Poradnik-projektowania-przejsc-dla-zwierzat.pdf

Rafał T. Kurek

Poradnik projektowania przejść dla zwierząt

i działań ograniczających śmiertelność

fauny przy drogach

Autor

mgr Rafał T. Kurek

Współpraca merytoryczna

prof. dr hab. Włodzimierz Jędrzejewski

dr inż. Janusz Bohatkiewicz

dr Marek Sołtysiak

mgr Iwona Kukowka

mgr Radosław Ślusarczyk

mgr Krzysztof Okrasiński

Weryikacja merytoryczna

Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska:

Departament Ocen Oddziaływania na Środowisko

Departament Obszarów Natura 2000

Redakcja i korekta

mgr Iwona Kukowka

mgr Grzegorz Bożek

Autorzy zdjęć

Rafał T. Kurek – Fot. 1–55, 58–60, 62–160 i 165

Daniel Maranda – Fot. 56–57, 61, 161–164

Krzysztof Czechowski – Fot. 166

Autor ilustracji (Ryc . 1–73)

Rafał T. Kurek

Autorzy rysunków technicznych (Rysunek 1–20)

mgr inż. Łukasz Kobiałka – EKKOM Sp. z o.o.

mgr inż. Adrian Kaczorek – EKKOM Sp. z o.o.

ul. Jasna 17, 43-360 Bystra

www.pracownia.org.pl

ISBN 978-83-61453-16-1

Doinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu

priorytetowego Wspieranie systemu ocen oddziaływania na

środowisko i obszarów Natura 2000

Wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez

doinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru

Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu

Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych

Publikacja doinansowana ze środków European Nature Heritage Fund Euronatur

Poradnik projektowania przejść dla zwierząt

i działań ograniczających śmiertelność

fauny przy drogach

Spis treści

I. Funkcje ekologiczne i znaczenie przyrodnicze przejść dla zwierząt

II. Planowanie przejść dla zwierząt i działań minimalizujących ich

śmiertelność na poszczególnych etapach decyzji administracyjnych dla dróg

III. Wyznaczanie lokalizacji przejść dla zwierząt

IV. Zagęszczenie przejść dla zwierząt

V. Typy i rodzaje przejść dla zwierząt wraz z charakterystyką –

minimalne i zalecane parametry, podział w oparciu

o kryteria techniczne i przyrodnicze

VI. Przydatność przejść dla różnych gatunków/grup zwierząt oraz

ich funkcje ekologiczne i znaczenie w minimalizowaniu

barierowego oddziaływania dróg

VII. Czynniki decydujące o skuteczności przejść dla zwierząt

VIII. Projektowanie przejść dla zwierząt – rozwiązania optymalne

IX. Projektowanie otoczenia przejść dla zwierząt i obiektów towarzyszących –

rozwiązania optymalne

124

X. Projektowanie konstrukcji przejść dla przeszkód równoległych

(dwie drogi równoległe lub droga i równoległa linia kolejowa) –

rozwiązania optymalne

131

XI. Projektowanie i budowa przejść dla zwierząt oraz ich otoczenia

i obiektów towarzyszących – typowe i istotne błędy

138

XII. Typy i rodzaje ogrodzeń ochronnych wraz z charakterystyką –

minimalne i zalecane parametry, podział w oparciu

o kryteria techniczne i przyrodnicze

168

XIII. Projektowanie ogrodzeń ochronnych – rozwiązania optymalne

173

XIV. Projektowanie i budowa ogrodzeń ochronnych – typowe i istotne błędy

191

XV. Pozostałe metody ograniczania liczby kolizji i śmiertelności zwierząt

196

XVI. Ekrany akustyczne i przeciwolśnieniowe

200

XVII. Obiekty odwodnieniowe i przebudowa cieków wodnych

216

XVIII. Roślinność na przejściach dla zwierząt

226

XIX. Wytyczne w zakresie bieżącej kontroli technicznej

i utrzymania przejść dla zwierząt

233

XX. Projektowanie przejść dla zwierząt i działań ograniczających

śmiertelność zwierząt przy liniach kolejowych

236

XXI. Nazewnictwo przejść dla zwierząt

250

Wstęp

Budowa przejść dla zwierząt jest od wielu lat najważniejszą i powszechnie stosowaną metodą

minimalizacji negatywnego oddziaływania dróg na dziką faunę. Duże znaczenie przyrodni-

cze, a także znaczące koszty budowy przejść powodują, że należy dołożyć wszelkich starań,

by powstające obiekty posiadały możliwie najwyższą skuteczność. Na każdym etapie plano-

wania, projektowania, a także budowy i utrzymania przejść należy uwzględnić specyikę tych

obiektów w stosunku do innych budowli inżynierskich, wynikającą z wymagań i preferencji

poszczególnych gatunków zwierząt, dla których są przeznaczone. Kilkunastoletnie doświad-

czenia z budowy przejść dla zwierząt w Polsce wskazują jednoznacznie, że są to obiekty trudne

do realizacji. Istniejące przejścia w większości wykonane zostały z błędami i posiadają nieko-

rzystnie rozwiązania w zakresie lokalizacji, parametrów i cech konstrukcyjnych, wynikające

głównie z braku dostępu do odpowiedniej wiedzy specjalistycznej oraz braku skutecznego

wdrażania doświadczeń i „dobrych praktyk” zagranicznych.

Intencją autorów było, aby publikacja niniejsza stała się przydatnym i wartościowym na-

rzędziem dla wszystkich podmiotów i instytucji uczestniczących zarówno w opracowaniu

dokumentacji środowiskowej i projektowej, jak i wydających decyzje administracyjne ko-

nieczne do realizacji inwestycji drogowych. Publikacja ma na celu również wypełnienie luki

w wiedzy na temat projektowania przejść i przełożenia wymagań przyrodniczych na prak-

tyczne rozwiązania projektowe. Autorzy wykorzystali najlepszą dostępną wiedzę, wynikającą

z wieloletnich badań i doświadczeń europejskich, określając zakres merytoryczny publikacji

i przedstawiając propozycje optymalnych rozwiązań. Mamy nadzieję, że publikacja będzie

pomocnym źródłem informacji w planowaniu i projektowaniu przejść oraz przyczyni się do

prowadzenia konstruktywnego dialogu pomiędzy przyrodnikami, inżynierami, organami

administracji publicznej oraz służb ochrony przyrody, owocując wdrażaniem najlepszych

dla środowiska rozwiązań.

Niniejsza publikacja została przygotowana w ramach projektu „Ochrona obszarów siedli-

skowych i korytarzy ekologicznych dzikiej fauny przy drogach szybkiego ruchu w Polsce”, re-

alizowanego przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot ze środków Funduszu

dla Organizacji Pozarządowych, we współpracy i pod patronatem Generalnego Dyrektora

Ochrony Środowiska.

Wyjaśnienie użytych symboli i pojęć

OOS – ocena oddziaływania na środowisko

ROŚ I – raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w ramach postępowania

o wydanie DŚU

ROŚ II – raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w ramach ponownej oceny

oddziaływania na środowisko (przed wydaniem PnB lub ZRID)

DŚU – decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach

PnB – pozwolenie na budowę

ZRID – zezwolenie na realizację inwestycji drogowej

MOP – miejsce obsługi podróżnych

SPO/PPO – stacja poboru opłat/plac poboru opłat

OUA/OUD – obwód utrzymania autostrady/drogi

współczynnik względnej ciasnoty – określany dla przejść dolnych jako zależność: szerokość

x wysokość / długość

szerokość przejścia dolnego – w przypadku obiektów mostowych parametr określa szerokość

powierzchni przejścia z punktu widzenia zwierząt

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: