biuletyn IPN nr 10 (131) - X 2011.pdf

(5639 KB) Pobierz
BIULETYN
INSTYTUTU pamIęCI NaRodowEj
NR 10 (131)
paźdzIERNIk
2011
SpIS TREŚCI
Kard. Kazimierz Nycz – [Słowo wstępne]
n komENTaRzE HISToRYCzNE
Ks. Piotr Nitecki – prymas wyszyński a nurty teologiczne z początku
XX wieku .......................................................................................................4
Ks. Antoni Poniński – Ewangelia kontra ideologie. pogląd kardynała
wyszyńskiego na niektóre problemy społeczno-polityczne ...........14
Jan Żaryn – prymas wyszyński w perspektywie zmagań
o niepodległość ..........................................................................................30
Adam Dziurok – Śląskie drogi prymasa wyszyńskiego ...............................38
Anna Rastawicka – kardynał wyszyński – sługa kościoła
powszechnego ............................................................................................50
Ks. Waldemar Chrostowski – prymas Tysiąclecia jako spadkobierca
polskiej tradycji tolerancji religijnej ...................................................64
Piotr Łysakowski – prymas wyszyński – twórca polsko-niemieckiego
dialogu i pojednania ................................................................................72
Andrzej Kaczorowski – prymas wobec rolniczej „Solidarności” ...................84
Paweł Skibiński – Co zawdzięczamy prymasowi wyszyńskiemu? ...............92
Paweł Skibiński – Spotkać prymasa i papieża ................................................96
Margit Földesi, Károly Szerencsés – wokół powstania węgierskiego ’56 ....102
n SYLwETkI
Paweł Skorut – antoni Gładysz (1907–1991) – w rocznicę śmierci .........110
n zmaRLI
pozostał niezłomny .....................................................................................116
n wYdaRzENIa
Zamieszczone w numerze artykuły ks. Waldemara Chrostowskiego, Adama
Dziuroka, Piotra Łysakowskiego, ks. Piotra Niteckiego, ks. Antoniego Ponińskiego,
Anny Rastawickiej, Pawła Skibińskiego (dyrektora Muzeum Jana Pawła II i Prymasa
Wyszyńskiego) i Jana Żaryna są pokłosiem międzynarodowej konferencji „Dorobek
Prymasa Wyszyńskiego w perspektywie polskiej i uniwersalnej”, która odbyła się
19 maja 2011 r. w Warszawie w Domu Arcybiskupów Warszawskich. Została ona
zorganizowana przez Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego we współpracy
z Instytutem Pamięci Narodowej, Narodowym Centrum Kultury oraz Ministerstwem
Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego oraz Redakcja Biuletynu IPN
dziękują Instytutowi Prymasa Wyszyńskiego za udostępnienie archiwalnych fotograii
Na okładce: str. I – pomnik Stefana kard. Wyszyńskiego Prymasa Polski w Warszawie;
str. IV – sarkofag prymasa Wyszyńskiego w warszawskiej katedrze – fot. Piotr Życieński.
Fot. ze zbiorów Instytutu Prymasowskiego
komENTaRzE HISToRYCzNE
Poświęcona dorobkowi Prymasa Tysiąclecia konferencja, zorganizowana przez Muzeum
Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego w maju 2011 r., zbiegła się z 30. rocznicą śmierci
kard. Stefana Wyszyńskiego, która przypadła 28 maja tego roku. Konferencja miała ukazać
Prymasa Wyszyńskiego jako człowieka ważnego nie tylko z perspektywy polskiej, ale także
z punktu widzenia Kościoła powszechnego. Miała przypomnieć, że był on jedną z najwybit-
niejszych postaci na irmamencie dziejów Kościoła minionego stulecia.
Zarówno w świadomości społecznej, jak w percepcji ludzi Kościoła, a także znacznej
części środowiska historycznego wciąż dominuje spojrzenie na kard. Wyszyńskiego przede
wszystkim jako na męża stanu, długoletniego przywódcę polskiego oporu społecznego wo-
bec komunistycznego totalitaryzmu. Wydaje się jednak, że choć zasadniczo prawdziwe,
jest to zbyt jednostronne ujęcie dorobku Prymasa Tysiąclecia. Kardynał Stefan Wyszyński
był bowiem przede wszystkim wielkim człowiekiem Kościoła – prekursorem pomyślanych
z rozmachem wieloletnich ogólnonarodowych programów duszpasterskich, takich jak Wielka
Nowenna i Milenium Chrztu Polski, czy nawiedzenie wszystkich paraii w Polsce przez kopię
cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej.
Warto też w tym kontekście przypomnieć teologiczny dorobek Prymasa oraz jego wkład
w sferę katolickiej nauki społecznej. Wreszcie nie do przecenienia są zasługi kard. Wyszyń-
skiego dla Kościoła na Soborze Watykańskim II, gdzie aktywnie uczestniczył w pracach nad
konstytucją Lumen gentium czy nad soborową deklaracją o wolności religijnej. Był także
cichym opiekunem katolików, którzy po 1945 r. znaleźli się poza wschodnią granicą naszego
kraju. Dokonywał potajemnych święceń kapłanów z terenów Związku Sowieckiego oraz pa-
tronował dostarczaniu im literatury religijnej. Opiekował się także duszpasterstwem Polaków
rozsianych po całym świecie.
Wspomniana już 30. rocznica śmierci Prymasa Wyszyńskiego powinna nas skłonić do
ponownego gruntownego przemyślenia jego dzieła i znaczenia we wszystkich istotnych
aspektach. Umożliwi to przywrócenie Stefanowi Wyszyńskiemu w pełni należnego tej po-
staci miejsca w polskiej tradycji oraz kulturze narodowej. Lektura materiałów z konferencji
zorganizowanej przez działające przy Archidiecezji Warszawskiej Muzeum stanowić może
jedną z okazji do podjęcia tego rodzaju releksji.
+ Kazimierz kardynał Nycz
Arcybiskup Metropolita Warszawski
3
 

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin