praca magisterska z zarzadzania ryzykiem.pdf

(681 KB) Pobierz
Uniwersytet Łódzki
Karol Klimczak
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM
W PRZEDSIĘBIORSTWIE MIĘDZYNARODOWYM
Praca magiserska napisana
w Katedrze Stosunków Międzynarodowych
Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego
Uniwersytetu Łódzkiego
pod kierunkiem
prof. dr hab. Wiesława Dębskiego.
Łódź 2003
Spis treści
1.1. ISTOTA I RODZAJE RYZYKA .......................................................................................................5
1.2. RYZYKO WALUTOWE ....................................................................................................................8
1.3. RYZYKO STÓP PROCENTOWYCH ...........................................................................................11
1.4. RYZYKO CENOWE.........................................................................................................................12
1.5. METODY MIERZENIA RYZYKA ................................................................................................13
1.5.1. ZMIENNOŚĆ HISTORYCZNA ....................................................................................14
1.5.2. VALUE AT RISK.............................................................................................................22
1.5.3. ANALIZA WRAŻLIWOŚCI ..........................................................................................28
ROZDZIAŁ 2. ROLA I ZNACZENIE ZARZĄDZANIA RYZYKIEM W DZIAŁALNOŚCI
2.1. KONTROLA I ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W STRUKTURZE
ORGANIZACYJNEJ ...............................................................................................................................33
2.1.2. ROLA DZIAŁU ZARZĄDZANIA FINANSAMI ........................................................36
2.1.2. STOPIEŃ CENTRALIZACJI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM .................................38
2.1.3. NAJLEPSZE PRAKTYKI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM .......................................40
2.1.4. SPECYFIKA TREASURY CENTER W PRZEDSIĘBIORSTWIE
TRANSNARODOWYM ............................................................................................................41
2.2. RACHUNKOWOŚĆ ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ..................................................................42
2.3. PRZYKŁADY ORGANIZACJI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ...............................................50
2.3.1. KGHM POLSKA MIEDŹ...............................................................................................50
2.3.2. PKN ORLEN.....................................................................................................................52
2.3.3. DEUTSCHE TELEKOM ................................................................................................53
2
2.3.4. SIEMENS ..........................................................................................................................54
2.3.5. ABB ....................................................................................................................................56
2.3.6. FRANCE TELEKOM......................................................................................................57
3.1. KONTRAKTY FORWARDS...........................................................................................................59
3.1.1.WYCENA KONTRAKTU FORWARD .........................................................................61
3.1.2. ZABEZPIECZANIE PRZY UŻYCIU KONTRAKTÓW FORWARD.....................62
3.2. KONTRAKTY FUTURES ...............................................................................................................63
3.2.1. WYCENA KONTRAKTÓW FUTURES ......................................................................65
3.2.2. ZABEZPIECZANIE PRZY UŻYCIU KONTRAKTÓW FUTURES .......................65
3.2.3. RYZYKO BAZY ..............................................................................................................67
3.3. KONTRAKTY OPCYJNE ...............................................................................................................70
3.3.1. WYCENA OPCJI .............................................................................................................73
3.3.2. WYKORZYSTANIE OPCJI W ZARZĄDZANIU RYZYKIEM ..............................79
3.4. KONTRAKTY SWAP.......................................................................................................................82
3.4.1. SWAP PROCENTOWY..................................................................................................83
3.4.2. SWAP WALUTOWY ......................................................................................................85
3.4.3. SWAP KREDYTOWY ....................................................................................................86
3.4.4. SWAPY OPARTE NA AKTYWACH ...........................................................................87
3
Wstęp
Ryzyko to jedno z podstawowych zjawisk ekonomicznych – każdy
uczestnik rynku jest na nie narażony. Ponadto od dziesiątków lat obserwujemy
wzrost ryzyka związanego z głównymi zmiennymi rynkowymi: kursem
walutowym, stopami procentowymi, cenami surowców. Zmniejszenie
przewidywalności tych zmiennych jest skutkiem postępującej deregulacji
największych gospodarek światowych. W świecie, w którym ceny i kursy
przestały być jawnie kontrolowane przez instytucje rządowe lub
międzynarodowe, zarządzanie ryzykiem staje się nieodzownym elementem
działalności gospodarczej. Jednak ze względu na wysoki koszt oraz wymaganą
specjalistyczną wiedzę, na stworzenie systemu zarządzania ryzykiem pozwolić
sobie mogą jedynie przedsiębiorstwa duże.
Przedmiotem poniższej pracy jest analiza systemów zarządzania ryzykiem
w przedsiębiorstwach międzynarodowych. Wybór przedsiębiorstw działających
na skalę międzynarodową wynika po pierwsze z faktu, iż wystawione są na
szczególnie wysoki poziom ryzyka, gdyż ich przepływy pieniężne są
bezpośrednio wrażliwe na zmienne finansowe pochodzące z kilku rynków
krajowych. Po drugie, w dobie globalizacji każda rozwijająca się firma wcześniej
lub później zmuszona jest rozszerzyć swoją działalność poza rynek krajowy.
Jednak nawet duże przedsiębiorstwo może paść ofiarą niepoprawnie
zorganizowanego systemu zarządzania ryzykiem, który zamiast ryzyko
ograniczyć, może doprowadzić do ogromnych strat.
Przedstawiona analiza ma na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jak
należy skonstruować system zarządzania ryzykiem, aby osiągnął on najlepsze
efekty. W pierwszym rozdziale opisane zostały zagadnienia identyfikacji oraz
pomiaru ryzyka. Rozdział drugi koncentruje się na znaczeniu zarządzania
ryzykiem dla działalności przedsiębiorstwa, tworzeniu systemu, oraz aspektach
prawno-rachunkowych użycia pochodnych instrumentów zabezpieczających.
Przedmiotem ostatniego, rozdziału jest wykorzystanie instrumentów pochodnych
– rodzaje instrumentów, ich wycena oraz strategie zabezpieczające.
4
Rozdział 1. Istota ryzyka i jego podstawowe metody pomiaru.
1.1. Istota i rodzaje ryzyka
Ryzyko jest pojęciem popularnym zarówno w języku potocznym jak i
ekonomicznym. Opisuje się nim codzienne sytuacje, zazwyczaj w kontekście
niebezpieczeństwa, oraz używa jako terminu określającego jedno z
podstawowych zjawisk życia gospodarczego. Jednoznaczna definicja ryzyka jest
trudna do ustalenia, możemy jednak określić je poprzez podanie kryteriów użycia
tego terminu. Kryteriami tymi są:
fakt, iż rezultat działań, jaki będzie osiągnięty w przyszłości, nie jest
znany, ale możliwe jest zidentyfikowanie przyszłych stanów,
znane jest prawdopodobieństwo zrealizowania się poszczególnych
wyników w przyszłości 1 .
Wydaje się jednak, że powyższe kryteria są zbyt wąskie. Na potrzeby poniższej
pracy przyjmiemy, że o ryzyku możemy mówić także gdy istnieje niepewność
zarówno co do wartości przyszłych stanów, jak i prawdopodobieństwa ich
wystąpienia.
Ryzyko z punktu widzenia przedsiębiorstwa ma inną wymowę niż w
języku potocznym. Słownik języka polskiego podaje jako pierwsze znaczenie
tego słowa „możliwość, prawdopodobieństwo, że coś się nie uda” 2 , nadając w
ten sposób ryzyku zabarwienie negatywne. Dla przedsiębiorstwa jednak ryzyko
to podstawowy element środowiska, w którym działa – istnienie ryzyka oznacza
co prawda niepewność przyszłych wyników, lecz może być ono zarówno
źródłem strat jak i korzyści. Istnienie ryzyka może bowiem oznaczać istnienie
szansy zarówno na wynik gorszy, jak i lepszy od spodziewanego 3 .
Podstawowym podziałem ryzyka w działalności gospodarczej jest
wyodrębnienie jego części systematycznej – obejmującej wszelkie siły
1 Tarczyński, W., Mojsewicz M., Zarządzanie ryzykiem , PWE, Warszawa 2001, s. 12.
2 Słownik języka polskiego , PWN, Warszawa 1998.
3 Tarczyński, W., op. cit., s. 15.
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin