przycinarka do listew.pdf

(371 KB) Pobierz
okl mt 02-2008 pomocnicze.qxd
Paweł Dejnak
Uniwersalna wycinarka
do listew modelarskich
Wycinanie większej ilości równych listewek nawet za pomocą porządnego nożyka i dobrego
stalowego liniału może uprzykrzyć życie każdego modelarza – kto musiał to robić, ten wie.
Tym razem proponuję zatem wykonanie prostego i taniego, lecz bardzo praktycznego przyrządu,
który to zadanie w zdecydowany sposób ułatwi – przyda się też bardzo do budowy modelu,
będącego tematem jednego z najbliższych artykułów w dziale „Na warsztacie”.
wych, z tektury lub z miękkich
tworzyw sztucznych, można
przy odrobinie wprawy wyciąć
przy użyciu liniału. Dobrze, jeśli
jest na tyle długi i ma odpowiednią
do tego celu grubość, by można
było cały odcinek uciąć w jednym
przyłożeniu (choć niekoniecznie
jednym cięciem) i pod odpowied-
nim, założonym kątem . Jednak
gdy listewek jest naprawdę sporo?
Odmierzanie, przykładanie i kon-
trola poprawności tych działań zaj-
mują o wiele więcej czasu niż sa-
mo cięcie. Natomiast wycinanie pi-
łą tarczową, nawet z tarczą o małej
grubości (o ile się takowe – tzn.
i piłę, i tarczę – posiada...), to sporo
hałasu, pyłu i straconego na rzaz
cennego w końcu materiału. Prob-
lem powyższy wielokrotnie zapew-
1
2
Zużyte końcówki, aby nikogo nie skaleczyły, powinny być składowane w osob-
nym pojemniku, na przykład takim, jak na zamieszczonej fotografii. Taki po-
jemnik to też zazwyczaj niezły „arsenał uzbrojenia” dla wycinarki opisywanej
w niniejszym artykule.
ne był powodem rozważań maj-
sterkowiczów, bo nie raz, i nie
dwa, spotykałem w literaturze
najprzeróżniejsze sposoby na to,
jak zrobić to najlepiej... Co naj-
mniej jedna z zachodnich firm
sprzedaje nawet ręczną wyci-
narkę z ostrzami od skalpeli
(kosztuje ona w przeliczeniu kil-
kadziesiąt złotych), ale i to było
nam w pracowniach ZPM MDK
za mało…
1
Prawidłowe wycinanie listew z bal-
sy za pomocą liniału i nożyka wy-
maga wstępnego odmierzenia,
sporo wprawy i ciągłej uwagi, by
otrzymać taką listwę, jakiej nam
naprawdę potrzeba.
68
J edną, ew. kilka listew balso-
238113860.015.png
 
238113860.016.png 238113860.017.png
Wycinarka, której budowę
dalej opisuję, została zaprojekto-
wana na potrzeby Zespołu Pra-
cowni Modelarskich MDK we
Wrocławiu i tam jest też od dawna
używana. Celowe uproszczenia
i rozwiązania zastosowane w trak-
cie jej projektowania mają w tym
3
Jeszcze nie udało mi się wykonać mo-
delu bez odpadów (młodszym modela-
rzom zdarza się za to czasem stworzyć
odpady bez modelu). Wycinarka, o któ-
rej dalej, powstała właśnie z końcówek
po budowie takiego jak ten latawca.
4
Podstawowe materiały
i narzędzia niezbędne
do budowy wycinarki
przypadku na celu ułat-
wienie jej wykonania
przez młodych konstruk-
torów w przeciętnych
warunkach domowych
(to znaczy na pewno bez
użycia frezarki, ba, na-
wet wiertarki!). Elemen-
tem tnącym będą tutaj
np. końcówki łamanych
ostrzy nożyków do tapet,
które zazwyczaj lądują
w śmieciach lub (w lep-
szym przypadku)
w specjalnym pojemniku
. Wycinarką tą będzie
można ciąć listewki do
65 mm szerokości i 10
mm wysokości, długość
rzecz jasna – dowolna.
5
Nawet sklejając listwy klejem cyjanoakrylowym, o bar-
dzo krótkim czasie wiązania, należy zawsze pamiętać
o odpowiednim docisku klejonych elementów.
Obydwa sklejone i oszlifowane bloczki wycinarki
przed wierceniem (bez wiertarki) i końcowym monta-
żem.
6
69
2
238113860.001.png 238113860.002.png
MATERIAŁY I NARZĘDZIA
– modelarskie listwy sosnowe lub świerkowe 10×10 mm
oraz 3×10 mm lub 3×5 mm (równie dobrze mogą być też
ich resztki o długości minimum 10 cm – na potrzeby bu-
dowy egzemplarza opisywanego poniżej użyłem końcó-
wek listew pozostałych po budowie składanego latawca
przestrzennego typu Potter )
– segmentowe ostrza nożyków łamanych, optymalne o sze-
rokości 9 mm (również ich końcówki), ew. inne, aktualnie
pod ręką
– śruba M3 długości 20 mm, podkładki, nakrętka (do wkle-
jenia od spodu lub nawet wygodniejsza, zakręcana od gó-
ry, umożliwiająca ustalanie szerokości cięcia bez klucza
lub wkrętaka, może być to nakrętka motylkowa lub mole-
towana nakrętka o większej średnicy)
– 2 wkręty do drewna (ew. do metalu) z łbem półkulistym
– klej stolarski, klej epoksydowy (dwuskładnikowy, najle-
piej szybko schnący), w ostateczności tylko cyjanoakrylo-
wy (np. Super Glue)
– nożyk do tapet
– piłka do drewna o drobnych zębach (lub tylko dwustron-
ny brzeszczot piłki do metalu)
– wiertła średnicy 2,5 oraz 3 mm, papier ścierny gradacji
150–200
– kątownik ślusarski, ew. ekierka
– opcjonalnie lakier do drewna, ew. farba, dla zabezpiecze-
nia powierzchni przyrządu w trakcie długiej eksploatacji.
3
7
Te same elementy z już nawierconymi otworami
i elementami metalowymi. Nożyk przydał się do
poszerzenia otworu na nakrętkę (vide bloczek
u góry zdjęcia). Wkrętak będzie potrzebny w koń-
cowym montażu.
BUDOWA
Po zapoznaniu się z rysunkiem i skompletowaniu
potrzebnych materiałów i narzędzi wycinamy i sklejamy lis-
twy najpierw parami , a następnie w dwa bloczki o docelo-
wych wymiarach . W przypadku bloczka górnego, jako
dystansu pozwalającego zachować odpowiednią szczelinę,
należy zastosować wklejoną listewkę szerokości 3 mm (lub
większą w zależności od średnicy śruby). Identyczną listwę
można wkleić i w dolny bloczek, co da nam jednakowe szero-
kości przy składaniu „postojowym” przyrządu . Po skleje-
niu elementy powinny pozostać pod naciskiem do czasu cał-
kowitego związania kleju. Kiedy zatem minie odpowiedni (ok-
reślony przez producenta kleju) czas, trasujemy i wiercimy ot-
wory w boczkach: jeden przelotowy pod śrubę wiertłem śred-
nicy 3 mm i dwa mniejsze pod wkręty dociskające ostrze. Po
wykonaniu otworu śruby należy poszerzyć i pogłębić go od
spodu (choćby nożykiem do tapet), by wklejana nakrętka co
najmniej zlicowała się z płaszczyzną bloczka. Można również
wkleić (klejem typu Distal lub Poxipol) śrubę w dolny blo-
czek, by górny dociskać np. nakrętką motylkową. Zamocowa-
nie ostrza to już w zasadzie czynność eksploatacyjna.
A
5
6
9
UŻYTKOWANIE
Sposób cięcia listew o grubości do 5–6 mm ilustruje
fotografia , wprawę nabiera się po kilku wykonanych pró-
bach, dodatkowy opis jest tu chyba zbędny… W przypadku
listew grubszych niż 5 mm lub cienkich, lecz z twardszego
tworzywa (np. z polistyrenu spienionego), należy zmniej-
szyć wysunięcie ostrza do około 1/2 całkowitej wielkości
(grubości wycinanego materiału) i nacinać listwy obustron-
nie. Po skończonej pracy ostrze powinno znaleźć się przy
krawędzi urządzenia, dla bezpieczeństwa samego użytkow-
nika. Do dłuższego przechowywania bloczki można również
złożyć równolegle .
8
A
70
Blok górny, blok dolny oraz zasada regulacji sze-
rokości cięcia (widoki z góry, skala 1:2).
9
238113860.003.png 238113860.004.png 238113860.005.png 238113860.006.png 238113860.007.png 238113860.008.png 238113860.009.png
Zdjęcia wykonanych projektów
prosimy przesłać na adres e-mail:
MODYFIKACJE
Przedstawiona wielkość przyrządu jest opty-
malna do większości zastosowań klubowo-modelar-
skich, jeśli jednak potrzebny będzie przyrząd do lis-
tew grubszych lub szerszych, nic nie stoi na przesz-
kodzie, by wykonać wycinarkę odpowiednio przeska-
lowaną. Również w kwestii wyboru ostrzy nie ma tu
żadnych narzuconych wytycznych
B
10
, ewentualnie
kilka uwag praktycznych:
– żyletki nadają się w zasadzie jedynie do lekkiej bal-
sy, depronu itp. miękkich materiałów
– do cięcia styroduru, styropianu itp. lepiej, gdy os-
trze nachylone jest pod możliwie najmniejszym ką-
tem do poziomu
8
I tak wycinanie stało się łatwe, proste i przyjemne, odkąd
mamy takie przyrządy, w naszych pracowniach ilość pro-
dukowanych odpadów na tym etapie budowy modeli,
drastycznie spadła.
– twarde ostrza lepiej sprawdzają się w przypadku
twardszych materiałów (cięższa balsa, karton, PCV
itp.)
Wszystkim, którzy zechcą zbudować opisany
wyżej przyrząd, życzę satysfakcji z jego dobrego dzia-
łania. Tym, którzy napotkają jakieś trudności, trady-
cyjnie służę pomocą poprzez redakcyjną pocztę ewen-
tualnie forum MT. Natomiast dla tych, których mimo
wszystko nie przekonałem, że sami mogą zrobić dob-
rą wycinarkę, również mam dobrą wiadomość – pro-
fesjonalna wersja opisanego przyrządu, kiedy będzie-
cie czytać te słowa, zapewne będzie też już dostępna
w sprzedaży.
B
Przykładowe sposoby mocowania różnych ostrzy w wycinar-
ce (widok z boku, od strony noży, skala 1:2).
9
Na dłuższy „odpoczynek” bloczki
wycinarki można złożyć równoleg-
le, chowając jednocześnie ostrze
do środka.
10
Niczym dobry, wielozadaniowy wojskowy samolot: wycinarka i „alternatywne
systemy uzbrojenia”.
71
238113860.010.png 238113860.011.png 238113860.012.png 238113860.013.png 238113860.014.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin