Z Pińska w świat - matura próbna 2005 - odp - PP.pdf - Testy maturalne - games4you

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ZADAŃ Z ARKUSZA I

Zadanie sprawdzające rozumienie czytanego tekstu Z Pińska w świat.

Model zawiera przewidywane odpowiedzi. Odpowiedzi ucznia mogą przybierać różną formę

językową, ale ich sens musi być synonimiczny wobec modelu . Oceniając pracę ucznia, należy

stosować punktację z modelu.

Uwaga: za pełną odpowiedź przyznaje się maksymalną liczbę punktów, za niepełną –

wskazaną w rubryce „punkty cząstkowe”. Nie należy przyznawać połówek punktów.

Za brak odpowiedzi lub odpowiedź błędną nie przyznaje się punktów.

zadania

Projektowana odpowiedź

Maksymalna

liczba punktów

Punkty

cząstkowe

Oba akapity są rodzajem wprowadzenia, ( sygnalizują porządek

i główne wątki wypowiedzi); określają bohatera przez usytuowanie

kulturowe).

– brak odparcia przewidywanych zarzutów

(kontrargumentów); uznanie dla pisarstwa Ryszarda

Kapuścińskiego.

– sytuacja laudacji;

za jeden element odpowiedzi – 1 punkt

W akapitach: 9., 10., 11.(dopuszcza się wskazanie akapitów 6.,

7.)

punkt przyznajemy już za wskazanie dwóch akapitów.

Cecha: od szczegółu do ogółu.

Przejawy:

np.: precyzja w kreśleniu szczegółów; zdolność dostrzeżenia

losu konkretnego człowieka; dokładna znajomość realiów

opisywanego kraju;

trafność uogólniających sądów; umiejętność komentowania

historii; przenikliwość i celność sądów

Np.:

Sztuka jest arystokratyczna.

Kultura może być masowa,

sztuka nigdy.

Sztuka – to arystokracja

kultury.

Sztuka nie jest dla wszystkich,

Kultura może być dostępna

dla wszystkich, sztuka nie

(jest dostępna dla

przygotowanych do jej

odbioru).

za pełną

odpowiedź

za wskazanie

dwóch

przykładów –

1 pkt

lub

(za wskazanie

jednego

przykładu

i poprawną

jego

interpretację) –

1 pkt

Księgarnie upodabniają się

do piekarń: chcą mieć tylko

świeży towar.

Gonią za nowościami, jak

gdyby o wartości książki

stanowił fakt, że dopiero co

została wydana ( ironicznie).

Fanatycy to ludzie

pozbawieni słuchu .

Fanatycy to ludzie głusi na inne

przekonania i sądy.

W akapicie 12. znajduje się odpowiedź na pytanie z akapitu 4.

(dopuszcza się określenie związku między treścią tych

akapitów) za odpowiedź dopuszczalną – 1p .

10.

Istotą poprawnej odpowiedzi jest interpretacja słów: „ albo

zginiemy z nienawiści, albo uratujemy się, szukając

porozumienia”.

Dopuszcza się cytat.

11.

Dziennikarstwo to sposób na życie, poczucie misji, pasja,

utożsamianie się z zawodem, ponadprzeciętna uczciwość i

etyczne postępowanie.

12.

Istotą poprawnej odpowiedzi jest myśl, że reportaż dociera do

ludzi nieczytających literatury pięknej.

13.

Rodzaj wrażliwości etycznej; ponadprzeciętna wrażliwość na

zło.

14.

Nazwa środka: powtórzenie (anafora)

Określenie funkcji: np.: pozwala podkreślić niezwykłość

pisarstwa, wyliczyć zasługi pisarza, uzasadnić nadanie tytułu

doktora h.c.; rytmizuje zdanie.

Za nazwanie środka – 1punkt

Za określenie jego funkcji – 1punkt

15.

Informacje:

np.:

- urodzony w Pińsku

nad Prypecią,

- dziennikarz Sztandaru Młodych

- autor książek Heban, Lapidaria

(wystarczy jeden tytuł),

- publicysta, reporter, pisarz,

podróżnik, autor licznych

reportaży,

- otrzymał tytuł dr h.c.

na Uniwersytecie Wrocławskim,

- prowadził zajęcia ze studentami

na Uniwersytecie Wrocławskim

Opinie:

np.:

– jestautorytetem

literackim,

– jestautorytetem

etycznym,

– doskonaleoperuje

słowem,

– mauniwersalną siłę

oddziaływania.

Za odpowiedź

pełną

Za podanie

co najmniej

2 faktów

i 1 opinii.

Część II – pisanie w związku z tekstem literackim zamieszczonym w arkuszu

Temat 1. Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie załączonych fragmentów Pana

Tadeusza i Dziadów cz. III napisz, czym charakteryzowało się życie ludzi

w Rosji początku XIX wieku.

ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)

Punktacja:

Obraz Rosji we fragmencie Pana Tadeusza

1. Obraz Petersburga z punktu widzenia Telimeny (dystans autora).

0-1

2. Petersburg – metafora wielkiego świata.

0-1

3. Strach jako metoda sprawowania władzy:

0-1

np.:

a. reakcjaKozodusina

argumenty: (co najmniej 1 argument)

0-1

b. przerażenie czynownika,

c. czynownik musi się przyznać do winy, aby zmniejszyć karę.

4. Silne zhierarchizowanie:

0-1

np.:

a. uznanie przez czynownika absurdalnych sądów władzy,

b. podważenie przez czynownika sądu Wielkiego Łowczego uznane za zuchwalstwo.

5. Prawo (władza) służy bogatszym:

argumenty: (co najmniej 1 argument)

0-1

np.:

a. policmajster nie spełnia swej roli stróża prawa; on służy bogatszym, wyżej postawionym

społecznie ludziom,

b. kara zależy od łaski (niełaski) cara.

6. Protekcja i kontakty towarzyskie jako podstawa funkcjonowania społeczeństwa 0-1

argumenty: (co najmniej 1 argument)

0-1

np.:

a. Telimena jest pod opieką Kozodusina,

b. Kozodusin powołuje się na cara.

Obraz Rosji we fragmencie Dziadów

7. Petersburg z punktu widzenia narratora wszechwiedzącego.

0-1

8. Petersburg – metafora państwa, reżimu, samodzierżawia.

0-1

argumenty: ( co najmniej 1 argument )

0-1

np.:

a. kolejność miejsca na spacerze zależy od stopnia zajmowanego w dworskiej hierarchii,

b. postawa czynowników pokazuje funkcjonowanie carskiego systemu: kłanianie się

wyższym od siebie i pogardzanie niższymi,

10. Kult cara i dworu:

arguenty:

0-1

np.: porównanie spaceru dworu carskiego do procesji religijnej (car – pomazaniec boży,

sakralizacja władzy carskiej).

11. Ceremonialność życia dworskiego:

argumenty: ( co najmniej 1 argument )

0-1

np.: spacer stał się rodzajem ceremonii, udział w nim nobilituje, staje się obowiązkiem

towarzyskim. ( co najmniej 1 argument )

12. Cechy społeczeństwa – pycha, służalczość, snobizm:

0-2

argumenty: ( co najmniej 1 argument )

0-1

a. ludzieponoszą ofiary (marzną, chorują – suchotniczy kaszel), jednak potrzeba

zobaczenia dworu jest zbyt wielka, by się jej oprzeć,

b. zachowanieurzędnika idącego w rozpiętym futrze, żeby wszyscy widzieli jego

ordery.

Uwaga: jeżeli uczeń zauważy, np.: obecność porównań animalistycznych ( trzoda soboli ,

chód soboli , chód żuka, jak osy, jak skorpiony, pstre motyle, rumiane jak raki ), podkreślenie

argumenty: (co najmniej 1 argument)

0-1

9. Silne zhierarchizowanie:

0-1

np.:

umownej hierarchiczności struktury społecznej zaznaczone porównaniem do talii kart ( króle ,

damy, niżniki ), należy mu przyznać punkty z puli „szczególnych walorów pracy”.

13. Podsumowanie:

pełne: 4

np.: Mickiewicz satyrycznie (groteskowo) przedstawia stosunki panujące w carskiej Rosji

oraz postawy żyjących tam ludzi. System carski opiera się na biurokracji i

wszechogarniającym strachu, protekcji, układach towarzyskich. Ludzie są ofiarami systemu

albo tępymi wykonawcami rozkazów,

częścio e: (2)

np.: System społeczny w Rosji carskiej był autorytarny. Ludzie żyli w strachu, za wszelką

cenę starali się przypodobać władzy i donosili na siebie,

próba podsumowania:

(1)

np.: Lakoniczne stwierdzenie, że życie ludzi w Rosji początku dziewiętnastego wieku

opierało się na strachu i urzędniczej zależności.

Temat 2. Koncepcja ludzkiego losu w Chłopach Władysława Stanisława Reymonta.

Przedstaw temat, analizując wskazany fragment oraz wykorzystując znajomość

I tomu powieści.

ROZWINIĘCIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)

Punktacja:

1. Wstępne rozpoznanie fragmentu – hipoteza interpretacyjna: 0-1

np.: fragment ukazuje mentalność mieszkańców wsi (poglądy dotyczące istoty losu

ludzkiego, miejsca człowieka w świecie); fragment przedstawia zbiorową psychikę

mieszkańców wsi. (co najmniej 1 wskazanie).

2. Określenie kreacji narratora: 0-1

np.: narrator trzecioosobowy, („realistyczny obserwator”); narrator identyfikuje się

z poglądami chłopów (jest związany ze światem wsi; w narracji pojawia się dialektyzacja);

narrator nie informuje, kto mówi (nie ma imion bohaterów). (co najmniej 1 określenie).

3. Określenie sytuacji narracyjnej: 0-1

np.: wesele Boryny i Jagny Paczesiówny ( dopuszcza się: spotkanie sąsiedzkie ), które

odbywa się jesienią, kiedy dobiega końca cykl natury (spotkanie, będące okazją

do podsumowania minionego czasu); czas odpoczynku, będący czasem refleksji nad

życiem. (co najmniej 1 określenie).

Fragment

4. Odczytanie koncepcji ludzkiego losu:

0-10

np. :

a. człowiek jest istnieniem niesamodzielnym ( wszystko jest w Boskim ręku ),

b. życie ludzkie jest walką o byt, o swoje ( z garści nie popuszczaj ),

c. człowiek jest podatny na wpływy zła – szatana ( Zły rządzi światem ),

d. życie ludzkie jest nieustannym trudem,

e. ludziom towarzyszy poczucie utraty, tęsknota za nieokreśloną przeszłością ( drzewiej

nie tak bywało ),

f. konflikty ludzkie (powodowane przez egoizm, zachłanność, biedę) są nieuniknione,

g. człowiekowi towarzyszy poczucie nieuchronności śmierci,

h. człowiek wszystkie swoje nadzieje łączy z miłosierdziem Boskim,

i. człowiek nie jest w stanie przejrzeć wyroków Boskich,

j. należy żyć według przykazań Bożych,

k. człowiek, skazany na cierpienie, musi znosić swój los z pokorą,

l. nagroda za życie czeka w niebie,

m. szansę wytchnienia przynoszą człowiekowi święta (kompensacyjna rola obrzędu,

obyczaju),

n. człowiek odnajduje źródła otuchy w życiu we wspólnocie (w braterstwie, w życiu

w zgodzie z innymi, wyżaleniu się innym; w przebaczaniu innym, w przezwyciężaniu

zawziętości),

o. człowiek powinien żyć pełnią życia, intensywnie ( Jak pić, to już całą kwartą, .....masz

człowieku robotę? – pilno rób, kulasów nie żałuj i szczerze się przykładaj!).

5. Dostrzeżenie tonu refleksji nad ludzkim losem: ( uczeń może zauważyć, że jest

optymistyczna lub pesymistyczna (lub taka i taka), ale punkt przyznajemy, jeśli stwierdzenie

wynika z analizy).

0-1

I tom powieści

6. Odczytanie koncepcji ludzkiego losu:

0-6

np.:

a. ludzie podlegają zmienności pór roku i rytmowi prac na roli,

b. ludzki los jest określony przez porządek liturgiczno – obrzędowy,

c. człowiek jest zdeterminowany biologicznie (popęd seksualny, dziedziczone geny),

d. o powodzeniu w życiu decyduje natura – zdrowie, siły do pracy, młodość, np. los

Agaty), los małżeństwa Macieja: ( Jak stary młódkę bierze, diabeł się cieszy ...),

e. człowiek ma swoje miejsce w porządku społecznym (hierarchiczna struktura gromady

i rodziny),

f. człowiek jest ograniczony przez normy moralne akceptowane przez społeczność –

przekroczenie jest karane,

g. kultura stanowi drugą naturę człowieka,

h. los człowieka jest w powieści uwznioślony, wpisany w sferę mitu.

7. Wskazanie podstawowych kontekstów:

0-1

np.:

literackiego, biblijnego, filozoficznego (co najmniej 1 kontekst).

8. Podsumowanie:

pełne: (4)

np.: wskazanie zdeterminowania losu człowieka przez naturę, kulturę, religię, porządek

społeczny, porządek życia i śmierci; podkreślenie trudu ludzkiego życia; wskazanie

możliwości przezwyciężenia trudu egzystencji poprzez religijność, kultywowanie tradycji,

życie we wspólnocie z innymi ludźmi i całym światem.

częściowe : (2)

np.: człowiek należąc do świata natury i kultury, może w swoim życiu osiągać stan

równowagi wewnętrznej;

próba podsumowania:

(1)

np.: mieszkańcy wsi są zdeterminowani przez naturę.

Z Pińska w świat - matura próbna 2005 - odp - PP.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: