SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE
Jak wiadomo, człowiek może uzależnić się nie tylko od alkoholu, ale także od innych substancji psychoaktywnych. Substancje psychoaktywne są to takie środki chemiczne, które poprzez swoje działanie na organizm człowieka powodują zmiany w jego samopoczuciu oraz zmieniony (zafałszowany) odbiór otaczającej go rzeczywistości. Przyjmowanie tych substancji wiąże się z bardzo dużym prawdopodobieństwem uzależnienia się.
Światowa Organizacja Zdrowia zalicza do substancji psychoaktywnych: alkohol, pochodne opium (np. morfina, heroina), przetwory konopi indyjskich (haszysz, marihuana), substancje uspokajające i nasenne (np. barbiturany, benzodiazepiny), kokainę i inne substancje pobudzające (np. pochodne amfetaminy), substancje halucynogenne (np. LSD, grzyby psylocybe), tytoń oraz lotne rozpuszczalniki (np. kleje, aceton, TRI).
Coraz częściej spotykamy tzw. uzależnienia mieszane, gdzie oprócz objawów uzależnienia od alkoholu obecne są także objawy uzależnienia od innych substancji psychoaktywnych.
Zgodnie z podpisanymi przez Polskę konwencjami Organizacji Narodów Zjednoczonych, większość z tych substancji podlega kontroli polegającej m.in. na dopuszczeniu do produkcji tylko środków stosowanych w lecznictwie, na nadzorze nad ich obrotem oraz na zakazie przewożenia ich przez granicę (oczywiście nie dotyczy to kofeiny, tytoniu i alkoholu).
Osoby przyjmujące substancje psychoaktywne można rozpoznać na podstawie objawów występujących po zażyciu danej substancji lub na podstawie objawów zespołu abstynencyjnego.
Opiaty (opium, morfina, heroina)
Objawy po przyjęciu
Źrenice - zwężenie źrenic oraz "szklane oczy", brak lub osłabienie reakcji na światło.
Zachowanie - niepokój ruchowy lub spowolnienie i senność, bladość skóry, podsychanie śluzówek, obniżenie ciśnienia krwi i ciepłoty ciała, zaparcia.
Objawy zespołu abstynencyjnego
Rozszerzenie źrenic, "gęsia skórka", nadmierna potliwość, łzawienie, wysięk z nosa, ziewanie, kichanie, nudności, wymioty, wzrost tętna, ciśnienia i ciepłoty ciała, niepokój, drażliwość, "głód" narkotyku.
Barbiturany
Źrenice - początkowo zwężenie, a później rozszerzenie.
Zachowanie - niewyraźna mowa, wielomówność, niezborność ruchowa, spowolnienie, senność, niewielki spadek ciśnienia krwi, zwolnienie tętna.
Niepokój, lęk, poty, łzawienie, drżenie mięśniowe, nudności, jadłowstręt, napady drgawkowe, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, zaburzenia świadomości, wahania ciśnienia krwi.
Benzodwuazepiny
Zachowanie - spowolnienie, czasami spadek ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, obniżenie napięcia mięśni szkieletowych.
Niepokój, lęk, poty, łzawienie, dreszcze, nudności, wymioty, drżenia i kurcze mięśniowe, nadwrażliwość na bodźce zmysłowe, napady drgawkowe, zaburzenia psychotyczne.
Amfetamina i kokaina
Źrenice - rozszerzenie.
Zachowanie - zwiększony napęd i euforia, niepokój ruchowy, "gadulstwo", bezsenność, szybki oddech, czerwony nos pokryty krostkami (po zażyciu kokainy), przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi.
"Głód" psychiczny, lęk, uczucie zmęczenia, znużenia, apatii, depresja z niepokojem i myślami samobójczymi, początkowo bezsenność, a później nadmierna senność.
Kanabinole (przetwory konopi indyjskich - haszysz, marihuana)
Zachowanie - zaburzenia koordynacji ruchowej, euforia, chichot, "gadulstwo" , ataki kaszlu, zaburzenia snu, przekrwienie gałek ocznych, obrzęk powiek, słodkawa woń oddechu, pocenie się, suchość śluzówek jamy ustnej, przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi.
"Głód" psychiczny narkotyku, drażliwość, lęk, spadek łaknienia, zaburzenia snu, niewielki wzrost ciepłoty ciała, dreszcze.
Rbd19