Agatha Christie - Tajemnica bladego konia.pdf - julia05101996

AGATHA CHRISTIE

TAJEMNICA BLADEGO KONIA

PRZEŁOśYŁA: KRYSTYNA BOCKENHEIM

TYTUŁ ORYGINAŁU: THE PALE HORSE

Johnowi i Helen Mildmay White

Z serdecznymi podziękowaniami

Za to, Ŝe dali mi okazję ujrzeć,

Jak dokonuje się sprawiedliwość

PRZEDMOWA MARKA EASTERBROOKA

Wydaje mi się, Ŝe są dwie metody przedstawienia dziwnej sprawy Bladego Konia.

Wbrew temu, co mówił Biały Król, trudno jest osiągnąć prostotę. Nie moŜna

powiedzieć: Zaczęło się na początku, toczyło się do końca i skończyło się. Gdzie

jest bowiem początek?

Dla historyka zawsze trudne jest ustalenie, w jakiej chwili zaczyna się pewien

okres historii.

W tym wypadku moŜna zacząć od momentu, w którym ojciec Gorman wyruszył z

plebanii, aby odwiedzić umierającą kobietę. MoŜna teŜ zacząć wcześniej, od

pewnego wieczoru w Chelsea.

PoniewaŜ napisałem większą część tej opowieści sam, zacznę właśnie od tego.

I. RELACJA MARKA EASTERBROOKA

Ekspres do kawy syczał za moimi plecami jak rozjuszony wąŜ. Owo ponure, Ŝeby nie

powiedzieć szatańskie skojarzenie nasuwał wydawany przezeń dźwięk. Przyszło mi

do głowy, Ŝe być moŜe większość współczesnych odgłosów wywołuje takie

skojarzenia. PrzeraŜający, zuchwały ryk śmigających po niebie odrzutowców,

powolne, groźne dudnienie wyłaniającego się z tunelu pociągu metra, intensywny

ruch kołowy, wstrząsający fundamentami twego domu... Nawet niezbyt głośne

codzienne dźwięki domowe, dobroczynne w skutkach, budzą pewnego rodzaju

niepokój. "UwaŜaj! - zdają się mówić. - Jestem duchem oddanym na twoje usługi,

ale jeśli twa czujność osłabnie..."

Niebezpieczny świat, właśnie o to chodzi. Niebezpieczny świat.

Zamieszałem zawartość dymiącej przede mną filiŜanki. Pachniała przyjemnie.

Co pan jeszcze zje? Pyszną kanapkę z bananem i bekonem?

Zestawienie wydało mi się dziwne. Banany kojarzyły mi się z dzieciństwem albo

rzadko podawanym płonącym deserem z cukrem i rumem. Bekon był w moim umyśle

ściśle związany z jajkami. Kiedy jednak jesteś w Chelsea, powinieneś jeść to, co

tam dają. Zgodziłem się na pyszną kanapkę z bananem i bekonem.

ChociaŜ mieszkałem w Chelsea - ściśle mówiąc, od trzech miesięcy wynajmowałem

tam umeblowane mieszkanie - byłem tu obcy pod kaŜdym względem. Pisałem ksiąŜkę o

pewnych aspektach architektury Wielkich Mogołów, z tego jednak powodu mógłbym

zamieszkać w Hampstead, Bloomsbury, Streatham czy Chelsea i to nie stanowiłoby

róŜnicy. Nie dostrzegałem otoczenia, z wyjątkiem moich narzędzi pracy, i

sąsiedztwo, w którym Ŝyłem, było mi zupełnie obojętne, przebywałem bowiem we

własnym świecie.

JednakŜe tego właśnie wieczoru ogarnął mnie nagły niepokój, jaki znają wszyscy

pisarze. Architektura Wielkich Mogołów, cesarze Wielkich Mogołów, ich sposób

Ŝycia i wszystkie fascynujące problemy z tym związane stały się nagle pyłem i

popiołem. Co się z nimi stało? Dlaczego pragnąłem o nich pisać?

Czytając ponownie to, co napisałem, odrzuciłem niecierpliwie wiele stron.

Wszystkie wydawały mi się jednakowo złe - nędznie napisane i dziwnie nieciekawe.

Ktokolwiek powiedział: "Historia to stek bzdur" (Henry Ford?), miał absolutną

rację.

Odsunąłem rękopis ze wstrętem, wstałem i spojrzałem na zegarek. ZbliŜała się

jedenasta wieczór. Spróbowałem przypomnieć sobie, czy jadłem obiad. Sądząc po

wewnętrznych objawach, nie. Lunch, owszem, w Athenaeum. Było to juŜ dawno.

Zajrzałem do lodówki. Znajdowała się tam mizerna resztka zeschłego ozora.

Popatrzyłem na nią nieŜyczliwie. Wobec tego wywlokłem się na King's Road i

ostatecznie skręciłem do Espresso Coffee Bar, z imieniem Luigi wypisanym

czerwonym neonem w oknie, a teraz przypatrywałem się kanapce z bananem i

bekonem, rozwaŜając ponure implikacje codziennych hałasów i ich wpływu na

nastrój.

Wszystkie one - myślałem - mają coś wspólnego z moimi wczesnymi wspomnieniami

związanymi z pantomimą. Davy Jones, przybywający z zaświatów w kłębach dymu!

Pułapki w drzwiach i oknach, wpuszczające piekielne moce zła, wyzywające i

prowokujące Dobrą Diamentową WróŜkę czy jak jej tam, która z kolei usuwa

skinieniem niepoŜądaną ścianę i drętwym głosem recytuje banały jako ostateczny

triumf dobra i tak doprowadza do nieodzownej "aktualnej pieśni", nie mającej

nigdy nic wspólnego z treścią tej właśnie pantomimy.

Przyszło mi nagle na myśl, Ŝe zło było zawsze bardziej frapujące niŜ dobro.

Przedstawienie musiało to wykazać! To musiało zaskakiwać i prowokować! To była

walka solidności z niestałością. Ale w końcu solidność zawsze zwycięŜała.

Potrafiła przetrzymać szablonowość Dobrej Diamentowej WróŜki, jej marny głos,

rymowane kuplety, nawet bezsensowne słowa pieśni: "Ze Wzgórza biegnie Wietrzna

Droga do StaroŜytnego Miasta, które kocham". MoŜna było zobaczyć wszelkie nędzne

chwyty i ta broń zawsze zwycięŜała. Pantomima kończyła się przewaŜnie tak samo.

Po schodach zstępowała według starszeństwa obsada - z Dobrą Diamentową WróŜką,

która zgodnie z chrześcijańską cnotą pokory nie usiłowała być pierwszą (czyli w

tym wypadku ostatnią), ale szła w połowie procesji, ramię w ramię ze swoim

niedawnym przeciwnikiem, który nie był juŜ Królem Demonów, zionącym ogniem i

siarką, tylko człowiekiem odzianym w czerwone trykoty.

W moich uszach rozległ się znowu gwizd ekspresu. Dałem znak, Ŝe chcę jeszcze

jedną filiŜankę kawy, i rozejrzałem się wokoło. Moja siostra zawsze zarzucała

mi, Ŝe nie jestem dobrym obserwatorem, nie zauwaŜam, co się obok mnie dzieje.

"śyjesz we własnym świecie" - mówiła oskarŜycielsko. W tej chwili, świadomy

swoich "zalet", zanotowałem w pamięci zdarzenia. Codziennie natrafiało się w

gazetach na notatki o barach kawowych w Chelsea i ich bywalcach; miałem szansę

ocenić osobiście współczesne Ŝycie.

W barze było dosyć ciemno, więc nie widziało się niczego dokładnie. Klientela

składała się głównie z młodych ludzi. NaleŜeli - jak przypuszczałem - do

niekonwencjonalnej generacji. Dziewczęta wyglądały, jak zawsze wyglądają według

mnie współczesne dziewczęta, po prostu brudno. Wydawały się takŜe ubrane o wiele

za ciepło. ZauwaŜyłem to, kiedy parę tygodni wcześniej poszedłem na obiad z

przyjaciółmi. Obok mnie siedziała dziewczyna mniej więcej dwudziestoletnia. W

restauracji było gorąco, ona jednak miała na sobie Ŝółty wełniany sweter, czarną

spódnicę, czarne wełniane pończochy i w ciągu całego posiłku pot spływał jej po

twarzy. Czuć ją było przepoconą wełną i niemytymi włosami. Według moich

przyjaciół była bardzo atrakcyjna. Nie dla mnie! Moją jedyną reakcją było

pragnienie, aby wrzucić ją do gorącej kąpieli, wręczyć jej kawałek mydła i

skłonić do uŜycia go! Co dowodzi, Ŝe utraciłem kontakt z moją epoką. MoŜe wzięło

się to stąd, Ŝe tak długo mieszkałem za granicą. Wspomniałem z przyjemnością

hinduskie kobiety z ich pięknie upiętymi czarnymi włosami, w kolorowych sari

ułoŜonych we wdzięczne fałdy, oraz ich rytmiczny, płynny chód...

Z tych przyjemnych wspomnień wyrwał mnie większy hałas. Dwie młode kobiety,

siedzące przy sąsiednim stole, zaczęły kłótnię. Towarzyszący im młodzi ludzie na

próŜno próbowali je pogodzić.

Nagle dziewczyny zaczęły krzyczeć. Jedna z nich spoliczkowała przeciwniczkę,

tamta ściągnęła ją z krzesła. Tarmosiły się jak handlarki ryb, obrzucając się

histerycznie obelgami. Jedna była rozkudłanym rudzielcem, druga chudą blondynką.

Nie mogłem się połapać, co wywołało awanturę. Słyszałem tylko inwektywy. Przy

sąsiednich stolikach rozległy się krzyki i gwizdy.

- Dobra! DołóŜ jej, Lou!

Stojący za barem właściciel, szczupły męŜczyzna z baczkami, o wyglądzie Włocha,

którego uwaŜałem za Luigiego, interweniował czystym londyńskim cockneyem:

- No, no... spokój... spokój... Za moment zleci się tu cała ulica. Zaraz

będziecie miały gliniarzy na karku. Dosyć, mówię.

Tymczasem blondynka chwyciła rudą za włosy i targając dziko, krzyczała:

- Kradniesz męŜczyzn, ty suko!

- Sama jesteś suka!

Luigi wraz z dwoma zmieszanymi towarzyszami dam rozdzielił dziewczęta. W rękach

blondynki pozostały wielkie pęki rudych włosów. Trzymała je triumfalnie w górze,

potem rzuciła na podłogę. Drzwi od ulicy otworzyły się i odziana w błękit władza

stanęła w progu, wypowiadając majestatycznie regulaminowe słowa:

- Co się tu dzieje?

Natychmiast utworzył się wspólny front.

- Tylko trochę Ŝartów - powiedział jeden z młodych ludzi.

- To wszystko - włączył się Luigi. - Trochę Ŝartów między przyjaciółmi.

Zręcznie kopnął pęki włosów pod najbliŜszy stół. Rywalki uśmiechnęły się do

siebie z fałszywym wybaczeniem. Policjant przyjrzał się wszystkim podejrzliwie.

- Właśnie wychodzimy - powiedziała słodko blondynka. - Chodź, Doug.

.Równocześnie wychodziło parę innych osób. Władza obserwowała ich wszystkich

groźnie. Wyraz twarzy policjanta mówił, Ŝe choć tym razem im się upiecze, to

będzie juŜ miał na nich oko. Wycofał się wolno.

Towarzysz rudowłosej zapłacił czekiem.

- Nic ci nie jest? - spytał Luigi dziewczynę, która poprawiała chustkę. - Lou

obeszła się z tobą fatalnie, wyrywając ci włosy z korzeniami.

- To nie boli - odparła dziewczyna nonszalancko. Uśmiechnęła się. - Przepraszam

za drakę, Luigi.

Towarzystwo wyszło. Bar był teraz prawie pusty. Szukałem w kieszeni drobnych.

- Ma sportowego ducha - rzekł Luigi, patrząc z aprobatą na zamykające się drzwi.

Wziął szczotkę i zmiótł rude pasma za kontuar.

- To musiała być tortura - zauwaŜyłem.

- Wrzeszczałbym z bólu, gdyby popadło na mnie - zgodził się Luigi. - Ale Tommy

ma naprawdę sportowego ducha.

- Zna ją pan dobrze?

- Och, jest tu prawie kaŜdego wieczoru. Nazywa się Tuckerton, Thomasina

Tuckerton, jeśli chce pan wiedzieć. Ale tutaj mówią na nią Tommy Tucker. Do tego

jest cholernie bogata. Jej stary zostawił prawdziwą fortunę, a co ona robi?

Przenosi się do Chelsea, mieszka w nędznym pokoju w połowie drogi do Wandsworth

Bridge i włóczy się w okolicy z bandą takich samych jak ona. To przechodzi

wszelkie pojęcie: połowa z tej ferajny ma forsę. Mogliby mieć kaŜdą cholerną

rzecz, jakiej zapragną, mieszkać u Ritza, jeśli się im spodoba. Ale przez to, co

robią, są wyrzuceni poza nawias. Tak, to przechodzi wszelkie pojęcie.

- Pan by się na to nie zdecydował?

- Ach, mam jeszcze rozum! - odparł Luigi. - Jeśli idzie o forsę, inkasuję

natychmiast.

Wstałem, Ŝeby wyjść, i zapytałem, o co była kłótnia.

- Och, Tommy poderwała chłopaka tamtej dziewczynie. Nie jest wart, by o niego

walczyć, moŜe mi pan wierzyć.

- Tamta uwaŜała, Ŝe jest - zauwaŜyłem.

- Lou jest bardzo romantyczna - odparł Luigi tolerancyjnie. Nie była to według

mnie romantyczność, ale nie powiedziałem tego.

Chyba tydzień później w rubryce "Zgony" w "Timesie" zauwaŜyłem następującą

wzmiankę:

2 października w Fallowfield Nursing Home, w Amberley, zmarła Thomasina Ann, lat

20, jedyna córka zmarłego Thomasa Tuckertona, Esq., z Carrington Park, w

Amberley, Surrey. Pogrzeb odbędzie się w gronie rodzinnym. Prosimy o

nieprzynoszenie kwiatów.

śadnych kwiatów dla biednej Tommy Tucker i Ŝadnego Ŝycia w Chelsea, poza

nawiasem. Poczułem nagły przypływ współczucia dla Tommy Tucker. Ostatecznie skąd

miałem wiedzieć, który z moich poglądów był właściwy? Kim byłem, Ŝeby określać

jej Ŝycie jako przegrane? MoŜe to moje Ŝycie, spokojne Ŝycie naukowca, pogrąŜone

w ksiąŜkach, zamknięte przed światem, było zmarnowane? śycie z drugiej ręki.

Właściwie czy Ŝyłem poza nawiasem? Co za pomysł! Co prawda, nie chciałem tego. Z

drugiej jednak strony, moŜe powinienem tego pragnąć? Mało prawdopodobny i

niezbyt przyjemny pomysł.

Wyrzuciłem Tommy Tucker z myśli i zająłem się korespondencją.

NajwaŜniejszy był list od mojej kuzynki Rhody Despard, proszącej o przysługę.

Zabrałem się do tego z zapałem, poniewaŜ tego ranka nie miałem nastroju do pracy

i była to wspaniała wymówka, Ŝeby się od niej wymigać.

Wyszedłem na King's Road, przywołałem taksówkę i pojechałem do rezydencji mojej

przyjaciółki, pani Ariadny Oliver.

Pani Oliver była znaną autorką ksiąŜek kryminalnych. Jej pokojówka, Milly,

prawdziwy smok, strzegła swojej pani przed atakami świata zewnętrznego.

Podniosłem brwi w milczącym pytaniu. Milly skinęła skwapliwie głową.

- Proszę iść prosto na górę, panie Easterbrook. Ma dziś rano humory. MoŜe uda

się panu uwolnić ją od tego.

Wspiąłem się na dwie kondygnacje schodów, zapukałem delikatnie do drzwi i

wszedłem, nie czekając na zachętę. Gabinet pani Oliver był duŜym pokojem,

którego ściany wyklejono tapetą przedstawiającą egzotyczne ptaki, gnieŜdŜące się

w tropikalnym lesie. Pani Oliver w stanie graniczącym z obłędem snuła się po

gabinecie, mamrocząc coś do siebie. Rzuciła na mnie krótkie, obojętne spojrzenie

i kontynuowała wędrówkę. Jej niewidzące oczy przesuwały się po ścianach,

prześlizgiwały po oknie i od czasu do czasu zamykały się jakby w przypływie

bólu.

- Ale dlaczego - mówiła pani Oliver w przestrzeń - dlaczego ten idiota nie mówi

natychmiast, Ŝe widział kakadu? Dlaczego nie miałby tego zrobić? Nie mógł tego

uniknąć! Jeśli jednak nie wspomina o tym, cały pomysł jest zmarnowany. Musi być

sposób... musi być.

Jęknęła, chwyciła się za krótkie, siwe włosy i szarpnęła je z całej siły. Potem

spojrzała na mnie nagle oprzytomniałymi oczami i powiedziawszy: "Halo, Mark.

Dostaję szału", kontynuowała swoje skargi.

- No i jest jeszcze Monica. Im bardziej się staram, Ŝeby była miła, tym bardziej

staje się irytująca... Taka głupia dziewczyna... Przy tym jaka zadowolona z

siebie! Monica... Monica? Imię jest chyba nieodpowiednie. Nancy? Czy byłoby

lepsze? Joan? KaŜda nazywa się Joan. Tak samo Annę. Susan? Miałam juŜ Susan.

Lucia? Lucia? Lucia? Chyba potrafię ją sobie wyobrazić. Ruda. Sweterek polo...

Czarne rajstopy? W kaŜdym razie czarne pończochy.

Ten chwilowy przebłysk dobrego samopoczucia został przyćmiony wspomnieniem

problemu kakadu i pani Oliver podjęła na nowo swoją beznadziejną wędrówkę po

pokoju, przekładając nieświadomie róŜne przedmioty z miejsca na miejsce.

Troskliwie umieściła swój futerał na okulary w lakierowanej kasetce,

zawierającej juŜ chiński wachlarz, po czym westchnęła głęboko, zwracając się do

mnie.

- Cieszę się, Ŝe cię widzę.

- To bardzo miło z twojej strony.

- Mógł się trafić ktoś inny. Jakaś głupia baba, która chce, Ŝebym otworzyła

kiermasz, albo facet w sprawie polisy ubezpieczeniowej Milly, która absolutnie

odmawia zawarcia umowy, albo hydraulik (ale to byłoby zbyt wiele szczęścia,

prawda?). Mógłby to być teŜ ktoś proszący o wywiad, zadający mnóstwo

kłopotliwych pytań, za kaŜdym razem tych samych. Co pobudza panią do pisania?

Ile ksiąŜek juŜ pani napisała? Ile pani zarobiła? Itd., itd. Nigdy nie potrafię

odpowiedzieć na Ŝadne z nich i wychodzę na idiotkę. Ale nic tak nie doprowadza

mnie do szaleństwa jak ta historia z kakadu.

- Coś nie gra? - spytałem ze współczuciem. - MoŜe lepiej sobie pójdę?

- Nie, nie idź. W kaŜdym razie stanowisz rozrywkę. Przyjąłem ten wątpliwy

komplement.

- Chcesz papierosa? - zapytała pani Oliver ze zdawkową gościnnością. - Są tu

gdzieś. Zobacz w pokrywie maszyny do pisania. .

- Dziękuję, mam własne. Poczęstuj się. Och, prawda, nie palisz.

- Ani nie piję. A chciałabym. Jak ci amerykańscy detektywi mający całe litry

Ŝytniówki pod ręką, w bieliźniarce. To rozwiązuje chyba ich problemy. Naprawdę

nie wiem, jak moŜna uniknąć kary za morderstwo w normalnym Ŝyciu. Wydaje mi się,

Ŝe od momentu popełnienia morderstwa cała sprawa jest zupełnie oczywista.

- Bzdura. Popełniłaś całą masę morderstw.

- Co najmniej pięćdziesiąt pięć - oświadczyła pani Oliver. - Część dotycząca

morderstwa jest łatwa i prosta. Dopiero wyjaśnienie sprawia trudności. To

znaczy: dlaczego miałby to być ktoś inny niŜ morderca? Widać go na kilometr.

- Nie w wykończonym produkcie.

- Tak, ale ile mnie to kosztuje - powiedziała pani Oliver ponuro. - Mów, co

chcesz, ale to nie jest naturalne, aby pięć czy sześć osób było na miejscu,

kiedy B zostaje zamordowany, i Ŝeby wszyscy mieli motyw do zamordowania go,

chyba Ŝe B jest piekielnie nieprzyjemny, a w takim wypadku nikogo nie obchodzi,

czy został zamordowany, czy nie, i nikt nie troszczy się o to, kto jest sprawcą.

- Rozumiem twój problem - odparłem. - Ale jeśli udało ci się uporać z tym

pięćdziesiąt pięć razy, będziesz w stanie zrobić to jeszcze raz.

- To właśnie mówię sobie stale, ale za kaŜdym razem nie potrafię w to uwierzyć i

przeŜywam męczarnie.

Znowu chwyciła się za włosy i szarpnęła je gwałtownie.

- Nie rób tego! - krzyknąłem. - Wyrwiesz z korzeniami.

- Nonsens - odparła. - Włos jest wytrzymały. ChociaŜ kiedy miałam w wieku

czternastu lat odrę z bardzo wysoką gorączką, włosy zupełnie mi wypadły z

przodu. Strasznie krępujące. I trwało to całe sześć miesięcy, zanim mi

przyzwoicie odrosły. Okropna rzecz dla dziewczynki, dziewczęta tak uwaŜają.

Pomyślałam o tym wczoraj, kiedy odwiedziłam Mary Delafontaine w domu opieki.

Włosy jej wyszły tak samo jak moje wtedy. Powiedziała, Ŝe musi sprawić sobie

sztuczną grzywkę, kiedy się lepiej poczuje. Chyba nie zawsze odrastają po

sześćdziesiątce.

- Widziałem któregoś wieczoru, jak jedna dziewczyna wydarła drugiej włosy z

cebulkami - powiedziałem, zdając sobie sprawę z pewnej nuty dumy w głosie, jako

ktoś znający Ŝycie.

- A gdzieŜ to ty chadzasz? - spytała pani Oliver.

- To było w barze kawowym w Chelsea.

- Och, w Chelsea. Tam zdarza się wszystko. Bitniki, sputniki, narwańcy, całe to

pokolenie. Nie piszę o nich duŜo, poniewaŜ obawiam się uŜycia niewłaściwych

terminów. Myślę, Ŝe bezpieczniej jest trzymać się tego, co się zna.

- Na przykład?

- Ludzie na wycieczce morskiej, w domach akademickich, to, co się dzieje w

szpitalach, radach kościelnych, na kiermaszach, festiwalach muzycznych i w

komitetach. Sprzątaczki, młodzi ludzie i dziewczęta wędrujący po świecie dla

nauki, ekspedienci... - Przerwała zadyszana. - To zrozumiałe, Ŝe sobie z tym

radzisz.

- Niemniej mógłbyś mnie zabrać kiedyś do baru kawowego w Chelsea, Ŝebym

poszerzyła swoje doświadczenia - powiedziała pani Oliver tęsknie.

- Kiedy tylko zechcesz. Dziś wieczór?

- Dzisiaj nie. Jestem zbyt zajęta pisaniem, a raczej denerwowaniem się, Ŝe nie

mogę pisać. To najbardziej irytuje w pracy, choć wszystko jest nieznośne oprócz

tej jednej chwili, gdy uwaŜasz, Ŝe masz cudowny pomysł, i nie moŜesz się

doczekać, by zacząć. Powiedz, Mark, czy sądzisz, Ŝe moŜna zabić kogoś poprzez

zdalne sterowanie?

- Co rozumiesz przez zdalne sterowanie? Nacisnąć guzik i wysłać śmiercionośne

promienie?

- Nie, nie, nic z science fiction - przerwała z wahaniem. - Mam na myśli

prawdziwą czarną magię.

- Woskowe figurki nakłuwane szpilkami?

- Och, figurki z wosku są zupełnie niemodne - oświadczyła pani Oliver

pogardliwie. - Zdarzają się jednak dziwne rzeczy, w Afryce czy Indiach

Zachodnich. Ludzie opowiadają o nich. Jak to krajowcy po prostu kulą się i

umierają. Wudu czy ju-ju... W kaŜdym razie wiesz, o czym myślę.

Agatha Christie - Tajemnica bladego konia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: