Poz-6. Wyuczona bezradność - teoria Seligmana
E: Psy [1] (GE1) poddano serii nie dających się uniknąć szoków elektr. i (GE2) nie poddano takiej procedurze;
[2] umieszczono w skrzynce wahadłowej, gdzie mogły uniknąć szoku (skok przez płotek), zapowiadanego przez sygnał ostrzegawczy. Unikania nauczyły się psy z GE2 a nie z GE1.
Niezdolność uczenia się unikania wskutek wcześniejszego doświadczenia sytuacji, w której unikanie nie było możliwe nazwano „wyuczoną bezradnością”.
W. B. jest uogólnionym oczekiwaniem braku kontroli powstałym wskutek wyuczenia się, że nie ma związku pomiędzy działaniem a następstwem (reakcja i wzmocnienie są niezależne).
Teoria uwzględnia poznawczą reprezentację sytuacji. Ma 3 komponenty:
1) Informacja o następstwie
(szok)
2) poznawcza reprezentacja następstwa:
oczekiwanie, przekonanie
(cokolwiek zrobię szok: reagowanie jest daremne)
3) zachowanie
(zaniechanie)
Na efekt bezradności nie wpływa wielkość porażki (czy mało, czy mocno dotkliwa) - Kofta, Sędek, 1989.
1. motywacyjny (spadek tendencji do inicjowania zachowań, apatia)
2. emocjonalny (pogorszenie nastroju, depresja)
3. poznawczy (obniżenie zdolności radzenia sobie w innych, kontrolowalnych sytuacjach)
mpwjs