ADRENALINA

n                    Hormon wytwarzany w części rdzeniowej nadnerczy, w komórkach chromochłonnych kłębka szyjnego oraz częściowo w zakończeniach współczulnych

n                    Wydzielana do krwioobiegu pod wpływem silnych bodźców zmysłowych i związanych z nimi stanów psychicznych – strachu, radości, bólu.

n                    Pobudza z równą siłą zarówno receptor alfa jak i beta, wyzwalając reakcje współczulne z obu receptorów

n                    Działa silnie, gwałtownie, lecz krótkotrwale, ponieważ jest szybko rozkładana w tkankach, komórkach i pozakomórkowo

FARMAKOKINETYKA

n                    Słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, ponieważ zostaje szybko sprzężona i ulega utlenieniu

n                    Po podaniu podskórnym wchłania się powoli, ponieważ powoduje miejscowy skurcz naczyń

n                    Roztwory do rozpylania lub inhalacji są stosowane zwykle w celu działania na układ oddechowy

n                    Przy podawaniu dożylnym należy zachować dużą ostrożność by nie wywołać migotania komór

n                    Większość dawki jest metabolizowana przez COMT i MAO, a metabolity są wydalane z moczem.

WPŁYW ADRENALINY NA CIŚNIENIE KRWI

n                   Duża dawka podana i.v. powoduje wzrost RR ( bardziej skurczowego ), spowodowane jest to przez skurcz naczyń ( (+) rec. alfa ), zwiększony skurcz komory serca ( (+) rec. beta ), początkową tachykardię, która przechodzi w odruchową bradykardię na skutek pobudzenia nerwu błędnego

n                   Mała dawka obniża ciśnienie, ponieważ rozkurczające naczynia rec. beta 2 są bardziej wrażliwe na epinefrynę niż kurczące naczynia rec. alfa

WPŁYW ADRENALINY NA NACZYNIA

n                    Zmniejsza przepływ krwi przez naczynia skórne

n                    Przy niskich stęż. zwiększa a przy wysokich zmniejsza przepływ krwi przez mięśnie szkieletowe

n                    Zwiększa przepływ krwi przez wątrobę i powoduje wzrost oporów w naczyniach trzewnych

n                    Zmniejsza przepływ krwi przez nerkę, poprzez zwiększenie oporów w naczyniach nerkowych

n                    Zwiększa ciśnienie tętnicze i żylne w płucach

n                    Zwiększa przepływ wieńcowy, pośrednio w następstwie zwiększenia pracy serca i działania miejscowych mediatorów

WPŁYW ADRENALINY NA SERCE

n                    Bezpośrednie działanie na rec. beta 1 powoduje początkowo tachykardię, a następnie kompensacyjną bradykardię na skutek pobudzenia nerwu błędnego

n                    Zwiększenie objętości wyrzutowej

n                    Zwiększenie wydajności serca

n                    Skłonność do arytmii

WPŁYW ADRENALINY NA MIĘŚNIE GŁADKIE

n                    Zwiotczenie mm. gł. przew. pok. ( (+) rec. alfa 2 i beta ), przy czym zwykle zwiększa skurcz zwieraczy ( (+) rec. alfa )

n                    Skurcze macicy mogą być pobudzane ( (+) rec. alfa ) lub hamowane ( (+) rec. beta ) w zależności od fazy cyklu lub okresu ciąży

n                    Wiotczenie wypieracza pęcherza ( (+) rec. beta; skurcz zwieracza pęcherza i zwieracza ujścia pęcherza ( (+) rec. alfa )

n                    Rozkurcz mm. gł. oskrzeli ( (+) rec. beta 2

WPŁYW ADRENALINY NA METABOLIZM

n                    Zwiększone wydzielanie glc i mleczanów w następstwie glikogenolizy w wątrobie i mięśniach ((+)rec. beta2)

n                    Hamowanie wydzielania insuliny ( (+) rec. alfa )

n                    Zwiększenie poziomu wolnych kwasów tłuszczowych za pośrednictwem c-AMP ( (+) rec. beta 1 )

n                    Wzrost zużycia tlenu

ZASTOSOWANIE LECZNICZE

n                     Wstrząs anafilaktyczny – lek z wyboru

n                     Leczenie napadowego skurczu oskrzeli

n                     Asystolia, rozkojarzenie elektromechaniczne, zatrzymanie krążenia, migotanie komór

n                     Łącznie z lekami znieczulającymi miejscowo w celu wywołania niedokrwienia odcinka znieczulanego i zwiększenia siły i czasu działania środka znieczulającego

n                     Niekiedy w jaskrze z otwartym kątem przesączania

n                     Miejscowo może być stosowana w celu zahamowania krwawienia po drobnych zabiegach chirurgicznych, w endoskopowym hamowaniu krwawienia z przewodu pokarmowego

DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

n                    Niepokój

n                    Bóle głowy

n                    Krwotok do mózgu w następstwie skurczu naczyń i wzrostu ciśnienia

n                    Arytmia ( szczególnie w obecności glikozydów naparstnicy i niektórych środków znieczulających )

n                    Obrzęk płuc jako następstwo nadciśnienia płucnego

PRZECIWWSKAZANIA

n                    Nadczynność tarczycy ( nadmierna wrażliwość na adrenalinę )

n                    Niewydolność wieńcowa

n                    Zator płucny

n                    Nadciśnienie

n                    Miażdżyca

n                    Tętniak

n                    Znieczulenie ogólne cyklopropanem

n                    Ciąża

DAWKOWANIE

n                    Wstrząs anafilaktyczny – 1mg/ml  (0,5 – 1 mg) i.v. można powtórzyć po 5 minutach

n                    Częstoskurcz komorowy lub migotanie komór – 1mg i.v. co 3 – 5 minut

n                    Rozkojarzenie elektromechaniczne, bradyasystolia – 1mg i.v. co 3 – 5 minut