INFORMACJA O GOTOWOŚCI DZIECKA
DO PODJĘCIA NAUKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ
Zgodnie z paragrafem 3 ust. 5 nowego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej
z dnia 28 maja 2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorganizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego i punkt wydają rodzicom dziecka, objętego wychowaniem przedszkolnym, informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację wydaje się w terminie do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.
Równocześnie, biorąc pod uwagę paragraf 28 powyższego rozporządzenia w roku szkolnym 2009/2010 informację (wzór nr 70 – MEN-I/54/2) o gotowości szkolnej do podjęcia nauki w szkole podstawowej wydaje się rodzicom dziecka do dnia 15 czerwca 2010r.
Przedmiotowa informacja nie jest świadectwem ukończenia przedszkola
(podpisano: Jacek Krawczyk
Dyrektor Departamentu
Zwiększania Szans Edukacyjnych )
Ponieważ po raz pierwszy nauczyciele zostali zobowiązani do dokonania skróconej informacji wyników diagnozy gotowości szkolnej dziecka prowadzonej w przedszkolu w grupie pięcio i sześciolatków, poniżej podajemy przykłady oceny jakościowej gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej (treści podane w arkuszu podkreślamy i wytłuszczamy, tekst proponowany przez nas – zostawiamy bez podkreśleń i wytłuszczenia (z podanych przykładów należy wybrać te, które są charakterystyczne dla danego dziecka; warto też dopisać swoje spostrzeżenia)
Imię i nazwisko dziecka: proponujemy dodatkowo podać datę urodzenie dziecka oraz wiek
dziecka (lata i miesiące) w którym dokonano diagnozy.
Rok szkolny
Forma wychowania przedszkolnego (formy te są podane na drugiej stronie arkusza).
Informacja o stanie przygotowania dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej
I Opanowanie wymagań określonych w podstawie programowej wychowania
przedszkolnego w obszarze:
1. Umiejętności społecznych i odporności emocjonalnej:
1) mocne strony dziecka: np. stosuje się do norm społecznych, współpracuje chętnie i
raczej bez konfliktów z rówieśnikami; pomaga rówieśnikom, dzieli się z nimi zabawkami,
potrafi inicjować zabawy, chętnie bierze udział w grupowych zajęciach i zabawach, jest
lubiane przez inne dzieci; dobre relacje ma z dorosłymi, zwraca się o pomoc, gdy nie
potrafi sobie poradzić; dziecko jest raczej pogodne, zaciekawione zajęciami; interesuje się
czynnościami szkolnymi; szybko adoptuje się do nowej sytuacji, jest otwarte w stosunku
do innych; stosuje się do poleceń dorosłego; częściowo zaczyna panować
nad ekspresją emocji; próbuje pokonywać trudności, nie zniechęca się szybko itp.
2)zauważone trudności: np. przejawia postawy lękowe, niechętnie uczestniczy w
zajęciach i zabawach grupowych, często siedzi z boku i trudno je namówić do wspólnej
zabawy – izoluje się; dość często kłóci się z dziećmi, zdarzają się zachowania agresywne;
nie potrafi zgodnie bawić się z dziećmi; chce dominować w kontaktach z dziećmi, jak mu
się nie udaje, to obraża się; dzieci niechętnie bawią się z nim; często nie reaguje na
polecenia nauczycielek w przedszkolu; niechętnie stosuje się do poleceń; zbyt tęskni za
rodzicami, często ma smutny nastrój, czasem popłakuje i nie chce podać przyczyny, nie
lubi zmian, trudno adoptuje się do nowych sytuacji; często jest napięte w kontaktach z
osobami dorosłymi; ma kłopoty z pokonywaniem trudności - nie próbuje, odmawia
prób pokonywania trudności; łatwo rezygnuje w przypadku nawet małych trudności; jest
impulsywne – łatwo płacze. łatwo wpada w złość itp.
3) podjęte lub potrzebne działania wspierające potrzeby dziecka: zachęcano dziecko
do zabaw, prowadzono zabawy z dzieckiem w małych 3-5 osobowych grupkach; omawia-
no z dzieckiem wprowadzone zasady i reguły postępowania; dobierano zajęcia łatwe dla
dziecka i chwalono je za sukcesy; prowadzono zajęcia o różnym stopniu trudności
dobierane do możliwości dziecka; stosowano często pochwały i zachęty itp.
4) wskazówki dla rodziców: wskazane ograniczanie oglądania TV i gier na komputerze;
wskazany stały tryb dnia dziecka, odpowiednia ilość snu; w celu łatwiejszego
nawiązywania kontaktów z dziećmi warto zapraszać znajome dzieci do domu i
organizować wspólne zabawy; zachęcać dziecko do pokonywania trudności; często chwalić
nawet za drobne osiągnięcia; zachęcać dziecko do wspólnych prac domowych, cieszyć się
wspólną pracą, chwalić za pomoc, nie karać za niepowodzenia, nie stosować wymówek
itp.
