7.pdf

Egzamin państwowy dla behapowców

Na strategię poczekamy… lata

System pierwszej pomocy

OCHRONA PRACY 7/2009

ISSN 1230–4700 • Nr indeksu 333115 • Nakład 7000 egz. • Cena 17 zł (w tym 0% VAT) • Wydawnictwo SIGMA-NOT

7 | 2009

www.atest.com.pl

07 w numerze

ludzie i wydarzenia

Muzeum w fabryce,

fabryka w muzeum

Robert Kozela

Na zachodzie Europy popularne są muzea techniki, w któ-

rych o określonych porach uruchamiane są pewne urządzenia

(np. prasy drukarskie). Podczas takich pokazów można zaob-

serwować pracę sprzed kilkudziesięciu czy kilkuset lat. Wyjąt-

kowym pod tym względem jest muzeum funkcjonujące w Czę-

stochowskich Zakładach Przemysłu Zapałczanego, które są naj-

starszą zapałczarnią w Polsce. 38

7 | 2009 (746)

2 Teksty‑preteksty

3 Sami niezastąpieni

Jerzy Knyziak

konferencje

16 Z maszynami ciągle problem

Roman Kwiatkowski

2 0 Ochrony indywidualne

technologie i bezpieczeństwo

4 Czy bać się stacji bazowych?

Wojciech Wiktorowski

30 Skutki reklasyikacji substancji

niebezpiecznych do systemu GHS

Bolesław Hancyk

6 2 Operator zgrzewarki

dielektrycznej

Iwona Romanowska‑Słomka

komentarze

1 4 Kadry decydują o wszystkim

Robert Kozela

organizacja i ekonomika

24 Nowości dla użytkowników

komputerów

Zbigniew Jóźwiak

Na okładce:

prof. Zygmunt

Niczyporuk

kierownik Katedry

Zarządzania Środowiskiem

i Bezpieczeństwem w PŚ

przepisy i normy

1 2 Na bieżąco…

27 Materiały niebezpieczne

pod względem pożarowym (4)

Adam Siatka

5 5 Nowe spojrzenie na systemy

zarządzania jakością

5 7 Nowe przepisy bhp i prawa pracy

5 8 Porozumienie – to nie uzgodnienie

5 9 Spór o pieniądze ze sprzedaży

ośrodka wczasowego

wypadki i awarie

44 Wypadek przy pracy?

Krzysztof Adamski

reportaż

4 6 System pierwszej pomocy

Roman Kwiatkowski

Fotograia:

Piotr Witosławski

nauka i praktyka

49 Lista kontrolna czynników ryzyka

dla kobiet w ciąży i karmiących piersią

Małgorzata Majka

ludzie i wydarzenia

8 Egzamin państwowy

dla behapowców

17 Kto jest kim w ochronie pracy:

Małgorzata Sikorska

4 2 Benzen

Ryszard Szozda

edukacja

52 Salezjańska Wyższa Szkoła

Ekonomii i Zarządzania w Łodzi

bhp w szkole

3 3 Turystyka szkolna

Bronisław Bieś

informacje

13 Na strategię poczekamy... lata

2 1 Obradowała Kapituła

ZŁOTYCH SZELEK

Jerzy Knyziak

3 2 Głosy z Polski

stałe rubryki

7 Wydarzenia

10 Technika na co dzień

3 5 Listy

36 Redakcja odpowiada

37 Klub stałego czytelnika

4 8 Bhp w sieci

Wkładka

Maszyny – Lista kontrolna

targi

18 Salonik na targach

Zoia Lejko

Atest – Ochrona Pracy

7 | 2009

teksty‑preteksty

Na oślep

Gdzie był koordynator?

W myśl przepisu § 295 rozporządzenia ministra infrastr uktu‑

ry w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpo‑

wiadać budynki i ich usytuowanie, skrzydła drzwiowe wyko‑

nane z przezroczyst ych tal i pow inny być ozna kowane w spo‑

sób widoczny. Cel przepisu jest jasny – szklane drzwi mają

być widoczne dla wchodzącego, aby się od nich – z uszczerb‑

k iem d la zdrow ia – nie odbił. Okazuje się, że drzw i ta k ie mo‑

gą stworzyć zagrożenie z jeszcze innego, dość nieoczekiwa‑

nego powodu. Informuje o tym „Polska – Głos Wielkopolski”

z 28.04.br. ( „Szk lana pułapk a w Star y m Browarze”). Przy pad‑

ki zderzenia klienta opuszczającego centrum handlowe „Sta‑

r y Browar” w Poznaniu z automat ycznie rozsuwany mi szk la‑

nym drzwiami są bardzo częste. Drzwi są prawidłowo ozna‑

kowane i sterowane fotokomórką. Tyle tylko, że otwierają się

zby t wolno. K lient zmierza do drzw i, spodziewając się, że gdy

do nich dojdzie, zdążą się otworzyć. Tymczasem nie – otwie‑

rają się w chwilę później. Spóźniony releks fotokomórki?

Cały świat zna historię z odgryzieniem przez Mike Tysona

ucha Evanderowi Hollyieldowi. Mniej może znany jest przy‑

padek, ja k i zdarzył się na jednej z kra kowsk ich budów, o czy m

doniósł w maju br. (za PAP‑em) portal Wirtualna Polska. Do‑

szło do konliktu pomiędzy dwiema ekipami budowlanymi.

Jedna ocieplała budynek, druga zakładała instalację odgro‑

mową. Wskutek braku koordynacji robót, ekipa ocieplająca

położyła styropian wcześniej, co uniemożliwiło drugiej eki‑

pie zamocowanie do ściany insta lacji. Elektr yk zaczą ł odr y wać

styropian, w efekcie doszło do sprzeczki, a następnie do bój‑

ki, podczas której elektryk odgryzł część ucha pracowniko‑

wi ekipy ocieplającej. Sprawa traiła do prokuratury. Zgodnie

z art. 208 kodeksu pracy, jeśli w tym samym miejscu wykonu‑

ją prace pracownicy różnych irm, pracodawcy mają obowią‑

zek wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bhp

wszystkich pracowników, a także ustalić zasady współdziała‑

nia uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wy‑

stąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników. W tym

przypadku koordynatora nie było, albo może był, ale się nie

spisał. Bo – jak widać – zagrożenie dla zdrowia wystąpiło, cho‑

ciaż może nie takie, jakie miał na myśli ustawodawca.

Nowy obowiązek?

W „Gazecie Praw nej” nr 69/09 uk azał się tekst pod dość dziw‑

nym tytułem „Chory na gruźlicę pracownik musi się leczyć”.

Dlaczego akurat pracownik? W myśl przepisów ustawy z 5

grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu chorób zakaź‑

nych u ludzi, obowiązkowemu leczeniu w okresie prątkowa‑

nia podlegają wszystkie osoby chore na gruźlicę, nie tylko

pracownicy. Jeszcze bardziej zaskakujący lead jest poprze‑

dzający artykuł: „Pracodawca zatrudniający osoby, które by‑

ły leczone z powodu gruźlicy, musi je obowiązkowo skiero‑

wać na badania kontrolne”. Obowiązek musi z czegoś wy‑

nikać. Wspomniana ustawa obowiązku takiego nie określa.

W kodeksie pracy nie ma żadnych przepisów dotyczących

gruźlicy. „Gazeta Prawna” źródłem prawa pomimo wszystko

nie jest. Zatem o co tu chodzi? Odpowiedź daje lektura koń‑

cowych akapitów tekstu. Chodzi po prostu o najzwyklejsze

badania kontrolne, którym – jak to stanowi art. 229 § 2 ko‑

deksu pracy – podlega pracownik w przypadku niezdolności

do pracy, trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej choro‑

bą. Każdą chorobą!

Nie chcą robić za husarzy?

Jak informuje „Gazeta Wyborcza” nr 98/09 („Żołnierz mdleje

i d źga w kościele”), żoł nierze kompanii honorow ych w yk ręca‑

ją się, ja k mogą, od uczestnict wa w nabożeńst wach wew nątrz

kościołów. Uzasadnienie: w zamkniętym pomieszczeniu, ja‑

kim jest kościół, jest duszno i zdarzają się wypadki omdleń

żołnierzy stojących dłuższy czas w postawie zasadniczej. Po‑

dobno zdarzało się, że podczas upadku trącącego przytom‑

ność żołnierza dochodziło do zranienia bagnetem stojące‑

go obok kolegi. Sprawa znana jest kierownictwu MON, któ‑

re potwierdza istnienie zagrożenia i uważa, że ograniczenie

udziału wojska w nabożeństwach jest z tego powodu uzasad‑

nione. Przeciwnego zdania jest grupa posłów PIS z Lubelsz‑

czyzny, uważająca, że: „Takie decyzje (o nieuczestniczeniu –

TP) są szkodliwe dla wychowania patriotycznego i pamięci

historycznej. Uczestnictwo wojska w mszach oddaje szacu‑

nek dla bohaterów walk o niepodległość. Wychowuje nie tyl‑

ko społeczeństwo, ale też wojsko”. Z kolei pewien oicer z Lu‑

blina twierdzi, że zagrożenie zranieniem bagnetem to tylko

pretekst. A tak naprawdę chodzi o to, że każda gmina i każ‑

da paraia chce mieć na swojej uroczystości orkiestrę, sztan‑

dar i kompanię honorową. A akurat na Lubelszczyźnie rocz‑

nic wszelakich bitew jest szczególnie dużo. I żołnierze ma‑

ją już tego po prostu dosyć. Nasuwa nam się w tym miejscu

pewna releksja historyczna. Pod koniec XVII wieku husaria

ta k straciła na znaczeniu militar ny m, że w działaniach bojo‑

wych nie była już używana, a jedynie uświetniała swą obec‑

nością uroczystości kościelne, między innymi pogrzeby róż‑

nych dostojników. Zaczęto ją nawet nazywać wojskiem po‑

grzebowym.

Serialu o wybuchowym emerycie

ciąg dalszy

Pisaliśmy w nr 5/09 „Atestu” o zdenerwowanym emerycie,

który skierowanymi do urzędniczek ZUS‑u słowami „was

to tylko wysadzić” napytał sobie kłopotów, bo wytoczono

mu sprawę kar ną. O da lszy m ciąg u tej spraw y poinfor mował

Teleexpres w dniu 14 maja br. Otóż ów emeryt został uznany

przez sąd winnym zarzucanego mu czynu, z tym, że nie wy‑

dano wyroku, lecz postanowienie o warunkowym umorzeniu

postępowania. Co – jak wiadomo – wiąże się z określonymi

skutkami inansowymi dla oskarżonego. Sąd uznał, że pra‑

cownice ZUS‑u miał y prawo poczuć się zagrożone. Obrona za‑

powiedziała apelację, czekamy zatem na ciąg dalszy. A.S.

7 | 2009

www.atest.com.pl

Sami niezastąpieni

wach kadrowych. W ostatnich la-

tach ten ter min okazy wał się ma-

ło przydatny, bo powołania na wysokie

stanowiska bywały nieoczekiwane na-

wet dla ludzi zorientowanych w polity-

ce. Termin „rezerwy kadrowe” w cza-

sach rewolucji gospodarczej okazywał

się nieprzydatny i ten stan rzeczy trwa

do dziś. Wielka polityka splata się cią-

gle z powiązaniami inansowymi, zależ-

nościami rodzinnymi, znajomościami.

Dlatego nikogo nie dziwi, że prezes NIK,

bez żadnego dośw iadczenia w zarządza-

niu gospodarką zostawał szefem Orlenu,

a astronom był powołany na szefa kon-

cernu zajmującego się dystrybucją gazu

(PGNiG). A przecież są to spółk i g iełdowe

o strategicznym znaczeniu dla bezpie-

czeństwa państwa. A co dopiero dzieje

się w innych instytucjach. Każdy z czy-

telników mógłby wskazać na przyk łady

takich zaskakujących nominacji ze swo-

jego regionu. Wbrew pozorom rezerwy

kadrowe to nie wymysł socjalistyczny,

ale elementarz wiedzy na temat human

resources . W klasycznych tekstach z tej

dziedziny można przeczytać, że w każ-

dej prawidłowo zarządzanej instytucji

(w tym w ministerstwie, w instytucie)

powinna istnieć tzw. księga sukceso-

rów kadry co najmniej z trzema kan-

dydatami na każde ważne dla instytu-

cji stanowisko.

Ale nie uzdrawiajmy od razu Rzeczy-

pospolitej, zajmijmy się kadrami w na-

szej dziedzinie. Istnieje k ilka najwa żniej-

szych instytucji, które składają się na wi-

zerunek polityki państwa w tym zakre-

sie. Z wyjątkiem inspekcji pracy tworzą

one układ bardzo stabilny, niezmienny

właściwie przez dziesięciolecia. Jednak

i zmiany w PIP mają charakter ograni-

czony w zasadzie do głównego stano-

wiska. Względem naszych branżowych

instytucji nikt nie przejawia żadnych

szczególnych oczekiwań. Są to stanowi-

ska mało atrakcyjne dla polityków, ale

przecież niezbędne w każdym cywilizo-

wanym państwie. Brak zainteresowania

nimi ludzi spoza środowiska powoduje,

że pokutują w nich układy personalne

ale taki stan rzeczy nie powinien im

przeszkadzać w budowaniu rezerw ka-

drowych – wyznaczaniu ludzi przewi-

dzianych do funkcji zastępców szefa

PIP czy dyrektorów oddziałów i analo-

gicznych funkcji w okręgach. Na stabil-

nej kadrze kompetentnych zastępców

i dyrektorów opiera się potęga insty-

tucji. Coraz bardziej jestem przekona-

ny, że funkcje szefów w ważnych urzę-

dach pow inny mieć chara kter polit yczny,

podkreślam polityczny, a nie kumpel-

ski, jak było we wspomnianych na wstę-

pie przypadkach Orlenu czy PGNiG. Się-

gnę do przykładu z książki Małgorza-

ty Szejnert pt. „Wyspa klucz”, przedsta-

wiającej z naukową precyzją okoliczno-

ści związane z funkcjonowaniem Ellis

Island – w yspy obok Manhattanu, przez

którą przeszło blisko 90% imigrantów

docierając ych z całego św iata do Stanów

Zjednoczonych. W historii w yspy odno-

towano kilkunastu szefów urzędu imi-

gracyjnego; każdy miał nieco inny styl

działania, ale każdy dołożył swoją ce-

giełkę do rozwoju tej instytucji. Komi-

sarzy wyspy mianował zawsze kolejny

prezydent USA, gwarantujący zarazem

poparcie i pomoc swojemu nominatow i.

To było naturalne, nikogo nie dziwiło,

ale trzeba podkreślić, że siłę wyspy sta-

nowili jej urzędnicy, z których wyłania-

no kierowników różnych szczebli.

W „Bilansie otwarcia” przygotowa-

nym dla Głównego Inspektora Pracy

znaleźć można kilka interesujących

spostrzeżeń dotyczących polityki ka-

drowej: polityki naboru, organizowa-

nia konkursów na szefów oddziałów

itd. Nie ma jednak propozycji tworze-

nia rezerw kadrowych – przygotowy-

wania kandydatów do pełnienia bar-

dziej odpowiedzialnych funkcji. Czyż-

by zastępcy i dyrektorzy departamen-

tów musieli być również niespodzian-

ką, podobnie jak nominacja szefa? Roz-

sądek podpowiada, że szef (szefowa) po-

winien pozostawić po sobie następców,

którzy dobrze będą kontynuować jego

działania. Wygląda na to, że wychowy-

wanie następców nie jest modne. Jak

długo jeszcze?

Jerzy

Knyziak

Redaktor naczelny

W każdej prawidłowo zarządza-

nej instytucji (w tym w minister-

stwie, w instytucie) powinna ist-

nieć tzw. księga sukcesorów kadry

co najmniej z trzema kandydata-

mi na każde ważne dla instytucji

stanowisko.

nie tyle sprzed lat, co wręcz sprzed dzie-

sięcioleci. W tym stanie rzeczy nikomu

nie przychodzi do głowy tworzenie re-

zerw kadrowych, to znaczy typowanie

i przygotowywanie ludzi, którzy mogli-

by przejąć zadania obecnych kierowni-

ków. Niedawno odszedł na emeryturę,

po dziewiętnastu latach zatrudnienia

w resorcie pracy, dyrektor departamen-

tu war unków prac y, a ostatnio naczelnik

wydziału ochrony pracy. Nie słyszałem

o uroczystym pożegnaniu. Trzeba przy-

pomnieć, że miał on bardzo trudną ro-

lę – z niewielkim zespołem przygoto-

wywał w gruncie rzeczy politykę pań-

stwa w zakresie ochrony pracy, zajmo-

wał się m.in. harmonizacją przepisów

krajow ych z unijny mi. W tej działa lności

zdarzały się potknięcia, za które kilka-

krotnie krytykowaliśmy dyrektora. Mi-

mo wszystko nasza redakcja doceniła

jego wielki wkład a Kapituła ZŁOTYCH

SZELEK przyznała mu w roku ubiegłym

nasze najważniejsze wyróżnienie. Ostat-

nio jednak długo musieliśmy dowiady-

wać się kto przejął jego zadania.

Kilka innych instytucji centralnych

w naszej dziedzinie znajduje się w sy-

tuacji bardzo podobnej; brak w nich cał-

kowicie kadry rezerwowej. Kolejni sze-

fowie PIP ż y ją na „r uchomych piaskach ”,

Atest – Ochrona Pracy

7 | 2009

K iedyś mówiło się i pisało o rezer-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: