13
WARSZTATY DLA PRZEDSZKOLI
„Metodyka zuchowa w przedszkolu
– pląsy i zabawy”
ROK SZKOLNY 2002/2003
1. WPROWADZENIE
Dzisiejsze zmiany systemu nauczania w klasach I – III szkoły podstawowej wprowadzone przez MEN spowodowały konieczność zastosowania w edukacji elementów metodyki harcerskiej i zuchowej. To właśnie tu w ZHP, zwłaszcza uczniowie klas młodszych, podczas zbiórek zuchowych, bawią się i uczą w kręgu, organizują zabawy tematyczne zdobywając sprawności zuchowe, a także robią przerwy na zabawę – pląsy. Wyżej wymienione elementy to przecież także obecnie elementy edukacji w klasach I – III. Zajęcia powinno się zaczynać od rozmowy w kręgu. Następnie są one prowadzone na zasadzie zazębiania się pewnej tematyki na różnych edukacjach. Gdy uczniowie są zmęczeni, zaczynają się kręcić w ławkach, lub są mniej zainteresowani zajęciami, nauczyciel robi przerwę śródlekcyjną. Jak zatem widać, metodyka zuchowa jest nierozerwalnie związana z nauczaniem zintegrowanym, ale i także z wychowaniem przedszkolnym.
Każde pokolenie zuchowe i harcerskie lubi śpiewać i bawić się przy muzyce, a także bawić się w różnorodne zabawy. Również dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym chętnie bawią się przy muzyce. Pląsy i zabawy zuchowo - harcerskie pozwalają urozmaicić zajęcia przedszkolne i szkolne, pomagają budować nastrój grupy przedszkolnej czy też zespołu klasowego, łączą dzieci w grupę, pobudzają dziecięcą fantazję i naturalną potrzebę ekspresji, rozwijają wyobraźnię, dowcip i humor.
2. DOBÓR REPERTUARU
Przy wyborze zabaw i pląsów do zajęć w przedszkolu i szkole, nauczyciel powinien się kierować następującymi podstawami – kryteriami:
Ø Stopień trudności pląsów i zabaw nie może przekroczyć możliwości wykonawczych przedszkolaków i uczniów;
Ø Prawidłowy dobór rytmiki i tonacji piosenki do pląsów oraz tekstu;
Ø Prawidłowy dobór wartości artystycznych zabawy lub pląsu
(należy wykluczyć wszelkie teksty niezgodne z zasadami wychowania dzieci);
Ø Dobra znajomość tekstu i melodii pląsu oraz reguł zabawy przez osobę uczącą dzieci.
3. ZASADA UCZENIA PLĄSÓW I ZABAW
Nauczyciel uczący dzieci nowych zabaw i pląsów może korzystać z różnorodnych schematów uczenia. Każdą z nich próbuje wprowadzić w inny sposób. Zawsze jednak powinien przestrzegać następujących zasad:
Ø Dostarczanie dzieciom pozytywnych motywacji do nauki zabaw i pląsów (pogadanka, gawęda ...);
Ø Zabawa lub pląs może, ale niekoniecznie, łączyć się z tematyką zajęć;
Ø W zasadzie tekstu słownego nie powinno się wyodrębniać od melodii piosenki;
Ø Nauczanie piosenek do pląsów należy urozmaicać w przeróżny sposób;
Ø Ucząc piosenek nauczyciel nie spieszy się, wielokrotnie ją śpiewa zanim dzieci mu ją powtórzą;
Ø Uczymy piosenki ze słuchu – nauczyciel jest wzorem dla przedszkolaka i ucznia.
4. SPOSOBY UCZENIA SŁÓW PIOSENEK DO PLĄSÓW I ZABAW
Najczęściej stosowaną metodą nauki słów jest powtarzanie ich za nauczycielem. Ta metoda jest lubiana przez dzieci i stosując ją łatwo nauczyć słów piosenek do pląsów. Jednak nauczyciel twórczy to taki, który stosuje różnorodne metody nauki słów piosenek. Stosując niżej opisane metody uatrakcyjnimy naukę i zabawę dzieci. Należy jednak pamiętać o dostosowaniu metod do wieku i możliwości przedszkolaków i uczniów klas I – III.
Ø Układanka
Każde słowo piosenki napisane jest na innej kartce. Z otrzymanych kartek dzieci układają kolejność tekstu piosenki. Można wprowadzić współzawodnictwo między grupami dzieci.
Ø Rebus
Nauczyciel z tekstu piosenki układa rebus, który dzieci rozszyfrowują.
Ø Szukanie brakujących słów
Z tablicy szkolnej lub z kartonu, szarego papieru, itd., dzieci odczytują wcześniej napisany tekst piosenki. Sukcesywnie nauczyciel wymazuje lub zakrywa kolejne wyrazy. Dzieci z pamięci recytują tekst piosenki.
Ø Głuchy telefon
Nauczyciel przekazuje szeptem (do ucha najbliższego sąsiada) poszczególne słowa piosenki. Osoba ta powtarza dalej zasłyszane słowa, aż znowu trafią one do nauczyciela.
Ø Zapamiętywanie wyrazu
Nauczyciel szepce do uch każdemu dziecku jeden wyraz z piosenki. Następnie głośno recytuje tekst piosenki, a dzieci przedstawiające dany wyraz szybko ustawiają się przed nauczycielem w szeregu lub rzędzie. Potem każdy powtarza swoje słowo i otrzymujemy tekst piosenki.
Ø Rysunki
Przedszkolaki i uczniowie rysują treść zasłyszanej piosenki. Następnie podczas nauki słów piosenki dzieci pokazują swoje prace ilustrujące treść piosenki.
Ø Wyliczanka
Nauczyciel wykorzystuje słowa piosenki do wyliczanki przy innej zabawie.
Kiedy już dzieci opanują tekst piosenki, należy je nauczyć poszczególnych ruchów do danego pląsu lub zabawy. Oczywiście tu także nauczyciel jest osobą, która prezentuje te ruchy, a dzieci je powtarzają. Można także uczyć jednocześnie słów piosenek i ruchów ciała podczas pląsów i zabaw (należy to jednak stosować przy łatwym pląsie).
Ważne jest też to, aby nauczyciel dobrze opanował cały pląs i zabawę oraz czynnie uczestniczył w nich razem z dziećmi. Jest on w tym momencie także wzorem do naśladowania dla uczestników i może im pomagać.
5. PLĄSY
mały zuszku klaśnij rączkami,
mały zuszku klaśnij rączkami, jw.
Mały zuszku tupnij nóżkami tupiemy raz prawa, raz lewą nogą
Mały zuszku, która godzina podnosimy rękę i mówimy a – ha
Mały zuszku zrób to jeszcze raz wszystkie ruchy od nowa
My się lwów nie boimy tupiemy nogą i machamy ręką
Bo my mamy szable pokazujemy wyciągniętą zza paska szablę
O, o, co to? pokazujemy gdzieś ręką
To jest wielka góra jw.
My nie możemy przejść pod obie ręce opuszczają się ku dołowi
My nie możemy przejść nad obie ręce poruszają się ku górze
My nie możemy jej ominąć obie ręce robią duże koło
Musimy ją przekopać naśladujemy kopanie
...
....
Musimy go wyciąć naśladujemy cięcie siekierą
Musimy ją przepłynąć naśladujemy pływanie
Musimy się przeczołgać naśladujemy czołganie
To jest groźny lew
Musimy uciekać biegnąc w miejscu naśladujemy poprzednie ruchy: czołganie, pływanie, wycinanie i przekopywanie
Tańczą go harcerze, harcerze, harcerze
Tańczą go harcerze i małe zuchy też
Idziemy ustawieni w kole trzymając się za wymienione przez n – la części ciała np. głowy były – tak
Uszy były – tak
I łapiemy za kolana tańcząc w kole.
D. MAŁA MISIULINA
E. MÓJ KASK
1. Śpiewamy piosenkę:
Mój kask on ma trzy rogi
Trzy rogi ma mój kask
Bo gdyby nie trzy rogi
To nie byłby mój kask
2. Śpiewamy piosenkę i pokazujemy obiema rękami na siebie, zastępując tym słowo „mój.”
3. Śpiewamy piosenkę i pokazujemy obiema rękami na siebie, zastępując tym słowo „mój,” pokazujemy na głowę na słowie „kask.”
4. Śpiewamy piosenkę i pokazujemy obiema rękami na siebie, zastępując tym słowo „mój,” pokazujemy na głowę na słowie „kask,” pokazujemy rękami trzy palce na słowie „trzy.”
5. Śpiewamy piosenkę i pokazujemy obiema rękami na siebie, zastępując tym słowo „mój,” pokazujemy na głowę na słowie „kask,” pokazujemy rękami trzy palce na słowie „trzy” oraz obie ręce pokazujące trzy przykładamy do głowy na słowie „rogi.”
W trudniejszej wersji pokazywanych słów nie śpiewamy głośno, tylko w myślach.
F. POWTARZANKA – E WERE ...
E...
E we...
A we...
E were tiki tonga...
O masa, masa, masa…
O bale, baluła, balułe...
Dzieci powtarzają za prowadzącym tekst, z takim samym natężeniem głosu. Prowadzący najpierw mówi normalną siłą głosu, a następnie przycisza głos po powtórzeniu przez dzieci całości tekstu (4-5 powtórzeń). Ostatni raz nauczyciel mówi bardzo głośno i tak samo dzieci.
Aż się trzęsie podłoga, podłoga bęc.
Ustawiamy dzieci jak do „pociągu” i śpiewając piosenkę idziemy powoli do przodu. Na „ bęc” stonoga się zatrzymuje i pierwsza osoba podnosi prawą nogę do góry mówiąc „pierwsza noga.” Później robi to druga osoba, trzecia osoba, i ....tak do końca. Następnie ostatnia osoba idzie na początek i od początku.
H. OJCIEC ABRAHAM
A oni siedli i nic nie jedli
Tylko śpiewali sobie tak:
· Prawa ręka
· Lewa ręka
· Prawa noga
· Lewa noga
· I do tego jeszcze głowa
monika75107