Polityka zagraniczna Brazyli.doc

Agnieszka Barabas

II rok SUM, grupa 1

Polityka zagraniczna Brazylii

Brazylia od swoich sąsiadów w Ameryce Łacińskiej, różni się pod wieloma względami, m.in. językiem, kulturą i polityką. Zanim w 1500 roku odkrył ją podczas podróży do Indii Pedro Alvaneza Cabrala, była ona wtedy portugalską kolonią. Po upływie 30 lat w sytuacji gdy Francja i Anglia zaczęły penetrować Brazylię zaczęto zasiedlać kolonię. Kraj ten stał się kolonią rolniczą, pierwotnie zaczęto hodowlę bydła a potem uprawę tytoniu oraz trzciny cukrowej. Rolnictwo wymagało dużego nakładu siły roboczej, gdy okazało się że zapędzeni w niewolę Indianie szybko umierają zdecydowano na sprowadzenie afrykańskich niewolników, przez co Brazylia uzyskała unikalną strukturę etniczną i rasową, oraz utworzyła specyficzne związki kulturowe i językowe z Afryką. Najbardziej opłacalne okazało się uprawianie trzciny cukrowej co z upływem czasu dało źródło bogactwa i doprowadziło do tego że Brazylia stała się  jedną z najbardziej pożądanych posiadłości portugalskich pożądanych przez jej wrogów. Brazylia była krajem najbardziej pożądanym przez Francuzów, Anglików i Holendrów. W latach 1630 -1654 Holendrzy odebrali Portugalczykom północny wschód Brazylii, tj. obecne stany Pernabucu, Rio Grande oraz Alagoas i część Bahia.

W 1808 roku, gdy Napoleon zajął Portugalię, w Brazylii schronił się cały portugalski dwór wraz z chorą władczynią Marią. Pobyt portugalskich władców dobrze wpływał na rozwój kraju. Powstały nowe budynki użyteczności publicznej, rozwijało się szkolnictwo, dbano o naukę, jak również o budowę fauny i flory brazylijskiej. Za zasługą portugalskiego dworu, brytyjskie porty zostały otwarte dla żeglugi, dzięki czemu poprawił się handel i sytuacja mieszczaństwa. 

Rio de JAnerio bardzo skorzystało z pobytu Portugalczyków w Brazylii. Rio do 1820 roku było stolicą portugalskiego imperium, a Brazylia jego metropolią. Regent uświadomił sobie, że jeżeli nic się nie zmieni w polityce oraz nie zostaną zaspokojone aspiracje społeczeństwa koloni do utworzenia autonomii i samorządu rozbudowanych przez pobyt dworu, Portugalia na zawsze utraci Brazylię. W 1815 roku, Brazylia została ogłoszona samodzielnym królestwem połączonym przez unię personalną z Portugalią, ale równą pod względem prawnym.  Nowy Brazylijski status został odebrany z mieszanymi uczuciami w Portugali, został uznany za deprecjację roli metropolii oraz coraz częściej  zaczęto domagać się powrotu dworu królowej, regenta i dworu. 

W 1820 r. w Lizbonie zebrały się Kartezy, które były zdominowane przez liberałów. Kartezy dążyły do tego, by unieważnić decyzje regenta o nadaniu koloni rangi królestwa, i starały się ponownie podporządkować ją metropolii. Parlament domagał się powrotu dworu królewskiego, i chorej królowej, grożono wtedy pozbawieniem dynastii Broganza tronu. W 1821 roku król Brazylii Joao VI powrócił do Portugali, pozostawiając w Brazylii swojego następcę infanta Pedra. Wiadome było dla króla, że nie uda się sprowadzić Brazylii do roli kolonii jak tego chciały kartezy w Lizbonie. Portugalski parlament chciał by całkowicie uniezależnić Brazylię od Portugali. Istnienie w kraju następcy tronu miało na celu załagodzenie Brazylijczyków oraz potwierdzić równorzędny z metropolią charakter byłej koloni a w ostateczności zachować więzy personalne między obydwiema częściami osłabionego imperium portugalskiego.

  Kartezy żądały także powrotu Pedra, decyzje swą motywowano pozbawieniem go prawa do tronu. Pedro pozostał w Ameryce, wiedział że jego powrót doprowadziłby do całkowitego utracenia Brazylii, pozostał w kraju a w 1821 proklamował niepodległość Brazylii przez co ogłosił się jej cesarzem, przy czym nie zrzekł się do prawa dziedziczenia tronu portugalskiego po swoim ojcu Joao VI. Uzyskanie przez Brazylię niepodległości obyło się bez poważnych starć wojskowych, jedyne ataki zbrojne odbyły się w prowincji Bahia.  Ostatni portugalscy żołnierze opuścili Brazylię w 1823 roku. Poprzez dążenia Brazylijczyków  oraz niezdolność metropolii do przeciwdziałania niepodległość Brazylii stała się realna. Nowo powstałe państwo stało się monarchią konstytucyjną stopniowo przybierająca charakter parlamentarny z panującym cesarzem i władzą wykonawczą sprawowaną przez rząd cieszący się zaufaniem parlamentu.  Brazylia była państwem wśród republik, państwem, w którym powoli kształtował się system parlamentarny pomiędzy republikami prezydenckimi. W monarchii brazylijskiej wojsko podporządkowane było władzy cywilnej, nie istniało tam specyficzne dla hiszpańskiego kręgu kulturowego zjawisko caudillismo. Dopiero gdy monarchia znajduje się w stopniu osłabienia siły zbrojne mogą wkroczyć w życie polityczne, było to możliwe zwłaszcza po 1889 roku, po obaleniu cesarstwa i proklamacji republiki.

Brazylia była zadowolona ze swojej monarchii, baku zamachów stanu, posiadania niepodległości oraz braku  nieudolnych dyktatorów. Swoje stosunki z państwami koncentrowała głownie w basenie rzeki La Plata, gdzie leżały Brazylia, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj. Z państwami Ameryki Łacińskiej nie wiązała żądnych równoprawnych stosunków partnerskich. Brazylijska dplomacja dążyła do tego, by zapewnić sobie równowagę na wspomnianym obszarze, wiązało się to z brakiem zagrożenia ze strony jakiegokolwiek państwa. W swoich staraniach nie dopuściła do tego, by Argentyna zajęła tzw. wschodni kres, chciano aby na tym obszarze powstało buforowe państwo Urugwaj.

Aby osłabić pozycję Argentyny, Brazylia zawierała szeroko czasowe i konkretne porozumienia z Chile i Paragwajem. Gdy doszło do tego, że Paragwaj zyskał wysoką potęgę na tyle by równowaga sił w basenie La Platy została zakłócona, Brazylia nie zawahała się by zawrzeć sojusz z Urugwajem jak również z Argentyną. W wyniku wojny paragwajskiej w latach 1865 -1870, Brazylia, Urugwaj i Argentyna całkowicie rozbiły paragwajskie siły zbrojne i zniszczyły politycznie i gospodarczo Paragwaj. W krwawej wojnie koalicja rozbiła Paragwaj, a Argentyna i Brazylia dokonały aneksji części jego terytorium. Celem państwa Brazylijskiego, było prowadzenie takiej polityki, aby utrzymać dobre stosunki z Europą a przede wszystkim z Wielką Brytanią, z którą wiązała ją największa wymiana handlowa a brytyjski kapitał był największym inwestorem i był najbardziej pożądany. USA były zbyt daleko by nawiązać z nimi jakiekolwiek stosunki.

W 1889 roku nastąpiło w Brazylii obalenie monarchii przez małą grupę rebeliantów. Na początku nie dało to żadnych efektów i zmian w polityce zagranicznej, ale po kilku latach Baron Bronco będący jednocześnie ministrem spraw zagranicznych, dostrzegł duże osłabienie wpływów Wielkiej Brytanii w Ameryce Łacińskiej ale rosnącą potęgę gospodarczą i polityczną USA.

Mimo przyjaznych stosunków z WB oparł się także na sojuszu USA, twierdził, że nowa sytuacja przyniesie Brazylii korzyści, przypuszczał, że Stany Zjednoczone, staną się oparciem dla Brazylii w jej polityce latynoamerykańskiej i konfliktach z sąsiadami. Dobre stosunki ze Stanami Zjednoczonymi ułatwiły eksport brazylijskich towarów rolnych w szczególności kawy, cukry i owoców tropikalnych.

Rio Branco był również bardzo zręcznym negocjatorem powiększając obszar Brazylii o tereny,  które odstąpiły jej w Amazonii Boliwia i Peru. Rio Branco dążył do tego, by bogactwa kraju jedynie wykorzystywano przez Brazylię, by państwa europejskie nie spenetrowały tego Terenu. Chciał by w Rio de Janerio znalazło się jak najwięcej placówek dyplomatycznych, co miało da

wyraz Brazylii jako kraju najsilniejszego i najbardziej szanowanego w Ameryce Łacińskiej. Minister, by podnieść prestiż swojego kraju, zabiegał w Watykanie o mianowanie pierwszego w dziejach kościoła kardynała w Rio de Janerio.

W 1930 roku władzę w Brazylii przejął Getulio Vargas, obalając tzw. Starą republiką. Nieprzerwanie panował do 1945 r. najpierw jako szef tymczasowego rządu, potem konstytucyjny prezydent, wreszcie dyktator. Vargas stworzył dość silony rząd, rozbudował brazylijski nacjonalizm, poprzez zakaz nauczania w obcym języku oraz prześladowania organizacji politycznych, społecznych i kulturowych imigrantów w Brazylii. Dyktator chciał rozluźnić sojusz z USA, oraz znaleźć najbardziej racjonalne podejście w stosunkach z mocarstwami europejskimi. Dobrym kompanem okazały się Włochy oraz Rzesza Niemiecka. Niemcy w Ameryce Łacińskiej prowadziły dość aktywną politykę, poszukując rynków zbytu dla swoich towarów przemysłowych w zamian za surowce i towary rolne. Rzesza Niemiecka dostarczała Brazylii broń, gdyż USA nie zgadzały się na sprzedawanie Brazylii broni ze względu na zakazy w ustawodawstwie wewnętrznym. Vargas ulepszył politykę równowagi sił między USA a partnerami Europejskimi, aby zyskać najlepsze dla Brazylii korzyści od rywalizujących mocarstw. Brazylia po upływie czasu stała się sojusznikiem Waszyngtonu, po tym jak zmieniono wcześniejszą politykę i zaciśnięto więzy z USA.

Po II wojnie światowej sojusz z Waszyngtonem nie zmienił się. Brazylia została częścią demokratycznego bloku państw zachodnich. W 1947 roku podpisano traktat z Rio, który gwarantował Ameryce Łacińskiej obronę przed agresją zewnętrzną, oraz stanowiący element dyscyplinujący kraje regiony wokół polityki akceptowanej przez Waszyngton.  Brazylia cały czas liczyła, że stosując politykę proamerykańską, dostanie od USA gospodarczą i rozwojową pomoc. Po podpisaniu planu Marshala w Europie, brazylijski rząd, liczył na to, że Waszyngton zaproponuje podobny plan krajom latynoamerykańskim.

Od  1959 roku prezydentem Brazylii był Juscelino Kubitschek, wystąpiono wtedy z apelem o stworzenie programu modernizacji i rozwoju Ameryki Łacińskiej, o nazwie „operacja panamerykańska”. Prezydent założył, że wspólna presja wszystkich latynoamerykańskich krajów wobec umacniania się równowagi w regionie, zmusi USA do wsparcia rozwoju krajów i ułatwi ich dalszą formę  rozwoju w gronie krajów uprzemysłowionych. Ten rozwój panamerykański jaki chciał wprowadzić Kubitschenka miał zwiększyć wpływy polityczne Brazylii, oraz poprawić stosunki z hiszpańskojęzycznymi krajami.

W 1961 roku prezydentem Brazylii został Jonio Qvadros, a wiceprezydentem Joao Golant, który w 1961 roku zastąpił po nagłej dymisji prezydenta Quadrasa. Zanim poddał się do dymisji razem z ministrem spraw zagranicznych Antonio Avasem de Melo Fanco, utworzyli brazylijską politykę zagraniczną, którą potem realizował Goulart.  Jeszcze podczas swojej prezydentury Quadros razem ze swoim ministrem. Doszli do wniosku, że obecna polityka zagraniczna nie wspomaga, ani nie gwarantuje dostatecznego rozwoju kraju. Brazylia powinna prowadzić taką pragmatyczną politykę, by zapewnić wzrost gospodarczy oraz poprawę życia społeczności. System dwubiegunowy w stosunkach zagranicznych był mało korzystny dla potrzeb Brazylii. Dążono do tego, by rozszerzyć stosunki polityczne i gospodarcze na kraje socjalistyczne i kraje Trzeciego Świata. Rozszerzenie stosunków odpowiadało interesom brazylijskim, oraz zdobycie nowych rynków niezależnie od istniejących systemów ideologicznych i politycznych państw, ich położenia geograficznego i zawartych sojuszy. Założenia te doprowadziły do wzmocnienia stosunków ze Związkiem Radzieckim, oraz rozszerzenia kontaktów krajami Azji i Afryki. Polityka zapoczątkowana przez Quadrasa i Melo Franco nazwana została „niezależną polityką zagraniczną”

W 1963 roku, podczas XVIII zgromadzenia Ogólnego ONZ, brazylijski minister spraw zagranicznych Joao de Augusto do Arauno Castro, wyraził swoją opinię, że podstawowymi zasobami Brazylii są: zbrojenie, rozwój oraz dekolonizacja. Po zamachu stanu w roku 1964, zakończyła się niezależna polityka zagraniczna, choć jej założenia miały wywrzeć dobry wpływ na działalność brazylijskich dyplomacji w kolejnych latach. Nowym prezydentem został w 1964 roku generał Castelo Bronco, który panował do 1967 roku, było on zwolennikiem tradycyjnej polityki stosunków z USA. Kolejny prezydent, który objął urząd  prezydenta tj. Arturo da Costae Silue, powolutku dążył do powrotu założeń polityki Qadrasa i Galarta, o szukaniu powiązań między krajami rozwijającymi się, szukających nowych miejsc zbytu dla brazylijskich towarów niezależnie od polityki danego kraju. Zarysy polityczne nakreślone przez  Costa e Silvę, były kontynuowane przez jego następców generałów Joao Augusto Mediciego oraz Ernesto Geisela i Joao Figueiredę. Szef dyplomacji w rządzie Mediciego, twierdził ze Brazylia prowadzi politykę „interesu narodowego” która przeszła w politykę „odpowiedzialnego pragmatyzmu” prowadzoną przez gen Geisela i jego następcę generała Figueiredę.

Celem jaki wytoczyły wojskowe rządy było osiągnięcie przez Brazylię  regionalnego mocarstwa. Brazylia jako mocarstwo regionalne domagała się uznania i poszanowania swoich interesów przez społeczność międzynarodową. Wszystkie zawierane sojusze powinny być zgodne z jej interesami narodowymi. Gibson doprowadził do redefinicji stosunków ze Stanami Zjednoczonymi, dążąc do oparcia ich na realistycznych podstawach, dopuszczających i uznających za naturalne różnice w interesach i celach politycznych obu krajów. Wszelkie stosunki między Waszyngtonem a Brazylią powinny być oparte na zasadzie suwerennej równość obu krajów. Dążenie do uzyskania pozycji mocarstwowej podyktowało decyzję Brazylii o niepodpisywania traktatu o nieproliferacji broni jądrowej oraz o jednostronnym ogłoszeniu pełnej suwerenności nad dwustumilową granicą morską.

Kwestionując istniejący kształt systemu międzynarodowego i zmierzając do jego zmiany, Brazylia umacniała swoje stosunki z rozwijającymi się państwami, uznając że łączy je dążenie do zmiany porządku ekonomicznego mającego na celu ograniczenie nierówności w rozwoju. Brazylia była zainteresowana zawieraniem  sojuszy z państwami Trzeciego Świata, unikając jednak nadmiernej identyfikacji z nimi, pozostawiając sobie jako kształtującemu się mocarstwu regionalnemu możliwość porozumienia i dialogu z najbardziej wpływowymi mocarstwowymi podmiotami stosunków międzynarodowych.

Cechy i zasady brazylijskiej polityki zagranicznej.

Zmiany w uwarunkowaniach wewnętrznych dyplomacji nie przeszkodziły dyplomacji brazylijskiej w realizowaniu celów, jaj dwa podstawowe cele to przede wszystkim zapewnienie warunków do rozwoju kraju oraz dążenie do uzyskania pozycji regionalnego mocarstwa.  Brazylijska dyplomacja zapewniała warunki do rozwoju gospodarczego i społecznego kraju poprzez wsparcie narodowych interesów ekonomicznych  jak również poprzez uzyskanie dostępu do nowych rynków zbytu dla towarów brazylijskich. Aby osiągnąć określone cele, dyplomacja stosowała dwustronne lub wielostronne umowy międzynarodowe.  Dyplomacja brazylijska stosowała głęboki pragmatyzm oraz dążyła do maksymalizacji korzyści przy jak najmniejszych ustępstwach. W historii dyplomacji brazylijskiej czynniki gospodarcze i handlowe miały bardzo duży wpływ na definicję kierunków i celów polityki zagranicznej państw. Od czasów uzyskania niepodległości Brazylia dążyła do potwierdzenia swojego statusy mocarstwa regionalnego, za środki postawione do osiągnięcia tego celu służyła polityka równowagi sił jaka była prowadzona w basenie LA Platy, oraz osiągnięcie jak największej przewagi, politycznej, militarnej i gospodarczej nad najbliższymi sąsiadami. Brazylia podkreślała swój prestiż i swoje ambicje, uczestnicząc w pracach organizacji międzynarodowych i starając się uzyskać wpływ na ich decyzję. Dyplomacja brazylijska podejmowała starania, wprawdzie nie skuteczne, zapewnienie Brazylii stałego miejsca w Radzie Ligii Narodów oraz w radzie Bezpieczeństwa ONZ.

Podstawową zasadą prowadzenia polityki zgodnej z interesami kraju, a jednocześnie elastycznej i dostosowującej się do nowych wyzwań i zmian jest pragmatyzm. Brazylia nie jest zainteresowana wyborami ideologicznymi ani polityką państw, z którymi utrzymuje stosunki dyplomatyczne. Dyplomacja brazylijska bezwzględnie przestrzega suwerenności i nieinterwencji, kieruje się określonym zbiorem wartości w przestrzeganiu praw człowieka i ich ochroną oraz uznaniem demokracji za najbardziej sprzyjający rozwojowi system polityczny.

Brazylia prowadzi globalną politykę, jej interesy są ulokowane nie tylko w jednym regionie. Prowadzenie takiej polityki nie wyklucza uznania stosunków międzynarodowych z niektórymi państwami za priorytetowe dla Brazylii i wymagające większego wysiłku i większej uwagi dla zapewnienia realizacji interesów narodowych państwa.

Polityka Brazylii jest uniwersalna, nie wyklucza żadnego podmiotu stosunków międzynarodowych, a stara się objąć wszystkie. Brazylia utrzymuje stosunki z państwami niezależnie od tego jaki mają status ideologiczny, ustrój i system polityczny.

Cele i kierunki współczesnej brazylijskiej polityki zagranicznej.

Upadek rządów wojskowych w 1985r. spowodował potrzebę redefinicji celów i metod brazylijskiej polityki zagranicznej. Współczesna brazylijska polityka zagraniczna, ukształtowała się za rządów prezydenta Fernando Henrique Cardosa i została później zmodyfikowana przez kolejnego prezydenta Luiza Inacio Lulę da Silvę. Według nich, Brazylia jest krajem o kontynentalnych rozmiarach i znaczącej liczbie ludności różniącej się pod względem rasy pochodzenia, kultury. Brazylia ma silną, gospodarkę, powiązaną z najbardziej rozwiniętymi państwami świata, którą cechuje duża konkurencyjność w produktach rolnych i wybranych działach przemysłu. Wymiana handlowa Brazylii jest dynamiczna i rozłożona na cztery wielkie kraje tj. UE, USA, Amerykę Łacińską oraz region Azji i Pacyfiku. W okresie rządów Cardosa nie ulegały zmianie podstawowe interesy narodowe, takie jak zapewnienie warunków do rozwoju państwa oraz umocnieni jego mocarstwowej roli, uznał że dyplomacja brazylijska powinna dążyć do wsparcia nadrzędnej i koordynacyjnej roli WTO, jak również zadbać o rozwój i pogłębienie integracji czterech krajów Ameryki południowej w ramach Mercosur. Prezydent oceniał jako nieuchronny proces globalizacji i uważał że Brazylia musi znaleźć w nim miejsce i wykorzystać dla rozwoju społecznego i gospodarczego kraju .Brazylia pożuciła rywalizacje z Argentyną i dążenie do zachowania równowagi w basenie La Platy, potem nastąpiło zjawisko zbliżenia wspólnych interesów z państwami rozwijającymi ale dążącymi do stwierdzenia swojej pozycji mocarstw regionalnych z Chinami, Indiami, Rosją i RPA. Cardos ocenił że pozycja i bezpieczeństwo kraju uzależnione są od potencjału gospodarczego i rozwoju technologicznego . Zrezygnował z uczynienia Brazylii krajem atomowym podpisując traktat NPT. Zapoczątkował budowę systemu radarowego który kontrolował Brazylijską Amazonie, mający na celu zwiększenie kontroli nad tym terenem i uniemożliwienie ograniczenia suwerenności brazylijskiej. Cardos domagał się poszanowania suwerenności kraju oraz utrzymywał zasadę nieinterwencji. W 2003 roku przedstawiciel lewicy Luiz Inacio Lula da Silva przeprowadził głębokie zmiany społeczne i polityczne dotyczące polityki zagranicznej. Minister spraw zagranicznych w rządzie Celso Amarim twierdził że otoczenie miedzynarodowe nie jest przyjazne Brazylii. Rynki finansowe zachowują się nieobliczalnie i działają w sposób szkodliwy dla krajów rozwijających się. W planie politycznym konflikty, które miały być bliskie rozwiązaniu stawały się coraz ostrzejsze, a porozumienia miedzy zaangażowanymi stronami oddalały się. W polityce międzynarodowej znów pojawiło się niebezpieczeństwo wojny. Niebezpieczna sytuacja między narodowa źle wpływała na gospodarkę i finanse światowe powodując kryzys gospodarczy. Zwiększenie eksportu i zdobycie nowych technologii, jak również pozyskanie inwestycji zagranicznych były głównym zadaniem brazylijskiej dyplomacji. Rząd Luli zakładał aktywny udział Brazylii w wielostronnych negocjacjach handlowych. Brazylia miała żądać od bardziej rozwiniętych partnerów równego i sprawiedliwego traktowania. Celem polityki zagranicznej miało stać się zwalczanie praktyk protekcjonalistycznych, szkodliwych dla brazylijskiego rolnictwa i przemysłu. Amorim zaznaczył że Brazylia sama określi swój model rozwoju społecznego i gospodarczego zgodnie z interesem kraju. Najważniejszym priorytetem polityki zagranicznej Brazylii miały stać się stosunki Ameryki Łacińskiej przede wszystkim z Argentyną. Jednym z celów polityki Brazylii było stworzenie wspólnej infrastruktury transportowej i energetycznej dla krajów ameryki południowej. Rząd Luli chciał nawiązać dialogi ze stanami zjednoczonymi niezbędne dla rozstrzygnięcia ważnych dwustronnych problemów politycznych i gospodarczych. Brazylia chciała zacieśnić stosunki z UE oraz deklarowała wole umocnienia dialogu politycznego traktowanego jako środek budowy  multilateralizmu na Arenie międzynarodowej. Rząd Luli da Silvy deklarował wolę stworzenia sojuszu oraz prowadzenia stałego dialogu politycznego z wielkimi państwami rozwijającymi się, to jest: Chinami, Rosją, Indiami, Meksykiem oraz RPA. Według Brazylii sprawiedliwy porządek miedzy narodowy opierać się ma na prawie oraz wykluczać dominację jakiegokolwiek mocarstwa. Celem polityki Brazylijskiej miało stać się wsparcie i promocja praw człowieka oraz walka ze wszelkimi formami  dyskryminacji. Rząd Luli podkreślał że jedyną formą rozwiązania konfliktów międzynarodowych jest pokojowy dialog.

Polityka multilateralna i bezpieczeństwa.

Polityka bezpieczeństwa, która była zawsze ważną częścią polityki Stanów Zjednoczonych, stała się ich najważniejszym priorytetem, spychając inne kwestie na margines. USA, polityczne i militarne supermocarstwo na początku XXI wieku zaczęły prowadzić politykę nie licząc się z interesami swoich sąsiadów. W ocenie dyplomacji brazylijskiej, Waszyngton zmienił charakter międzynarodowego systemy poprzez tworzenie jednobiegunowego świata, z dominującą rolą USA, którą wspomagały sojusznicy. Ignorowanie Ameryki Łacińskiej przez Stany Zjednoczone, pozwoliło Brazylii na zaprezentowanie własnych koncepcji bezpieczeństwa i zintegrowanie wokół tego regionu, a z drugiej strony zaś zmuszało do uwzględnienia wpływu kwestii bezpieczeństwa na problemy stosunków międzynarodowych wzmacniając tendencje unilateralne w polityce, oraz ograniczenie wagi międzynarodowej współpracy gospodarczej, integracji oraz implementacji wolnego handlu. Multilateralizm w stosunkach międzynarodowych jest dla Brazylii gwarancją jej wpływów politycznych i skuteczności działania jej dyplomacji. Brazylia ocenia że istnienie kilku ośrodków siły i wpływów politycznych w stosunkach międzynarodowych, pozwoli zachować równowagę oraz czyni je bezpieczniejszymi. Unipolarny porządek zakłóca i burzy zdolności do porozumienia oraz wymaga zdefiniowania polityki w stosunku do dominującego supermocarstwa. W swojej polityce bezpieczeństwa Brazylia stosuje dwoistą taktykę, polegającą na połączeniu działań prewencyjnych o charakterze dyplomatycznym z odstraszającymi opartymi na potencjale wojskowym kraju. Podstawowymi celami brazylijskiej polityki bezpieczeństwa są min. zabezpieczenie suwerenności narodowej i integralności terytorialnej państwa, zachowanie jedności narodowej, obrona obywateli brazylijskich oraz zasobów i bogactw państwa, oraz ochrona interesów brazylijskich za granicą.  Bezpieczeństwo Brazylii gwarantuje pogłębianie politycznej integracji w ramach Mercosur oraz poprzez dogodne stosunki z państwami sygnatariuszami traktatu o współpracy amazońskiej. Kolejną gwarancję daje współpraca z Portugalią i jej byłymi koloniami, będącymi wraz z Brazylią członkami Wspólnoty Języka Portugalskiego.  Bezpieczeństwo według Brazylii zależy od stabilizacji na obszarze południowego Atlantyku i od pokoju w tym regionie.  Dodatkowo bezpieczeństwu Brazylii służy także ograniczenie zbrojeń jak również wyeliminowanie broni masowego rażenia. Brazylijska dyplomacja działa aktywnie na arenie międzynarodowej na rzecz umacniania porozumień ograniczających proliferacje i dążących do całkowitego zniszczenia broni masowego rażenia. Kraj ten jest zainteresowany budową systemu zbiorowego bezpieczeństwa oraz kontrolą zbrojeń, ocenia traktat z Rio który może być wykorzystany jako jeden z instrumentów tworzenia systemu zbiorowego bezpieczeństwa na zachodniej półkuli.

Dyplomacja ekonomiczna i integracja.

Dyplomacja ekonomiczna jest jedną z najważniejszych dziedzin w polityce zagranicznej Brazylii, eksport towarów i zdobywanie nowych rynków zbytu jest konieczne dla zwiększenia niezależności kraju i jego wpływów na stosunki międzynarodowe. Rozwojowi gospodarczemu dobrze sprzyja dostęp do rynków, celem dyplomacji brazylijskiej jest również dbanie o równomierna i zdywersyfikowaną strukturę geograficzną eksportu. Do osiągnięcia tego celu używa się środków dwustronnych i wielostronnych. Dyplomacja ekonomiczna często przenika się lub łączy z klasyczną dyplomacją polityczna, jak w przypadku Mercosur, który jest uważany przez dyplomację brazylijską za najbardziej korzystną formę gospodarczej i politycznej integracji.  Handlowa wymiana w ramach tego ugrupowania jest dla Brazylii bardzo korzystna.  Rozwój Mercosur przechodził różne fazy, kryzys azjatycki w 1998 r. a także  kryzys argentyński w 2002 r. niewątpliwie zahamowały i zakłóciły proces integracji. Brazylia nie była zainteresowana tworzeniem ponadnarodowych ugrupowań integracyjnych, którym byłaby zmuszona oddać cześć atrybutów swojej suwerenności. Marcesour według dyplomacji, stanowi podstawę przyszłej integracji całego regionu. Brazylia wspiera nawiązanie porozumień między różnymi organizacjami w Ameryce Łacińskiej i poza nią. W 1998 r. Marcesour zawarł porozumienie o stworzeniu strefy wolnego handlu z Grupą Andyjską, a  w 2004 r. umowę o taryfach preferencyjnych z Republiką Południowej Afryki.

W 1994 r. w Miami podczas szczytu Ameryk, prezydent Bill Clinton nadał konkretną treść inicjatywie Busha, o stworzeniu Strefy Wolnego Handlu Ameryk (ALCA/FTAA). Clinton przewidywał  że ALCA powstanie najpóźniej do końca 2005 roku. Brazylia nie była zwolenniczką ALCA, sądząc że będzie to konkurencja dla Mercosur i dla jej planów integracyjnych Ameryki Łacińskiej. Dyplomacja brazylijska uważała, że USA nie dążą do tego, by otworzyć własny rynek, czego oczekiwały od krajów latynoamerykańskich, Brazylia była niezadowolona z odmowy włączenia przez Waszyngton do negocjacji dopłat do rolnictwa oraz środków antydumpingowych.

Brazylia w  Ameryce Łacińskiej.

Ameryka Łacińska jest naturalnym otoczeniem Brazylii, dyplomacja nadaje stosunkom z krajami tego regionu najwyższy priorytet. Najważniejszym partnerem jest Argentyna. Od połowy lat 80-tych XX w. w obu tych krajach zaprzestano rywalizacji, uznając współpracę za bardziej opłacalną dla obu stron. Po zakończeniu rządów autorytarnych obu państw w Argentynie i Brazylii powrócono do systemu demokratycznego. Rynek argentyński został zdominowany przez towary brazylijskie, podczas gdy eksport towarów argentyńskich do Brazylii napotkał na problemy i konkurencje ze strony brazylijskich producentów. Oba te państwa uważają swoje przywództwo w Ameryce Łacińskiej, dążąc do jego potwierdzenia przez uzyskanie stałego miejsca w Radzie Bezpieczeństwa ONZ.  W 2005 roku na szczycie w Cusco kraje Ameryki Południowej zgodziły się rozpocząć pracę nad stworzeniem wspólnej infrastruktury energetycznej i transportowej dla całego regionu, co dało szansę na szybszy wzrost gospodarczy.

Stosunki ze Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską .

Brazylia ma świadomość ogromnego wpływu Stanów Zjednoczonych na politykę międzynarodową i ich bezwzględnej przewagi militarnej. Stosunki z USA będą determinować rodzaj i zakres udziału Brazylii w stosunkach międzynarodowych. Brazylia byłą pierwszym krajem, który wezwał do zastosowania przepisów traktatu z Rio, które mówiły o zbiorowej odpowiedzialności krajów sygnatariuszy na wspólne zagrożenie po terrorystycznym ataku na Nowy Jork z 11 września 2001 roku. Brazylia oczekuje od USA większego zainteresowania regionem, który w polityce Waszyngtonu nie odgrywa największej roli. Kraj ten jest krytyczny wobec polityki amerykańskiej odnośnie Iraku. Brazylia krytykuje lekceważenie, z jakim USA traktują ONZ i inne organizacje międzynarodowe, tak by skutecznie zapobiegać rodzącym się konfliktom.  Brazylia podobnie jak USA deklaruje przywiązanie do obrony praw człowieka i wartości demokratycznych  to zachowuje ostrożność w używaniu ich jako instrumentu nacisku. Brazylia wskazuje, że  polityka USA na forum WTO jest sprzeczna z deklarowanymi intencjami liberalizacji handlu. Zdaniem Brazylii Waszyngton dąży do otwarcia rynków innych krajów dla swojego eksportu, przy zachowaniu barier chroniących rynek amerykański.

Unię Europejską, dyplomacja Brazylijska postrzega jako silną organizację gospodarczą i polityczną, ale o ograniczonej i bliżej nie określonej roli w stosunkach międzynarodowych. Przyczyną jest brak wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa oraz odmienna ocena problemów międzynarodowych przez państwa unijne.  Brazylia rozstrzyga sprawy polityczne z poszczególnymi krajami Unii, pozostawiając kwestie całemu blokowi. Jest szczególnie zainteresowana rozwojem kontaktów politycznych z Niemcami i Francją, z którymi ma tradycyjne dobre stosunki oraz zbieżne poglądy w ocenie wielu problemów międzynarodowych. Brazylia jest zainteresowana zakończeniem trwających od 1996 r. negocjacji i podpisaniem umowy o stowarzyszeniu między Unią o Mrecosur. Podstawową przyczyną zbieżności jest kwestia dostępności rynków rolnych. Brazylia zarzuca krajom Unii niechęć do otwarcia swoich rynków dla towarów rolnych produkowanych przez kraje Mercosur. Brazylia żąda ułatwienia eksportu towarów rolnych, ale nie wykazuje gotowości otwarcia swojego rynku dla towarów przemysłowych i usług. Perspektywy porozumienia są dość mgliste i nie należy oczekiwać rychłego zakończenia negocjacji.