T-9 Odnawianie zapasów w systemie opartym na poziomie informacyjnym
Temat ten poświęcony jest pierwszemu z dwóch podstawowych systemów odnawiania zapasu. Przedstawione zostaną niezbędne dane, konieczne do jego stosowania oraz najważniejsze zasady jego realizacji. Jednocześnie w temacie tym zostaną przypomniane i praktycznie wykorzystane wszystkie omówione wcześniej, najistotniejsze elementy związane z gospodarką zapasami.
Zanim przejdziemy do treści tego tematu należy przypomnieć następujące zagadnienia:
– szereg czasowy popytu,
– cykl uzupełnienia zapasu,
– rozkład popytu w cyklu uzupełnienia zapasu i parametry tego rozkładu,
– poziom obsługi,
– prawdopodobieństwo obsłużenia popytu,
– stopień ilościowej realizacji,
– ekonomiczna wielkość zamówienia.
W tym temacie poznamy między innymi:
– jakie są podstawowe zasady realizacji systemu odnawiania zapasu opartego na poziomie informacyjnym,
– jakie znaczenie dla realizacji tego systemu ma czas cyklu uzupełniania zapasu i jego zmienność,
– od czego zależy główny parametr tego systemu, czyli tzw. poziom informacyjny,
– dlaczego w praktyce konieczne może być korygowanie obliczanego poziomu informacyjnego,
– jak wyznaczać wielkość zamówień (dostaw) w systemie opartym na poziomie informacyjnym.
1. Przypadek najprostszy, choć nierealny - stały popyt i stały czas cyklu uzupełnienia
Aby przedstawić główne cechy tego sposobu zamawiania, powróćmy do pana Marka i jego sklepiku spożywczego oraz lodówki, gdzie przechowuje zapas napoju „Orzeźwienie". Pamiętamy, że popyt na ten napój ma charakter sezonowy. Przyjmijmy, że nasze rozważania w tym rozdziale będą dotyczyły „wysokiego" sezonu, a więc miesięcy letnich. Przypomnijmy, że w tym okresie średni dzienny popyt na ten produkt pan Marek określił na 56 puszek.
Załóżmy, że pan Marek zaopatruje się w „Orzeźwienie" bezpośrednio u producenta, który gotowy realizować jego zamówienia w dowolnej ilości i w dowolnym momencie. Być i może jest to założenie zbyt optymistyczne, ale przecież mamy omówić podstawy teoretyczne systemu. Jak w takich warunkach może i powinien działać pan Marek? Najprościej rzecz ujmując, powinien złożyć zamówienie wtedy, kiedy uzna że towar się kończy i świeża dostawa uzupełni zapas w ten sposób, że zapewni ciągłość podaży. Cały problem polega na tym, żeby właściwie ocenić moment złożenia zamówienia. Nie za wcześnie, bo zbudujemy niepotrzebnie duży zapas (w skrajnym przypadku, dostarczony towar nie zmieści się na półkach), ale i nie za późno, bo napój się skończy, zanim nadejdzie dostawa, klienci odejdą z przysłowiowym kwitkiem, czyli - mówiąc językiem formalnym - obniżymy poziom obsługi klienta.
Zadajmy sobie pytanie: jakie dane musi posiadać pan Marek, aby podjąć właściwą decyzję? Z praktycznego punktu widzenia powinien określić dwa parametry, które pozwolą mu określić moment zamówienia i jego wielkość. A więc: kiedy i ile? Na razie skupimy się na odpowiedzi na pierwsze pytanie. Zauważmy, że najprostsze podejście to określenie pewnego granicznego poziomu (zapasu) puszek, po którego osiągnięciu należy niezwłocznie złożyć zamówienie. Na przykład: jeśli zapas napoju w lodówce osiągnie poziom 115 puszek – zamawiamy. To bardzo wygodny sposób działania. Przy komputerowym wspomaganiu pozwala na niemal automatyczne składanie zamówień. Wystarczy wprowadzić do systemu ową graniczną wielkość i na bieżąco rejestrować sprzedaż. Poziom zapasu, przy którym uruchamiamy proces odnowienia zapasu, nazywać będziemy poziomem informacyjnym. Możemy też spotkać inne określenia: poziom alarmowy, poziom (punkt) ponownego zamówienia. System zamawiania (odnawiania zapasu) oparty na tej właśnie zasadzie: składamy zamówienie, gdy zapas, którym dysponujemy, obniży się do poziomu informacyjnego (lub będzie od niego niższy), nazywamy systemem odnawiania zapasu opartym na poziomie informacyjnym.
Przykład 1
Przyjrzyjmy się teraz, jak działa ten system. Jak widać z wcześniejszych wyjaśnień, aby można było go stosować, konieczne jest ustalenie poziomu informacyjnego zapasu (oznaczymy go jako ZI). Załóżmy przez chwilę, że popyt wynoszący 56 sztuk dziennie jest stały. Dzień w dzień pan Marek sprzedaje 56 puszek napoju „„Orzeźwienie" (rys. 1).
Rysunek 1. Ilustracja popytu stałego (P=56, σp=0)
Że to praktycznie niemożliwe? Zgoda, ale pomoże nam zrozumieć podstawowe zasady omawianego systemu. Czy ta informacja wystarcza już do określenia poziomu informacyjnego? Jeśli złożymy zamówienie (na przykład 450 puszek), mając w lodó...
berlingo2008