Symbole narodowe.doc

(37 KB) Pobierz
Każde państwo ma swoje własne symbole, które podkreślają jego suwerenność

Każde państwo ma swoje własne symbole, które podkreślają jego suwerenność. W Polsce symbolami państwowymi są: godło - wizerunek Orła Białego, flaga biało-czerwona i hymn - Mazurek Dąbrowskiego.

GODŁO

:: Herbem Rzeczypospolitej Polskiej jest Orzeł Biały w koronie w czerwonym polu tarczy. Orzeł jako symbol był i nadal jest wykorzystywany przez wiele narodów. Już w czasach starożytnych Babilończycy, Persowie czy Hindusi z wizerunkiem tego ptaka utożsamiali najwyższą boskość. W mitologii greckiej i rzymskiej orzeł stanowił symbol geniuszu, wielkości i majestatu. W starożytnym Rzymie był znakiem legionów cesarskich. W czasach średniowiecznych potęg państwowych używali go jako symbolu swej władzy książęta ruscy, serbscy i niderlandzcy, później także niemieccy i moskiewscy cesarze.

:: Początki tego znaku wiązano z legendarnym twórcą państwa Lechem. Według legendy założył on swoją stolicę w Gnieźnie, w miejscu, gdzie było dużo orlich gniazd. Na pamiątkę tego wydarzenia Lech miał umieścić orła w swoim herbie. Tyle legenda. W świetle źródeł historycznych początki Orła Białego nie są jednak tak barwne.

:: Po raz pierwszy w polskiej historii rysunek ptaka pojawił się na denarach Bolesława Chrobrego. W owym czasie był jeszcze bez korony. Malowany na czerwonych tarczach już wtedy towarzyszył wielu uroczystościom organizowanym z okazji doniosłych wydarzeń w życiu dworu i wojska.

:: Heraldyczny znak Orła Białego z koroną na czerwonym polu tarczy pojawił się po raz pierwszy podczas ceremonii koronacyjnej władcy Wielkopolski Przemysła II 25 czerwca 1295 roku w Gnieźnie. Przemysł II sprawił sobie pieczęć, na której widniał wielki Orzeł Biały w koronie z obiegającym wokół napisem "Bóg przywrócił Polakom zwycięskie znaki". W ten sposób Orzeł Biały stał się herbem Królestwa Polskiego, przyjmowanym kolejno przez wszystkich królów polskich. Przyozdabiano nim szaty królewskie, broń osobistą i chorągwie. Postać orła widniała na insygniach władców z dynastii Piastów (także podczas rozbicia dzielnicowego), Jagiellonów, Wazów i kolejnych królów elekcyjnych. Godło eksponowano podczas ceremonii koronacyjnych, elekcji królów, przyjazdów dostojników zaprzyjaźnionych państw, zawierania traktatów pokojowych, obrad sejmowych, orszaków weselnych i pogrzebów. Orzeł był obecny także na polu walki. Od czasów Władysława Jagiełły Orzeł Biały zespolił się z herbem Wielkiego Księstwa Litewskiego - Pogonią (w czerwonym polu rycerz zbrojny na koniu, z tarczą błękitną, na której krzyż podwójny złoty) - na znak unii łączącej Koronę i Litwę. Umieszczone na jednej tarczy godła Orła i Pogoni stały się herbem Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

:: W ciągu wieków zmieniał się oczywiście sposób malowania orła, niezmienna jednak pozostawała symboliczna treść tego znaku. Orzeł Biały w koronie symbolizował państwo polskie, króla, który je uosabiał, oraz naród polski. Symbolizował siłę, potęgę i majestat. Biel orła oznaczała dobro, czerwień pola, w którym umieszczano jego wizerunek, dostojność.

:: W wyniku trzeciego rozbioru kraju w 1795 roku Orzeł Biały skazany zostały na niebyt. Zastąpiły go symbole obcych monarchii - czarne dwugłowe orły cesarskiej Austrii i Rosji oraz jednogłowy Prus. Orzeł Biały znalazł się w cieniu trzech czarnych ptaków. Jednak w świadomości narodu białopióry orzeł w koronie utrwalił się jako znak Polaków. Orzeł Biały, jako znak oficjalnie zakazany, stawał się symbolem najżywszych uczuć patriotycznych. Przypominał świetność państwa i ucieleśniał marzenia o wolności. Nic dziwnego, że towarzyszył wszystkim powstaniom narodowym.
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku odrodzone państwo polskie przyjęło za swe godło orła w koronie.

:: W czasie II wojny światowej Polska znowu znikła z politycznej mapy Europy. Raz jeszcze Orzeł Biały został zakazany przez okupantów. Pozostał jednak symbolem używanym przez rząd Polski na uchodźstwie. Noszono go w Wojsku Polskim na Zachodzie i Wschodzie (tu w innym kształcie i bez korony), w kraju zaś w armii Polskiego Państwa Podziemnego. Był symbolem walki o wolną Polskę.

:: Po II wojnie światowej - w 1948 roku - orzeł stracił koronę. Pamięć Orła Białego w koronie była jednak żywa w polskim społeczeństwie. Orła w koronie nadal używały władze Rzeczypospolitej na obczyźnie. Przywoływali go też często opozycjoniści i przeciwnicy PRL-u. W wyniku przemian politycznych i ustrojowych w roku 1990 Orzeł Biały w koronie powrócił jako symbol narodowy. W myśl ustawy z 9 lutego 1990 roku "godłem Rzeczypospolitej Polskiej staje się wizerunek Orła Białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy".

