Pompy wyporowe- wypieranie okreslonej ilosci cieczy z przestrzeni ssawnej do przestrzeni tłocznej za pomoca elementu rooczego. Pompa tłokowa jednostronnego działania składa się z cylindrycznego korpusu,w którym umieszczony jest tłok wykonujacy ruch pos-zwrotny,orazd 2 zawory: ssący i tłoczacy. Wytwarzane podcisnienie powoduje, ze zamyka się zawur tłoczacy i otwiera ssacy wskutek czego ciecz wpływa do korpusu pompy. Nastepuje ruch obrotowy tłoku cisnienei zmianie otwarcie zawrów i ciecz jest wypychana. Pompa rotacyjna-przekazywanie energii cieczy łaczy się z obrotowym ruchem elementów roboczych (poczatkowo tworzą zwiększającą się przestrzeń),powstałe podciśnienia powodują wciągniecie cieczy w przewód stawny,przestrzeń zostaje odcięta a objętość ulega zmniejszeniu. Zalety pomp rotacyjnych:*STAŁA WYDAJNOŚĆ,*PRACA PRZY NISKICH CIŚNIENIACH NA SSANIU,*NIE WYMAGAJĄ ZALEWANIA,*NADAJĄ SIĘ DO TŁOCZENIA LEPKICH CIECZY,*PROSTA BUDOWA,*HIGENICZNE Pompy wirowe-praca na zazadzie ciągłego zasysania cieczy za pomoca wirnika.W celu uzyskaniawysokiego cisnienia stosuje się pompy wirowe z kilkoma wirnikami,przez które kolejno przepływa ciecz. Zalety pomp wirowych: *PROSTA BUDOWA,*MAŁE WYMIARY,CIĘZAR,*BEZPOŚREDNIE POŁACZENIE Z SILNIKIEM,*CIĄGŁY STRUMIEŃ CIECZY POMPOWANEJ,*NADAJĄ SIĘ DO CIECZY ZAWIERAJĄCYCH ZAWIESINY I CIECZY LEPKICH,*EKONOMICZNE,*KOSZTY UTRZYMANIA MNIEJSZE NIŻ PRZY INNYCH POMPACH Wady pomp: *NIEWIELKA SPRAWNOŚC PRZY NISKICH CIŚNIENIACH,*TRZEBA CZYŚCIĆ PRZED UŻYCIEM W CELU USUNIĘCIA NIEPORZĄDANEGO POWIETRZA Z WNETRZA KORPUSU POMPY Pompa odśrodkowa-składa się z elementu roboczego wirnika osadzona na wale, który jest połączony z silnikiem. Pompy specjalne-służą do przesyłania cieczy czystych,obojetnych,zrących,gęstych,lepkich,zanieczyszczonych. Zalicza się do nich strumieniowe,podnośnikowe itd. Pompy te nie mają elementu roboczego jako oddzielnej cześci składowej. Przyrost ciśnienie wywoływany jest przepływem dodatkowego czynnika różniącą się od przetłaczanej gestością, lepkością. Pompy strumieniowe-różnicę między przestrzenią tłoczoną i przestrzenią ssawną wytwarza strumień cieczy,gazu lub pary przepływającej pod okresloną prędkościa. Czynnik roboczy doprowadzany pod cisnieniem wyższym niż ciśnienie cieczy ssanej.dzięki wytworzonemu podcisnieniu przewodem ssącym zostaje zassana ciecz która miesza się z ciśnienim roboczym w komorze mieszania. Strumień przepływa do dyfuzora i wzrasta kolejny raz. Pompy te stosowane sa w przemyśle do zailania woda kotłów parowych, w aparatach wyprnych Pompy podnośnikowe- do podnoszenia cieczy wykorzystuje się energie spreżonego powietrza. Pompy te stosuje się do transportu buraków w cukrowniach,ziemniaków w gorzelniach. Kryteria przy doborze pomp: 1)cechy systemu pompującego,na które składają się zadania pomp rodzaj wyposażenia technologicznego,długośc i wymiary przewodów,warunki pracy,liczba cyklów roboczych,czas pracy,moc,rodzaj sterowania,stosowane materiały. 2)charakterystyka pracy pompy i rurociągu określającego zakres wydajości pompy w funkcji sprawności i poślizgu pompowanej cieczy. 3) właściwości przetłaczanej substancji,rodzaj, lepkość,gęstość,leistośc,właściwości ścierne i korozyjne,obecność drugiej fazy. WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCE PRACĘ POMPY: użyteczna wysokość podnoszenia-ciśnienie podnoszenia, określana w metrach cieczy przetłaczanej Energia dostarczana do pomp zużywana jest na: -podniesienie cieczy na wyższy poziom położenia,-różnica ciśnień,-zwiększenie energii kinetycznej układu,-pokonanie oporów przepływu w rurociagu ssawnym,-pokonanie działąnia sił tarcia.Wydajność rzeczywista pomp (strumień objętości)-objętość cieczy,która podaje pompa do przewodu tłocznego przy okreslonej uzytecznej wysokości podnoszenia i predekości obrotowej pompy w jednostce czasu. Zapotrzebowanie mocy-moc mechaniczna przekazywana na wał przez silnik napędowy ( N=N1*n)N-moc silnika,n-sprawność mechaniczna. Moc użyteczna-jest cześcia mocy na wale zużywana na powiększenie całkowitej energi mechanicznej cieczy przetłaczanej (N=Vm*p*g*H) CHARAKTERYSTYKA POMP-nazywamy przebiegi obrazujące zalezność wysokości podnoszenia,mocy i sprawnosci pompy od natęzenia przepływu pompy. Charakterystyka przepływu H=f(F)-zalezność wysokości podnoszenia od natęzenia przepływu pompy wyznaczona przy stałej predkości obrotowej Charakterystyka poboru mocy N=f(V)-jest odniesiona do wału za pomocą którego moc silnika napedowego jest przekazywana pompie. Charakterystyka sprawności pompy n=f(V)-zaleznosc miedzy sprawnoscia pompy a jej wydajnoscia. Charakterystyka sprawnosci może mieć w okolicy wartosci maks płaski lub ostry charakter. Współpraca pomp równolegle można łaczyc ze soba zarówno pompy o tej samej jak i o różnych charakterystykach.Współpraca 2 takich samych- wspólna charakterystyke otrzymuje się przez zsumowanie stosownych odcietych-podwojenie krzywej H=f(V) jednej
pompy.Wspólpraca połączenia szeregowego-wspólną charakterystyke otrzymuje się przez podwojenie rzednych wysokości podnoszenia w przypadku tej samej wydajnosci. W celu zwiększenia ciśnienia łaczy się pompy szeregowo,zwiekszenie natezenia-połaczenie równoległe. Charakterystyka rurociągu-jest to zalezność miedzy wysokościa oporu hydraulicznego instalacji a natezeniem przepływu. Punkt przeciecia charakterystyki rurociągu io charakterystyki przepływu pompy wyznacza punkt pracy pompy. Okresla on wyskość ciśnienia i wydajnosc pompy. METODY REGULACJI PRACY POMPY: 1)Regulacja podczas stałych obrotów pompy-najczesciej stosowana jest regulacja dławieniowa,która polega na dławieniu przepływu przymykaniem zaworu na rurociagu ciecznym. Niekiedy regulacja upustowa, która polega na odprowadzeniu nadwyzki łoczonego czynnika przewodem upustowym. 2) regulacja przez zmiane obrotów wirnika pomp-metoda ekonomicza,stosowana wszedzie gdzie istnienie możliwosc łatwej zmiany obrotów silnika napedowego. Podczas zmiany czestosci obrotów pompy ulega zmianie jej wydajnosc i cisnienie. ZJAWISKO KAWITACJI-Jeżeli cisnienie przy wejsciu do pompy w krancu ssacym opadnie cisnienia nasycenia pary przepływajacej cieczy,nastepuje wówczas wzrost cieczy.w strumieniu tworza się obszary w których gromadzi się para.gdy zas ciecz z para znajdzie się w przestrzeni o wyzszym cisnieniu para skrapla się i nastepuje gwałtowne bombardowanie scianek przewodu zjawisko to nazywa się kawitacja. Predkosc cieczy podczas kawitacji zalezy od róznicy miedzy cisniem nasycenia pary danej cieczy i cisnieniem w krancu ssacym. Wzrost temp cieczy powoduje wzrost wartosci cisnienia nasyconego zwieksza się zjawisko kawitacji-jest szkodliwa.
viktus