1. Filozofia jako sposób życia (przedmiot filozofii)
Etymologiczne wyjaśnienie przedmiotu filozofii:
philos – miłośnik sophio – mądrość czyli miłośnik mądrości (miłowanie mądrości)
Cyceron w rozmowach tuskulańskich podał, że to Pitagoras pierwszy użył terminu filozofia dla oznaczenia tych, którzy mądrość miłują. Jego zdaniem człowiek miał tylko dążyć do mądrości. Mądrość to cecha Bogów, a nie człowieka. To Bogowie odznaczają się mądrością jako stanem niemożliwym do osiągnięcia, a człowiek dąży do mądrości, zbliża się, ale osiągnąć jej nie jest w stanie.
Przedmiot filozofii ulegał ciągłym przemianom i to powodowało, że filozofia nie dysponuje zgodnym określeniem swego przedmiotu badań.
Filozofia powstała 3000 tys. lat temu w Chinach, Indiach i na Bliskim Wschodzie, a europejska około 2500 tys. lat temu w Grecji (VII - VI w. p.n.e.). Narodziny filozofii europejskiej doprowadziły do ukształtowania się jej jako nauki ogólnej, z której wyrosły nauki szczegółowe.
Filozofia w życiu potocznym interpretowana jest jako:
1). światopogląd - są tacy, którzy filozofię traktują jako ogólny pogląd na świat czyli utożsamiają tą filozofię ze światopoglądem człowieka. Na ten światopogląd składają się określone twierdzenia otaczającego nas świata, człowieka, roli i związków z tym otaczającym go światem itd.,
2). postawa człowieka - jest taka grupa wypowiedzi zgodnie z którymi filozofia jest pewną postawą życiową człowieka i to zawiera się w stwierdzeniu, kiedy wypowiadamy, że każdy człowiek w życiu ma jakąś filozofię i na ową jakąś filozofię składają się przekonania, motywy, idee, które mają być uzasadnieniem działań ludzkich w sferze spraw codziennych,
3). dociekliwy sposób myślenia - są tacy, którzy na filozofię patrzą jako na dyscyplinę pobudzającą aktywność umysłową jako dyscyplinę kojarzącą się z dociekliwością. Filozofia jest dogłębnym sposobem myślenia o rzeczach i zjawiskach,
4). pewien styl, metoda myślenia - spotykamy się z takim stanowiskiem, wyjaśniamy w znaczeniu złośliwy, relatywny. Kojarzy się jako pewien styl, filozofia myślenia, oderwania od jego rzeczywistego życia.
Filozofia - jej powstanie to:
1). nowy etap rozwoju kultury intelektualnej ludzkości,
2). nowa forma świadomości społecznej - racjonalne (zgodne z rozumem) badanie istoty świata oraz badanie miejsca i pozycji człowieka w strukturze świata,
3). nowa dziedzina dociekań rozumowych i nowe postawy poznawcze - krytyczne wobec dotychczasowych wysiłków poznawczych.
Okresy filozofii:
1). okres kształtowania
a). od VI do IV w. p.n.e. (do Arystotelesa),
b). okres „filozofii i nauki”, „jedności światopoglądu i nauk społecznych”,
c). dwóch koncepcji przedmiotu filozofii:
- Filozofia Sokratejska - to nauka o człowieku i jego miejscu we wszechświecie (antropologia), oraz o moralności i postępowaniu człowieka z punktu widzenia dobra i zła (etyka). System etyczny Sokratesa - wiedza jest cnotą i wystarczy być mądrym by być cnotliwym,
- Filozofia Demokratejska - to nauka o całym wszechświecie (kosmologia), o pochodzeniu wszechświata (kosmogonia), i o poznaniu (gnozeologia, epistemologia); materializm demokratejski - wywyższenie materii ponad duch,
2). okres dominacji filozofii nad naukami szczegółowymi
a). od IV w. p.n.e. (od Arystotelesa) do połowy XIX w.
b). proces uniezależniania się nauk szczegółowych od filozofii np.: Astronomii - Ptolemeusz; Logiki - Arystoteles,
3). okres filozofii naukowej - od połowy XIX wieku.
Przedmiot filozofii
Filozofia jako tryb życia (sposób) tak była pojmowana w czasach starożytnych. Zrodzona na przełomie VI/VII stulecia. Poprzez VI wiek, w V wieku przed Chrystusem bardzo wyraźnie jest postrzegana jako sposób życia. Filozofia jest czymś więcej niż tylko pewną postawą moralną, była sposobem istnienia człowieka w świecie. Filozofia ukazywała się u starożytnych jako ćwiczenie myśli, ćwiczenia całego bytu, rzeczywistości podjęte w staraniu o osiągnięcie pewnego startu, osiągnięcie mądrości, która jest niedostępna w całkowitym wymiarze człowiekowi. Ta filozofia stanowiła metodę duchowego postępu wymagające radykalnego zwrotu, wymagające dogłębnej zmiany sposobu życia. Filozofia antyczna była świadoma, iż mądrość jest nieosiągalna. Starożytny Grek wiedział, że mądrości nigdy nie uda się zrealizować sobie jako czegoś trwałego.
Filozofia będąca postrzegana jako sposób życia miała przynosić spokój duszy, świadomość życia w makroświecie. Ta filozofia przedstawiała się także jako metoda leczenia lęku. Miała pozbawić ludzi lękania się. Filozofia miała umożliwiać osiągnięcie niezależności, wolności wewnętrznej czyli autarkeii. Ta filozofia miała także uczyć życia w kontemplacji. To Arystoteles pisał w IV wieku p.n.e., że życie w kontemplacji zapewnia niezależność. Rozprawiał połączenie się jaźni ze światem. Dusza ludzka przebiega cały kosmos, rozciąga się w nieskończoność nieskończonego czasu.
Mamy do czynienia z rozróżnieniem z wykładem filozoficznym, a samą filozofią. To rozróżnienie świadczyło o traktowaniu filozofii jako sposobu życia. Wg stoików poszczególne części składowe filozofii: logika, fizyka i etyka są częściami nie samej filozofii, ale były częściami wykładu filozoficznego.
Filozofia jako sposób życia sama to już nie jest żadną teorią podzieloną na części, to jest akt niepowtarzalny polegający na tym, aby żyć z logiką, fizyką i etyką. Nie uprawiamy teorii logiki, nie uprawiamy teorii fizyki, lecz kontemplujemy kosmos czyli makroświat.
Wykład filozoficzny nie jest filozofią. To przesłanie zapoczątkowane przez stoików. Następstwem tego było to, co sprowadza się do różnicy między teorią, a praktyką.
Sentencje, lubowali się w tym Grecy, np. Epikur to także koncepcja oparta na przyjemnościach ducha.
Sokrates (469-399)
Filozofia antyczna zaczęła się utożsamiać z trybem życia, sposobem bycia. Od Sokratesa wziął się sokrateski styl życia. Styl życia Sokratesa cechowała otwartość na ludzi. Sokrateski styl życia opierający się na dialogu był ćwiczeniem do postawienia pod znakiem zapytania samego siebie. Prowadzą do uczynienia swojej duszy najpiękniejszą i najmądrzejszą.
Historycy patrzą na filozofię antyczną nie jako sposób życia, ale przez wykład filozoficzny. Owo uprzedzenie pozostaje w związku z ewolucją samej filozofii (starożytność 1000 lat). Chrześcijaństwo jest w to zamieszane. Od II wieku po Chrystusie chrześcijaństwo przedstawiało się jako filozofię w znaczeniu trybu życia. Chrześcijaństwo, a skoro chrześcijaństwo mogło przedstawiać się jako filozofię stanowi to potwierdzenie faktu, że filozofia była w starożytności pojmowana jako tryb życia. Filozofować to żyć zgodnie z prawami logosu (rozumu ludzkiego). W ruchu klasztornym preferowane są także kwestie takie jak spokój duszy, niewzruszoność. To świadczy o tych związkach między filozofią antyczną postrzeganą jako sposób życia, a chrześcijaństwa w pierwszej odsłonie jako filozofia.
Generalnie średniowiecze było spadkobiercą koncepcji życia klasztornego jako filozofii chrześcijańskiej. Kładzie się kres istniejącemu pierwotnie chrześcijaństwu pomieszaniu teologii opartej na porządku wiary, porządku rozumu.
Niebezpieczeństwo scholastyki średniowiecznej zdominowany przez teologię będzie działać do czasów rewolucji francuskiej. Działalność twórcza rozwijała się już poza uniwersytetem, np. Kartezjusz, Spinoza, Leibniz. Ci wielcy myśliciele działali już poza strukturami uniwersytetu.
