Obuchowski Kazimierz - Psychologia dazen ludzkich.doc

PSYCHOLOGIA

DĄŻEŃ LUDZKICH

KAZIMIERZ OBUCHOWSKI

PSYCHOLOGIA

DĄŻEŃ LUDZKICH

WYDANIE CZWARTE ZMIENIONE l ROZSZERZONE

PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE WARSZAWA 1983

Okładkę projektował Marian Jankowski

Redaktorzy Janina Dembska, Zofia Klębowska

Redaktor techniczny Piotr Szczypiński

Korektorzy Elżbieta Bandel, Barbara Nawrót

© Copyright by

Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1983

ESHN 83-01-04785-2

PRZEDMOWA DO WYDANIA 4

Wydanie niniejsze zostało rozszerzone, ,a istotnym zmianom uległy założenia dotyczące biologicznych podstaw motywacji czło­wieka. Coraz lepiej rozumiemy, że zbytnim uproszczeniem jest ostre rozdzielanie procesów motywacyjnych na biologiczne oraz. psychologiczne. Wiedząc o tym, że człowiek uczy się wytwarza­nia motywów, że ich treść determinują wzory kultury, a spraw­ność umysłu określa ich formę — nie znajdujemy wiele miejsca na istnienie genetycznie zdeterminowanych, gatunkowych mecha­nizmów dążeń ludzkich. Nawet gdy zgadzamy się z idh istnie­niem, nie wiemy, jak owe biologiczne, nie wyuczane motywacje mają się do motywacji psychologicznych, wyuczonych? Są sobie przeciwstawne? Współdziałają? Dotyczą innych obszarów?

Wyjściem z tyeh trudności wydało się uwzględnienie danych współczesnej etologii oraz przyjęcie na podstawie jej aparatury pojęciowej, że co najmniej po części dążenia człowieka są uła­twiane wzbudzeniem wrodzonych popędów, a od zgodności dążeń ludzkich z treścią tych popędów zależy uzyskiwanie sa­tysfakcji z działania. Owe wrodzone popędy nie są autono­micznym składnikiem motywacji człowieka, nie decydują o kie­runku jego postępowania, ale mają wpływ zarówno na samo po­stępowanie, jak i na jego subiektywnie doznawane skutki. Zosta­ły one nazwane popędami tła.

Istotnym uzupełnieniem książki jest też rozdział stanowiący wynik dociekań dotyczących rozwoju osobowości i wpływu na ten rozwój koncepcji sensu życia. Szerzej została zaprezentowa­na koncepcja V. E. Frankla, ale na tyle tylko, aby nie zakłócić struktury całości, choć kusząco przedstawiają się dla teoretyka potrzeb koncepcja metapotrzeb A. Masłowa czy też liczne ostatnio charakterystyki osób zdolnych do realizacji pełni życia.

Wiele zmian w tej książce to wynik pracy anonimowych, re­cenzentów, którzy na marginesach egzemplarzy bibliotecznych

pracowicie i bezinteresownie wypisywali swoje komentarze. Uważ­nie je przestudiowałem, wykorzystałem i składam im gorące po­dziękowanie. Chciałbym też podziękować wydawnictwu „Nauka i Izkustwo" w Sofii za piękne edytorsko wydanie tej książki w języku bułgarskim. Bardzo staranny przekład jest dziełem Weselina Cwietkowa.

Kazimierz Obuchowski Krajkowo, w maju 1932 roku

PRZEDMOWA DO WYDANIA 3

Minęło pięć lat od ukazania się pierwszego wydania Psycho­logii dążeń ludzkich. Czas, nieub...