Mobbing i jego konsekwencje - artykuł.pdf

(389 KB) Pobierz

Microsoft Word - Zzpr71.doc

P R A W O P R A C Y

=================

Mobbing i jego konsekwencje

MARIA TERESA ROMER ( Prawo Pracy nr 12,WydawcaáLibrataÑ2005 )

Zgodnie z art. 94 (3) £ -1 Kodeksu pracy praco-

dawca jest obowiĢzany przeciwdziaþaę mobbin-

gowi. Jest to obowiĢzek naþoŇony na pracodawcħ

stosunkowo niedawno, bo od 1 stycznia 2004 r.

Wydaje siħ zasþugiwaę na podkreĻlenie, Ňe praco-

dawca jest obarczony odpowiedzialnoĻciĢ za samo

przeciwdziaþanie mobbingowi,a wiħc za stworzenie

takich warunkw i atmosfery pracy, w ktrych mo-

bbing nie bħdzie stosowny.

KonsekwencjĢ tej regulacji jest odpowiedzialnoĻę

pracodawcy za stosowanie wobec pracownika mo-

bbingu przez innych pracownikw nawet wwczas,

gdy sam pracodawca mobbingu nie stosowaþ, a na-

wet nie orientowaþ siħ, Ňe zjawisko takie wystħpuje

w jego firmie.

Pracownik, u ktrego mobbing wywoþaþ rozstrj

zdrowia, moŇe dochodzię od pracodawcy odpowie-

dniej sumy tytuþem zadoĻęuczynienia pieniħŇnego

za doznane krzywdy. JeŇeli pracownik wskutek

mobbingu rozwiĢzaþ umowħ o pracħ, ma prawo

dochodzię od pracodawcy odszkodowania w wyso-

koĻci nie niŇszej niŇ minimalne wynagrodzenie za

pracħ, ustalone na podstawie odrħbnych przepisw.

CZYM JEST MOBBING?

OdwoþujĢc siħ do przepisw Kodeksu pracy (art.

94 3 £ - 2), mobbing oznacza dziaþania lub zachowa-

nia dotyczĢce pracownika lub skierowane przeci-

wko pracownikowi, polegajĢce na uporczywym i

dþugotrwaþym nħkaniu lub zastraszaniu pracownika,

wywoþujĢce u niego zaniŇonĢ ocenħ przydatnoĻci

zawodowej, powodujĢce lub majĢce na celu poniŇe-

nie lub oĻmieszenie pracownika, izolowanie go lub

wyeliminowanie z zespoþu wspþpracownikw.

To pojħcie, przyjħte bezpoĻrednio z jħzyka angie-

lskiego, jest tylko nowe z definicji. Samo zjawisko,

dziĻ okreĻlane jako mobbing, istniaþo w stosunkach

miħdzy ludŅmi, w tym w stosunkach pracy od

dawna, Ňeby nie powiedzieę áod zawszeÑ. Mimo

tego, Ňe nie byþo zdefiniowane, wielu pracownikw

zna je z wþasnego doĻwiadczenia. Ignorowani,

oĻmieszani czy szykanowani w miejscu pracy,

czħsto bezbronni i nierozumiejĢcy tego, co siħ

wokþ nich dzieje, nie zdawali sobie sprawy, Ňe sĢ

poddawani mobbingowi.

Mobbing, jak dowiodþy tego badania naukowe

prowadzone w rŇnych krajach, moŇe prowadzię

do powaŇnego rozstroju zdrowia. MoŇe wywoþaę

nerwice, depresje, byę przyczynĢ powaŇnych cho-

rb ukþadu krĢŇenia, chorb nowotworowych, a

takŇe prowadzię do samobjstw. Dane statystyczne

niektrych krajw Unii Europejskiej dotyczĢce ta-

kich wþaĻnie nastħpstw mobbingu sĢ zatrwaŇajĢce.

Mobing to przemoc psychiczna. Rozpoczyna siħ

najczħĻciej od konfliktu z przeþoŇonym, ktry nie

musi byę, i najczħĻciej nie jest pracodawcĢ. Stoso-

wanie przemocy psychicznej przez przeþoŇonego w

rŇnorodnych formach Î lekcewaŇenia, nieustanne-

go zwracania uwagi, obciĢŇania pracĢ lub przeciw-

nie, dawania zadaı poniŇej kwalifikacji czy pomija-

nia przy przydzielaniu zadaı zauwaŇajĢ na ogþ

inni pracownicy i czasami nawet nie w peþni Ļwia-

domi, w czym biorĢ udziaþ, doþĢczajĢ do przeĻla-

dowcy. Powoduje to jeszcze silniejsze poczucie

osaczenia i bezbronnoĻci ofiary.

Nie zawsze mobberem ( bo takĢ nazwħ przyjħto

dla stosujĢcego mobbing ) jest przeþoŇony. Czasami

tħ rolħ odgrywa wspþpracownik lub wspþpraco-

wnicy, ktrzy wskutek zaistniaþego konfliktu, czħ-

sto bþahego i jednorazowego, zaczynajĢ przeĻla-

dowaę jednĢ czy jednego ze swojego grona. DoþĢ-

czanie przeþoŇonego do grupy przeĻladowcw jest

w takich sytuacjach wtrne.

Pojħcie mobbingu, stosowane poprzednio przez

naukowcw dla opisania agresywnego zachowania

dzikich zwierzĢt, wprowadziþ do prawa pracy z

poczĢtkiem lat osiemdziesiĢtych minionego wieku

Heinz Leyman, szwedzki lekarz i psycholog, ktry

skoncentrowaþ swoje badania na przemocy psychi-

cznej w miejscu pracy. Mobbing wedþug Heinza

Leymana to rodzaj terroru psychicznego stosowa-

nego przez jednĢ lub kilka osb przewaŇnie prze-

ciwko jednej osobie. Maltretowanie psychiczne,

ktre stanowi istotħ mobbingu, traw dþugo, w prze-

ciwieıstwie na przykþad do molestowania, ktre

moŇe mieę charakter jednorazowy (art. 18 3 £-5 kp ).

Mobbing powtarza siħ systematycznie miesiĢcami

czy latami. Jego cechĢ jest bezbronnoĻę ofiary

wobec mobbera. Akty przemocy fizycznej nie sĢ

istotĢ mobbingu. Mobbiong moŇe byę stosowany

czynnie lub biernie. Mobbing bierny to powta-

rzajĢce siħ lekcewaŇenie pracownika, niezauwaŇa-

nie go i niewydawanie jakichkolwiek poleceı.

Mobbing czynny to obarczanie zbyt duŇĢ odpowie-

dzialnoĻciĢ pracownika przy jednoczesnym ograni-

czaniu mu moŇliwoĻci podejmowania decyzji, co

stwarza poczucie zagroŇenia.

670876227.548.png

670876227.559.png

670876227.570.png

670876227.581.png

670876227.001.png

670876227.012.png

670876227.023.png

670876227.034.png

670876227.045.png

670876227.056.png

670876227.067.png

670876227.078.png

670876227.089.png

670876227.100.png

670876227.111.png

670876227.122.png

670876227.133.png

670876227.144.png

670876227.155.png

670876227.166.png

670876227.177.png

670876227.188.png

670876227.199.png

670876227.210.png

670876227.221.png

670876227.232.png

670876227.243.png

670876227.254.png

670876227.265.png

670876227.276.png

670876227.287.png

670876227.298.png

670876227.309.png

670876227.320.png

670876227.331.png

670876227.342.png

670876227.353.png

670876227.364.png

670876227.375.png

670876227.386.png

670876227.397.png

670876227.408.png

670876227.419.png

670876227.430.png

670876227.441.png

670876227.452.png

670876227.463.png

670876227.474.png

670876227.485.png

670876227.496.png

670876227.507.png

670876227.518.png

670876227.529.png

670876227.540.png

670876227.549.png

670876227.550.png

670876227.551.png

670876227.552.png

670876227.553.png

670876227.554.png

670876227.555.png

670876227.556.png

670876227.557.png

670876227.558.png

670876227.560.png

670876227.561.png

670876227.562.png

670876227.563.png

670876227.564.png

670876227.565.png

670876227.566.png

670876227.567.png

670876227.568.png

670876227.569.png

670876227.571.png

670876227.572.png

670876227.573.png

670876227.574.png

670876227.575.png

670876227.576.png

670876227.577.png

670876227.578.png

670876227.579.png

670876227.580.png

670876227.582.png

670876227.583.png

670876227.584.png

670876227.585.png

670876227.586.png

670876227.587.png

670876227.588.png

670876227.589.png

670876227.590.png

670876227.591.png

670876227.002.png

670876227.003.png

670876227.004.png

670876227.005.png

670876227.006.png

670876227.007.png

670876227.008.png

670876227.009.png

670876227.010.png

670876227.011.png

670876227.013.png

670876227.014.png

670876227.015.png

670876227.016.png

670876227.017.png

670876227.018.png

670876227.019.png

670876227.020.png

670876227.021.png

670876227.022.png

670876227.024.png

670876227.025.png

670876227.026.png

670876227.027.png

670876227.028.png

670876227.029.png

670876227.030.png

670876227.031.png

670876227.032.png

670876227.033.png

670876227.035.png

670876227.036.png

670876227.037.png

670876227.038.png

670876227.039.png

670876227.040.png

670876227.041.png

670876227.042.png

670876227.043.png

670876227.044.png

670876227.046.png

670876227.047.png

670876227.048.png

670876227.049.png

670876227.050.png

670876227.051.png

670876227.052.png

670876227.053.png

670876227.054.png

670876227.055.png

670876227.057.png

670876227.058.png

670876227.059.png

670876227.060.png

670876227.061.png

670876227.062.png

670876227.063.png

670876227.064.png

670876227.065.png

670876227.066.png

670876227.068.png

670876227.069.png

670876227.070.png

670876227.071.png

670876227.072.png

670876227.073.png

670876227.074.png

670876227.075.png

670876227.076.png

670876227.077.png

670876227.079.png

670876227.080.png

670876227.081.png

670876227.082.png

670876227.083.png

670876227.084.png

670876227.085.png

670876227.086.png

670876227.087.png

670876227.088.png

670876227.090.png

670876227.091.png

670876227.092.png

670876227.093.png

670876227.094.png

670876227.095.png

670876227.096.png

670876227.097.png

670876227.098.png

670876227.099.png

670876227.101.png

670876227.102.png

670876227.103.png

670876227.104.png

670876227.105.png

670876227.106.png

670876227.107.png

670876227.108.png

670876227.109.png

670876227.110.png

670876227.112.png

670876227.113.png

670876227.114.png

670876227.115.png

670876227.116.png

670876227.117.png

670876227.118.png

670876227.119.png

670876227.120.png

670876227.121.png

670876227.123.png

670876227.124.png

670876227.125.png

670876227.126.png

670876227.127.png

670876227.128.png

670876227.129.png

670876227.130.png

670876227.131.png

670876227.132.png

670876227.134.png

670876227.135.png

670876227.136.png

670876227.137.png

670876227.138.png

670876227.139.png

670876227.140.png

670876227.141.png

670876227.142.png

670876227.143.png

670876227.145.png

670876227.146.png

670876227.147.png

670876227.148.png

670876227.149.png

670876227.150.png

670876227.151.png

670876227.152.png

670876227.153.png

670876227.154.png

670876227.156.png

670876227.157.png

670876227.158.png

670876227.159.png

670876227.160.png

670876227.161.png

670876227.162.png

670876227.163.png

670876227.164.png

670876227.165.png

670876227.167.png

670876227.168.png

670876227.169.png

670876227.170.png

670876227.171.png

670876227.172.png

670876227.173.png

670876227.174.png

670876227.175.png

670876227.176.png

670876227.178.png

670876227.179.png

670876227.180.png

670876227.181.png

670876227.182.png

670876227.183.png

670876227.184.png

670876227.185.png

670876227.186.png

670876227.187.png

670876227.189.png

670876227.190.png

670876227.191.png

670876227.192.png

670876227.193.png

670876227.194.png

670876227.195.png

670876227.196.png

670876227.197.png

670876227.198.png

670876227.200.png

670876227.201.png

670876227.202.png

670876227.203.png

670876227.204.png

670876227.205.png

670876227.206.png

670876227.207.png

670876227.208.png

670876227.209.png

670876227.211.png

670876227.212.png

670876227.213.png

670876227.214.png

670876227.215.png

670876227.216.png

670876227.217.png

670876227.218.png

670876227.219.png

670876227.220.png

670876227.222.png

670876227.223.png

670876227.224.png

670876227.225.png

670876227.226.png

670876227.227.png

670876227.228.png

670876227.229.png

670876227.230.png

670876227.231.png

670876227.233.png

670876227.234.png

670876227.235.png

670876227.236.png

670876227.237.png

670876227.238.png

670876227.239.png

670876227.240.png

670876227.241.png

670876227.242.png

670876227.244.png

670876227.245.png

670876227.246.png

670876227.247.png

670876227.248.png

670876227.249.png

670876227.250.png

670876227.251.png

670876227.252.png

670876227.253.png

670876227.255.png

670876227.256.png

670876227.257.png

670876227.258.png

670876227.259.png

670876227.260.png

670876227.261.png

670876227.262.png

670876227.263.png

670876227.264.png

670876227.266.png

670876227.267.png

670876227.268.png

670876227.269.png

670876227.270.png

670876227.271.png

670876227.272.png

670876227.273.png

670876227.274.png

670876227.275.png

670876227.277.png

670876227.278.png

670876227.279.png

670876227.280.png

670876227.281.png

670876227.282.png

670876227.283.png

670876227.284.png

670876227.285.png

670876227.286.png

670876227.288.png

670876227.289.png

670876227.290.png

670876227.291.png

670876227.292.png

670876227.293.png

670876227.294.png

670876227.295.png

670876227.296.png

670876227.297.png

670876227.299.png

670876227.300.png

670876227.301.png

670876227.302.png

670876227.303.png

670876227.304.png

670876227.305.png

670876227.306.png

670876227.307.png

670876227.308.png

670876227.310.png

670876227.311.png

670876227.312.png

670876227.313.png

670876227.314.png

670876227.315.png

670876227.316.png

670876227.317.png

670876227.318.png

670876227.319.png

670876227.321.png

670876227.322.png

670876227.323.png

670876227.324.png

670876227.325.png

670876227.326.png

670876227.327.png

670876227.328.png

670876227.329.png

670876227.330.png

670876227.332.png

670876227.333.png

670876227.334.png

670876227.335.png

670876227.336.png

670876227.337.png

670876227.338.png

670876227.339.png

670876227.340.png

670876227.341.png

670876227.343.png

670876227.344.png

670876227.345.png

670876227.346.png

670876227.347.png

670876227.348.png

670876227.349.png

670876227.350.png

670876227.351.png

670876227.352.png

670876227.354.png

670876227.355.png

670876227.356.png

670876227.357.png

670876227.358.png

670876227.359.png

670876227.360.png

670876227.361.png

670876227.362.png

670876227.363.png

670876227.365.png

670876227.366.png

670876227.367.png

670876227.368.png

670876227.369.png

670876227.370.png

670876227.371.png

670876227.372.png

670876227.373.png

670876227.374.png

670876227.376.png

670876227.377.png

670876227.378.png

670876227.379.png

670876227.380.png

670876227.381.png

670876227.382.png

670876227.383.png

670876227.384.png

670876227.385.png

670876227.387.png

670876227.388.png

670876227.389.png

670876227.390.png

670876227.391.png

670876227.392.png

670876227.393.png

670876227.394.png

670876227.395.png

670876227.396.png

670876227.398.png

670876227.399.png

670876227.400.png

670876227.401.png

670876227.402.png

670876227.403.png

670876227.404.png

670876227.405.png

670876227.406.png

670876227.407.png

670876227.409.png

670876227.410.png

670876227.411.png

670876227.412.png

670876227.413.png

670876227.414.png

670876227.415.png

670876227.416.png

670876227.417.png

670876227.418.png

670876227.420.png

670876227.421.png

670876227.422.png

670876227.423.png

670876227.424.png

670876227.425.png

670876227.426.png

670876227.427.png

670876227.428.png

670876227.429.png

670876227.431.png

670876227.432.png

670876227.433.png

670876227.434.png

670876227.435.png

670876227.436.png

670876227.437.png

670876227.438.png

670876227.439.png

670876227.440.png

670876227.442.png

670876227.443.png

670876227.444.png

670876227.445.png

670876227.446.png

670876227.447.png

670876227.448.png

670876227.449.png

670876227.450.png

670876227.451.png

670876227.453.png

670876227.454.png

670876227.455.png

670876227.456.png

670876227.457.png

670876227.458.png

670876227.459.png

670876227.460.png

670876227.461.png

670876227.462.png

670876227.464.png

670876227.465.png

670876227.466.png

670876227.467.png

670876227.468.png

670876227.469.png

670876227.470.png

670876227.471.png

670876227.472.png

670876227.473.png

670876227.475.png

670876227.476.png

670876227.477.png

670876227.478.png

670876227.479.png

670876227.480.png

670876227.481.png

670876227.482.png

670876227.483.png

670876227.484.png

670876227.486.png

670876227.487.png

670876227.488.png

670876227.489.png

670876227.490.png

670876227.491.png

670876227.492.png

670876227.493.png

670876227.494.png

670876227.495.png

670876227.497.png

670876227.498.png

670876227.499.png

670876227.500.png

670876227.501.png

670876227.502.png

670876227.503.png

670876227.504.png

670876227.505.png

670876227.506.png

670876227.508.png

670876227.509.png

670876227.510.png

670876227.511.png

670876227.512.png

670876227.513.png

670876227.514.png

670876227.515.png

670876227.516.png

670876227.517.png

670876227.519.png

670876227.520.png

670876227.521.png

670876227.522.png

670876227.523.png

670876227.524.png

670876227.525.png

670876227.526.png

670876227.527.png

670876227.528.png

670876227.530.png

670876227.531.png

670876227.532.png

670876227.533.png

670876227.534.png

670876227.535.png

670876227.536.png

670876227.537.png

670876227.538.png

670876227.539.png

670876227.541.png

670876227.542.png

670876227.543.png

670876227.544.png

670876227.545.png

670876227.546.png

670876227.547.png

MOBBER I JEGO OFIARY

We wspþczesnej nauce dotyczĢcej mobbingu,

uksztaþtowany zostaþ portret psychologiczny drħ-

czyciela Î mobbera. Bardzo czħsto jest to osoba o

wyolbrzymionym poczuciu wþasnej wartoĻci, ktra

przecenia swoje umiejħtnoĻci i wiedzħ, nie przyj-

muje krytyki innych i stosuje szykany wobec kaŇ-

dego, kto odwaŇy siħ byę krytyczny.

Nie udaþo siħ natomiast jednoznacznie wskazaę

cech psychicznych ofiary. MoŇe niĢ byę kaŇdy.

WĻrd ofiar mobbingu jest wiele osb pracowitych,

zaangaŇowanych w wykonywanie swoich obowiĢ-

zkw, przewyŇszajĢcych kompetencjami i wyksz-

taþceniem nie tylko wspþpracownikw, ale tez

zwierzchnikw.

Jak wspomniano, w stosowanie mobbingu zaanga-

Ňowani bywajĢ tez wspþpracownicy ofiary.

Wedþug raportu na temat dziaþaı mobbingowych

w pracy ( Wsplnota Robocza ZwiĢzkw Organzia-

cji Socjalnych Î Wrzos nr 7) moŇna wyrŇnię trzy

kategorie czynnikw, ktre sprzyjajĢ powstaniu

mobbingu. SĢ nimi:

1) czynniki zwiĢzane z dziaþalnoĻciĢ zakþadu pracy

jako organizacjĢ, w tym przede wszystkim zþa

struktura organizacyjna, koncentracja nadmiernej

wþadzy przez przeþoŇonych.

2) czynniki osobiste, a wĻrd nich zawiĻę, nie-

ŇyczliwoĻę, odwracanie przez mobbera uwagi od

wþasnych bþħdw,

3) czynniki makrospoþeczne Î bezrobocie, nadmier-

ne uprawnienia do sprawowania wþadzy.

Mobbingowi poddawane sĢ najczħĻciej osoby

zatrudnione na czas nieokreĻlony. DominujĢce

dziaþania mobbingowe maja na celu zaburzenie

spoþecznego odbioru osoby przeĻladowanej.

Wytworzenie takiej sytuacji powoduje, Ňe áfunkcjħ

mobberaÑ w drħczeniu ofiary wspþpracownicy

przejmujĢ nieĻwiadomie.

Wedþug wspomnianego raportu sprawcĢ mobbin-

gu w 2/3 badanych przypadkw jest osoba

wspþpracujĢca z ofiarĢ, a w1/3 Î przeþoŇony.

Kobiety sĢ poddawane mobbingowi najczħĻciej

przez przeþoŇone Î tez kobiety, a mħŇczyŅni przez

kolegw mħŇczyzn. NajczħstszĢ reakcjĢ na mobbi-

ng jest jego ignorowanie, a nie konfrontacja.

Uwaga!

Wedþug wspþczesnych badaı sprawcĢ mobbi-

ngu w 60% jest mħŇczyzna Î przeþoŇony do 45

roku Ňycia, w 56% z wyŇszym wyksztaþceniem.

Pþeę ofiar jest bez znaczenia, w 47% sĢ to osoby z

wyŇszym wyksztaþceniem i wedþug niektrych

badaı ofiarami sĢ czħĻciej kobiety.

Wedþug Oglnopolskiego Stowarzyszenia Anty-

mobbingowego Î osoby, wobec ktrych jest stoso-

wany mobbing, w pierwszej fazie nie poddajĢ siħ,

starajĢ siħ lekko traktowaę spotykajĢce je szykany.

Nastħpnie, po dþuŇszym czasie, tracĢ jednak poczu-

cie wþasnej wartoĻci, staja siħ coraz mniej efekty-

wne w pracy, co naraŇa je na uzasadnionĢ krytykħ.

Definicja mobbingu zawarta w art. 94 3 £ - 2 kp

odpowiada tym cechom mobbingu.

OBOWIġZKI PRACODAWCY

Jak wspomniano, odpowiedzialnoĻę za niezapo-

bieganie mobbingowi spoczywa na kaŇdym pra-

codawcy, nawet gdy nie byþ i nie jest osobiĻcie za-

angaŇowany w stosowanie mobbingu, a nawet nie

orientowaþ siħ, iŇ mobbing jest stosowany wobec

pracownikw u niego zatrudnionych.

RzeczĢ pracodawcy i w jego dobrze pojħtym

interesie jest stworzenie mechanizmw mechaniz-

mw zapobiegajĢcych mobbingowi. Za brak

odpowiednich dziaþaı w tym zakresie pracodawca

moŇe ponieĻę odpowiedzialnoĻę w postaci zadoĻę-

uczynienia pracownikowi, u ktrego mobbing wy-

woþaþ rozstrj zdrowia.

Uwaga !

Zapobieganie mobbingowi naleŇy do podstawo-

wych obowiĢzkw pracodawcy i brak zapobiegania

temu zjawisku w zakþadzie pracy stanowi o naru-

szeniu tego podstawowego obowiĢzku przez praco-

dawcħ.

Jak wspominano, wyniki badaı lekarskich poka-

zujĢ, Ňe mobbing moŇe byę przyczynĢ nie tylko

zaburzeı psychicznych Î zakþcenia koncentracji,

stanw zapalnych, stanw lħkowych, depresji, prb

samobjczych, lecz takŇe chorb ukþadu krĢŇenia,

zawaþw serca i chorb nowotworowych. Pods-

tawowe cechy mobbingu wedþug H. Leymana to

miħdzy innymi dziaþania zaburzajĢce moŇliwoĻę

komunikowania siħ ofiary ze wspþpracownikami

czy z przeþoŇonymi, dziaþania majĢce na celu

zaburzenie spoþecznego odbioru drħczonego praco-

wnika.

GDY PRACOWNIK ņġDA

ZADOĺĘUCZYNIENIA

Zgodnie z £ 3 art.94 3 kp pracownik, u ktrego

mobbing wywoþaþ rozstrj zdrowia, moŇe docho-

dzię od pracodawcy odpowiedniej sumy tytuþem

zadoĻęuczynienia. Roszczenie o zadoĻęuczynienie

nie jest uwarunkowane samym stosowaniem mo-

bbingu, ale jego skutkami w postaci rozstroju zdro-

wia pracownika. MwiĢc inaczej, zadoĻęuczynienie

przysþuguje nie za samo stosowanie mobbingu, ale

za jego nastħpstwa w postaci rozstroju zdrowia.

CiħŇar dowodu, iŇ pracownik podlegaþ mobbingowi

i Ňe wskutek tego doznaþ rozstroju zdrowia spoczy-

wa na pracowniku.

Sytuacja procesowa pracownika wystħpujĢcego o

zadoĻęuczynienie rŇni siħ istotnie od sytuacji pra-

cownika, ktry domaga siħ od pracodawcy odszko-

dowania z tytuþu naruszenia nakazu rwnego trak-

towania ( Dziaþ I Rozdziaþ II a). W przypadku za-

rzutu dyskryminacji wystarczy bowiem, Ňe praco-

wnik w jakikolwiek sposb uprawdopodobni swoje

roszczenie, a ciħŇar dowodu, iŇ zachowanie praco-

dawcy byþo dyktowane innymi przyczynami niŇ

chħę dyskryminowania pracownika, spoczywa na

pracodawcy ( art. 18 3 b £ -1 ust. 3 ).

Stosowanie mobbingu, wystĢpienie w zwiĢzku z

tym rozstroju zdrowia, stopieı zaawansowania tego

rozstroju musi w toku postħpowania wykazaę pra-

cowanik.

W przeciwieıstwie do odszkodowania za naru-

szenie zasady rwnego traktowania, ktre zgodnie z

art. 18 3d kp nie moŇe byę niŇsze niŇ minimalne

wynagrodzenie za prace, ustawodawca nie okreĻliþ

dolnej granicy zadoĻęuczynienia za rozstrj zdro-

wia spowodowany mobbingiem.

ROZWIġZANIE UMOWY O PRACĦ

Odmiennie ksztaþtuje siħ sytuacja, w ktrej praco-

wanik rozwiĢzaþ umowħ o pracħ z powodu mobbi-

ngu. Decyzja tego rodzaju naleŇy do pracownika.

Przepis art. 94 3 £ - 4 kp, w przeciwieıstwie do

art.55 £- 1 1 kp, nie zakreĻla ram czasowych, w kt-

rych pracownik moŇe rozwiĢzaę umowħ o pracħ w

tym trybie.

Sam mobbing jako przyczyna rozwiĢzania umowy

przez pracownika, nie musi byę w sposb ciħŇki

zawiniony przez pracodawcħ Î to nie on sam musi

byę mobberem, aby za stosowanie mobbingu odpo-

wiadaę w kategoriach naruszenia podstawowych

obowiĢzkw pracodawcy.

Krtkotrwaþe czy jednorazowe nħkanie lub zastra-

szanie pracownika moŇe byę ocenione w katego-

riach molestowania ( art. 18 3a £- 5 ust. 2 kp) a nie

mobbingu, ze wzglħdu na towarzyszĢcĢ mobbi-

ngowi cechħ uporczywoĻci i dþugotrwaþoĻci. StĢd

wniosek, Ňe decyzjħ o rozwiĢzaniu umowy z powo-

du mobbingu pracownik moŇe podjĢę w kazdym

czasie. Z treĻci £ - 5 art.94 3 nie moŇna wypro-

wadzię wprost wniosku, Ňe przepis ten dotyczy

wyþĢcznie rozwiĢzania umowy o pracħ bez zacho-

wania okresu wypowiedzenia. RozwiĢzanie umowy

nastħpuje takŇe wskutek upþywu okresu wypowie-

dzenia czy wskutek porozumienia stron.

Pracownik rozwiĢzujĢc umowħ na podstawie art.

94 3 £- 4 kp, powinien wskazaę na piĻmie mobbing

jako przyczynħ swojej decyzji. RozwiĢzanie umo-

wy w tym trybie upowaŇnia pracownika do docho-

dzenia odszkodowania, ktre odmiennie niŇ w

przypadku dochodzenia zadoĻęuczynienia za krzy-

wdħ doznanĢ w wyniku mobbingu (£ - 3), nie moŇe

byę niŇsze niŇ minimalne wynagrodzenie za pracħ

(£ - 4 ). MARIA TERESA ROMER

sħdzia SN w stanie spoczynku

DYSKRYMINACJA

Od 1 stycznia 2004 roku w kodeksie pracy fun-

kcjonujĢ nowe, rozbudowane przepisy dotyczĢce

rwnego traktowania w zatrudnieniu. NowelĢ z

dnia 14 listopada 2003 roku dodano nowy Rozdziaþ

II a ( art. 18 3a - 18 3e kp.). Zgodnie z jego zapisami

pþeę, wiek, niepeþnosprawnoĻę, rasa, religia, naro-

dowoĻę, przekonania polityczne, przynaleŇnoĻę

zwiĢzkowa, pochodzenie etniczne, wyznanie, orie-

ntacja seksualna,zatrudnienie na czas okreĻlony lub

nieokreĻlony albo w peþnym lub niepeþnym wymia-

rze czasu pracy nie mogĢ byę czynnikami decydujĢ-

cymi o nawiĢzaniu i rozwiĢzaniu stosunku pracy,

warunkach zatrudnienia ( np. miejsca wykonywania

pracy lub poziomie wynagrodzenia ) oraz awansie i

dostħpie do szkoleı podnoszĢcych kwalifikacje za-

wodowe. NaleŇy dodaę iŇ wyrŇniono dyskrymina-

cje bezpoĻredniĢ ( jawne, mniej korzystne trakto-

wanie ) jak i poĻredniĢ ( gdy jakaĻ decyzja lub dzia-

þanie Î pozornie zupeþnie neutralne Î wpþywa na

powyŇsze dysproporcje). WaŇnymi zapisami sĢ te

mwiĢce o molestowaniu ( zachowaniu, ktrego

celem jest naruszenie godnoĻci, poniŇenie lub upo-

korzenia pracownika ) oraz molestowaniu seksua-

lnym ( zachowanie majĢce podþoŇe seksualne lub

odnoszĢce siħ do pþci, na ktre skþadaę siħ mogĢ

elementy fizyczne, werbalne i pozawerbalne, a wiħc

np. dotykanie, poklepywanie, wygþaszanie uwag

dotyczĢcych wyglĢdu, ale takŇe przesyþanie dowci-

pw o seksualnym podþoŇu ). Jak waŇnĢ jest to

sprawĢ dowodzĢ dane. W Wielkiej Brytanii aŇ 60

% przyznaje, Ňe zetknħþo siħ z tym zjawiskiem. W

Austrii i Holandii Î 30 %. Z danych Komisji

Europejskiej wynika, Ňe przynajmniej raz w Ňyciu

molestowanych seksualnie byþo ok. 40 % kobiet.

Polskie badania pokazujĢ, Ňe co czwarta kobieta

doĻwiadczyþa niechcianych zaczepek seksualnych

w miejscu pracy. Jak jest rzeczywista skala zjawi-

ska, trudno odpowiedzieę. Z jednej strony wiele ko-

biet uwaŇa ániestosowneÑ zachowanie kolegi za

rzecz naturalna, z drugiej pracownice obawiajĢ siħ

ostracyzmu w przypadku ujawnienia problemu.

NaleŇy jednoczeĻnie nadmienię, Ňe dyskryminacji

nie stanowiĢ dziaþania zmierzajĢce do wyrwnywa-

nia szans osb wczeĻniej dotkniħtych dysproporcja-

mi. Nie sĢ niĢ takŇe rŇnice, ktrych jedynym

istotnym kryterium jest staŇ pracy.

Jak siħ bronię ?

Osoba, wobec ktrej pracodawca naruszyþ zasadħ

rwnego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do

odszkodowania w wysokoĻci nie niŇszej niŇ

minimalne wynagrodzenie. Fakt zaistnienia dyskry-

minacji moŇe byę powodem do wniesienia pozwu

do sĢdu pracy oraz zwrcenia siħ o kontrolħ do

Paıstwowej Inspekcji Pracy. Skorzystanie z powy-

Ňszych uprawnieı nie moŇe stanowię przyczyny

dziaþaı odwetowych pracodawcy, szczeglnie

rozwiĢzania i wypowiedzenia umowy o pracħ.

Nie musisz udowadniaę

Co jest niezwykle istotne, to przerzucenie na pra-

codawcħ ciħŇaru dowodw. Przepisy zwalniajĢ

dyskryminowanego pracownika z koniecznoĻci

udowodnienia faktu dyskryminacji. SkþadajĢc po-

zew do sĢdu pracy wystarczy przedstawię fakt

dyskryminacji i krtko opisaę w jakim aspekcie on

wystħpowaþ. Nie potrzebna jest Ňmudna i dþugo-

trwaþa procedura zbierania dowodw i przedsta-

wiania ich przed sĢdem. To na pracodawcy Î chcĢ-

cym zwolnię siħ od odpowiedzialnoĻci Î ciĢŇy

odpowiedzialnoĻę na udowodnienie, Ňe przedsta-

wione przez pracownika zarzuty nie sĢ faktycznie

dyskryminacjĢ, ale wynikajĢ z zupeþnie innych

przesþanek. ( KP. Stan prawny 1.01.2006 M.S.)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Mobbing - Sądy Pracy.doc (548 KB)
Mobbing i jego konsekwencje - artykuł.pdf (389 KB)
ABC mobbingu - Koralewski.doc (116 KB)
Mobbing jako wyzwanie_Lupinska.pdf (108 KB)
Mobbing ksiazka.pdf (277 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin