Chrystologia.doc

Chrystologia – traktat o Jezusie, który jest Chrystusem.

1. Inkarnacja – o Wcielenie.

2. Soteriologia – o Zbawieniu, Odkupieniu.

Jezus

Chrystus

O Duchu               o Bogu Stwórcy     o Stworzeniu      Charytologia       Sakramentologia

Pneumatologia                                                               o Łasce

Ø      Jezus Chrystus wymiar horyzontalny i wertykalny .

Ø      Jedna Osoba, dwie Natury.

Ø      Chrystus jest Sakramentem. Chrystus jest urs/pra Sakramentem Ojca.

Ø      Kościół jest sakramentem Chrystusa.

Ø      Z tych relacji wypływa 7 Sakramentów.

Ø      Wiara jest sprawą osobistą, ale nie prywatną.

Ø      Chrystologia oddolna – wstępująca, zaczyna poszukiwania od PJ ziemskiego. Tajemnica Paschalna jest uważana za czynnik nadający sens Jezusowi Chrystusowi – Chrystologia zstępująca – nacisk na wcielenie.

Jezus Chrystus

Pismo Św.  Ratio                                   Tradycja UNK                           Doświadczenie

Ø      Reformacja – XVI w. pierwsze pęknięcie – odrzucenie Tradycji, sama wiara, Sola Scriptura oraz hierarchiczności.

Ø      Oświecenie – Bultman, Celer – podważenie Pisma Św.- Krytyka Form Biblijnych.

Ø      XX w. – Fojerbach, Frojd, marksiści – uderzenie w doświadczenie: opium dla ludzi, projekcja potrzeb.

Ø      Rozwój Teologii Wcielenia w Piśmie Św. i Tradycji. Wcielenie jest udzieleniem się Boga człowiekowi. Chrystus, to rzeczywistość złożona.

Ø      Chrystologia Historyczno – Personalistyczna – Balthazar: mówi i akcentuje posłuszeństwo Chrystusa wobec Ojca, aż po krzyż.

Ø      Chrystologia Pneumatologiczno – Eschatyczna – Congar: Duch Św. to prłnia dana Kościołowi. Paraklet rozdziela i daje sakramenty. Kto przyjmuje Chrystusa, przyjmuje Jego Ducha.

Ø      Chrystologia Metadogmatyczna. Powiązanie dogmatyki z literaturą.

Człowieczeństwo PJ.

1.      Pismo Św.

Ø      Wcielenie i kenoza, nazywa się Synem Dawida, genealogia, ludzka matka, praca, ma wolę, wzrusza się, ukazuje się,

Ø      Ew. Dzieciństwa – Midrasz (interpretacja, o rdzeniu historycznym: Betlejem, Nazaret, spis ludności + interpretacja teologiczna).

Ludzka (wzrastał)

Unia Hipostatyczna

                                                            Boska (miał pełnię wiedzy)

Ø      PJ staje w centrum życia człowieka. Stanowi centrum dzieła zbawczego, roku kościelnego, moralności. Mistyka chrześcijańska ma za centrum postać Chrystusa.

2.      Źródła pogańskie.

Ø      Pisarze Rzymscy: Tacyt (Roczniki Rzymskie _ podpalenie Rzymu), Pliniusz Młodszy,

3.      Źródła żydowskie.

Ø      Józef Flawiusz (nazywa Jezusa Mesjaszem, mówi o Zmartwychwstaniu).

4.      Źródła chrześcijańskie.

Ø      Pisma: Didache.

5.      Źródła archeologiczne.

Ø      Qumran, apokryfy.

Mówiąc o PJ wcielonym mówi się o Jezusie historii i o Chrystusie dogmatu (wiary).

Postęp poznania PJ dokonywał się w różny sposób:

1.      Teologia protestancka.

Ø      Reimarus: Jezus – Mesjaszem, ale tylko ziemskim, politycznym. Uczniowie po śmierci sfałszowali historię tworząc mit o Jego nadprzyrodzonej działalności.

Ø      Sztraus: Chrystus, to twórca mitów. Odrywa rdzeń historyczny Chrystusa. Jezus = Mit. Powstała z tego teologia liberalna. Połączenie -Jezus historii z Chrystusem dogmatu.

Ø      Bultmann : nie interesował go Jezus wcielony.

2.      Teologia katolicka.

Ø      Wolter Casper ...

Bóstwo Chrystusa.

Argumenty świadczące o Bóstwie PJ:

1.      Co PJ mówił o sobie.

Ø      Stawał ponad prorokami.

Ø      Zmieniał prawo – Panem Szabatu.

Ø      Wiedza Jego równa wiedzy Ojca.

Ø      Czyni cuda własną mocą.

Ø      Odpuszcza grzechy.

Ø      Stawia siebie na równi z Ojcem.

Ø      Jest odbiciem chwały Ojca.

Ø      Jest Prawodawcą.

2.      Świadectwa współczesne.

Ø      Ewangelia Marka.

3.      Świadectwo Kościoła Pierwotnego.

Unia hipostatyczna.

Jest dogmatem, że w jednej Osobie Słowa Bożego zostały złożone dwie natury: boska i ludzka. Nastąpiło to drogą zjednoczenia hipostatycznego, tzn. fizyczno – substancjalnego, istotowo – substancjalnego. Jest dogmatem, że unia hipostatyczna zaistniała w momencie poczęcia, wcielenia natury Chrystusa i nigdy nie ustanie.

Skutki unii hipostatycznej:

1.      Podwójna wola. J 6,38; J 8,29. Współdziałanie.

2.      Posiada duszę ludzką. Dusza ludzka podlega rozwojowi, poznaje na sposób ludzki; stąd poznanie Chrystusa było ograniczone.

3.      Podwójne działanie Chrystusa.

Natura Boska                         Natura Ludzka

Osoba Syna Bożego

Comunio Personali (zjednoczenie natury)

Motywy zjednoczenia osobowego.

Dwie wizje:

1.      Św. Tomasz.

Ø      Teoria historyczna. Wcielenie konieczne względne i warunkowe, gdyż Bóg mógł zbawić w inny sposób człowieka. Grzech pierworodny - Błogosławiona wina.

2.      Duns Szkot.

Ø      Chrystus i tak by się wcielił. Nawet gdyby nie było grzechu pierworodnego, gdyż nie można uzasadniać momentem okazjonalnym (grzechem p.) planu zbawienia człowieka przez Chrystusa. Przyszedł by dopełnić dzieło boże.

Ø      K. Rachner uważa, że śmierć na krzyżu byłaby zaistniał nawet, gdyby nie zaistniał grzech pierworodny (argumentował chorobą, rakiem kości u mamutów, które żyły jeszcze przed pojawieniem się człowieka, tzn. przed grzechem p. i jego skutkami).

               u Augustyna, jako brak dobra

Zło

               u Tomasza, osobowe, charakter personalny

Bóg miłując odnajduje się w każdym bycie, które ma w Nim źródło istnienia, nawet w Szatanie, jako bycie na tyle na ile jest bytem stworzonym przez Niego. Nie odnajduje się w całej sferze zła, które on wnosi.

Herezje chrystologiczne.

1.      Herezje przeciwko człowieczeństwu Chrystusa.

Ø      Doketyzm

Ø      Apolinaryzm

Ø      Monofizytyzm

Ø      Monotelecyzm 

2.      Herezje przeciwko bóstwu Chrystusa.

Ø      Ebionityzm

Ø      Patripacjonizm

Ø      Arianizm

Ø      Nestorianizm.

Soteriologia – nauka o Odkupieniu. Osoba Syna Bożego zbawia wszystkich od momentu wcielenia całym swoim życiem. Chrystus zbawia przez miłość wyrażoną w różnych formach, również przez cierpienie.

Misterium Paschalne.

Ø      Pesah – rytm, taniec, skakanie. Został użyty do określenia Wyjścia z Egiptu, jako przeskoczenie przez Jahwe Morza Czerwonego. Teraz nadal tego dokonuje, nie tyle przypominanie wydarzenia, a anamneza. Pascha Nowego Testamentu jest kontynuacją Paschy Izraela 1Kor5,7 – Chrystus – naszą Paschą, J19,14. Nowa Pascha jest wkroczeniem kochającego Boga ludzkie dzieje.

Ø      Meliton z Sardes  - Misterium, to kult chrześcijaństwa.

Ø      Orygenes – rozumie Chrystusa, Pismo Św. i Kościół.

Ø      Ojcowie Aleksandryjscy – nauka, teksty, pisma.

Ø      Tertulian – Misterium (tajemnica) Sakramentum, jako obrzęd.

Ø      Augustyn – powołuje się na J13,1; J5,24: przeszedł.

Ø      RH 8

                Przejście                                  Spotkanie                                Dialog

           RANST DIABASIS          WYDARZAĆ- JA                    SŁUCHANIE SIEBIE

                                                        Prawda o sobie

Potrzebna METANOJA.

Udział w zbawieniu człowieka odkupionego.

             Dwa modele odkupienia

Zstępujące                              Wstępujące

Obiektywne                             Subiektywne

Ø      Objawienie obiektywne już się dokonało zaś subiektywne jeszcze nie, gdyż dobro musi być przez każdego człowieka przyjęte.

Ø      Odkupieni są wszyscy, zbawieni tylko ci, co przyjęli.

Ø      Konieczność odkupienia. W stosunku do Pana Boga nie mówimy o żadnej konieczności.

Ø      Trzy środki odkupienia:

1.      Doskonałość faktu – spowodowana miłością pomimo grzechu.

2.      Doskonałość środka – sposobu zbawienia.

3.      Doskonałość Osoby.

Teologia  krzyża, doskonałość odkupienia. Wg Rancingera: po śmierci czeka człowieka sąd potwierdzający a nie rozstrzygający.

Ø      Fakt odkupienia – jako zadośćuczynienie. Restytucja – zwrot dóbr zagrabionych. Zadośćuczynienie przez akt stworzenia człowiek wyszedł od Boga i ma do Niego wrócić. Chrystus naprawił to, co człowiek przez grzech zburzył, wprowadzając nieporządek. Grzech nie umniejsza chwały posiadanej przez Boga ale wprowadza nieporządek w relacji umysłu , woli, uczuć człowieka (wg Tomasza).

Ø      Jak dziś interpretuje się Tajemnicę Paschalną:                                                          Interpretacja chrystologiczna – integralna, akcentuje przyczynowość osobową, jest ona możliwa tylko między osobami.                                                                                Contyniu Redempcio – nieustanne odkupianie, trwa aż do eschatonu poprzez sakramenty.

Ø      Przez co Chrystus odkupił świat – hipotezy:

1.      Kierunek realistyczny (średniowiecze), wypracowany przez Św. Pawła: zasługi Chrystusa przez mękę, krzyż i zmartwychwstanie. Obecne we współczesnym Kościele.

2.      Kierunek mistyczny, Św. Jan akcentuje moment wcielenia, które jest częścią odkupienia. Obecne w Kościele Wschodnim.

3.      Teoria wykupu z niewoli Szatana – Orygenes.

Ø      Faktem odkupienia zajmowały się Sobory:

1.      Efez 431r.

2.      Trydent 1545 –

Ø      Synonimy odkupienia:

-     Ofiara przebłagalna.

-     Pojednanie ludzi z Bogiem.

-     Pascha Nowego Przymierza.

-     Zbawienie.

Ø      Cechy odkupienia:

-          Uniwersalizm.

-          Powszechność.

Chrystus – Prasakramentem. Wniosek teologicznie pewny: cała ludzkość jest objęta skutkami odkupienia.

Wystarczalność obiektywna -  Wystarczalność owoców odkupienia rozciągają się na wszystkich ludzi bez wyjątku.

Wystarczalność subiektywna – uzależniona jest od przyjęcia przez każdego człowieka indywidualnie.

-          Personalny – osobowy, dla każdego z osobna.

Ø      Paschalny wymiar sakramentów:

-          chrzest – przejściem, największy sakrament paschalny, z grzechu do łaski;

-          Bierzmowanie – aby przekazywać paschalną tajemnicę;

-          Eucharystia – przejście do lepszej jakości życia;

-          Pokuta – przejście przez duchowe wskrzeszenie. Ex opere – ważny przez się, przez samo zaistnienie sakramentu;

-          ...