Ikona i człowiek.doc

Ikona i człowiek

 

Ikona jest oknem. Oknem, w którym dotykamy świata innej przyrody.. Dzieło, które choć jest wytworem pracy ludzkich rąk, to jednak nie jest obrazem , przede wszystkim nim nie jest.
Kolor, światło, perspektywa , gest, oblicze, każdy z tych elementów to kontekst. Ikona daje szacunek swemu odbiorcy, pokazuje pokorę i nadzieję, czyni odbiorcę pokornym. Świat na zewnątrz pochyla się ku człowiekowi, istocie która jest częścią zarówno jednego jak i drugiego wymiaru. W jednym uczestniczy ,do drugiego swoim uczestnictwem zmierza.
Ikona nie jest malowana jest pisana, każdy Jej element to znak. Semantyka (znaczenie) przekazywana przez pokolenia, nie podlega artystycznym przemianom. Stałość symbolu ujęta jest w kanonie ( gr. Hermeneia), który gwarantuje osiągnięcie jedności. Ikonograf pisząc ikonę kontempluje, modli się, nie przekazuje swojej wizji i ludzkiej ambicji. Ikona nie jest dziełem ,które ma podsycać ludzką estetykę. Nic w ikonie nie podlega ocenie, to tylko i aż przekaz posiadający wiele kluczy, który można odczytać otwierając nie rozum ,ale serce.
Cierpliwość, spolegliwość ,poświęcenie i przede wszystkim miłość Ikonografa pomagają człowiekowi dotknąć ,tego co w rzeczywistości ludzkiej ,codziennej jest pomijane, odrzucane lub niedostrzegane. Perspektywa odwrócona pozwala wyjść poza ramę dzieła. Postacie nie oddalają się ,nie zmniejszają jak w perspektywie zbieżnej .Przestrzeń ikony jest nieskończona jak nieskończone jest poznanie świata Boga. Spojrzenie na ikonę, człowiekowi ma przypomnieć poczucie dobra, pokory, łagodność ,cierpliwość i przypomnieć ,,nieposiadanie” ,bo cóż z rzeczy pozostanie rzeczą w świecie nieskończoności. Ikonograf przekazuje więc tylko Pierwowzór. Dlatego oczy są szczególnym detalem ujętym w ikonie. Tak jak kolor, który nigdy nie jest w Ikonie szary- symbol niejasności, pustki i niebytu. Nie miesza się przecież dobra i zła. Paleta znaków jest jednak szeroka. Złoto oznacza Boga, światłość. Purpura - cesarza na Ziemi, biel – boskość i czystość, niebieski- Niebo, głębię, zieleń – wieczne odnowienie, młodość, brąz to kolor gołej Ziemi, prochu, symbol czasowości, ludzkiej natury podległej śmierci i ubóstwu. Czarny ma dwojakie znaczenie- kolor zła, symbol grobu, ale też tajemnicy.
Moment nadania tytułu Ikonie uosabia w niej sacrum. Podpis jest istotny, Ikona ma nazwę, bo to co nie ma nazwy nie istnieje. Człowiek i Ikona , Ikona i człowiek to wzajemne przenikanie i jedność, otwarcie okna ...
Prawosławny Isichazm (gr. Isichia - spokój, odosobnienie) naucza: ,, Bóg jest niepoznawalny w Swej Istocie. Ale Bóg przejawia się przez łaskę- boską energię, która wylewa się na świat. Sam zaś Bóg w swej nieosiągalności jest najjaśniejszym mrokiem”.