PORADNIK DO OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO.doc

Ocena ryzyka zawodowego a dobór odzieży ochronnej oraz odzieży i obuwia roboczego

Dobór odzieży ochronnej oraz odzieży i obuwia roboczego powinien zostać przeprowadzony na podstawie oceny ryzyka zawodowego na danym stanowisku pracy. Podstawowym warunkiem takiego doboru jest tu identyfikacja i ocena zagrożeń, która pozwoli określić ich poziom oraz właściwości, jakie powinny spełniać odzież i obuwie robocze, a także ustalić wymagane parametry ochronne, które powinna spełniać odzież ochronna.

Wspomniana identyfikacja i ocena zagrożeń pozwoli także dobrać taki rodzaj odzieży ochronnej, który zapewni pracownikowi bezpieczeństwo oraz wygodę użytkowania.

Pamiętaj!

Odpowiedni dobór odzieży ochronnej oraz odzieży i obuwia roboczego w istotny sposób wpływa na poprawność, jak również skuteczność ochrony pracownika przed wypadkami przy pracy oraz chorobami zawodowymi.

Ocena dostosowania odzieży ochronnej oraz odzieży i obuwia roboczego do warunków oraz charakteru pracy na odpowiednich stanowiskach pracy w firmie

Przed dokonaniem doboru odzieży ochronnej oraz odzieży i obuwia roboczego pracodawca powinien ocenić, czy są one dostosowane do warunków i charakteru pracy na odpowiednich stanowiskach pracy w firmie.

W zakresie dotyczącym odzieży ochronnej ocena dostosowania powinna obejmować:

·         analizę i identyfikację zagrożeń, których nie można uniknąć innymi metodami niż zastosowanie odzieży ochronnej,

·         określenie cech, jakie musi mieć odzież ochronna, aby stosowanie jej zapewniało skuteczną ochronę przed zagrożeniami,

·         uwzględnienie wszelkiego ryzyka, jakie zastosowana odzież ochronna może stwarzać sama z siebie (np. ograniczenie pola widzenia),

·         porównanie cech dostępnej na rynku odzieży ochronnej z cechami takiej odzieży wymaganymi w firmie.

Uwaga!

Ocena dostosowania odzieży ochronnej do warunków i charakteru pracy na odpowiednich stanowiskach pracy w firmie powinna być zawsze aktualizowana w sytuacji wystąpienia zmian w którymkolwiek z jej elementów.

Skuteczność odzieży ochronnej zależy od należytego dopasowania jej do antropometrycznych i fizjologicznych cech danego pracownika, utrzymania w należytej czystości, stanie oraz sprawności technicznej i ewentualnego przeszkolenia pracowników w zakresie jej używania.

Natomiast w zakresie dotyczącym odzieży i obuwia roboczegoocena dostosowania powinna uwzględniać:

·         charakter i warunki pracy na określonym stanowisku pracy,

·         ewentualny stopień zabrudzenia i niszczenia,

·         wymagania technologiczne, sanitarne i bhp,

·         często wymagania estetyczne i marketingowe pracodawcy.

Nadal nie mam pewności, czy można zaakceptować ryzyko zawodowe...

Często po zidentyfikowaniu zagrożeń i ocenie istniejących środków bezpieczeństwa okazuje się, że nie ma pewności, czy ryzyko zawodowe można zaakceptować. Oszacowanie, że ryzyko zawodowe jest małe, opiera się zazwyczaj na założeniu niskiego lub bardzo niskiego prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku lub choroby zawodowej.

Działania po ocenie ryzyka zawodowego

Trzeba pamiętać, że szacunek prawdopodobieństwa jakiegoś zdarzenia jest zawsze bardzo indywidualny! Do takiego szacunku należy mieć ograniczone zaufanie, zwłaszcza jeżeli opiera się on głównie na założeniu prawidłowego postępowania pracowników. Dlatego zawsze po dokonaniu oceny ryzyka zawodowego warto jeszcze raz przejrzeć ustalenia i zwrócić szczególną uwagę na potrzebę obniżenia ryzyka zawodowego.

Sytuacja taka będzie miała miejsce na przykład w firmie, gdzie:

·         stosowane są niebezpieczne technologie (np. toksyczne preparaty, prace wykonywane w kanałach lub zbiornikach),

·         eksploatowane maszyny zaliczane są do szczególnie niebezpiecznych (np. prasy, maszyny do obróbki drewna),

·         wykonywane są prace wymagające szczególnej sprawności psychofizycznej (np. transport suwnicami, żurawiami, prace na wysokości),

·         miały już miejsce ciężkie lub śmiertelne wypadki,

·         zdarzały się wypadki powtarzalne,

·         występują choroby zawodowe (np. w branży przetwórstwa gumy, obróbki metali),

·         pracownicy zgłaszają problemy ze zdrowiem lub bezpieczeństwem.

Zminimalizowanie ryzyka zawodowego

Zminimalizowanie ryzyka zawodowego pozwoli na ograniczenie kosztów w firmie. Nawet jeżeli wydaje się, że istniejące środki bezpieczeństwa są wystarczające, to warto rozważyć możliwość zwiększenia poziomu bezpieczeństwa. Jeżeli poprawa istniejącego stanu wymaga minimalnych nakładów finansowych, to należy ją wdrożyć.

Działania korygujące i zapobiegawcze

Poprawa bezpieczeństwa pracy może opierać się na wprowadzeniu działań korygujących, w celu zmniejszenia ryzyka zawodowego, lub zapobiegawczych, w celu utrzymania go na niskim poziomie.

Działania korygujące mają doprowadzić do wprowadzenia zmian w procesie pracy. Natomiast działania zapobiegawcze polegają głównie na zapewnieniu kontroli stosowania istniejących środków bezpieczeństwa w zakładzie pracy.

Warto przedyskutować w zespole oceniającym ryzyko zawodowe potrzebę poprawy bezpieczeństwa dla każdego stanowiska pracy i zapisać ustalenia. Jeżeli zespół uzna, że istniejące środki bezpieczeństwa wymagają poprawy, to trzeba następnie przebadać możliwość obniżenia ryzyka zawodowego.

Autor:Krzysztof Goldman
Okręgowy Inspektorat Pracy
Państwowej Inspekcji Pracy w Lublinie

Ocena zagrożeń na stanowisku pracy konserwatora w oczyszczalni ścieków - przykład

Czy wiesz jak ocenić zagrożenia na stanowisku pracy konserwatora w oczyszczalni ścieków? Przychodzimy z pomocą. Poniżej przedstawiamy przykładową ocenę zagrożenia stanowisku pracy konserwatora w oczyszczalni ścieków.

Charakterystyka stanowiska pracy

Konserwator w oczyszczalni ścieków na całym jej terenie:

·         wykonuje bieżącą konserwację urządzeń,

·         utrzymuje czystość.

Konserwator w oczyszczalni ścieków:

·         czyści zraszacze biobloków,

·         pobiera próbki ścieków do badań,

·         rozładowuje i ręcznie przenosi pojemniki z chemikaliami,

·         wymienia i uzupełnia pojemniki z podchlorynem sodowym,

·         otwiera ręcznie pokrywy osadników wstępnych i biobloków,

·         wymienia bezpieczniki.

Czynności te konserwator wykonuje na wolnym powietrzu. Powierzchnie są śliskie (w zimie). Pojemniki z chemikaliami wnosi po drabinie na wysokość 3 m.

Wypadki

W rejestrze wypadków przy pracy, w okresie ostatnich 5 lat, odnotowano na tym stanowisku pracy:

·         2 wypadki skaleczenia dłoni o pokrywy,

·         1 upadek z wysokości.

Identyfikacja i weryfikacja zagrożeń na stanowisku pracy konserwatora w oczyszczalni ścieków

Uwaga!

Ocena zagrożeń musi być każdorazowo odniesiona i uzupełniona o zagrożenia występujące na konkretnym, realnym stanowisku pracy w firmie.

Rozpoznawanie chorób zawodowych a ocena narażenia zawodowego

Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym bądź po zakończeniu pracy w takim narażeniu. Kto zatem może oceniać narażenie zawodowe i co trzeba przy tym uwzględnić?

Narażenie zawodowe jest oceniane przez:

1) lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem w związku z podejrzeniem choroby zawodowej, którego dotyczy to podejrzenie,

2) lekarza zatrudnionego w jednostce orzeczniczej I lub II stopnia w toku ustalania rozpoznania choroby zawodowej,

3) właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego w toku podejmowania decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej lub braku podstaw do jej stwierdzenia.

Czynniki, które trzeba uwzględnić przy ocenie narażenia zawodowego

Przy ocenie narażenia zawodowego uwzględnia się w odniesieniu do:

1. czynników chemicznych i fizycznych - rodzaj czynnika, wartość stężeń lub natężeń oraz średni czas narażenia zawodowego,
2. czynników biologicznych - rodzaj czynnika, ustalenie kontaktu, okresu utajenia i stwierdzenie mechanizmu działania lub drogi szerzenia się czynnika, bez konieczności określenia stężenia tego czynnika,
3. czynników o działaniu uczulającym (alergenów) - rodzaj czynnika i stwierdzenie kontaktu z takim czynnikiem w czasie pracy, jeżeli występował on w środowisku pracy, narzędziach pracy, surowcach, półproduktach lub gotowych wyrobach, bez konieczności określania stężenia tego czynnika,
4. czynników o działaniu rakotwórczym - substancje i preparaty chemiczne zakwalifikowane do kategorii 1 na podstawie odpowiednich przepisów o substancjach oraz preparatach chemicznych, czynniki i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym wymienione w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 1 grudnia 2004 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz.U. nr 280, poz. 2771 z późn. zm.) oraz pierwotną lokalizację nowotworu i okres latencji,
5. sposobu wykonywania pracy - określenie stopnia obciążenia wysiłkiem fizycznym i chronometraż czynności, które mogą powodować nadmierne obciążenie odpowiednich narządów lub układów organizmu ludzkiego.

Warto wiedzieć

Karta oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej jest sporządzana na formularzu określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 1 sierpnia 2002 r. w sprawie sposobu dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (Dz.U. nr 132, poz. 1121), przy wykorzystaniu dokumentacji gromadzonej zgodnie z odpowiednimi przepisami przez pracodawców i jednostki organizacyjne Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Jeżeli postępowanie dotyczy aktualnego zatrudnienia kartę oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej sporządza się także na podstawie oceny przeprowadzonej bezpośrednio u pracodawcy z uwzględnieniem oceny ryzyka zawodowego.

Podstawa prawna:§ 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 3...