Od końca wieku XVIII nowa filozofia za sprawą m.in. myślicieli niemieckich Christian Wolff, Kant z Heglem na czele. Nowa filozofia wkracza na uniwersytet i tę filozofię w nowym wydaniu później będą uprawiać H. Bergson, E. Hussert. Filozofia A. Schopenhauer i F. Nietzsche. Tych dwóch filozofów, ta ich myśl odgrywa dużą rolę. Są bardzo popularni. Filozofia rozwija się już w innym środowisku, w atmosferze. Filozofia nie jest już sposobem życia, nie jest rodzajem życia, jej miejsce i niezbędny składnik stanowi instytucja naukowa państwa co niekiedy może pozostać zagrożeniem.
„Świat jako wola i wyobrażenie” - Schopenhauer.
Filozofia to przede wszystkim wykład wykładany na studiach, ale nie oznacza to, że filozofia nowożytna nie podejmowała i nie podejmuje pewnych wątków egzystencjalnych filozofii antycznej. Filozofia starożytna proponowała człowiekowi sztukę życia, natomiast filozofia nowożytna przedstawia się przede wszystkim jako konstrukcja języka specjalistycznego zarezerwowanego dla specjalistów.
2. Filozofia a religia (4 stanowiska)
Religia jest globalnym całościowym odniesieniem ludzkiego życia do Boga (jednostki). U jej podstaw znajduje się przekonanie o realności Boga, który jest przyczyną sprawczą świata. Jest przyczyną stwórczą tego świata, a zarazem jest ostatecznym celem człowieka.
Filozofia natomiast ma, podejmuje m.in. zagadnienia problemu człowieka, których rozwiązanie miałoby dać pewien sens życiu ludzkiemu. Filozofia jest interpretacją tego, co wokół nas, interpretacją struktury świata, genezy świata pewnych uzasadnień jego istnienia.
Filozofię utożsamiamy najczęściej z rozumnością jeśli tak to religia winna oznaczać poszukiwanie w niej rozumności.
Hegel na początku XIX wieku przekonywał, że filozofia ma z religią wspólną treść, natomiast różnią się formą. Tą wspólną treścią był powszechny sam w sobie istniejący rozum. Ten rozum w religii jest dany w świadomości czującej, oglądającej i wyobrażającej, a w filozofii rozum dany jest w postaci pojęciowej.
G. Vico powiadał, że „poeci teologowie stanowili zmysły, a teologowie intelekt cywilizacji ludzkiej”.
Początkiem religii jak i filozofii jest ich zdziwienie. W przypadku religii - obca całkiem inna moc wkracza w życie człowieka i wywołuje najpierw w nim zdziwienie, a później wiarę. Temu zdziwieniu towarzyszyła groza i lęk, natomiast filozofii raczej odwaga, i zakwestionowanie wszystkiego i umiejętność spojrzenia ku niebiosom kiedy pytamy o tą zasadę wszystkiego.
Są 4 zasadnicze stanowiska mówiące o zależnościach między filozofią i religią
1. Wyrógowanie, eliminowanie filozofii na rzecz religii
Tertulian przeciwstawiał chrześcijaństwo filozofii greckiej. Sformułował powiedzenie „wierzę, bo jest absurdem”. Ta absurdalność dialektu wiary nie wykluczała religii, lecz uzasadniała ją. Tertulian nie był rzecznikiem ignorancji filozofii – Jego błędem był brak zaufania dla naturalnych uzdolnień rozumu ludzkiego w wyniku czego całkowicie zrezygnował z filozofii na rzecz wiary.
Podobnie w XI wieku czynił Piotr Damiani, a w XII wieku Bernard z Clairvaux.
Marcin Luter zm. w 1526 roku podkreślał rolę i znaczenie rozumu w domenie rozumu, ale nie w zakresie poznawalności istnienia i natury Boga. Tu rozum nie ma nic do powiedzenia. Wiedza o Bogu mogła być jedynie darem samego Boga. Luter nawiązywał do zagadnienia grzechu pierworodnego powiadając, że grzech pierworodny sprawił, że człowiek często zapomina o swym statusie stworzenia. Luter obawiał się powrotu i koncepcji pelagianizmu (wziął się od Pelagiusza V wiek po Chrystusie). Był doktryną w kościele odrzucającą naukę o przechodzeniu skutków grzechu pierworodnego z Adama na innych ludzi. Człowiek może osiągnąć zbawienie z własnej woli i tych wywodów mają swoje źródło w pelagianizmie. Luter uważał, że rozum ludzki jest tylko po to, aby rozwiązywać ludzkie sprawy, sprawy natury. Nie może rozwiązywać spraw dotyczących Boga.
David Hume, który napisał taką pracę zatytułowaną „dialogi o religii naturalnej”. W tej pracy Hume mówi o jakby związkach religii ze sceptycyzmem filozoficznym twierdząc, że nie jest możliwe racjonalno-filozoficzne uzasadnienie teizmu, tzn. praw o istnieniu Boga i nieśmiertelności duszy ludzkiej.
S. Kierkegeard żyjący w I połowie XIX wieku, zm. w 1855 roku. Kierkegeard odróżniał religię naturalną opartą na przeżyciu egzystencjalnym zależnym od Boga oraz religię objawioną i tą ostatnią jest chrześcijaństwo, w którym mamy do czynienia z ukrzyżowaniem rozumu. Chciał tu wypowiedzieć, że akt wiary nie jest aktem racjonalnym, ale jest aktem wyboru Boga i miłości go. Religia nie była rezygnacją z używania rozumu, ani rezygnacją z filozofii. Akt wiary zwłaszcza dla myślicieli średniowiecznych pozostawał zawsze aktem rozumu.
2. Wyrógowanie, eliminowanie religii na rzecz filozofii
Platon mówił o uporządkowanej strukturze świata i wyjaśniał to jako dzieło absolutnej najwyższej inteligencji (idei dobra). Wątek ten identyfikujemy z religią z filozofią, po Platonie przejął neoplatonizm z Plotynem na czele (wiek III naszej ery).
W oświeceniu pojawiają się pomysły rezygnacji z religii objawionej wcześniej
Benedykt Spinoza mówił o Bogu wyłącznie na płaszczyźnie filozofii. Religia jest poznaniem opierającym się na wyobraźni. Filozofia jest poznaniem intelektualno-pojęciowym Boga.
Hegel dowodził, że religia choć nie jest w swej istotnej treści fałszywa posiada absolut to jednak jest poznaniem niedoskonałym dlatego, że odwołuje się do symboli, przenośni, emocji, przeżyć. Filozofia natomiast jest jakby jakościowo wyższym stopniem poznania istoty Boga. Hegel akceptował te podstawowe dogmaty chrześcijańskie. Istota religii sprowadza się do poznania racjonalno-filozoficznego Boga.
3. Stanowisko konstruktywnego dualizmu
Św. Augustyn, stworzył pierwszy system chrześcijańskiej filozofii, rozgraniczył dwa źródła ludzkiego poznania: rozum i wiarę. Uznawał racjonalną argumentację za istnieniem Boga oraz uznawał prymat wiary, człowiek wierzący szybciej i pewniej. Jego zdaniem wiara i rozum wzajemnie się implikują. Mówił: „zrozum, abyś wierzył i wierz abyś zrozumiał”.
Św. Tomasz mówiąc o filozofii i religii wyraźnie wskazywał na ich odmienne metody oraz odmienne profile. Filozofia wg niego opierała się na naturalnych uzdolnieniach poznawczych człowieka, religia na objawieniu i owa odmienność źródeł powodowała różnorodność metod i postaw.
Filozofia więc krytycznie oceniała dane doświadczenia, religia akceptowała prawdy objawione.
Podobnie i wiara nie podważała naturalnych właściwości ludzkiego rozumu, lecz tylko jakby go dopełniała. Nie można racjonalnie dowieść treści prawd wiary, lecz można dowodzić tego, co stanowi tzw. preambuła fidai. Filozofia uzasadniająca istnienie Boga i nieśmiertelność duszy ludzkiej przygotowująca człowieka do przyjęcia prawdy objawionej zawierająca również te tajemnice wiary. To Św.Tomasz będzie udowadniał, że filozofia pomaga przy logiczno-doktrynalnym porządkowaniu i jakby wychwytywaniu prawd wiary. Pozwala ująć owe prawdy wiary w formie systemów teologicznych czyli filozofia miała spełniać taką funkcję jakby apogetyczną, tzn. miała bronić religii przed stawianymi przeciw niej zarzutami wskazując na jej bezsens i nieracjonalność.
4. Stanowisko sprzeczności filozofii i religii
Awerroes Ibn Ruszd XI wiek - autor tzw. teorii podwójnej prawdy.
Teoria podwójnej prawdy sprowadza się do twierdzenia, że religia odwołuje się do przenośni stanowiąc ludowe spojrzenie na Boga, filozofia jest intelektualnym poznaniem Boga. Ta sprzeczność dotyczy sposobu wyrażania prawdy o Bogu. Awerroes zakładał urojony charakter filozofii.
Marks z Engelsem mówili o tej przenośni merytorycznej między religią i filozofią. Dostrzegali źródła ekonomiczno-socjologiczne religii do tych sprzeczności treściowo-doktrynalnych.
B. Russel (zm. w 1970 r.) on odróżniał problem prawdziwości sądów od problemów ich sądowności. Nawiązywał do kryterium, które miałoby obowiązywać między prawdziwości twierdzeń kryterium weryfikacji empirycznej – „sądy prawdziwe to te, które dadzą się empirycznie wyjaśnić”.
3. Światopogląd
Odnosi się on do pewnych najbardziej ogólnych stanowisk, od których ogólniejsze już nie istnieją.
4 grupy stanowisk światopoglądowych:
1) koncepcje scjentystyczne - światopogląd to uogólniające przedłużenie nauki wzbogacone o system wartości. Wsparte są na teorii indukcjonizmu, zgodnie z którą twierdzenia i teorie nauk empirycznych formułowane są w drodze indukcyjnego (empirycznego), uogólnienia danych czystego doświadczenia czy też są rezultatem opisujących je zadań obserwacyjnych. Model nauki zaproponowany przez indukcjonizm zakłada, że wiedzę o rzeczywistości buduje się jakby na dwóch etapach:
· I etap - zbiera się dane w sposób maksymalnie wolny (niezależny) od jakichkolwiek założeń, trendów rozumu i wpływów intelektualnych.
· II etap - owe dane poddaje się procedurze indukcyjnego uogólnienia, który niejako automatycznie ma zagwarantować dojście do nowych twierdzeń i nowych teorii naukowych. Dane nauki muszą w sposób logiczny wyprzedzać ukonstytuowanie się światopoglądu. Pozostaje ocena światopoglądu z punktu widzenia moralnego.
2) światopogląd bez wyznaczników klasowych - światopogląd nie posiada żadnych wyznaczników klasowych, lub grupowych (to różni światopogląd od ideologii). Nie możemy mówić o światopoglądzie kapitalistów, robotników, inteligencji, że należy mówić o światopoglądzie epok, cywilizacji, formacji społecznej itd. Ta okoliczność odróżnia światopogląd od ideologii, które dały by się nazwać jako wyszczególnienie światopoglądu. Światopogląd jest korelatem epok i społeczeństwa. Ideologia jest korelatem świadomościowym grupy społecznej czy grup społecznych. Ideologie opozycyjną wewnątrz tego samego społeczeństwa będą podzielały pewne struktury myślowe, które oparte będą na wspólnym schemacie światopoglądowym.
Światopogląd jest strukturalnie wyższy od ideologii, która jest opozycyjna w społeczeństwie i podziela założenia i struktury wsparte na wspólnym schemacie światopoglądowym (plebejskie ideologie - religijny światopogląd). W wspieraniu światopoglądu uczestniczą ogromne siły o charakterze ideologicznym, a jednocześnie pragmatyka walki ideologicznej nakazuje zaostrzać różnice, a nie je zacierać. Korelacja współzależności:
- światopogląd epoki i cywilizacji,
- ideologia grup i klas
3) światopogląd to zbiór narzędzi pojęciowych służących technicznemu opanowaniu świata - koncepcja odchodząca od nauki empirycznej, a bliska psychologii, psychoanalizie, która nie uczestniczy w sprawdzaniu zasobów technicznych człowieka. Nie oznacza to, że światopogląd nie ma związku z nauką poznawania, z empirią. On tylko kształtuje się na innej drodze realizacji. Twierdzenia nauk empirycznych dopuszczają przekład na określone dyrektywy techniczne. Władza nietechnologiczna wprost zmienia stosunki międzyludzkie i osobowość, oraz modyfikuje i kształtuje osobowość ludzką, czyli podmiot działania.
Dwa typy wiedzy to wiedza ukierunkowana na techniczne przeobrażenie i opanowanie świata, oraz wiedza ukierunkowana na kształtowanie i modyfikowanie osobowości ludzkiej (mojego „ja”).
4) światopogląd nie jest ekspresją (uzewnętrznieniem) określonych potrzeb i postaw, ale postawy i potrzeby kształtuje - światopogląd jest strukturą projektu ostatecznego, najogólniejszego - takiego, od którego ogólniejszy w danej cywilizacji nie istnieje, choć mogą istnieć konkurencyjne. Podstawą tego projektu jest odpowiedź na pytanie o wartość najwyższą źródła. Podstawą obowiązywania i w związku z takim dają się wyodrębnić: 3 typy światopoglądu (pytanie o źródła wartości najwyższej):
· światopogląd transcendentny (religijno-metafizyczny)
Jest projektem odzwierciedlenia bytu ludzkiego do istot i czynników pozaludzkich, pozaświatowych, traktowanych jako źródła i miejsca wartości; czynniki pozaludzkie to istota boska. Te źródła pozaludzkie są gwarantem istnienia, egzystencji człowieka.
· światopogląd humanistyczny
Światopogląd nie wykracza poza stosunki człowiek - człowiek w sferze postaw intelektualnych i moralnych przepojonych troską o potrzeby, szczęście godność i swobodny rozwój człowieka.
· światopogląd technokratyczny
Ten światopogląd ukrywa swą naturę prezentując się pod szafą twierdzeń empirycznych osłaniając się autorytetem nauk. Ten typ światopoglądu będzie kreował, projektował sprawność technicznego opanowania świata przez człowieka czyli będzie on oparty nie na stosunkach człowiek - człowiek, ale będzie oparty o powiązanie człowiek - rzeczy, człowiek, a wytwory techniki i doceniając fachowość i profesjonalizm. Mamy do czynienia z wielością projektów światopoglądowych.
4. Ideologia
Charakterystyka ideologii
Pojęcie ideologii wiąże się z końcem XVIII wieku. Jednym z czołowych reprezentantów grupy był:
Destutt de Tracy. Ujmował on ideologię jako naukę zajmującą się pochodzeniem i prawami działania, tzw. idei, pojmowanych jako fakty psychiczne. Ta ideologia zajmowała się analizą relacji między ideami, a językami. Destutt de Tracy + myśliciele tacy jak Cabanis, Volpey stworzyli grupę, która zwykła się określać ideologami. Nawiązywali do tradycji francuskich encyklopedystów. W warunkach epoki napoleońskiej próbowali nadać nowy wymiar francuskiej encyklopedii, próbowali odrodzić ową tradycję.
Hegel i jego uczniowie rozprawiając o ideologii posługiwali się tym terminem dla oznaczenia procesu poznania w jej subiektywnej odsłonie.
Dla Marksa i Engelsa ideologia była całością idei w sensie poglądów, opinii, haseł odnoszących się głównie do życia społecznego, które żyją życiem pozornie niezależnym w umysłach swoich wyznawców, rządzone własnymi prawami pozbawione samowiedzy swoich źródeł, pozbawione funkcji w utrzymywaniu lub w odmienianiu warunków społecznych w jakich były głoszone. Ideolog wg Marksa i Engelsa to myślowy reprezentant pewnej sytuacji konfliktowej, który nie zdaje sobie sprawy ze związku zarówno genetycznego, jak i funkcjonalnego, pomiędzy własną myślą, a sytuacją w jakiej się znalazł.
Poglądy Karola Mannheim’a, który dał bardzo precyzyjne określenie ideologii, która przez cały XX wiek funkcjonowała w obiegu naukowym. Jest to nauka o myślach rozważanych niezależnie od pytania czy są prawdziwe czy fałszywe, ale rozważanych ze względu na to, że są sposobem manifestowania się pewnych grupowych interesów, że są narzędziami praktycznymi za pomocą których grupy społecznej zbiorowości dochodzą do swych partykularnych interesów i wartości. Mannheim wskazywał na to wyróżnienie określonego typu interesów, który w tej ideologicznej produkcji jest wyznacznikiem najważniejszym. Wiązał się z podziałem społeczeństwa.
K. Popper – społeczeństwo oparte na bycie, wolne od ideologii. Nauka, a tym bardziej filozofia uwikłane są w ideologie.
Pozytywizm w sensie filozofii jest poglądem, który charakteryzuje się:
1). Scjentyzm - głosi wiarę w bezwzględny autorytet nauk ścisłych. Podstawą wszystkiego są nauki empiryczne, przyrodnicze
2). Empiryzm - jest to takie przekonanie, iż jednym źródłem poznania jest źródło zmysłowe. Pozytywizm wychodzi z dwóch przesłanek: empiryzmu i scjentyzmu. Ideologia jest parateorią. Zakres naukowy teorii jest ograniczony przez scjentyzm i empiry...
chomikSGHowy