9WASNO~1.DOC

9.     Własności podstawowych składników betonu i ogólne zasady kwalifikacji ich jakości;  wpływ składników na kształtowanie wytrzymałości i cech fizycznych betonów konstrukcyjnych.

KRUSZYWA DO BETONU

Kruszywo - (wg PN-EN 206-1:2003) ziarnisty materiał odpowiedni do stosowania do betonu. Kruszywo może być naturalne, pochodzenia sztucznego lub pozyskane z materiału wcześniej użytego w budownictwie (recykling)

Kruszywo naturalne - kruszywo pochodzenia mineralnego, które poza obróbką mechaniczną nie zostało poddane żadnej innej obróbce,

Kruszywo sztuczne - kruszywo pochodzenia mineralnego, uzyskane w wyniku procesu przemysłowego obejmującego termiczną lub inną modyfikację.

Kruszywo z recyklingu - kruszywo powstałe w wyniku przeróbki nieorganicznego materiału zastosowanego uprzednio w budownictwie.

Kruszywo wypełniające - kruszywo, którego większość przechodzi przez sito 0,063 mm, które może być dodawane do materiału budowlanego w celu uzyskania i poprawienia pewnych właściwości.

Podział kruszyw ze względu na ich gęstość:

Kruszywo zwykle - kruszywo o gęstości ziaren w stanie suchym > 2000 kg/m3 i < 3000 kg/m3, oznaczonej zgodnie z PN-EN

Kruszywo lekkie - kruszywo pochodzenia mineralnego o gęstości ziaren w stanie suchym < 2000 kg/m3, oznaczonej zgodnie z PN-EN 1097-6, lub gęstości nasypowej w stanie luźnym suchym < 1200 kg/m3, oznaczonej zgodnie z PN-EN 1097-3.

Kruszywo ciężkie - kruszywo o gęstości ziaren w stanie suchym > 3000 kg/m , oznaczonej zgodnie z PN-EN 1097-6.

Podział kruszyw ze względu na wielkość ziaren (folia D):

Wymiar kruszywa - oznaczenie kruszywa poprzez określenie dolnego (d) i górnego (D) wymiaru sita wyrażone jako d/D (dopuszcza się pewne ilości podziarna tj. kruszywa przechodzącego przez dolne sito (d) i nadziania tj. kruszywa przechodzącego przez górne sito (D)).

Kruszywo drobne - kruszywo o wymiarach ziaren D < 4 mm (może powstać w wyniku naturalnego rozdrobnienia skały albo żwiru, kruszenia skały albo żwiru lub przetworzenia kruszywa sztucznego).

Kruszywo grube - kruszywo o wymiarach ziaren D > 4 mm i d > 2 mm.

Kruszywo naturalne 0/8 mm -jest to kruszywo pochodzenia lodowcowego lub rzecznego o wielkości ziaren D < 8 mm (kruszywo takie może być również wytwarzane przez mieszanie kruszywa przetworzonego).

Kruszywo o ciągłym uziarnieniu - jest to mieszanka kruszywa grubego i drobnego mającego D < 45 mm i d = 0 mm.

Pyły — frakcja kruszywa o wymiarach ziaren przechodzących przez sito 0,063 mm.

Frakcja - zbiór ziaren kruszywa o wymiarach zawartych pomiędzy kolejnymi dwoma sitami w zestawie sit.

3. Właściwości kruszyw podlegające badaniom kontrolnym.

Grupa l - podstawowe właściwości kruszyw należą tu takie cechy jak:

-   uziarnienie,

-   kształt kruszywa grubego,

-   zawartość pyłów,

-  jakość pyłów,

-   gęstość ziaren i nasiąkliwość,

-   reaktywność alkaliczno-krzemionkowa,

-   opis petrograficzny,

-   substancje niebezpieczne.

Grupa 2 - specyficzne właściwości związane z zastosowaniem końcowym kruszyw np.: tylko do nawierzchni, dla BWW itp. należą tu takie cechy jak:

-   odporność na rozdrabniane,

-   odporność na ścieranie,

-   polerowalność,

-   odporność na ścieranie powierzchniowe,

-   odporność na ścieranie abrazyjne przez opony z kolcami,

-   zamrażanie i rozmrażanie,

-   zawartość chlorków,

-   zawartość węglanu wapnia.

Grupa 3 - właściwości kruszyw pochodzących ze szczególnych źródeł np.: kruszywo pochodzenia morskiego, żużel wielkopiecowy itd. (tablica H-3, folia G), należą tu takie cechy jak:

- zawartość muszli,

- stałość objętości - skurcz przy wysychaniu,

- zawartość chlorków,

- składniki zawierające siarkę,

- substancje organiczne (zawartość humusu, porównawcze badanie wytrzymałości -czas tężenia, lekkie zanieczyszczenia organiczne),

- rozpad krzemianu dwuwapniowego,

- rozpad związków żelaza.

4. Właściwości kruszyw - definicje.

Gęstość kruszywa:

ρ = —   [kg/dm3]

gęstość (ρ) - stosunek masy kruszywa w stanie suchym do objętości bez porów wewnętrznych ziaren i przestrzeni międzyziarnowych,

gęstość objętościowa (p„) - stosunek masy kruszywa w stanie suchym do objętości wraz z porami wewnętrznymi ziaren, bez przestrzeni międzyziarnowych,

gęstość nasypowa  (p„) - stosunek masy kruszywa do jego objętości wraz z porami wewnętrznymi ziaren oraz przestrzeniami międzyziamowymi.

Rozróżnia się gęstość nasypową w stanie luźnym (pn') i zagęszczonym (pnz), suchym i wilgotnym,

Porowatość (P) - stosunek objętości porów wewnętrznych ziaren kruszywa do całkowitej objętości ziaren.

P = (l-^-)-100   [%] P

Jamistość (j) - udział objętości  wolnych przestrzeni międzyziarnowych w całkowitej objętości kruszywa (określa się ją w stanie luźnym lub zagęszczonym).

Szczelność (s) - udział objętości ziaren kruszywa wraz z porami wewnętrznymi w całkowitej objętości kruszywa (określa się ją w stanie luźnym lub zagęszczonym).

s = •£*-. 100   [%]

Wilgotność - procentowa zawartość wody w masie kruszywa możliwa do usunięcia w

procesie suszenia w temperaturze 105 - 110 °C. Nasiąkliwość - procentowa zawartość wody w masie kruszywa w stanie pełnego nasycenia to znaczy kruszywo zawiera maksymalną ilość wody w porach ziaren i w przestrzeniach międzyziarnowych. Wodożądność - ilość wody potrzebna do otulenia ziaren znajdujących się w l kg kruszywa, aby uzyskać założoną konsystencję [dm3/kg].

CEMENTY

2. Produkcja.

Cement portlandzki otrzymuje się z naturalnych skał takich jak: wapień, margiel, glina, kreda i ziemia okrzemkowa. Mieszankę tych surowców uzupełnia się piaskiem kwarcowym i gipsem jako regulatorem wiązania.

Wymienione składniki po rozdrobnieniu i wypaleniu w temperaturze ok. 1450 C mają postać spieczonych bryłek. Jest to tak zwany klinkier cementu portlandzkiego. Zmielony klinkier nazywa się cementem portlandzkim. Klinkier cementu portlandzkiego jest podstawowym składnikiem przy produkcji innych cementów.

Oznaczenia do tabeli:

A, B - różne zakresy zawartości składników głównych,

S - żużel wielkopiecowy,

D - pył krzemionkowy,

P - pucolana naturalna,

Q - pucolana przemysłowa,

V - popiół lotny krzemionkowy, W - popiół lotny wapienny,

L - wapień,

NA - cement niskoalkaliczny,

NW – cement o niskim cieple hydratyzacji

HS -  cement o podwyższonej odporności na działanie siarczanów

3. Klasyfikacja cementów (klasy i rodzaje wg PN-B-19701).