studium wykonalnosci projektu.doc

I. Wstęp

I.1Podstawa formalna opracowania

Niniejsze Studium Wykonalności zostało zlecone przez Giżyckie Zrzeszenie Turystyczne w konsekwencji zawarcia przez nie kontraktu z Fundacją TOURIN na realizację Pilotowego Projektu “Mobilny Hotel Wodny”. Studium finansowane jest przez program Unii Europejskiej PHARE TOURIN II w ramach projektu “Rozwój turystyki aktywnej i specjalistycznej”.

I.2Cele Projektu

Celem niniejszego studium jest:

·         ocena realności wprowadzenia na rynek turystyczny Regionu WJM produktu typu barging, pod roboczą nazwą “Mobilny Hotel Wodny”, którego osią jest wykorzystanie barek wodnych jako bazy noclegowej

·         jeżeli pomysł uznany zostanie za realny zaproponowanie optymalnej koncepcji jego realizacji w oparciu o analizę technicznych, finansowych, organizacyjnych i marketingowych aspektów rozwoju produktu.

II. Metoda

Mimo że zbiorniki wodne są wysoko cenioną przez polskich urlopowiczów atrakcją oraz że sporty wodne i turystyka wodna stanowią prawdopodobnie najważniejszy obszar dla polskiego sektora aktywnego wypoczynku i turystyki specjalistycznej, barging jako produkt turystyczny nadal jest niedostępny na polskim rynku. Jego nieobecność jest szczególnie uderzająca w przypadku Regionu WJM, który przyciąga ogromną większość przyjeżdżających turystów pięknem i wielkością znajdujących się tutaj jezior. Na pierwszy rzut oka, sytuacja ta może sugerować, że turystyka na barkach w tym szczególnym regionie okaże się najprawdopodobniej bardzo udanym projektem, zwłaszcza biorąc pod uwagę wielu potencjalnych klientów, którzy, mimo że przybyli tutaj ze względu na jeziora, nie są w stanie w pełni z nich korzystać z takich względów jak brak do świadczenia w żeglowaniu, wysokie wymagania w zakresie zakwaterowania, wiek itp. Z drugiej strony, ze względu na fakt, że jak dotąd nikt nie próbował wykorzystać tej niszy, która wydaje się tak bardzo atrakcyjna, należy przeprowadzić gruntowną analizę aspektów technicznych, organizacyjnych, finansowych i marketingowych tego nowego produktu turystycznego.

Główny cel niniejszego studium sprowadza się do opracowania koncepcji całkowicie nowego produktu turystycznego w sposób, który umożliwi potencjalnym inwestorom podjęcie racjonalnych i opartych na solidnych podstawach decyzji, dotyczących ich potencjalnych udziałów w ryzyku i zyskach związanych z inwestycją i eksploatacją. Poniżej przedstawiono w ogólnym zarysie metodę przyjętą w niniejszym studium w celu osiągnięcia tego celu.

Nowy produkt turystyczny ma być rozwinięty w specyficznym środowisku, którym w tym przypadku jest sektor turystyczny Polski (w szerszej perspektywie) oraz przemysł turystyczny Regionu WJM. Środowisko to należy dokładnie przeanalizować i ocenić w zakresie proponowanych atrakcji, infrastruktury, aktualnych rynków i trendów rozwojowych. Analiza tych czynników pomoże uniknąć podstawowych błędów już na samym początku prac koncepcyjnych.

Zagraniczne doświadczenia związane z turystyką na barkach będą przytaczane jako źródło inspiracji w projektowaniu koncepcyjnym barek i rozwoju bargingu jako produktu turystycznego Regionu WJM. Przykłady z innych krajów powinny pomóc w zrozumieniu związku pomiędzy oczekiwaniami klientów, projektem barek i opcjami rozwoju produktu.

Szereg możliwości projektowych zostanie przeanalizowany pod względem kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych, wymagań infrastrukturalnych i formalnych oraz możliwości rozwoju produktu i możliwości rynkowych. Bowiem każdy projekt poprzez swoje zalety i ograniczenia określa charakter produktu, który może być wokół niego zbudowany i ostatecznie - określa rynek.

Po wyborze najbardziej obiecującego projektu, zostanie wokół niego zbudowana koncepcja produktu turystycznego zgodnie z następującym scenariuszem:

w gruntowna analiza finansowa, skupiająca się na oszacowaniu wpływu liczby barek, długości sezonu turystycznego oraz sposobów finansowania inwestycji na poziom kosztów eksploatacyjnych i zyskowności inwestycji, doprowadzi do wyznaczenia warunków granicznych sukcesu komercyjnego przedsięwzięcia

w porównanie tych warunków granicznych z obecną sytuacją rynkową oraz trendami rozwoju rynków umożliwi ocenę realności różnych modeli (wariantów) przedsięwzięcia (np. krótki sezon i wysokie ceny lub długi sezon i niskie ceny) i pozwoli wybrać wariant i rodzaj rynku dające największe szansę na sukces komercyjny.

w potrzeby i oczekiwania potencjalnych klientów zostaną porównane z ofertą Regionu dotyczącą atrakcji i czynnego wypoczynku, w celu wypracowania pakietu ofert programowych

- Przedyskutowane zostaną wymagania dotyczące organizacji wewnętrznej przedsięwzięcia oraz integracji z innymi jednostkami świadczącymi usługi. Zaproponowane zostanie rozwiązanie dające największe szansę na sukces.

- Opracowany zostanie szkic strategii marketingowej produktu.

- Przeprowadzona zostanie ocena potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia na sektor turystyczny Regionu.

- Sformułowane zostaną sugestie dotyczące sposobu finansowania projektu.

- Zaprezentowane zostaną wnioski końcowe dotyczące wykonalności projektu.

Struktura niniejszego opracowania odzwierciedla z grubsza powyższą kolejność i umożliwia czytelnikowi nie tylko zapoznanie się z faktami, liczbami i wnioskami dotyczącymi projektu, ale również prześledzenie rozumowania autorów i ocenę poprawności wyciągniętych wniosków.

III. Polski przemysł turystyczny

Otwarcie granic kraju i przejście do gospodarki rynkowej w 1989 r. dały Polsce możliwość realizacji jej potencjału turystycznego. Rozwijające się w szybkim tempie międzynarodowe więzi ekonomiczne na wszystkich poziomach, spowodowały gwałtowny wzrost liczby osób przyjeżdżających do Polski zza wszystkich jej granic. W sposób najbardziej bezpośredni z tego wzrostu skorzystały miasta i strefy przygraniczne (zwłaszcza wzdłuż granicy zachodniej). Z drugiej strony, szybko zachodzące w społeczeństwie procesy rozwarstwienia ekonomicznego, spowodowały zauważalny regres w turystyce krajowej. Bowiem znaczna część społeczeństwa nie może sobie pozwolić na wakacje, a coraz więcej przedstawicieli klasy średniej wybiera na miejsce wakacji raczej kraje Europy zachodniej lub południowej aniżeli tradycyjne regiony turystyczne w Polsce. Krajowy przemysł turystyczny rozwija się tak szybko jak reszta kraju. Po odrzuceniu typowego dla systemów gospodarki centralnie planowanej modelu pro-społecznego, zdominowanego przez państwo, wkroczył on w okres raczej chaotycznego rozwoju jedynie po to, aby odczuć, że utrzymanie tempa wzrostu wymaga jednak ostatecznie planowania i koordynacji, jakkolwiek trudne wydaje się to w warunkach konkurencji. Procesy przemian nadal zachodzą, co uwidacznia się w kontrastach w jakości produktu turystycznego na poziomie lokalnym i regionalnym, jak również w kontrastach pomiędzy jakością różnych elementów krajowego produktu turystycznego (np. atrakcje przyrodnicze i dziedzictwo kulturowe a imprezy nastawione na turystów, inwestycje w bazie noclegowej a promocja kraju, turystyka biznesowa a wypoczynek i rekreacja itp.). Aktualny stan polskiego produktu turystycznego podsumowany został przez L&R Consulting w raporcie “Strategia Rozwoju Krajowego Produktu Turystycznego”, zleconym przez Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, w sposób następujący:

Przyjęcie do Unii Europejskiej będzie wielką szansą turystyki polskiej. W jakim stopniu szansa ta zostanie wykorzystana będzie zależało od zdolności sektora do przyjęcia międzynarodowych standardów jakości usług oraz rozwinięcia produktu krajowego, który będzie w stanie pozyskać stosunkowo wąskie i trudne nisze rynkowe w warunkach wysokiej konkurencji.

Bardziej szczegółowy opis turystyki polskiej zawiera Dodatek 1 (“Polski sektor turystyczny - wielkość, struktura i trendy rozwojowe”).

IV. Sektor Turystyczny w Regionie WJM

Region Wielkich Jezior Mazurskich (RWJM), położony w północno-wschodniej Polsce pokrywa powierzchnię prawie 3000 km 2 i liczy około 120 000 mieszkańców. Największą atrakcją Regionu, która stała się bazą jego przemysłu turystycznego, jest największy w Polsce system połączonych jezior, rozciągający się z północy na południe na długości prawie 100 km i pokrywający powierzchnię ponad 300 km 2 . Atut ten uzupełniony jest przez zróżnicowany krajobraz polodowcowy, rozległe lasy, niską gęstość zaludnienia oraz interesujące pomniki dziedzictwa Prus Wschodnich i Zakonu Krzyżackiego. Od lat dwudziestych naszego wieku Region jest ulubionym miejscem spędzania wakacji letnich. Po II wojnie światowej stał się on jednym z najważniejszych ośrodków turystycznych Polski, przyciągając zarówno duże zakłady państwowe, które budowały tutaj swoje ośrodki wczasowe i rekreacyjne, jak i tłumy żeglarzy i biwakowiczów. Od 1989 r. Region WJM przechodzi procesy przemian podobne do zachodzących w pozostałej części sektora turystycznego kraju. Ważną cechą regionalnego przemysłu jest to, że ze względu na swoje położenie geograficzne, nie jest on w stanie w znaczącym stopniu korzystać z rozkwitu turystyki biznesowej. Regionalny produkt turystyczny nadal zdominowany jest przez turystykę związaną z plażami (kąpiele słoneczne i wodne), sportami wodnymi oraz turystykę sentymentalną (rynek niemiecki), z mniejszą, chociaż rosnącą rolą ekoturystyki i agroturystyki. Pomimo że Region WJM dzieli wiele problemów krajowego sektora turystycznego, takich jak niewystarczająco rozwinięty produkt, niski standard dużej części bazy noclegowej, niewystarczająca integracja usług itp., wydaje się, że radzi on sobie z tymi problemami skuteczniej aniżeli wiele innych obszarów. Jest to zrozumiałe, ponieważ mieszkańcy i decydenci są dość zdeterminowani w swoich dążeniach do uczynienia turystyki siłą napędową gospodarki regionalnej. Obecnie Region WJM jest z pewnością liderem Polski północno-wschodniej, zarówno w zakresie intensywności turystyki, jak i podwyższania standardu regionalnego produktu turystycznego. Poniżej przedstawiono dane określające wielkość przemysłu turystycznego Regionu WJM i strukturę jego rynków:

- Baza noclegowa - 47 tys. miejsc (“łóżek”), w tym 27 tys. na polach biwakowych i jachtach

- Wielkość rynku:

- noclegi - 3.35 mln/r.

- obrót - 270 mln zł./r. (75 mln dolarów amerykańskich/r.)

- Udział rynku zagranicznego:

- 1/5 noclegów

- 1/3 udziału w obrocie

- Główne rynki krajowe: Warszawa, Śląsk, Polska wschodnia

- Główny rynek zagraniczny: Niemcy

- Inne rynki zagraniczne: kraje byłego Związku Radzieckiego, kraje Unii Europejskiej

Poniższa analiza SWOT przedstawia w zarysie aktualny stan regionalnego produktu turystycznego oraz perspektywy jego rozwoju.