jak powstaje ustawa.pdf

Jak powstaje ustawa?

Zasadnicz˛ rol˛ w tworzeniu nowego prawa odgrywa Sejm, ktry pracuje nad projektami ustaw

podczas obrad plenarnych i na posiedzeniach komisji sejmowych. Senat ma za zadanie werykowa

ustawy uchwalane przez Sejm. W procesie legislacyjnym bierze jednak udział nie tylko legislatywa

— prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje rz˛dowi i prezydentowi. Prezydent mo˙e ponadto

wpływa na ostateczny kształt stanowionego prawa, dysponuj˛c prawem weta zawieszaj˛cego b˛d

mo˙liwoci˛ skierowania nowej ustawy do Trybunału Konstytucyjnego.

Cele

zostanie uszczegłowiony). Efekty mog˛ zosta

zapisane na du˙ym arkuszu papieru.

3. Zaproponuj uczniom udział w socjodramie,

ktra ma ukaza etapy pracy nad ustaw˛. Przed-

miotem prac legislacyjnych w socjodramie jest no-

welizacja kodeksu karnego — w nowej ustawie

kwesti˛sporn˛pozostaje jednak sprawa utrzyma-

nia b˛d zniesienia kary mierci. Popro uczniw

o stworzenie dwch podobnej wielkoci grup:

zwolennikw (retencjonistw) i przeciwnikw

(abolicjonistw) kary mierci i rozdaj ka˙demu

z uczestnikw socjodramy materiał pomocniczy

nr 2.

4. Wska˙ uczniw, ktrzy b˛d˛ gra rol˛ posłw

i senatorw („Sejm” powinien by dwukrotnie

liczniejszy) w taki sposb, by w „Sejmie” prze-

wa˙ali retencjonici, a w „Senacie” abolicjonici.

Po utworzeniu obu izb senatorowie i posłowie

wybieraj˛ ze swego grona marszałkw, posła-

-sprawozdawc˛ i senatorw-mwcw: przeciw-

nika i zwolennika kary mierci (senator A i R).

Wyznacz tak˙e sekretarzy Sejmu i Senatu, kt-

rych zadaniem b˛dzie liczenie głosw w czasie

głosowania (zarwno marszałkowie, jak i posło-

wie-sekretarze rwnie˙ głosuj˛). Rozdaj marszał-

kom, posłowi-sprawozdawcy i senatorom, ktrzy

wezm˛ udział w dyskusji, materiał pomocniczy

nr 3 zawieraj˛cy instrukcje post˛powania (scena-

riusz zachowa w parlamencie).

5. Kiedy ustawa — po symulacji trzeciego czy-

tania, obradach Senatu i ponownych obradach

w Sejmie — zostanie skierowana do prezydenta,

poproo powtrn˛lektur˛ lektur˛ art. 122 konsty-

tucji. Pole kilku uczniom przedstawienie mo˙-

liwych działa prezydenta: akceptacja ustawy,

weto, skierowanie ustawy do Trybunału Konsty-

tucyjnego i reakcji Sejmu na decyzje prezydenta.

6. Zaproponuj uczniom ponowne przeledzenie

losw projektu ustawy. Ochotnicy krtko oma-

wiaj˛ kolejne fazy prac legislacyjnych: zgłoszenie

projektu i pierwsze czytanie, drugie i trzecie czy-

tanie, prace w Senacie i zatwierdzenie ich wyni-

kw przez Sejm, działania prezydenta.

7. Spytaj uczniw, w ktrych stadiach post˛po-

wania legislacyjnego prace nad ustaw˛ zakocz˛

si˛ wynikiem negatywnym (odrzucenie projektu

w pierwszym czytaniu, wycofanie projektu przez

autorw podczas pierwszego czytania, odrzuce-

nie projektu w trzecim czytaniu, weto Senatu

Po zaj˛ciach uczniowie powinni umie:

wymieni organy władzy pastwowej uczest-

nicz˛ce w procesie legislacyjnym;

przedstawi głwne etapy powstawania usta-

wy;

okreli rol˛ Sejmu, Senatu i prezydenta

w procesie legislacyjnym;

wskaza zale˙noci (wspłpraca, kontrola, ry-

walizacja) mi˛dzy głwnymi uczestnikami

działa prawodawczych;

przedstawi tryb podejmowania decyzji przez

Senat.

rodki dydaktyczne

1. Konstytucja RP (fragmenty).

2. Role w inscenizacji prac parlamentu.

3. Argumenty „za” i „przeciw”.

4. Słowniczek terminw dotycz˛cych pracy par-

lamentu.

5. Schemat ilustruj˛cy procedur˛ uchwalania

ustawy.

Przebieg zaj˛

1. Wyjanij, ˙e tematem lekcji b˛dzie przedstawie-

nie trybu tworzenia zwykłych ustaw. Zaznacz, ˙e

nie b˛dziecie mwili o pracach nad bud˙etem,

ktre maj˛ swoj˛ specyk˛. Popro, aby ucznio-

wie przypomnieli, na czym polega zasada trj-

podziału władzy. Zapytaj, kto ich zdaniem ma

w Polsce wpływ na tworzenie prawa. Uczniow-

skie sugestie zapisuj na tablicy.

2. Rozdaj materiał pomocniczy nr 1. Popro o wni-

kliw˛ lektur˛ fragmentw konstytucji. W trakcie

pracy uczniowie mog˛ korzysta ze słowniczka

(materiał pomocniczy nr 4). Pole wskazanym

uczniom wymienienie, kto i na jakim etapie prac

legislacyjnych uczestniczy w tworzeniu ustawy

(kto ma inicjatyw˛ ustawodawcz˛, kto uchwala

ustaw˛, kto mo˙e wprowadza do niej poprawki,

kto ma prawo weta itp.). Zrekonstruujcie wspl-

nie zasadnicz˛ kolejno działa w procesie le-

gislacyjnym (w drugiej cz˛ci lekcji schemat ten

138

b ˛d prezydenta, ktrego Sejm nie jest w stanie

przełama). Przedstaw graczny schemat procesu

uchwalania ustawy posługuj ˛c si˛ materiałem po-

mocniczym nr 5 i razem z uczniami porwnajcie

go z efektem waszej klasy.

8. Na zako czenie zwruwag˛ uczniw, ˙e prace

legislacyjne nie odbywaj ˛si˛ w pr˙ni. Parlamen-

tarzyci nieustannie znajduj ˛ si˛ pod naciskiem

opinii publicznej, ktra dociera do nich w r˙-

nej postaci — w opiniach rodkw masowego

przekazu, deklaracjach r˙nych organizacji, wy-

nikach bada socjologicznych. Popro uczniw

o podanie przykładw takich włanie naciskw

opinii publicznej na legislatyw˛ (na przykład go-

r ˛ca dyskusja wokł aborcji, reprywatyzacji czy

reformy administracyjnej).

Poj˛cia i terminy

• czytanie sejmowe • klub parlamentarny • ko-

misja sejmowa • Konwent Seniorw • marszałek

Sejmu (Senatu) • posiedzenie plenarne • inicjaty-

wa ustawodawcza

• Prezydium Sejmu (Senatu)

• kworum

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 1

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (fragmenty)

Art. 95.1. Władz˛ ustawodawcz ˛ w Rzeczypospolitej Polskiej sprawuj ˛ Sejm i Senat.

Art. 118.1. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje posłom, Senatowi, Prezydentowi Rzeczy-

pospolitej i Radzie Ministrw.

2. Inicjatywa ustawodawcza przysługuje rwnie˙ grupie co najmniej 100 000 obywateli

maj ˛cych prawo wybierania do Sejmu. Tryb post˛powania w tej sprawie okrela ustawa.

3. Wnioskodawcy, przedkładaj ˛c Sejmowi projekt ustawy, przedstawiaj ˛ skutki nansowe

jej wykonania.

Art. 119.1. Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.

2. Prawo wnoszenia poprawek do projektu ustawy w czasie rozpatrywania go przez Sejm

przysługuje wnioskodawcy projektu, posłom i Radzie Ministrw.

3. Marszałek Sejmu mo˙e odmwi poddania pod głosowanie poprawki, ktra uprzednio

nie była przedło˙ona komisji.

4. Wnioskodawca mo˙e wycofa projekt ustawy w toku post˛powania ustawodawczego

w Sejmie do czasu zako czenia drugiego czytania projektu.

Art. 120. Sejm uchwala ustawy zwykł ˛ wi˛kszoci ˛ głosw w obecnoci co najmniej połowy

ustawowej liczby posłw, chyba ˙e Konstytucja przewiduje inn ˛ wi˛kszo. W tym samym

trybie Sejm podejmuje uchwały, je˙eli ustawa lub uchwała Sejmu nie stanowi inaczej.

Art. 121.1. Ustaw˛ uchwalon ˛ przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.

2. Senat w ci ˛gu 30 dni od dnia przekazania ustawy mo˙e j ˛ przyj ˛ bez zmian, uchwali

poprawki albo uchwali odrzucenie jej w całoci. Je˙eli Senat w ci ˛gu 30 dni od dnia przeka-

zania ustawy nie podejmie stosownej uchwały, ustaw˛ uznaje si˛ za uchwalon ˛ w brzmieniu

przyj˛tym przez Sejm.

3. Uchwał˛ Senatu odrzucaj ˛c ˛ ustaw˛ albo poprawk˛ zaproponowan ˛ w uchwale Senatu

uwa˙a si˛ za przyj˛t ˛, je˙eli Sejm nie odrzuci jej bezwzgl˛dn ˛ wi˛kszoci ˛ głosw w obecnoci

co najmniej połowy ustawowej liczby posłw.

Art. 122.1. Po zako czeniu post˛powania okrelonego w art. 121 Marszałek Sejmu przed-

stawia uchwalon ˛ ustaw˛ do podpisu Prezydentowi Rzeczypospolitej.

2. Prezydent Rzeczypospolitej podpisuje ustaw˛ w ci ˛gu 21 dni od dnia przedstawienia

i zarz ˛dza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Przed podpisaniem ustawy Prezydent Rzeczypospolitej mo˙e wyst ˛pi do Trybunału

Konstytucyjnego z wnioskiem w sprawie zgodnoci ustawy z Konstytucj ˛. Prezydent Rze-

czypospolitej nie mo˙e odmwi podpisania ustawy, ktr ˛ Trybunał Konstytucyjny uznał za

z godn ˛ z Konstytucj ˛.

4. Prezydent Rzeczypospolitej odmawia podpisania ustawy, ktr ˛ Trybunał Konstytucyjny

uznał za niezgodn ˛ z Konstytucj ˛. Je˙eli jednak niezgodno z Konstytucj ˛ dotyczy poszcze-

glnych przepisw ustawy, a Trybunał Konstytucyjny nie orzeknie, ˙e s ˛ one nierozerwalnie

zwi ˛zane z cał ˛ ustaw ˛, Prezydent Rzeczypospolitej, po zasi˛gni˛ciu opinii Marszałka Sejmu,

podpisuje ustaw˛ z pomini˛ciem przepisw uznanych za niezgodne z Konstytucj ˛albo zwraca

ustaw˛ Sejmowi w celu usuni˛cia niezgodnoci.

139

5. Je˙eli Prezydent Rzeczypospolitej nie wyst˛pił z wnioskiem do Trybunału Konstytu-

cyjnego w trybie ust. 3, mo˙e z umotywowanym wnioskiem przekaza ustaw˛ Sejmowi do

ponownego rozpatrzenia. Po ponownym uchwaleniu ustawy przez Sejm wi˛kszoci˛ 3 ⁄ 5 gło-

sw w obecnoci co najmniej połowy ustawowej liczby posłw Prezydent Rzeczypospolitej

w ci˛gu 7 dni podpisuje ustaw˛ i zarz˛dza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej

Polskiej. W razie ponownego uchwalenia ustawy przez Sejm Prezydentowi Rzeczypospolitej

nie przysługuje prawo wyst˛pienia do Trybunału Konstytucyjnego w trybie ust. 3.

6. Wyst˛pienie Prezydenta Rzeczypospolitej do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem

w sprawie zgodnoci ustawy z Konstytucj˛lub z wnioskiem do Sejmu o ponowne rozpatrzenie

ustawy wstrzymuje bieg, okrelonego w ust. 2, terminu do podpisania ustawy.

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 2

Argumenty „za” i „przeciw”

Dla zwolennikw kary mierci (retencjonistw):

Zagro˙enie t˛ kar˛ odstrasza od popełniania najci˛˙szych zbrodni

Kara mierci:

— chroni społeczestwo przed jednostkami zupełnie zdemoralizowanymi, nie poddaj˛cymi

si˛ reedukacji,

— jest sprawiedliw˛ zapłat˛ dla szczeglnie okrutnych i bezwzgl˛dnych mordercw,

— winna by stosowana wobec terrorystw, zdrajcw ojczyzny, patologicznych mordercw.

W opinii wi˛kszoci Polakw kara ta powinna by stosowana.

Dla przeciwnikw kary mierci (abolicjonistw):

Kara mierci:

— nie odstrasza przest˛pcw, zniesienie kary mierci nie powoduje wzrostu liczby szczeglnie

ci˛˙kich przest˛pstw,

— pozbawia przest˛pc˛ szansy wewn˛trznej przemiany, co jest istotnym celem kary,

— stanowi zemst˛, jest kar˛ okrutn˛ i niehumanitarn˛,

— zawsze zachodzi niebezpieczestwo popełnienia pomyłki, ktra w przypadku kary mierci

jest nieodwracalna,

— jest niezgodna z dekalogiem, łamie przykazanie „nie zabijaj”.

W pastwach Unii Europejskiej, do ktrej Polska chce przyst˛pi, nie stosuje si˛ kary mierci.

Fragment protokołu szstego z Konwencji o Obronie Praw Człowieka i Podstawowych

Wolnociach (z kwietnia 1983 r.) stosowanej w pastwach członkowskich Rady Europy:

Art. 1. Znosi si˛ kar˛ mierci. Nikt nie mo˙e by skazany na tak˛ kar˛ ani nie mo˙e nast˛pi

jej wykonanie.

Art. 2. Pastwo mo˙e przewidzie w swoich ustawach kar˛ mierci za czyny popełnione

podczas wojny lub w okresie bezporedniego zagro˙enia wojn˛; kara ta b˛dzie stosowana

jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. (…)

140

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 3

Role w inscenizacji prac parlamentu

a) Marszałek Sejmu

Otwierasz posiedzenie Sejmu, ktrego tematem jest nowelizacja kodeksu karnego. Jest to

tzw. trzecie czytanie, kocz˛ce prace legislacyjne nad t˛ ustaw˛. Prosisz posła–sprawozdawc˛

o zaprezentowanie stanu prac legislacyjnych. Po tym wyst˛pieniu zarz˛dzasz głosowanie nad

zaproponowanymi przez posła sprawozdawc˛ wnioskami. Przed przyst˛pieniem do głosowa-

nia sprawdzasz, czy jest na sali kworum, i objaniasz sposb głosowania: najpierw głosowane

s˛ wnioski wi˛kszoci, nast˛pnie wnioski mniejszoci. Na kocu głosuje si˛ w całoci tekst

ustawy z wprowadzonymi poprawkami, ktre przed chwil˛ uzyskały aprobat˛ wi˛kszoci

posłw. Ustawa została uchwalona, je˙eli „za” opowiedziało si˛ wi˛cej posłw ni˙ „przeciw”

(tzw. zwykła wi˛kszo głosw). Ostateczn˛wersj˛ ustawy podpisujesz i przesyłasz do Senatu.

W przypadku zastosowania przez Senat weta b˛dwprowadzenia poprawek do tekstu ustawy

ustawa wraca do ciebie i poddajesz poprawki Senatu pod głosowanie — tym razem do podj˛cia

decyzji wymagana jest wi˛kszo bezwzgl˛dna. Poddajesz uchwał˛ Senatu pod głosowanie,

udzielaj˛c wczeniej głosu posłowi-sprawozdawcy, ktry wnosi o odrzucenie weta b˛d po-

prawek Senatu. Ka˙da poprawka Senatu głosowana jest oddzielnie. Gdy wniosek o odrzucenie

uchwały Senatu nie uzyska wi˛kszoci bezwzgl˛dnej, weto Senatu lub proponowane poprawki

uznajesz za przyj˛te. W przypadku oddalenia weta Senatu podpisujesz przegłosowany tekst

ustawy i kierujesz go do prezydenta.

b) Marszałek Senatu

Prowadzisz obrady Senatu, ktrych przedmiotem jest wyra˙enie opinii izby w sprawie

nowelizacji kodeksu karnego, przygotowanej przez Sejm. Informujesz zebranych, ˙e po wy-

słuchaniu sprawozdania Komisji Praw Człowieka i Praworz˛dnoci w sprawie sejmowej no-

welizacji kodeksu karnego otwierasz debat˛ w tej kwestii. Prosisz, by senatorowie, ktrzy chc˛

zabra głos w debacie, zgłosili ten zamiar.

Pouczasz, ˙e wyst˛pienia mwcw winny si˛ koczy wnioskiem dotycz˛cym stanowiska

senatora w sprawie rozpatrywanej ustawy: jest za przyj˛ciem ustawy bez poprawek, proponuje

odrzucenie ustawy, chce wprowadzi poprawki do rozpatrywanej ustawy.

Po tych wyjanieniach odczytujesz list˛ mwcw (senator A i R) i udzielasz głosu senato-

rowi A, a nast˛pnie senatorowi R. Po ich wyst˛pieniach zamykasz debat˛. Informujesz zebra-

nych o przyst˛pieniu do głosowania, ktre ma nast˛puj˛cy porz˛dek: najpierw głosowany jest

wniosek o odrzucenie ustawy w całoci; oddalenie tego wniosku zwykł˛ wi˛kszoci˛ głosw

umo˙liwia głosowanie wniosku o przyj˛cie ustawy bez poprawek, a gdy i ten wniosek nie

zostanie przegłosowany, nast˛puje głosowanie zaproponowanych poprawek. Przy kolejnych

głosowaniach najpierw prosisz o podniesienie r˛ki zwolennikw głosowanych wnioskw, po-

tem przeciwnikw, a na kocu wstrzymuj˛cych si˛ od głosu. Po głosowaniu ogłaszasz jego

wyniki i stwierdzasz, ˙e Senat przyj˛ł b˛d odrzucił wniosek.

Po ostatnim głosowaniu ogłaszasz, ˙e Senat przyj˛ł uchwał˛ w sprawie nowelizacji kodeksu

karnego (odrzucił, przyj˛ł bez poprawek, zaproponował poprawki).

Uwaga! Poprawki głosowane s˛ oddzielnie, a nast˛pnie głosowana jest cała, zawieraj˛ca

przyj˛te poprawki ustawa.

Ostatnim twoim zadaniem jest podpisanie podj˛tej uchwały i przesłanie jej marszałkowi

Sejmu.

c) Poseł–sprawozdawca

Referujesz efekty pracy dwch komisji sejmowych: Komisji Ustawodawczej i Komisji Spra-

wiedliwoci. Na wst˛pie przypominasz histori˛ prac nad ustaw˛: rz˛dowy projekt nowelizacji

kodeksu karnego — proponuj˛cy m.in. zast˛pienie kary mierci kar˛ do˙ywotniego wi˛zienia

— został po pierwszym czytaniu skierowany do prac w komisjach sejmowych, ktre zaapro-

bowały wi˛kszo proponowanych regulacji prawnych. Podczas drugiego czytania pochlebne

dla projektu rz˛dowego opinie komisji sejmowych napotkały zdecydowan˛ krytyk˛ ze strony

zwolennikw kary mierci. Zgłoszono wiele wnioskw sprzecznych z pierwotn˛ wersj˛ nowe-

lizacji. W toku prac w komisjach wi˛kszopoparła propozycje rz˛dowe, a mniejszoczłonkw

komisji zgłosiła własne wnioski. W imieniu wi˛kszoci posłw z komisji proponujesz poparcie

dla zast˛pienia kary mierci w przypadku najci˛˙szych zbrodni (zdrada ojczyzny, wielokrotne

141

morderstwa, szczeglnie okrutne morderstwo, terroryzm) kar˛ do˙ywotniego wi˛zienia. Pro-

ponujesz Wysokiej Izbie poparcie wnioskw wi˛kszoci.

W imieniu mniejszoci przedkładasz wnioski: orzekania kary mierci w przypadkach

najci˛˙szych zbrodni, rezygnacji z moratorium na niewykonywanie orzeczonych wyrokw

mierci, obni˙enie granicy orzekanie tej kary z 18. do 17. roku ˙ycia. Proponujesz Sejmowi

odrzucenie wnioskw mniejszoci.

Je˙eli ustawa powrci z Senatu, w imieniu komisji wnioskowa b˛dziesz o odrzucenie weta

b˛d zaproponowanych przez Senat poprawek.

d) Senator A (abolicjonista)

Jako przeciwnik kary mierci krytykujesz ide˛ wymierzania kary mierci w przypadku ja-

kichkolwiek, choby nawet najci˛˙szych zbrodni. Wskazujesz na negatywne strony stosowania

tej kary. Je˙eli Sejm opowiedział si˛ za utrzymaniem kary mierci, w zakoczeniu swojego wy-

st˛pienia proponujesz Senatowi przyj˛cie ustawy z nast˛puj˛cymi poprawkami: a) zast˛pienie

kary mierci kar˛ do˙ywotniego wi˛zienia; b) w przypadku szczeglnie okrutnych zbrodni

lub zdrady stanu odst˛pienie od mo˙liwoci darowania cz˛ci kary w drodze (1) amnestii,

(2) prezydenckiego prawa łaski, (3) warunkowego zwolnienia (za dobre sprawowanie).

e) Senator R (retencjonista)

Jako zwolennik kary mierci polemizujesz z wyst˛pieniem senatora A w kwestii zasad-

noci stosowania kary mierci. Krytykujesz zgłoszone przez niego poprawki. Stwierdzasz na

przykład, ˙e ograniczanie prawa łaski wkracza w kompetencje prezydenta, za problem wa-

runkowego zwolnienia reguluje kodeks karny wykonawczy, ktrego nowelizacji Sejm nie

rozpatrywał. Koczysz wyst˛pienie wnioskiem o przyj˛cie przez Senat ustawy sejmowej bez

poprawek. Je˙eli jednak w ustawie uchwalonej przez Sejm kara mierci została zniesiona,

proponujesz wprowadzenie poprawki, ktra j˛ przywraca.

MATERIAŁ POMOCNICZY NR 4

Słowniczek terminw dotycz˛cych pracy parlamentu

czytania sejmowe — omawianie przez posłw, w komisjach sejmowych i podczas obrad ple-

narnych, projektw ustaw; przeprowadza si˛ trzy czytania:

pierwsze czytanie — odbywa si˛ na ogł w komisjach, na obradach plenarnych tylko w przy-

padku bardzo wa˙nych regulacji prawnych (np. ustawa bud˙etowa); polega na przedstawieniu

przez wnioskodawc˛ uzasadnienia wniesionego projektu i na debacie o oglnych zasadach

projektu; projekt zyskuj˛cy aprobat˛ Sejmu kierowany jest do dalszych prac w komisjach

sejmowych, w czasie ktrych wnoszone s˛ poprawki;

drugie czytanie — poseł sprawozdawca referuje na obradach plenarnych wyniki prac komisji,

nast˛pnie odbywa si˛ debata poselska, po ktrej mog˛ by proponowane kolejne poprawki, co

wymaga dalszych prac w komisjach;

trzecie czytanie — sprawozdanie z prac komisji i głosowanie — bez debaty — proponowanych

poprawek, a nast˛pnie całego projektu;

głosowanie — sposb podejmowania decyzji w parlamencie, zgodnej z wol˛ wi˛kszoci; cz˛

decyzji wymaga uzyskania zwykłej wi˛kszoci głosw (wi˛cej głosw „za” ni˙ „przeciw”,

wstrzymuj˛cy si˛ od głosu nie s˛ brani pod uwag˛), cz˛ wi˛kszoci bezwzgl˛dnej (przewaga

głosw „za” nad głosami „przeciw” i wstrzymuj˛cymi si˛), niektre szczeglnie istotne decyzje

wymagaj˛ aprobaty (głosy „za”) co najmniej 2 ⁄ 3 lub 3 ⁄ 5 głosuj˛cych — jest to tzw. wi˛kszo

kwalikowana;

klub parlamentarny — formalna grupa parlamentarzystw, w Sejmie co najmniej 15 posłw,

zło˙ona z członkw jednej partii lub kilku organizacji o zbli˙onym programie politycznym;

142

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: