumfalnych podr�y Jana Paw�a II, masowych zgromadze�, Wielkiego Jubileuszu Roku 2000. Z drugiej strony nawet w tytu�ach ksi��ek po�wi�conych Papie�owi znale�� mo�na sugestie, �e obecny kszta�t Stolicy Apostolskiej to anachronizm, �ostatni tron"2, jak napisa� jeden z najbardziej wnikliwych, chocia� krytycznych watykanist�w w�oskich. Informacje i opinie na temat pontyfikatu Jana Paw�a II zape�niaj� - ju� podczas jego trwania - ca�e szafy ksi��ek w bibliotekach, wagony stron gazet z artyku�ami prasowymi, kilometry ta�m filmowych w archiwach telewizyjnych. Wi�ksza cz�� tej tw�rczo�ci ma charakter apologetyczny. Wynika to poniek�d z samej natury Ko�cio�a katolickiego, dla kt�rego papie� pozostaje wybra�cem Ducha �wi�tego. Nie ulega te� w�tpliwo�ci, �e Jan Pawe� II by� obdarzony osobowo�ci� charyzmatyczn�, kt�ra potrafi�a poci�ga� za sob� innych na skal� rzadko spotykan� w historii. Podczas jego obecno�ci na tronie papieskim - jednej z najd�u�szych w dziejach - radykalnie zmieni� si� polityczny obraz Europy i �wiata, a Papie� odgrywa� w tych wydarzeniach poczesn� rol�. Z tego wzgl�du jego pontyfikat opatrywany jest cz�sto takimi przymiotnikami, jak �epokowy" czy �prze�omowy". Kiedy jednak zapyta� czytelnika tasiemcowych biografii - nawet najbardziej pilnego i �yczliwego - na czym �w wyj�tkowy charakter polega, napotykamy najcz�ciej pe�ne zak�opotania milczenie lub s�yszymy frazesy o obaleniu komunizmu. Trudno jednak rol� Jana Paw�a II sprowadzi� tylko do tego politycznego wymiaru. Historyczne syntezy wymagaj� rzecz jasna dystansu. Da� go mo�e tylko czas. Wydarzenia ods�aniaj� sw�j sens powoli, a to, co dzi� wydaje si� wa�ne, mo�e zblakn��, natomiast co� nowego mo�e wyrosn�� z pozornie ma�o istotnego szczeg�u. Dodatkow� trudno�� sprawia wielop�aszczyznowy charakter papieskiej dzia�alno�ci. Karol Wojty�a mia� za sob� bogat� tw�rczo�� filozoficzn�, teologiczn� i literack� ju� w momencie wyboru na tron papieski. Jako biskup Rzymu by� autorem wa�nych encyklik i list�w apostolskich, tysi�cy homilii i przem�wie�. Charakter wsp�czesnej cywilizacji sprawia�, �e za po�rednictwem masowych �rodk�w przekazu jego s�owa i gesty dociera�y niemal natychmiast do setek milion�w ludzi na ca�ym �wiecie. Trudno jednak w takiej sytuacji oddzieli� fascynacj� osobowo�ci� i jej symbolicznym wymiarem od rzeczywistego przej�cia si� naukami, kt�re niejednokrotnie id� pod pr�d dominuj�cych nurt�w wsp�czesno�ci. Przy tych wszystkich zastrze�eniach trzeba ju� teraz podejmowa� pr�by spojrzenia og�lnego, zmierzaj�cego do syntezy. Nie zast�pi� nas w tym przyszli historycy. W por�wnaniu z nimi zabraknie nam mo�e oddalenia, sprzyjaj�cego obiektywizmowi, ale w to miejsce wnie�� mo�emy osobiste do�wiadczenie uczestnik�w wydarze�. My, Polacy, znajdujemy si� wobec tego wyzwania na pozycjach uprzywilejowanych, ale i bardziej k�opotliwych. Jako rodacy Jana Paw�a II powinni�my lepiej rozumie� jego intelektualne i duchowe korzenie, a tak�e wydarzenia z najnowszej historii, w kt�rych uczestniczy�. A jednak znamienny wydaje si� niedostatek rodzimych biografii Papie�a i monografii jego nauczania. W dziedzinie �wojty�ologii" autorytetami pozostaj� dla nas cudzoziemcy, tak�e ci prezentuj�cy tezy zupe�nie ba�amutne. W�a�nie rodakom najtrudniej zdoby� si� na dystans, o kt�rym m�wi�em wcze�niej. Karol Wojty�a - Jan Pawe� II - by� niew�tpliwie pierwszym Polakiem, kt�ry odegra� tak wielk� rol� na scenie �wiatowej, przy czym zosta�o to powszechnie uznane, wbrew naszemu kompleksowi - narodu wiecznie niedocenionego przez innych. Nie sprawuj�c w�adzy politycznej, sta� si� przyw�dc�, kt�ry wyprowadzi� sw�j nar�d �z domu niewoli". Wszystko to sprawi�o, �e ju� na pocz�tku pontyfikatu sta� si� symbolem i postaci� z pomnik�w. Nieliczne wobec niego na rodzimym gruncie g�osy otwarcie krytyczne nie wykroczy�y poza wymiar z�o�liwych pamflet�w i przyjmowane by�y z oburzeniem i wzgardliwie odrzucane. Okazywane Papie�owi powszechne uwielbienie nie przek�ada�o si� jednak - a przyznaj� to najwybitniejsi publicy�ci katoliccy - na jakie� szczeg�lne respektowanie jego nauczania. Kryzys moralny po upadku systemu komunistycznego nie jest w Polsce wcale mniejszy ni� w innych krajach Europy �rodkowej i Wschodniej. Posta� najwi�kszego z Polak�w do tego stopnia przygniata nas swoim autorytetem, �e kontentuj�c si� ogl�daniem pi�knych portret�w i wzruszaj�cych uj�� telewizyjnych, wolimy nie zastanawia� si� nad sensem pos�ania, jakie nam przyni�s�. Dotyczy to zreszt� nie tylko rodak�w. / love the singer, but not the song (Kocham �piewaka, ale nie jego pie��) - pisali komentatorzy podczas wizyty Jana Paw�a II w USA w roku 1993, kiedy Papie� zakwestionowa�, zw�aszcza w trakcie spotkania z m�odzie�� w Denver, kierunek, w jakim zmierza tamtejsza cywilizacja. W takiej sytuacji trzeba zdoby� si� na odwag� stawiania pyta� i szukania odpowiedzi, dotycz�cych roli Jana Paw�a II we wsp�czesnym �wiecie. Je�li jego pontyfikat jest istotnie prze�omowy, to na czym �w prze�om polega? Zmieni� bieg historii, a nawet rozwoju cywilizacji, czy te� pozosta� wy��cznie �znakiem sprzeciwu" wobec tego, co si� wok� nas dzia�o? Kwestie te dotycz� nie tylko samej osoby Papie�a i jego roli, ale tak�e perspektyw Ko�cio�a katolickiego i ca�ego chrze�cija�stwa. Wydarzenia dw�ch ostatnich, a by� mo�e nawet kilku stuleci, sk�aniaj� w tym zakresie do pesymizmu. Chrze�cija�stwo osi�gn�o swoje apogeum w wiekach �rednich, kiedy w Europie by�o fundamentem kultury, nauki i w�adzy, zasad� funkcjonowania ca�ego spo�ecze�stwa. Jego ekspansji na inne kontynenty towarzyszy�a laicyzacja kolejnych dziedzin �ycia. Ogl�dany ju� z perspektywy wiek XX wydaje si� szczytem tych proces�w. Znaczna cz�� ludzko�ci pozostawa�a pod wp�ywem totalitarnych ��wieckich religii" - komunizmu i nazizmu - w otwarty spos�b wrogich chrze�cija�stwu. Liberalne demokracje, kt�re w ko�cu nad nimi zatriumfowa�y, odsy�aj� religi� do sfery wy��cznie prywatnej; triumfuje w nich praktyczny materializm, a wybory moralne pozostawiono sumieniu obywateli, ograniczonemu tylko zasad� nieszkodzenia innym. Coraz wi�cej z tych wolno�ci - wymie�my tylko przyk�adowo aborcj� czy oficjalne ma��e�stwa mi�dzy osobami tej samej p�ci - koliduje w spos�b oczywisty z nauczaniem Ko�cio�a. Potrzeba wiary religijnej pozostaje trwa�ym sk�adnikiem natury ludzkiej. �wiadczy o tym rozw�j nowych b�d� odnowionych kult�w i sekt w rodzaju New Ag� w spo�ecze�stwach zachodnich, z drugiej strony za� - niespotykana od wiek�w ekspansja islamu. Wiara oparta na objawieniach proroka Mahometa ma ju� wi�cej wyznawc�w ni� katolicyzm, chocia� w odr�nieni...
gumisx32