SŁOWACKI CZUWACZ.pdf

Wzorzec FCI nr 142

SŁOWACKI CZUWACZ

Slovenský Cuvac (Slovakian Chuvach)

Kraj pochodzenia: Słowacja

Data publikacji obowiązującego wzorca: 04.06.1996

Użytkowanie: Od dawna wykorzystywany jako pies pasterski w górach,

a także stróż i pies straży granicznej.

Klasyfikacja FCI:

Grupa 1 - Psy pasterskie i zaganiające.

Sekcja 1 - Psy pasterskie.

Próby pracy nie wymagane.

WYGLĄD OGÓLNY:

Wygląd słowackiego czuwacza jest typowy dla psów górskich: jest to

pies mocnej budowy, robiący wrażenie, o gęstej, białej sierści. Ma mocny

kościec, odznacza się żywym temperamentem, jest czujny, bystry

i nieustraszony. Od stuleci przystosowany do surowych warunków kli-

matycznych, panujących w górach Słowacji, zwłaszcza w Tatrach.

Tułów czuwacza jest umiarkowanie prostokątny, kończyny mocne, dość

wysokie. Swej czujności pies ten zawdzięcza nazwę, bo w języku

słowackim „cuvat”znaczy „nasłuchiwać”.

RYS HISTORYCZNY:

Grupa białych psów górskich wywodzi się od arktycznych wilków,

których szczątki, pochodzące z epoki przedlodowcowej zachowały się

w lodowcach gór Europy: na północnych stokach Kaukazu, na

Bałkanach, zwłaszcza w Rodopach, w Karpatach, przede wszystkim

w Tatrach, północnych stokach Abruzzów i Alp, a także w Pirenejach.

W rejonach występowania, charakteryzujących się chłodniejszym

i bardziej wilgotnym klimatem, górskim psom towarzyszyła charak-

terystyczna flora i fauna, do dziś - jak wykazał szwedzki badacz

Wahlenberg - zachowana w Skandynawii.

Pokrewieństwo zwierząt z gór Europy kontynentalnej z fauną

Skandynawii odnosi się do rozmaitych gatunków i ras; i tak najbliższym

krewniakiem występującego w Karpatach i Tatrach konia huculskiego

jest norweski gudbranstal. Północnym odpowiednikiem tatrzańskiego

czuwacza jest natomiast pomorski pies pasterski (Pommernscher

Hutehund) i inne.

Uprawa i hodowla w rejonach górskich mają na Słowacji długą tradycję.

Tatrzański czuwacz, górskie owce i koń huculski są podstawą, na której

opiera się ekonomika gospodarstw górskich, wykorzystujących górskie

pastwiska dla hodowli.

Słowaccy górale od dawna stanowili kategorię ludzi wolnych, nie świad-

czących pańszczyzny, a zobowiązanych jedynie do ochrony granic

i płacenia daniny z owczego sera. Tworzyli oni związek o nazwie

Valasski Opasek z siedzibą w Koszycach. Należący do niego pasterze

wypełniali swe obowiązki wartownicze i patrolowe zawsze w towarzys-

twie psów, i z nimi byli przedstawiani na licznych rycinach.

Tatrzańskie psy, doskonale sprawdzające się w stróżowaniu, patrolowa-

niu, i pomocy pasterzom owiec, przydawały się też do pilnowania stad

bydła i przepędzania drobiu. Przybywający w góry wczasowicze,

kupujący u miejscowych mieszkańców sery i inne produkty, nabywali

też śliczne, puchate szczenięta czuwaczy. W ten sposób psy te znalazły

się na nizinach, gdzie, dzięki swemu majestatycznemu wyglądowi, częs-

to traktowane były jako zwierzęta cenne i luksusowe.

Po polskiej stronie Tatr górskie psy hodowane są pod nazwą owczarków

podhalańskich, ale i tam szczególnie imponujące osobniki nazywane są

„liptakami”, co ma wskazywać na ich słowackie pochodzenie. Dowodzi

to, ze region hodowli słowackiego czuwacza istnieje w świadomości

tamtejszych mieszkańców jako obszar określony topograficznie.

Księgi rodowodowe dla czuwaczy założone zostały w latach trzydzi-

estych dwudziestego wieku przez prof. Antona Hruzę z Wyższej Szkoły

Weterynaryjnej w Brnie. Pierwsze zapisane w niej psy pochodziły

z miejscowości Liptovska Luzna, Kokava i Vychodna v Tatrach, oraz

z Rachova. Pierwsza hodowla, o nazwie „Ze zlate studny”znajdowała się

w Svitavach koło Brna. Hodowla karpacka nosiła nazwę „z Hoverly”.

Od tego czasu Klub Hodowców Czuwaczy, którego siedziba przenie-

siona została później do Bratysławy, prowadzi księgi rodowodowe

i organizuje wystawy i przeglądy hodowlane. Kolejne stare linie

hodowlane czuwaczy wywodzą się z miejscowości Liptovske Hole,

Velky Choc, Martin, Jedlova, Jeseniky, a także z Zakopanego. (...)

ZACHOWANIE - TEMPERAMENT:

Czuwacz to pies bezgranicznie oddany właścicielowi i odważny, zawsze

gotów do podjęcia walki z intruzem, choćby był to niedźwiedź czy wilk.

Zgodnie ze starą tradycją, po to, by łatwo odróżnić go w nocy od napast-

ników, czuwacz musi być biały.

GŁOWA:

Mózgoczaszka:

Czaszka: mocna, wydłużona, szeroka między uszami. Szerokie czoła

przedzielone jest płytką bruzdą, zwężającą się ku tyłowi głowy.

Łuki brwiowe odpowiednio rozwinięte, ale nie za mocno zazna-

czone. Wierzch głowy prawie płaski, ale - oglądany z profilu - jest

w porównaniu z górną linią kufy lekko wysklepiony. Połączenie

głowy z szyją wyraźnie zaznaczone, a nie płynne.

Stop: umiarkowany.

Trzewioczaszka:

Nos: czarny, szczególnie latem.

Kufa: o prostym profilu, jej długość wynosi mniej więcej połowę długoś-

ci głowy, dosyć szeroka, zwężająca się ku nosowi, w całości

mocna, średniej długości i tępa.

Wargi: średniej grubości, dobrze przylegające, także w kącikach. Błony

śluzowe czarne. Wargi obramowują kufę, ale nie zwisają.

Podniebienie czarne.

Uzębienie: Szczęki mocne, zgryz wyłącznie nożycowy.

Oczy: Ciemnobrązowe, owalne, osadzone w jednej linii. Powieki czarne,

dobrze przylegające. Błona w wewnętrznych kącikach oczu

czarna, dzięki czemu oczy są pełne wyrazu.

Uszy: wysoko osadzone, ruchliwe u nasady. Średniej długości, wiszące

blisko głowy, na końcowej połowie porośnięte delikatnym,

krótkim włosem. Gdy ucho nie jest wzniesione przy nasłuchiwa-

niu, zaokrąglonym końcem sięga linii warg.

SZYJA:

Wysoko osadzona i przy pobudzeniu wysoko noszona. U psów bardzo

mocna, z obfitą grzywą. Bez podgardla.

TUŁÓW:

Grzbiet: prosty, mocny, średniej długości.

Lędźwie: umiarkowanie wysklepione, dobrze związane i umięśnione,

bardzo mocne i odpowiednio długie.

Zad: szeroki, mocny, lekko opadający.

Przedpiersie: szerokie, mostek sięga do wysokości, na której kończy się

łopatka.

Klatka piersiowa: żebra dobrze wysklepione, mostek sięga poniżej

łokcia. Głębokość klatki to nieco mniej, niż połowa wysokości

w kłębie, a długość powinna być większa od połowy długości

ciała. Szerokość klatki piersiowej wynosi 1/4 wysokości w kłębie.

Żebra: łukowato wysklepione, nachylone ku tyłowi, wyraźnie odgranic-

zone od słabizny.

Brzuch: brzuch i słabizna odpowiednie do wielkości tułowia, brzuch

umiarkowanie podciągnięty.

OGON:

Nisko osadzony. W spokojnej postawie nisko zwisający, sięga stawu

skokowego, w kształcie cygara, bez haczyka na końcu. W ruchu zakrę-

cony nad grzbietem.

KOŃCZYNY:

Kończyny przednie:

Proste, słupowate, dobrze kątowane w stawach łokciowych. Łapy

mocne, zwarte, okrągłe. Dosyć długie, zwłaszcza u samców.

Łopatki: długie i wyraźnie skośnie ustawione. Ramię dobrze

umięśnione, mocno przylegające do tułowia, skośnie ustawione.

Przedramiona: pionowe, mocne, dobrze umięśnione i długie.

Nadgarstki: mocne i kościste.

Śródręcza: krótkie, mocne i lekko nachylone.

Łapy: o mocnych palcach i pazurach, wyraźnie wysklepione, okrągłe,

dobrze owłosione. Opuszki grube i czarne.

Kończyny tylne:

Uda i pośladki umięśnione, wydłużone i wyraźnie szerokie.

Kolana: dobrze kątowane i umięśnione.

Podudzia: Mocne, dobrze umięśnione, skośnie ustawione.

Stawy skokowe: mocne, nisko umiejscowione, wyraźne, kąt stawu

skokowego rozwarty.

Śródstopia: mocne i krótkie, ustawione pionowo, płynnie przechodzące

w staw skokowy. Wilcze pazury niepożądane.

Łapy: trochę dłuższe od przednich, poza tym zbliżone w kształcie,

o trochę mocniejszych i bardziej wysklepionych palcach.

CHODY:

Zaskakująco lekkie, jak na psa tak mocnej budowy, żwawe i szybkie, bez

względu na teren i pogodę. Najbardziej pożądany jest kłus.

SKÓRA:

Na tułowiu luźna, wszędzie indziej dobrze przylegająca. Różowa, tylko

wokół oczu i pyska czarna. Opuszki czarne.

SZATA:

Sierść: Poza głową i kończynami gęsta, bez przedziałka na grzbiecie ani

pióra na ogonie. U samców wyraźna grzywa. Na głowie i kończy-

nach sierść krótka, nieco dłuższa na tylnej stronie kończyn.

U nasady uszu długi włos łączy się z grzywą. Podszerstek

całkowicie przykryty przez włos okrywowy, którego długość

wynosi od 5 do 15 cm. Włos okrywowy jest wszędzie pofalowany;

na grzbiecie liczne fale przechodzą jedna w drugą. Najbardziej

pofalowana jest grzywa. Pojedyncze, nie połączone fale są

niepożądane. Sierść powinna być gęsta, ale nie zbita i nadmiernie

obfita.

Podszerstek gęsty i miękki, jego długość do 2/3 długości włosa

okrywowego. Na lato pies traci podszerstek, więc sierść letnia nie

jest gęsta, ale przez cały rok powinna pozostawać nastroszona

i falista.

Maść: Biała, Dopuszczalne, ale niepożądane żółtawe naloty na uszach.

Wyraźne żółte łaty niedopuszczalne.

WZROST:

Wysokość w kłębie:

psy od 62 do 70 cm

suki od 59 do 65 cm

NIEKTÓRE WYMIARY:

Psy

Suki

Waga

36 - 44 kg

31 - 37 kg

Wysokość w kłębie

62 - 70 cm

59 - 65 cm

Długość głowy (średnio)

25 - 28 cm

23 - 26 cm

Długość czaszki

13 - 15 cm

12 - 14 cm

Długość kufy

12 - 14 cm

11 - 13 cm

Długość nóg przednich

od mostka do podłoża

33 - 37 cm

30 - 35 cm

Głębokość klatki

30 - 34 cm

25 - 30 cm

Długość tułowia

69 - 76 cm

60 - 72 cm

Długość klatki

40 - 47 cm

37 - 44 cm

Obwód klatki za łopatkami

70 - 83 cm

68 - 72 cm

Obwód klatki w ostatnich

żebrach rzekomych

60 - 70 cm

56 - 65 cm

Kątowanie kończyn:

Staw barkowy:

107 stopni

Staw łokciowy:

145 stopni

Staw biodrowy:

90 stopni

Staw kolanowy:

110 stopni

WADY:

Wszelkie odstępstwa od podanego wzorca powinny być uznane za wady

i oceniane w zależności od stopnia nasilenia.

W szczególności wadliwe są:

- Zgryz cęgowy, braki zębowe.

- Obwisłe wargi.

- Niesymetryczne uszy.

- Klatka piersiowa płaska, nie dość głęboka.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: