doswiadczenia_2009_klasa%203_pre.pdf

Klasa 3 Test próbny 2009

Powykonaniukażdegoeksperymentu,spróbujodpowiedziećnapytaniadotycząceobserwacji.

Koniecznie przeczytaj komentarz!

Doświadczenie1.

Jak szybko stygnie woda?

Potrzebnapomocosobydorosłej

przy zagotowaniu wody

Przygotuj: 2 jednakowe szklanki (lub filiżanki), wrzącąwodę,bardzo zimnąwodę,łyżeczkę,zegarek

Zadanie:

Poprośosobędorosłą,abydoobunaczyńwlałaokołoćwierćszklanki

wrzącejwody. Poziomywodywobunaczyniachpowinnybyćjednakowe.

Eksperyment:

Do pierwszej szklankidolejodrazuzimnejwodytak,abyszklankabyła

prawiepełna.Wymieszajwodę. Odczekaj 20 minut .

Do drugiej szklanki wlej tyle zimnej wody, aby w obu szklankach poziom

wodybyłjednakowy.Wymieszajwodęwdrugiejszklance.

Sprawdźnatychmiast(np.wkładającpalcedoobuszklanek),wktórym

naczyniu woda jest cieplejsza.

Po2godzinachsprawdźponownie,wktórymnaczyniuwodajestcieplejsza.

Obserwacja:

Wktórejszklancewodajestcieplejsza po 20 minutach od rozpoczęciaeksperymentu?

Wktórejszklancewodajestcieplejszapo2godzinachodrozpoczęciaeksperymentu?

Komentarz:

Napoczątkueksperymentutemperaturawodywobunaczyniachjestwyższaniżtemperatura

otoczenia(naprzykładpowietrza).Dlategotemperaturawodywobunaczyniachzaczynamaleć(woda

studzisię),alewróżnysposób.

Pododaniuzimnejwodydogorącej,temperaturawodywszklancepierwszejmaleje

gwałtownie iwodastajesięledwie ciepła.Wdrugiejszklancewodajestbardzogorąca. Gorącawoda

stygnieznacznieszybciej,niżciepła (tempostygnięcianiejestjednakowe). Oznacza to,żew tym

samymczasietemperaturagorącejwodyobniżasięowięcejstopniniżtemperaturawodyciepłej.

Dlategowszklancezwrzątkiem temperaturazmalejeowięcej stopni niżwszklancezciepłąwodą.Po

20minutachciąglejeszczewodawszklancedrugiejjestcieplejszaniżwszklancepierwszej,aleich

temperaturyróżniąsięjużniewiele.Jeśliterazdodamydużozimnejwodydodrugiejszklanki,

temperatura wody gwałtowniezmalejeistaniesięniższaodtemperaturywodywpierwszejszklance.

Podłuższymczasie(naprzykład2godzin)temperatura wody w obu szklankach wyrównasię

z temperaturąotaczającegopowietrza,dlategoobiewodybędąjednakowochłodne.

Postaw szklanki na stole.

Klasa 3 Test próbny 2009

Doświadczenie 2.

Szklankazwidokówką

Przygotuj: 1 szklankę, 1łyżeczkę,1widokówkę,1miskę,wodęwkranu, telewizor

Zadanie:

Szklankęnapełnijwodąiwstawdo miski dnemwdół.

Eksperyment:

Częśćpierwsza:

Używającłyżeczki, powoli dolewaj wody do szklanki. Szklanka musi zostać

wręczprzepełnionawodą.Przyjrzyjsiękształtowipowierzchni wodypowyżej

brzegu szklanki.

Naszklanceznajdującejsięwmiscepołóżwidokówkęzdjęciemwdół.Dociśnijwidokówkę

do szklanki. Napewnotrochęwodysięwyleje!

Przyciskającjednąrękąwidokówkędoszklanki,drugąrękąobróćszklankędo

górydnem.

Trzymajszklankęnadmiską.Puśćwidokówkę.

5. Jeżeliwidokówkaodpadła,musiszpowtórzyćeksperymentjeszczeraz.Byćmożewszklance

byłopoczątkowozamałowodylubwidokówkabyłazbytsłabodociśniętadoszklanki.

Częśćdruga:

1. Oglądnij prognozępogody,najlepiejwwieczornych Wiadomościach.

Obserwacja:

Częśćpierwsza:

1. Jakikształtmataflawodywszklanceprzepełnionejwodą?

2. Jaksądzisz,dlaczegowidokówkaniespada?

Częśćdruga:

1. Jakieciśnieniebyłopodanewprognoziepogody:wysokie– powyżej1010hPa,średnie

pomiędzy1000a1010hPa,czyniskie– poniżej1000hPa?

Komentarz:

Przypowolnymdolewaniuwodydoszklanki,możnająprzepełnić.Wodaniewylewasięod

razupowypełnieniuszklankipobrzegi.Częśćwodymożeutworzyć„czapeczkę”nabrzegiem

szklanki.Taczapeczkamakształt menisku i w przypadku wody w szklance jest wypukła . Menisk

możepowstać,ponieważcząsteczkiwodywszklancesilnieprzyciągającząsteczkiwodyznajdujące

siępowyżejszklanki.

Wnaszymotoczeniuznajdujesiępowietrze.Jestonorzadkie,alesłupekpowietrzaponad

naszymigłowamijestbardzowysoki. Powietrze to dociska nas oraz wszystkie inne przedmioty na

Ziemi,wywierającnanas ciśnienie . Powietrzeciśnienaszkażdejstrony,nietylkopionowoodgóry.

Wartośćtegociśnieniaw naszym kraju możesięniecozmieniać i podawana jest ona codziennie w

prognozie pogody.Prezentermówi„ciśnienierośnie”albo„ciśnieniespada”.Wprognoziemożesz

takżeusłyszeć naprzykład„ciśnienie996hektopaskali”lubzauważyćnapiswprawymgórnymrogu

mapypogody,naprzykład„996hPa”. Hektopaskal (hPa) to jednostka (czyli miara) ciśnienia.

Wszklanceprzepełnionejwodąniemawogólepowietrza.Podociśnięciuwidokówkido

szklanki,powietrzeniemożesiętakżesamodoniejdostać. Kiedyobróciszszklankędogórydnemi

nieprzytrzymujeszjużwidokówkipalcem,odgóry nawidokówkęnaciskasłupekwody(onteż

wywieraciśnienie),aoddołu– tylko powietrzedociskawidokówkę.Wartośćciśnieniapowietrzajest

takduża,żewidokówkanieodpadaodszklanki.

Kiedywidokówkaodpadnie?Gdypomiędzywidokówkęawodędostaniesiępowietrze.

Wówczasodgórywidokówkędociskaćbędzieiwodaipowietrze,aoddołu– tylko powietrze, dlatego

widokówkaodkleisięcałaodszklanki, awrazzniągwałtowniewylejesięwoda.

Klasa 3 Test próbny 2009

Doświadczenie3.

Tańczące rodzynki

Przygotuj: 1szklankę, kilka suchych rodzynek, jasny, przezroczysty napójgazowany (naprzykład

Sprite)

Napójwlejdoszklankiinatychmiastwrzućdo niejtakże rodzynki.

Przez kilka minut obserwuj, co dziejesię z rodzynkami.

Komentarz:

Na Zieminakażdyprzedmiotdziałasiłagrawitacji,któraprzyciągawszystkieprzedmiotydo

powierzchniZiemi.Wwodzielubinnympłyniedziaładodatkowasiławypychającaprzedmiotyku

powierzchnitegopłynu,czylikutafli.Jeślisiłagrawitacjiprzewyższasiłę wyporu, przedmioty

opadająnadnopłynu.Jeżelisiłagrawitacjijestmniejszaniżsiławyporu,przedmiotysąwypychanena

powierzchniępłynu.

Nasamympoczątkurodzynkiopadająnadno,ponieważsiłagrawitacjiciągnącarodzynkę

w dółprzewyższasiłę,którąwodawypierarodzynkędogóry.Wkażdymnapojugazowanym

rozpuszczonesącząsteczki dwutlenkuwęgla .Rodzynkileżącenadniestopniowootaczanesąprzez

bąbelkidwutlenkuwęgla. Pokrótkiejchwili„bąbelkowerodzynki”odrywająsięoddnaiwędrująku

górze(ponieważwtedy siławyporuprzewyższasiłęciężkościdziałającąna„bąbelkowąrodzynkę”).

Podotarciudopowierzchninapoju,rodzynkitracąbąbelkidwutlenkuwęgla,którewydostająsiędo

powietrza.Rodzynkiponownieopadająnadnoszklanki.

Wszystko powtarzasiętakdługoażrodzynkinasiąknąnapojemlubnapójniewygazujesię.

Eksperyment:

Obserwacja:

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: