Kreowanie rozwoju dziecka.pdf

(2419 KB) Pobierz
XRP-03
646941418.052.png
2.2. PRZYSPIESZONE UCZENIE SI¢ W PROFILAKTYCE I TERAPII
2.2. Przyspieszone uczenie si´ w profilaktyce i terapii
Przyspieszone uczenie si´ nie ma nic wspólnego ze sztucznym przyspiesza-
niem rozwoju dziecka. Wyznaj´ poglàd, ˝e ka˝de dziecko ma w∏asnà, indywi-
dualnà drog´ w procesie rozwijania swoich potencjalnych mo˝liwoÊci. Trzeba
tylko dyskretnie mu pomóc, wskazaç kilka kierunków do wyboru. Uczeƒ b´dzie
wiedzia∏, która droga jest dla niego w∏aÊciwa.
Odkryciem nie sà tu same metody, zapewne dobrze znane, lecz ich po∏àcze-
nie w zwartà ca∏oÊç, która mo˝e okazaç si´ znakomitym sposobem na swobod-
ny i skuteczny rozwój.
Dlaczego wybra∏am przyspieszone uczenie si´ do pracy z uczniami, którzy
borykajà si´ z problemami w nauce? Oto cztery najwa˝niejsze powody:
– jest to sposób na efektywnà nauk´, który akceptuje sam uczeƒ – niezale˝-
nie od swoich indywidualnych cech rozwojowych;
– nauka staje si´ naprawd´ szybsza, poniewa˝ jest postrzegana jako intere-
sujàca przygoda intelektualna;
– uwzgl´dnia ró˝ne style uczenia si´;
– odpowiada potrzebom wspó∏czesnej szko∏y.
Praca z dzieçmi, które napotykajà trudnoÊci w swobodnym nabywaniu umie-
j´tnoÊci szkolnych, zawsze by∏a dla mnie czymÊ niezwyk∏ym. Codzienna obser-
wacja zachowaƒ, sposobu podchodzenia do problemów, nabywania doÊwiad-
czeƒ przez dzieci dostarczy∏y mi wielu cennych informacji na temat ich rozwoju.
Zauwa˝y∏am mianowicie, ˝e dzieci dyslektyczne majà sporo podobnych cech
pozytywnych. Cechuje je du˝a wra˝liwoÊç na otoczenie, intuicja, ˝ywa wy-
obraênia, ogromna ciekawoÊç, myÊlenie obrazowe, co oznacza, ˝e majà Êwiet-
nie funkcjonujàcà prawà pó∏kul´.
W tym przekonaniu utwierdzi∏y mnie wyk∏ady Carli Hannaford (autorki
ZmyÊlnych ruchów, które doskonalà umys∏ ), dzi´ki którym przekona∏am si´
o ogromnych mo˝liwoÊciach rozwojowych ka˝dego dziecka i o koniecznoÊci
ciàg∏ej stymulacji zmys∏ów, szczególnie u dzieci z ró˝nymi problemami w nauce.
Z kolei z uczestnictwa w zaj´ciach warsztatowych z teorii Gavina Reida „Style
uczenia si´ we wczesnej edukacji i terapii” wynios∏am prezentowany tam poglàd
o wykorzystaniu w uczeniu si´ w∏asnych indywidualnych preferencji ka˝dego
ucznia, a tak˝e przekonanie o stosowaniu takich metod nauczania, jakie zosta-
nà zaakceptowane przez dziecko i b´dà zgodne z jego wzorcami myÊlowymi.
Bogactwa przemyÊleƒ dostarczy∏y mi spotkania szkoleniowe prowadzone w Pol-
47
646941418.063.png 646941418.074.png 646941418.085.png 646941418.001.png 646941418.003.png 646941418.004.png 646941418.005.png 646941418.006.png 646941418.007.png 646941418.008.png 646941418.009.png 646941418.010.png 646941418.011.png 646941418.012.png 646941418.013.png 646941418.014.png 646941418.015.png 646941418.016.png 646941418.017.png 646941418.018.png 646941418.019.png 646941418.020.png 646941418.021.png 646941418.022.png
2. PREZENTACJA STOSOWANYCH METOD
skim Towarzystwie Dysleksji przez Renat´ Czabaj – wspania∏ego pedagoga tera-
peut´. Kilka lat temu mia∏am mo˝liwoÊç wzi´cia udzia∏u w warsztatach organi-
zowanych przez psychologów rosyjskich – Igora Matiugina i Elen´ Czakaberijo-
wà. Zademonstrowali oni zabawowe metody trenowania uwagi i pami´ci.
Wspania∏e pomys∏y na niekonwencjonalne zaj´cia zawarli w ksià˝kach Magia
pami´ci 4 oraz Jak rozwijaç pami´ç i uwag´ Waszego dziecka 5 . Sà one dla mnie
inspiracjà do tworzenia ciekawych rozwiàzaƒ edukacyjnych. Ogromny wp∏yw
na dobór tych najbardziej naturalnych metod, zwiàzanych ze swobodnym roz-
wojem cz∏owieka, mia∏a doktor Swiet∏ana Masgutowa, u której stawia∏am pierw-
sze kroki po kinezjologicznych Êcie˝kach i dzi´ki której zdecydowa∏am si´ szu-
kaç efektywnych metod rozwojowych.
Ciàg∏e poszukiwania coraz doskonalszych sposobów na efektywnà nauk´
skierowa∏y mojà uwag´ na bogatà literatur´ dotyczàcà wspó∏czesnych badaƒ
nad mo˝liwoÊciami ludzkiego umys∏u. To w∏aÊnie ksià˝ki Toniego Buzana: Pa-
mi´ç na zawo∏anie , Rusz g∏owà , Podr´cznik szybkiego czytania 6 ; Katarzyny Goz-
dek-Michaelis: Supermo˝liwoÊci Twojego umys∏u 7 ; Gordona Drydena, Jeanette
Vos i Karla E. Dambacha: Rewolucja w uczeniu ; Sheili Ostrander i Lynn Schroe-
der: Superlearning 2000 8 i inne, a tak˝e wymiana doÊwiadczeƒ podczas licznych
spotkaƒ z osobami zajmujàcymi si´ wspieraniem rozwoju dzieci i m∏odzie˝y
przekona∏y mnie do wykorzystania najnowszych metod.
Chcia∏abym przytoczyç porównanie tradycyjnej metody uczenia si´ i przy-
spieszonego uczenia (na podstawie ksià˝ki K. Gozdek-Michaelis Supermo˝liwo-
Êci Twojego umys∏u ).
Podstawà przyspieszonego uczenia si´ jest integracja pó∏kul mózgowych
i synteza, podczas gdy uczenie tradycyjne bazuje na jednej dominujàcej pó∏ku-
li i analizie. W przyspieszonym uczeniu si´ nacisk jest po∏o˝ony na rozwijanie
umiej´tnoÊci myÊlenia, a nie na akumulacj´ faktów jak w uczeniu tradycyjnym.
Dzi´ki zastosowaniu metod aktywizujàcych, wykorzystaniu ró˝nych êróde∏ wie-
dzy, uczeniu polisensorycznemu i uwzgl´dnieniu wszystkich typów uczenia si´
sam proces nabywania wiedzy przebiega bardziej harmonijnie i w mniejszym
stopniu stresotwórczo, a dobre wyniki mo˝e osiàgnàç ogó∏ uczniów.
4 I. J. Matiugin, Magia pami´ci, czyli ksià˝ka o tym, jak rozwinàç uwag´ i pami´ç w szkole podstawowej , Pi-
∏a 1998.
5 I. J. Matiugin, T. Askoczenska, I. Bonk, Jak rozwijaç pami´ç i uwag´ Waszego dziecka , Pi∏a 1997.
6 T. Buzan, Pami´ç na zawo∏anie , ¸ódê 2003; Rusz g∏owà , ¸ódê 2003; Podr´cznik szybkiego czytania ,
¸ódê 1999.
7 K. Gozdek-Michaelis, Supermo˝liwoÊci Twojego umys∏u. Jak si´ uczyç trzy razy szybciej? Warszawa 2002.
8 S. Ostrander, L. Schroeder, Superlearning 2000 , Warszawa 1997.
48
646941418.023.png 646941418.024.png 646941418.025.png 646941418.026.png 646941418.027.png 646941418.028.png 646941418.029.png 646941418.030.png 646941418.031.png 646941418.032.png 646941418.033.png 646941418.034.png 646941418.035.png 646941418.036.png 646941418.037.png 646941418.038.png 646941418.039.png 646941418.040.png 646941418.041.png 646941418.042.png 646941418.043.png 646941418.044.png 646941418.045.png
2.2. PRZYSPIESZONE UCZENIE SI¢ W PROFILAKTYCE I TERAPII
Jak widaç, metoda przyspieszonego uczenia si´ daje lepsze rezultaty ni˝
uczenie tradycyjne. Moim zamierzeniem jest wykorzystanie technik przyspieszo-
nego uczenia si´ w pracy z dzieçmi na zaj´ciach terapii pedagogicznej. G∏ównie
sà to sprawdzone przeze mnie w praktyce ró˝norodne elementy efektywnego
uczenia si´, niezb´dne w ca∏oÊci procesu terapeutycznego. Z uwagi na du˝à
atrakcyjnoÊç i niewàtpliwà skutecznoÊç tych elementów sà one akceptowane
przez dzieci i pomagajà w procesie przyswajania wiedzy.
Charakterystyka metody
Istotnymi elementami przyspieszonego uczenia si´ sà: wyg∏aszanie afirmacji,
wizualizacje, relaksacja, s∏uchanie muzyki, metody aktywizujàce, techniki zapa-
mi´tywania i koncentracji, sensorycznie bogaty wystrój wn´trza.
Afirmacje
Afirmacjami nazywamy zdania wypowiadane w celu wywo∏ania pozytyw-
nych zmian w nastawieniu do problemu. Stosowane systematycznie, przy odpo-
wiedniej koncentracji, powodujà wzrost wiary we w∏asne mo˝liwoÊci. Afirmacje
uczà te˝ eliminowania nadmiernej wewn´trznej krytyki i uruchamiajà mecha-
nizm pozytywnych myÊli. Zdanie b´dàce afirmacjà powinno zawieraç pozytyw-
nà treÊç dotyczàcà tego, czego si´ pragnie, i nale˝y je wypowiadaç w czasie te-
raêniejszym. Taka myÊl ma szans´ na przenikni´cie do ÊwiadomoÊci – staje si´
wtedy coraz bardziej wiarygodna i mo˝e zmieniç nastawienie do rzeczywistoÊci.
Bogactwo afirmacji mo˝na znaleêç w materia∏ach proponowanych przez ki-
nezjologi´ edukacyjnà (m.in. na kursie Gimnastyki Mózgu®). Podaj´ jeden przy-
k∏ad:
„Zmiany”. Usiàdê wygodnie. Nogi lekko zegnij w kolanach. Oddychaj swo-
bodnie. Raz jednà, raz drugà r´k´ wyciàgaj w gór´, jakbyÊ chcia∏ coÊ zerwaç, na-
st´pnie chwyç to i przyciàgnij do siebie. W tym czasie przeciwne do r´ki biodro
unieÊ, a ci´˝ar cia∏a oprzyj na drugim biodrze. (Wzrok skierowany ku górze, dla
aktywizacji pó∏kuli „j´zykowej”).
Afirmacje:
v Jestem otwarty na zmiany w moim ˝yciu, które rozwijajà mnie i przynoszà ko-
rzyÊci.
v Dzia∏am we w∏asnym, najlepszym interesie.
Powy˝sze zdania (afirmacje) wypowiedziane przez ucznia powoli, rytmicz-
nie, przy muzyce relaksacyjnej, majà na niego du˝y, pozytywny wp∏yw.
49
646941418.046.png 646941418.047.png 646941418.048.png 646941418.049.png 646941418.050.png 646941418.051.png 646941418.053.png 646941418.054.png 646941418.055.png 646941418.056.png 646941418.057.png 646941418.058.png 646941418.059.png 646941418.060.png 646941418.061.png 646941418.062.png 646941418.064.png 646941418.065.png 646941418.066.png 646941418.067.png 646941418.068.png 646941418.069.png 646941418.070.png 646941418.071.png
2. PREZENTACJA STOSOWANYCH METOD
Cz´sto uk∏adam afirmacje wspólnie z dzieçmi jako g∏ówne cele, na konkret-
nych zaj´ciach. Potem mogà byç utrwalane w domu. Oto przyk∏ady afirmacji
ustalanych podczas zaj´ç:
v Lubi´ si´ uczyç. Taka afirmacja – temat zaj´cia – mo˝e byç zastosowana pod-
czas realizacji zagadnieƒ dotyczàcych motywowania ucznia do wysi∏ku my-
Êlowego.
v Ksià˝ki sà ciekawe, dlatego ch´tnie je czytam. Zach´cenie do czytania lektur.
v Lubi´ i umiem pisaç listy. Afirmacj´ stosujemy podczas realizacji zagadnieƒ
komunikacji interpersonalnej, zwiàzanych z porozumiewaniem si´.
v Pi´knie mówi´, staram si´ dok∏adnie wymawiaç wszystkie s∏owa. Dzi´ki tej
afirmacji zach´camy uczniów do çwiczeƒ artykulacyjnych.
v Pracuj´ dok∏adnie, jestem skoncentrowany. Celem tej afirmacji jest regularne
wykonywanie çwiczeƒ na koncentracj´.
v Pisz´ poprawnie, znam zasady ortografii. Powtarzanie tej afirmacji przypomi-
na o stosowaniu zasad pisowni.
v Lubi´ swoich kolegów, mog´ na nich polegaç. Kolejna afirmacja przydatna
do realizacji zagadnieƒ zwiàzanych z porozumiewaniem si´.
v Moje prace sà bezb∏´dne, sprawdzam je dok∏adnie. Za pomocà tej afirmacji
kszta∏tujemy wra˝liwoÊç ortograficznà.
v Jestem zadowolona z siebie, pracuj´ wytrwale w domu. Afirmacjà tà zach´ca-
my do systematycznej i wytrwa∏ej pracy, powodujàc wzrost wiary we w∏asne
umiej´tnoÊci.
Wspólnie sformu∏owane zdania – cele uczniowie naklejajà na karty (za∏àcz-
nik 9).
Wa˝nym zadaniem afirmacji jest zmiana negatywnego myÊlenia ucznia o sa-
mym sobie. Dzieci cz´sto ca∏kowicie nie wierzà we w∏asne mo˝liwoÊci i piel´-
gnujà w sobie wewn´trznego „niedowiarka”, powtarzajàc: Ja tego na pewno nie
umiem, matematyki nigdy si´ nie naucz´, zawsze robi´ wszystko êle itp. Regular-
ne wyg∏aszanie afirmacji pomaga zmieniç takie myÊlenie. Wystarczy stworzyç
pewien nawyk i w okreÊlonych sytuacjach, trzymajàc si´ za „punkty pozytywne”
(znane z Gimnastyki Mózgu®), wypowiadaç afirmacje.
Afirmacje mogà okazaç si´ pomocne zw∏aszcza w wypadku, gdy dziecko jest
pe∏ne niepokoju i l´ków, na przyk∏ad w wyniku traumatycznego prze˝ycia, fobii.
W takiej sytuacji ustalamy wspólnie z dzieckiem pozytywne zdanie, które stanie
si´ dla niego na pewien czas afirmowanà myÊlà. Zdanie to uczeƒ powinien po-
wtarzaç (w myÊlach lub g∏oÊno) kilkakrotnie w ciàgu dnia lub wtedy, gdy poczu-
je l´k. Mo˝na zaleciç równie˝ trzykrotne powtórzenie tego zdania przed snem
50
646941418.072.png 646941418.073.png 646941418.075.png 646941418.076.png 646941418.077.png 646941418.078.png 646941418.079.png 646941418.080.png 646941418.081.png 646941418.082.png 646941418.083.png 646941418.084.png 646941418.086.png 646941418.087.png 646941418.088.png 646941418.089.png 646941418.090.png 646941418.091.png 646941418.092.png 646941418.093.png 646941418.094.png 646941418.095.png 646941418.002.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin