ZarysHF.pdf

ZARYS FILOZOFII DO

ROKU 1770

1. MOTYWY I WAśNOŚĆ FILOZOFII.

Skłonność do filozofowania jest naturalna dla

człowieka, jest jedną z cech odróŜniających go od

innych gatunków zwierząt. Zasadnicze źródło

filozofowania to:

• ciekawość i

• wątpliwość

2. FILOZOFIA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA

dzieli się współcześnie na następujące części:

• Metafizyka (ontologia), czyli teoria bytu (tego co jest

i co jest moŜliwe) w najogólniejszym sensie; typowe

zagadnienia to analiza sposobów istnienia, struktury

rzeczywistości.

• Epistemologia, czyli teoria poznania; typowe

zagadnienia to sposoby zdobywania wiedzy

(doświadczenie a rozumowanie), wartość wyników

poznawczych, geneza wiedzy.

• Aksjologia, czyli teoria wartości, w tym Estetyka i

Etyka (wartości moralne).

Inne moŜliwe podziały koncentrują się np. na

przedmiocie filozoficznej analizy (np. filozofia języka,

nauki, prawa, historii, matematyki, albo filozofia

człowieka, czyli antropologia filozoficzna).

3. GENEZA.

Zaczyna się w VI w. p.n.e. w Greckiej Jonii (obecnie

zachodnie wybrzeŜe Turcji), oczywiście pytania

filozoficzne (o początek wszechświata, o Ŝycie

pośmiertne) zadawane są wcześniej i nie tylko w Grecji

ale min. w Egipcie i w Babilonii, ale odpowiedzi są

mitologiczne; zjawiska tłumaczy się ingerencją boską,

wiedza jest elitarna (kapłani).

W Grecji specyficzne warunki:

• naród ruchliwy (szereg spostrzeŜeń dotyczących

tradycji i zwyczajów innych ludów)

• brak silnej centralnej władzy, a co za tym idzie

• brak silnej warstwy kapłańskiej, która głosi arbitralne

wyjaśnienia, nie podlegające dyskusji.

ToteŜ Grecy pierwsi wychodzą poza mitologię, nie

tylko głoszą pewne poglądy, ale starają się je uzasadnić

niezaleŜnie od wyjaśnień religijnych

4. HISTORIA

MoŜna wyróŜnić trzy główne epoki:

• Antyk (VI w. p.n.e. – V w. n.e.). Filozofia pokrywa

całość wiedzy, wyodrębniając się z mitologii poprzez

odwoływanie się do rozumu, argumentacji. Powoli

wyodrębniają się nauki: matematyka, medycyna,

historia, przyrodoznawstwo.

• Średniowiecze. (IX w. – XV w.). Filozofia w ścisłym

powiązaniu z teologią, dalszy proces wyodrębniania

się nauk takich jak prawo, medycyna, ale zastój

przyrodoznawstwa.

• Czasy nowoŜytne. Filozofia w powiązaniu z naukami

(fizyka, biologia). W XIX w. od filozofii oddziela się

psychologia, socjologia, logika. W XX w. tendencje

do likwidacji filozofii (neopozytywizm).

I PIERWSI FILOZOFOWIE

(PRESOKRATYCY)

1. Jońska Filozofia Przyrody

(monizm materialistyczny)

Tales z Miletu (624-547)

Anaksymander z Miletu (610-547)

Anaksymenes z Miletu (585-525)

Główny problem: pytanie o arche (zasadę,

substancję, naturę).

2. Pitagorejczycy (dualizm)

Pitagoras z Samos (570-497)

Problem ładu (harmonii) wszechświata =>

matematyzacja, metafizyka liczby.

Teoria duszy => metempsychoza

3. Heraklit z Efezu (544-484)

Wariabilizm - metafizyka zmiany i konfliktu.

Koncepcja logosu => harmonia dynamiczna.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: