FILOZOFIA KOSMOLOGII.pdf

(522 KB) Pobierz
Elementy filozofii kosmologii
Elementy filozofii kosmologii
dr hab. Andrzej M. Łukasik
Instytut Filozofii UMCS
Instytut Filozofii UMCS
http://
http:// bacon.umcs.lublin.pl
/~ lukasik
lukasik
lukasik@bacon.umcs.lublin.pl
dr hab. Andrzej M. Łukasik
bacon.umcs.lublin.pl /~
102079985.002.png
Problemy nieskończoności czasowej i przestrzennej
wszechświata
wszechświata
Religia chrześcijańska: „Na początku stworzył Bóg niebo i
ziemię” (
Gen. 1,1)
1,1) – creatio
creatio ex
ex nihilo
nihilo
nihil fi fit
Nauka: „Od zarania nauki nowożytnej do lat
ex nihilo
nihilo nihil
Nauka: „Od zarania nauki nowożytnej do lat
dwudziestych naszego wieku wśród uczonych panowało
dwudziestych naszego wieku wśród uczonych panowało
przeświadczenie, że u podłoża dociekań naukowych nad
przeświadczenie, że u podłoża dociekań naukowych nad
wszechświatem leżeć musi założenie o jego zarówno
wszechświatem leżeć musi założenie o jego zarówno
odwieczności jak i wieczności” (H.
Uwagi o
kreacjonizmie na tle hipotezy Wielkiego Wybuchu
Eilstein ,
, Uwagi o
kreacjonizmie na tle hipotezy Wielkiego Wybuchu , [w:]
, [w:]
Szkice ateistyczne , s. 255).
, s. 255).
Albert Einstein – stała kosmologiczna i „największy błąd
stała kosmologiczna i „największy błąd
życia”
Problemy nieskończoności czasowej i przestrzennej
Religia chrześcijańska: „Na początku stworzył Bóg niebo i
ziemię” ( Gen.
Filozofia grecka: ex
Filozofia grecka:
odwieczności jak i wieczności” (H. Eilstein
Szkice ateistyczne
Albert Einstein
102079985.003.png
Paradoks Olbersa
Olbersa
(fotometryczny)
ciemne?”
Jeśli Wszechświat jest statyczny i nieskończony czasowo
Olbers (1826): „Dlaczego nocą niebo jest
(1826): „Dlaczego nocą niebo jest
Jeśli Wszechświat jest statyczny i nieskończony czasowo
i przestrzennie oraz zawiera nieskończoną liczbę mniej
i przestrzennie oraz zawiera nieskończoną liczbę mniej
więcej równomiernie rozmieszczonych gwiazd, to…
więcej równomiernie rozmieszczonych gwiazd, to…
obserwowana jasność gwiazdy (gęstość strumienia
obserwowana jasność gwiazdy (gęstość strumienia
światła) maleje odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu
światła) maleje odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu
odległości (
)…
… ale liczba gwiazd, jakie obserwujemy w dowolnym
/ r 2 )…
… ale liczba gwiazd, jakie obserwujemy w dowolnym
wycinku nieba rośnie proporcjonalnie objętości tego
wycinku nieba rośnie proporcjonalnie objętości tego
wycinka, a zatem do trzeciej potęgi odległości
.
Zatem nocne niebo powinno być przynajmniej tak jasne,
Zatem nocne niebo powinno być przynajmniej tak jasne,
jak powierzchnia Słońca.
jak powierzchnia Słońca.
Paradoks
Heinrich
Heinrich Olbers
ciemne?”
odległości (I ~ ~ 1 / r
wycinka, a zatem do trzeciej potęgi odległości r r 3 .
102079985.004.png
Paradoks grawitacyjny
(XIX w.)
Według klasycznej teorii grawitacji Newtona wszystkie
Neumann i Hugo von
i Hugo von Seeliger
Seeliger (XIX w.)
Według klasycznej teorii grawitacji Newtona wszystkie
ciała przyciągają się do siebie.
ciała przyciągają się do siebie.
Dlaczego nie nastąpił kolaps grawitacyjny (tzn. dlaczego
Dlaczego nie nastąpił kolaps grawitacyjny (tzn. dlaczego
materia nie skupiła się w jednym miejscu?)
materia nie skupiła się w jednym miejscu?)
Hipotezy:
Hipotezy:
- h 1 : modyfikacja teorii Newtona (odpychanie
: modyfikacja teorii Newtona (odpychanie
grawitacyjne)
grawitacyjne)
- h 2 : w nieskończonym Wszechświecie nie istnieje
: w nieskończonym Wszechświecie nie istnieje
wyróżnione centrum (ale wówczas pozostaje paradoks
wyróżnione centrum (ale wówczas pozostaje paradoks
Olbersa
Olbersa)
nie jest poprawna: w nieskończonym Wszechświecie
każdy punkt może być uznany za centrum
każdy punkt może być uznany za centrum
Carl Neumann
Carl
- h 2 nie jest poprawna: w nieskończonym Wszechświecie
102079985.005.png
Teoria śmierci cieplnej Wszechświata
(1856)
II zasada termodynamiki (
von Helmholtz
Helmholtz (1856)
przepływa zawsze od ciał cieplejszych do zimniejszych
Entropia S = Q/T jest niemalejącą funkcją stanu
Clausius 1850): ciepło
Entropia S = Q/T jest niemalejącą funkcją stanu
Entropia Wszechświata rośnie
energię w zimne obszary, więc gwiazdy tracą energię –
wszystkie procesy we wszechświecie dążą do osiągnięcia
wszystkie procesy we wszechświecie dążą do osiągnięcia
stanu równowagi termodynamicznej, czyli stanu
stanu równowagi termodynamicznej, czyli stanu
maksymalnej entropii
maksymalnej entropii
Jeśli Wszechświat jest wieczny, to dlaczego nie nastąpił
Jeśli Wszechświat jest wieczny, to dlaczego nie nastąpił
jeszcze stan śmierci cieplnej Wszechświata?
Hermann von
Hermann
II zasada termodynamiki ( Clausius
1850): ciepło
przepływa zawsze od ciał cieplejszych do zimniejszych
Entropia Wszechświata rośnie – gwiazdy promieniują
gwiazdy promieniują
energię w zimne obszary, więc gwiazdy tracą energię
jeszcze stan śmierci cieplnej Wszechświata?
102079985.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin