Wykład 4. Pionizacja ciała;

motoryka duża i mała;
Uspołecznienie

              kifoza

              lordoza szyjna 3-4 m.ż.

              lordoza lędźwiowa 9-12 m.ż.

Etapy pionizacji

2 m.ż. - unoszenie głowy w leżeniu na brzuchu

3 - 4 m.ż. - unoszenie głowy z podpieraniem się rękoma

5 m.ż. - siedzenie z podtrzymywaniem

7 - 9 m.ż. - swobodne siedzenie                                                       

8 m.ż. - SAMODZIELNE SIADANIE

Stanie

6 m.ż. - stoi podtrzymywane

9 m.ż. - stoi z podparciem

10 - 12 m.ż. - stoi bez podparcia

Lokomocja

6 m.ż. - pełzanie

9 - 10 m.ż. - raczkowanie

11 - 12 m.ż. – chodzenie

Chwytanie

4 - 5 m.ż. - chwytanie przy pomocy dwóch rąk:

              CHWYT ŁOKCIOWO-DŁONIOWY

5 - 6 m.ż. - chwytanie czterema palcami :

              CHWYT DŁONIOWY PROSTY

7 - 8 m.ż. - chwytanie poprzez przywodzenie i odwodzenie kciuka:

              CHWYT NOŻYCOWY (w tym okresie można zaobserwować dominację ręki)

Od 9 m.ż. - przeciwstawienie kciuka i palca wskazującego

              CHWYT PĘSETKOWY - cecha gatunkowa rodzaju ludzkiego !!!!

PROCES INTEGRACJI WIDZENIA. MOTORYKI I PAMIĘCI W ROZWOJU CHWYTANIA I SIĘGANIA

WRODZONE - sięganie w kierunku spostrzeganych przedmiotów

5 - 6 m.ż. - sięganie pod kontrolą wzroku, chwyt całą dłonią

6 - 8 m.ż. - integracja podejmowanych czynności z pamięcią wzrokową; poszukiwanie ukrytego przedmiotu; przekładanie przedmiotu z jednej do drugiej ręki;

9 - 12 m.ż. - manipulacja przy udziale obu rąk; zróżnicowany chwyt ręki lewej i prawej

Systemy sygnalizacji społecznej

KRZYK (wewnętrznie regulowany wzorzec czynności rytmicznej)

1. Wzorzec podstawowy: na głód. Rytm: krzyk, wytchnienie, wdech, krzyk. Na początku słaby i nierówny, stopniowo staje się coraz głośniejszy i bardziej miarowy.

2. Krzyk złości. Rytm: j.w.,  ale donośniejszy, różni się od wzorca krzyku na głód długością poszczególnych faz.

3. Krzyk bólu. Rozpoczyna się nagle i głośno. Rytm: długi krzyk, długa cisza (wstrzymanie oddechu), szybkie łapanie tchu.

4. Krzyk domagający się uwagi - około 6 - 8 tygodnia życia

5. Krzyk zorientowany na obiekt - około 7 - 8 miesiąca życia

UŚMIECH

- Pierwszy uśmiech - około 6 tygodnia życia, bodziec wywołujący uśmiech - oczy; uśmiech do schematu  oczu należy do dziedzicznego wyposażenia;

- Od 3 m.ż. - przyglądanie się innym elementom twarzy;

- Do 5 m.ż. - reakcja podobna na twarz uśmiechniętą, gniewną czy płaczącą;

- Od 5 m.ż. - uśmiech częściej wywołują poruszające się, otwarte usta  niż usta nieruchome, zamknięte;

- Od 7 m.ż. - uśmiech przestaje pojawiać się na widok wszystkich twarzy!!!!

3 etapy rozwoju uśmiechu - Gewirtz (1965)

1. Faza uśmiechu odruchowego - występuje niezależnie od bodźców wzrokowych;

2. Faza uśmiechu społecznego - niezbędnym bodźcem jest twarz ludzka;

3. Faza uśmiechu społecznego selektywnego - uśmiech wywołują tylko nieliczne, wybrane obiekty społeczne.

POCZĄTKI USPOŁECZNIENIA

3 miesiąc życia - niemowlę rozpoznaje matkę i odróżnia ją od innych ludzi !!!

                            Oznacza to, że:

                            - ujawnia zdolność do przyswajania i zachowywania informacji dotyczących cech zewnętrznych matki;

                            - ujawnia zdolność oszacowania, że pomimo percepcyjnych zmian, którym ulega matka - pozostaje tą samą osobą.

                            Oznacza to, że:

                            - występuje uczenie się percepcyjne (rejestrowanie cech otoczenia dokonujące się w trakcie ekspozycji bodźców);

                            - rozwija się stałość percepcji (zdolność do postrzegania stałości przedmiotów).

7 miesiąc życia - PRZYWIĄZANIE - dążenie małych dzieci do przebywania w fizycznej bliskości pewnych osób i osiągania poczucia bezpieczeństwa w ich obecności.

8 miesiąc życia- lęk przed obcymi

FORMY REAKCJI PRZYWIĄZANIA

5 wrodzonych wzorców zachowania (Bowlby)

- ssanie, przywieranie, podążanie za, krzyk i uśmiech.

Przykłady spośród 16 wzorców zachowania (Ainsworth)

- różnicujący krzyk - niemowlę krzyczy trzymane przez obcą osobę, wzięte przez matkę uspokaja się;

- różnicujący uśmiech - częściej uśmiecha się w kontakcie  z matką;

- różnicująca wokalizacja - w interakcji z matką częściej wokalizuje;

- orientacja motoryczno-wzrokowa: niemowlę ciągle spogląda

              na matkę będącą w oddali;

- krzyk: gdy matka znika z pola widzenia;

- ucieczka do matki w chwili zagrożenia.

Procedura nieznanej sytuacji - badania Ainsworth na dzieciach od 12 do 18 m.ż.

- dziecko z matką

- dziecko z matką i obcą osoba

- dziecko samo z obcą osobą

- dziecko samo

- dziecko z matką

- dziecko samo

- dziecko z obcą osobą

- powrót matki

Wybór obiektu przywiązania

- liczba i charakter obiektów przywiązania - brak dowodów na koncepcję monotropii Bowlby’ego (zakładająca istnienie u dziecka wrodzonej dążności do kierowania pierwszego uczucia przywiązania do jednej osoby);

- czynniki wyznaczające wybór: 1) wrażliwość na sygnały niemowlęcia domagającego się uwagi; 2) suma interakcji z dzieckiem, które dorosła osoba inicjuje;

- zjawisko odłączania się: wraz z upływem czasu dążenie do pozostawania w bliskości staje się słabsze.

DLACZEGO DZIECKO SIĘ USPOŁECZNIA

1. HIPOTEZA WYTWARZANIA POPĘDÓW WTÓRNYCH (zainteresowanie innymi osobnikami tego samego gatunku wynika z tego, że inni dostarczają pożywienia)

              K r y t y k a

- u ptaków „wdrukowanie” wyrażane w podążaniu za kształtuje się bez gratyfikacji potrzeb fizycznych - pojawia się po urodzeniu i na widok dużego, poruszającego się obiektu;

- małpki Harlowa więcej czasu spędzały z matką futrzaną niż drucianą - dającą pokarm;

- przywiązanie może ujawnić się wobec ojca lub krewnych rzadko zajmujących się dzieckiem i nie karmiących piersią;

- badania nie dowodzą różnic w sile przywiązania do matki w zależności od tego, czy dziecko jest karmione piersią lub butelką, jak długo karmione oraz na ile surowo przestrzegany jest porządek karmienia;

- z badań nad zwierzętami wynika, że zachowania karzące rodziców nie osłabiają przymilnego zachowania dzieci;

- w czasie karmienia poza zaspokajaniem głodu następuje stymulacja wzrokowa (20,3 - 20,8 cm - twarz matki), słuchowa, dotykowa.

2. HIPOTEZA OPARTA NA INTERAKCJI PERCPECYJNEJ

              mówiąca o tym, że  źródła uspołecznienia tkwią w percepcyjnych kontaktach niemowlęcia z otoczeniem.

- dziecko rodzi się z wrażliwością sensoryczną na pewien rodzaj bodźców.  Jego uwagę przyciągają ludzie i odwrotnie. Ustalają się wówczas wzory interakcji rodziców z potomkiem;

- podczas kontaktów z otoczeniem zaczynają modyfikować się zachowania wyznaczone przez wrodzoną strukturę poznawczą, początkowo reaguje na bodźce, potem na ludzi;

- niemowlę pozostające w kontaktach z kilkoma osobami, uczy się je rozróżniać, tworzy wewnętrzną reprezentację tych osób i stopniowo różnicuje swoje zachowania wobec nich.

v                 A teraz uwielbiana przez wszystkich

v                 Teoria J.Piageta

v                 Rozwoju poznawczego