2. Umiejętności matematyczne i gotowość do nauki czytania i pisania:
1) mocne strony dziecka: przelicza liczmany do (10, 15, 20 i więcej), podaje prawidłową
liczbę przeliczonych elementów, dodaje i odejmuje w granicach 10 (15; 20 i więcej)
częściowo w pamięci, a częściowo na liczmanach; rozumie i potrafi wskazać:
tyle samo liczmanów, więcej lub mniej, potrafi rozdzielić parzystą liczbę elementów na
dwie równe części; zna liczebniki porządkowe (pierwszy, drugi, trzeci itp.); zna figury
geometryczne, potrafi dokonywać prostej klasyfikacji elementów; potrafi zdanie
podzielić na kilka wyrazów, dzieli słowa na sylaby, potrafi w wyrazach podać pierwszą
samogłoskę i spółgłoskę; potrafi z podanych sylab złożyć wyraz; rozpoznaje litery
drukowane, potrafi je odwzorować; potrafi wskazać w tekście określone litery; czyta proste
wyrazy, czyta zdania lub krótki tekst. Lubi słuchać opowiadań, czytania książek, rozumie
treść i potrafi ją opowiedzieć itp. Prawidłowo ujmuje stosunki przestrzenne (prawo-lewo,
nad, pod, obok, za, w górze, w dole itd.)
2) zauważone trudności: nie liczy nawet do pięciu (10), niechętnie liczy, często myli się
przy liczeniu do pięciu elementów (do 10 elementów); nie zawsze podaje prawidłowo
liczbę elementów w zbiorze; myli się w dodawaniu i odejmowaniu w granicach do 5 na
konkretach; ma trudności w rozumieniu pojęć: mniej – więcej; myli podobne figury
geometryczne; nie potrafi skojarzyć ich kształtu z odpowiednią nazwą; ma duże trudności
z klasyfikowaniem elementów; niechętnie słucha czytania książek, nie zawsze rozumie
przeczytaną treść; mimo ćwiczeń ma kłopot w wydzieleniu wyrazów w zdaniu, sylab w
wyrazach, nie wysłuchuje głosek na początku wyrazów; mimo ćwiczeń nie różnicuje
kształtów liter, myli litery podobne kształtem do siebie, litery pisze w odbiciu lustrzanym;
przestawia elementy szlaczków i liter itp. nie kojarzy litery z dźwiękiem jej
odpowiadającym.; nie próbuje czytać, niechętnie odwzorowuje kształty liter; niechętnie,
buduje i układa wg wzoru; ma trudności w szukaniu różnic w podobnych obrazkach; nie
lubi oglądania książek; myli strony prawo-lewo, ma trudności w rozumieniu zależności
przestrzennych; w nauczonych wierszach nie zawsze utrzymuje rym i rytm itp.
3) podjęte lub potrzebne działania wspierajace potrzeby dziecka: prowadzono
dodatkowe ćwiczenia i zabawy w liczeniu na konkretach, dodatkowe zabawy i ćwiczenia
spostrzegania wzrokowego (puzzle, dobieranki, loteryjki, rysowanie wg wzoru itp.); zabawy
z określeniem stosunków przestrzennych; prowadzono ćwiczenia spostrzegania
słuchowego; konieczne są dalsze zajęcia tego typu; sugerowano konsultację w Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej; dziecko od początku roku szkolnego powinno być objęte
terapią i ćwiczeniami spostrzegania wzrokowego, spostrzegania słuchowego; konieczne
ćwiczenia związane z liczeniem w szkole.
4) wskazówki dla rodziców: kontynuowanie w domu ćwiczeń prowadzonych w
przedszkolu w zakresie liczenia (przeliczanie, dodawanie i odejmowanie na liczmanach,
dzielenie elementów na równe liczbowo części; zabawy klockami – figurami
geometrycznymi; zabawy z rozpoznawaniem i rozróżnianiem liter, domino sylabowe,
czytanie dziecku krótkich tekstów i sprawdzanie, czy dziecko je zrozumiało; zabawy
ruchowe rytmiczne, granie w gry planszowe itp.
3. Sprawności motorycznej i koordynacji wzrokowo-ruchowej:
1) mocne strony dziecka: porusza się zwinnie, ruchy płynne, skoordynowane, dobrze
utrzymuje równowagę; lubi zabawy ruchowe, prawidłowo posługuje się ołówkiem,
przyjmuje prawidłową postawę przy rysowaniu, lubi rysować i kolorować; rysowane
szlaczki utrzymuje w liniaturze; prawidłowo odwzorowuje figury geometryczne, samo
próbuje pisać litery pisane i pisze je we właściwym kierunku, poprawnie pisze ich kształty;
dobrze wycina nożyczkami, lubi zabawy z plasteliną. chętnie lepi figurki itp.
2) zauważone trudności: unika zabaw ruchowych, niechętnie chodzi na zajęcia rytmiczne,
nie wchodzi prawidłowo na szczeble drabinek itp.; porusza się dość ciężko, niezgrabnie,
ma trudności z utrzymaniem równowagi przy wykonywaniu przysiadów, skakaniu na
jednej nodze; kładzie się na stoliku przy rysowaniu, często zmienia pozycję; ruchy nie są
skoordynowane; niezbyt prawidłowo trzyma ołówek, nieprawidłowe ułożenie ręki przy
rysowaniu; nie lubi rysować i kolorować, rysunki są typowe dla dzieci młodszych wiekiem;
zniekształca szlaczki, ma trudności w mieszczeniu się w liniaturze, niechętnie
odwzorowuje litery drukowane i pisane; linie proste kreśli od dołu w górę, owale rysuje w
nieprawidłową stronę mimo wielu ćwiczeń; ręka szybki się męczy – przerywa często
rysowanie i narzeka na ból ręki; ma trudności z wycinaniem, niechętnie lepi z plasteliny,
woli wypełniać kontury plasteliną, niż samodzielnie coś lepić, często zmienia rękę przy
rysowaniu lub lepieniu; buduje proste budowle z klocków, wyższe wieże szybko
przewracają się; obniżona jest koordynacja ruchów rąk i koordynacja wzrokowo-ruchowa
3) podjęte lub potrzebne działania wspomagające potrzeby dziecka: zachęcano dziecko
o budowania z klocków różnego typu, do wylepiania i lepienia z plasteliny , do wycinania,
nawlekania korali; zachęcano dziecko do kolorowania małych powierzchni i malowania
pędzlem większych, dziecko rysowało po śladzie linie faliste, poziome i pionowe, rysowało
drogi w labiryntach itp.; ćwiczenia rąk i rysowanie odbywały się prawie codziennie, ale
dziecko poczyniło małe postępy.
4) wskazówki dla rodziców: dziecko codziennie powinno ćwiczyć rączki, powinno jednak
pracować krótko, tak, by ręce nie zmęczyły się zbytnio; powinno: wycinać wylepiać,
rysować, malować za pomocą farb, mazaków (mały nacisk i mniejsze zmęczenie rąk);
ołówka i różnych kredek; może rysować z odpowiednią nasadką albo używać grubszych lub
trójkątnych kredek, dziecko powinno być zachęcane i chwalone za wysiłek.
4. Samodzielności, w tym umiejętności wykonywania czynności samoobsługowych:
1) mocne strony dziecka: dziecko samodzielne przy czynnościach higienicznych; samo je,
rozbiera się i ubiera również w odzież wierzchnią; samodzielnie zakłada różne typy
obuwia; pamięta o potrzebie mycia rąk i zębów; poprawia odzież, aby wyglądać schludnie;
utrzymuje porządek wokół siebie, sprząta kredki, zabawki itp.; jest samodzielne jako
dyżurny; jest zdecydowane w wyborze zabaw i zabawek, samodzielnie planuje treść
wykonywanych rysunków i innych prac plastycznych; jest samodzielne w wykonywaniu
poleceń nauczyciela; pamięta i nie trzeba mu przypominać o zasadach zachowania się, o
rozkładzie zajęć w przedszkolu; samo zgłasza złe samopoczucie nauczycielowi itp.
2) zauważone trudności: ma trudności w samodzielności przy czynnościach higienicznych
– czasem prosi o pomoc; nie zawsze samodzielnie spożywa posiłki – czasem potrzebuje
zachęty, zwrócenia uwagi; ma trudności w pełnym samodzielnym rozbieraniu i ubieraniu
się; ma kłopoty w ubieraniu okryć zimowych (czapka, szalik, obuwie) – czasem płacze i
domaga się pomocy; nie jest samodzielne w planowaniu zabaw, nie podejmie decyzji co
ma rysować, lepić itp.; w wielu sytuacjach szuka potwierdzenia i aprobaty nauczyciela –
nie jest pewne poprawności wykonywanych czynności; nie potrafi samodzielnie ocenić
swej pracy; często domaga się pomocy w czasie pełnienia dyżuru w przedszkolu; ma
kłopoty z dostosowaniem się do rozkładu zajęć w przedszkolu – wymaga przypominania
3) podjęte lub potrzebne działania wspierające potrzeby dziecka: zachęcano i
stymulowano dziecko do samodzielności, dawano dziecku więcej czasu na wykonanie
różnych czynności (rysowania, lepienia, zabaw klockami i innymi zabawkami; na
ubieranie się itp.); nadal należy dziecko zachęcać w szkole i w domu, chwalić nawet za
małe osiągnięcia; zachęcać do pomocy rówieśnikom nauczycielowi i rodzicom.
4) wskazówki dla rodziców: należy zachęcać dziecko do samodzielności, nie pomagać
zbytnio i nie wyręczać dziecka w różnych czynnościach, należy dawać dziecku więcej
swobody w wyborze zabaw, zajęć itp.; nie należy zbytnio krytykować dziecka za efekty
samodzielnych zajęć; nie należy wykazywać dziecku jego nieudolności i braku wiary w
możliwości dziecka; samodzielności sprzyja: własne łóżeczko, samodzielne zasypianie,
samodzielna kąpiel i mycie; obowiązki w domu itp.
II Potrzeby rozwojowe dziecka, w tym zauważone predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania:
1) opis: dziecko ma dużą potrzebę ruchu – szuka możliwości biegania, skakania; dziecko
ma potrzebę akceptacji – domaga się zwracania na niego uwagi, chwalenia; podkreślania,
że jest lubiane; dziecko ma niezaspokojoną potrzebę bezpieczeństwa – źle znosi rozstania
z bliskimi, stale szuka bliskości z nauczycielem; dziecko ma niezaspokojoną potrzebę
uznania – stale domaga się pozytywnej oceny swej pracy (rysunków, ulepianek, budowli
z klocków), ma potrzebę dominowania i pouczania dzieci; ma potrzebę opiekowania się
innymi – pomaga słabszym rówieśnikom, podlewa kwiatki, interesuje się akwarium itp.;
dziecko ma uzdolnienia plastyczne – dużo i chętnie rysuje; ma uzdolnienia muzyczne – lubi
śpiewać, ma dobry słuch i poczucie rytmu; dziecko ma uzdolnienia matematyczne – dobrze
liczy, inicjuje zabawy w sklep, w układanie w magazynie (przelicza przedmioty), wiedzą
matematyczną znacznie przekracza wymagania programowe; ma dużą wyobraźnię
przestrzenną – konstruuje ciekawe budowle z klocków, piasku i innych materiałów; ma
dużą wyobraźnię i fantazję – tworzy własne bajki, opowiadania; dobrze opowiada, ma duży
zasób słów; lubi zagadki i rebusy, lubi czytanie książek; samodzielnie czyta dość płynnie
książeczki itp. (można wymieniać wiele innych potrzeb i zainteresowań dziecka).
2) podjęte lub potrzebne działania służące ich rozwijaniu: rozmawiano z rodzicami na
temat potrzeb dzieci, tworzono sytuacje wychowawcze celem zaspokojenia
potrzeb; dzieci grały różne role odpowiadające ich potrzebom w inscenizacjach; zachęcano
dzieci do rozwijania zainteresowań w czasie dowolnych zajęć i zabaw; dziecko korzystało
z dodatkowych zajęć muzycznych, plastycznych, rytmicznych itp. na terenie przedszkola.
3) wskazówki dla rodziców: przekazywano informacje o potrzebach dzieci, omawiano
tworzenie w domu sytuacji wychowawczych sprzyjających zaspokojeniu potrzeb dziecka;
podawano informacje o możliwościach i potrzebach rozwijania uzdolnień i predyspozycji,
warto dziecko zapisać na zajęcia plastyczne, językowe, muzyczne. aktorskie, sportowe
itp. w klubach, Domach Kultury i innych placówkach.
III. Dodatkowe spostrzeżenia o dziecku:
dobrze skupia uwagę, spokojne na zajęciach i zainteresowane nimi, dziecko wrażliwe
emocjonalnie – wzrusza się i płacze przy niektórych bajkach i opowiadaniach; lubi
układać historyjki – potrafi wnioskować; dziecko jest aktywne na zajęciach – często
zgłasza się do odpowiedzi, wypowiada się zdaniami poprawną polszczyzną, ma duży zasób
słów; bardzo chętnie pomaga w różnych czynnościach w przedszkolu itp.
dziecko szybko męczy się zajęciami – rozprasza się i potrzebuje odpoczynku; dziecko jest
bardzo ruchliwe – trudno mu usiedzieć spokojnie – wierci się, często zmienia pozycję; ma
kłopoty ze skupieniem uwagi, krótko skupia uwagę; czasem jest tak pobudliwe, że trudno
jest je zdyscyplinować; dziecko ma utrzymującą się mimo ćwiczeń logopedycznych wadę
wymowy; mówi zbyt szybko, a przez to mało zrozumiale; mówi bardzo głośno (może
warto sprawdzić dziecku słuch?) i inne informacje i spostrzeżenia o dziecku.
Przykładowe oceny gotowości szkolnej dzieci opracowała
Bożena Janiszewska
psycholog
Warszawa, 4.06.2010
alamaria