FLAGA

:: Na fladze barwy narodowe obecne są w postaci dwóch pasów równej szerokości, z których górny jest biały, a dolny czerwony. Są to barwy pochodne od herbu państwa. Pas górny oznacza Orła Białego, pas dolny pole tarczy herbowej. W przeszłości kolejność barw była różna, używano zarówno flag biało-czerwonych jak i czerwono-białych.

:: Biel i czerwień są od 1831 roku naszymi barwami narodowymi. Mają one jednak dużo starsze korzenie. Sięgają średniowiecza - już w XIII wieku biały orzeł umieszczony został przez książęta piastowskie w czerwonym polu tarczy herbowej. Od tej pory zmieniającemu się stale wizerunkowi orła zawsze towarzyszyły biel i czerwień. Z czasem kolory te uzyskały samodzielne znaczenie w symbolice narodowej. Zaczęły się one pojawiać na tarczach i chorągwiach rycerskich, proporcach husarskich i sztandarach wojskowych. W pierwszej połowie XVIII wieku do umundurowania wojskowego wprowadzone zostały białe kokardy, symbolizujące przynależność państwową wojska. W chwili wybuchu powstania listopadowego zmieniono barwę kokardy wojskowej na biało-czerwoną. Biel oznaczać miała dobro i czystość dążeń narodu polskiego, czerwień - dostojność, majestat i potęgę władców polskich. Odtąd barwy biało-czerwone uznane zostały za barwy narodowe.

:: Jak wszystkie inne polskie symbole narodowe, również barwy - biel i czerwień - były w czasach zaborów tępione przez rosyjskie, austriackie i pruskie władze. Przetrwały jednak na emigracji, wracały podczas wszystkich narodowych manifestacji na polskich ziemiach. W czasie II wojny światowej pojawiały się na ulicach Warszawy i innych miast polskich w dniach świąt narodowych. Krzepiły serca, budziły nadzieję, były wyzwaniem rzuconym wrogowi. Biało-czerwonymi flagami znaczyli swój szlak bojowy żołnierze na wszystkich frontach wojny. Dlatego barwy biało-czerwone są jedną z największych narodowych wartości. Konstytucja z 1997 roku określa, że barwy te są barwami państwowymi Rzeczypospolitej Polskiej.

HYMN POLSKI

:: Melodię i słowa "Mazurka Dąbrowskiego" znamy wszyscy. Od najmłodszych lat przywykliśmy do tego, że pieśń tę śpiewa się zawsze w chwilach ważnych i uroczystych. Napisał ją Józef Wybicki w Roggio Emilia we Włoszech w lipcu 1797 roku z myślą o żołnierzach walczących na ziemi włoskiej pod dowództwem generała Jana Henryka Dąbrowskiego. "Pieśń Legionów Polskich we Włoszech" - taki był pierwotny tytuł hymnu Polski - śpiewana była na melodię mazura ludowego z Podlasia. Dzisiaj pieśń ta nazywana jest Mazurkiem Dąbrowskiego - od melodii - lub "Jeszcze Polska nie zginęła" - od pierwszych słów utworu. "Mazurek Dąbrowskiego" stał się inspiracją dla innych narodów słowiańskich. Nie tylko melodie hymnów narodów: chorwackiego, ukraińskiego, serbskiego i słoweńskiego są podobne do polskiego mazura, ale także rozpoczynają się niemal identycznie - "Jeszcze Chorwacja nie przepadła...", "Jeszcze nie umarła Ukraina...", "Hej, Słoweńcy, jeszcze nasza słoweńska mowa żyje...".

:: "Mazurek Dąbrowskiego" powstał w najbardziej dramatycznym okresie naszej historii. Upadek powstania kościuszkowskiego, III rozbiór Polski, emigracja wielu tysięcy Polaków - to wszystko przygnębiało i przerażało. Nowa pieśń szybko przedarła się przez graniczne kordony, od razu zyskując w kraju znaczną popularność. Podczas tej wędrówki tekst ulegał drobnym zmianom. Było to wynikiem bądź niedokładnego - ustnego tylko - przekazu, bądź życzeń i nowych nadziei Polaków żyjących pod zaborami.

:: Z chwilą wybuchu powstania listopadowego "Mazurek..." zaczął być powszechnie uważany za hymn narodowy. Później zawsze już towarzyszył Polakom. Wyrywał się z piersi powstańców 1863 roku. W XX wieku z jego melodią szli do boju powstańcy wielkopolscy i śląscy. Brzmiał na wszystkich frontach II wojny światowej - wszędzie tam, gdzie walczyli polscy żołnierze. Zagrzewał do boju, wzbudzał nadzieje.

:: Obecny tekst hymnu i jego zapis nutowy został zatwierdzony ustawą sejmową o godle, barwach i hymnie z 31 stycznia 1980 roku.
Pieśń Józefa Wybickiego już od ponad dwustu lat jednoczy naród polski tak w trudnych, jak i radosnych dla kraju chwilach. Melodia "Mazurka..." rozbrzmiewa podczas międzynarodowych spotkań, w których uczestniczą przedstawiciele Polski, towarzyszy także polskim sportowcom. Łączy Polaków rozproszonych po całym świecie.

 

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin