W języku niemieckim występuje: rodzajnik nieokreślony, rodzajnik określony i rodzajnik zerowy. Rodzajnik mówi nam, jakiego rodzaju (męskiego, żeńskiego, czy nijakiego) jest rzeczownik. Dlatego też dla każdego rodzaju będziemy mieli różne formy rodzajnika.
m(rodzaj męski)
f(rodzaj żeński)
n(rodzaj nijaki)
PL(liczba mnoga)
rodzajnik określony
der
die
das
rodzajnik nieokreślony
ein
eine
-
rodzajnik zerowy
Rodzajnik jest w zdaniu elementem, którego przeważnie nie tłumaczymy na język polski. Oczywiście można to zrobić tłumaczącder/die/das jako ten/ta/to a ein/eine/ein jako jakiś/jakaś/jakieś lecz nie jest to konieczne, lub mogłoby czasami po prostu nie pasować do płynności wypowiedzi. W języku polskim w zależności od potrzeby rodzajnik możemy przetłumaczyć lub nie, natomiast w języku niemieckim rodzajnik zawsze występuje przed rzeczownikiem.
W rodzajniku nieokreślonym dla rodzaju męskiego i dla rodzaju nijakiego forma rodzajnika jest taka sama (ein). Jednak rodzajnik określony ma inne formy dla każdego rodzaju gramatycznego: dla rodzaju męskiego der, dla rodzaju żeńskiego die, dla rodzaju nijakiego das, a dla liczby mnogiej die.
liczba pojedyńcza
liczba mnoga
rodzaj męski
rodzaj żeński
rodzaj nijaki
Jeśli znany jest rodzaj rzeczownika użycie rodzajnika określonego nie jest skomplikowane i wygląda następująco:
Der Tisch ist neu.
Ten stół jest nowy.
Die Frau ist hübsch.
Ta kobieta jest ładna.
Das Kind ist klein.
To dziecko jest małe.
Die Blumen sind wunderschön.
Te kwiaty są przepiękne.
Rodzajnika określonego używamy gdy mówimy o czymś, co jest znane rozmówcy, czyli: Przed rzeczownikami, o których była mowa w poprzednim zdaniu:
Das ist ein Bild. Das Bild ist bunt.
To jest obrazek. Ten obrazek jest kolorowy.
Das ist eine Frau. Die Frau ist hübsch.
To jest kobieta. Ta kobieta jest ładna.
Ist das ein Hund? Ja, aber der Hund ist sehr klein.
Czy to jest pies? Tak, ale ten pies jest bardzo mały.
W pierwszym zdaniu jest rodzajnik nieokreślony, ponieważ mówimy o obrazku/kobiecie/dziecku po raz pierwszy. W drugim zdaniu wiemy już, że rozmówca ma na myśli ten konkretny obrazek/kobietę/dziecko, o którym już we wcześniejszym zdaniu była mowa. Dlatego używamy rodzajnika określonego das (obrazek jest w języku niemieckim rodzaju nijakiego), die (dla kobiety) ider (dla psa).Przed rzeczownikami uznanymi za jedyne w świecie (powietrze, księżyc, słońce, ziemia):
Die Luft ist frisch.
Powietrze jest świeże.
Die Erde ist rund.
Ziemia jest okrągła.
Der Mond scheint hell.
Księżyc świeci jasno.
Die Sonne ist ein Stern.
Słońce jest gwiazdą.
Przed nazwami gór, rzek i mórz:
Die Weichsel ist 1.047 km lang.
Wisła ma 1.047 km długości.
Die Ostsee ist sehr tief.
Bałtyk jest bardzo głęboki.
Die Alpen sind teilweise vom Schnee bedeckt.
Alpy są częściowo pokryte lodem.
Die Karpaten liegen in Polen.
Karpaty leżą w Polsce.
Przed nazwami niektórych krajów:
Wir fahren in die Bundesrepublik Deutschland.
Jedziemy do Republiki Niemiec.
Die Vereinigten Staaten von Amerika sind sehr groß.
Stany Zjednoczone są bardzo duże.
Die Niederlande haben 16.336.000 Einwohner.
Holandia ...
mutiger