Wykład 5 (27.03.2009).doc

Narracja

Wysokoczuła taśma – głębia ostrości i wielopłaszczyznowe ujęcie. Dzięki temu możliwa była narracja syntetyczna charakteryzująca się dużym zaufaniem dla widza

Orson Welles, Obywatel Kane (1941)

Od końca lat 20stych stosowano jednoplanową inscenizację. W ramach jednego ujęcia mogło dziać się jednocześnie kilka istotnych sytuacji (stosowano redundancję).

Figury stylistyczne narracji filmowej:

(przejęły swoje nazwy z teorii literatury, mają także podobną konstrukcję)

1.     Powtórzenie

Obraz lub układ obrazów zostaje powtórzony. Często służy to znaczeniu symbolicznemu.

2.     Refren

Wielokrotne, rytmiczne powtórzenie w podobnych odcinkach czasu. Pełni funkcje rytmizacyjne.

3.     Synekdocha

Część zamiast całości, np. pokazanie wieży Eiffla, co oznacza Paryż.

4.     Antyteza

Zestawienie przeciwieństw, np.

·          charakterze plastycznym (wizualnym) – pokazanie zimy i lata

·          charakterze plastyczno – muzycznym  - pokazanie ślubu + muzyka marsza żałobnego.

5.     Eufemizm

Złagodzenie – stosowano je wtedy, gdy nie chciano pokazywać na ekranie czegoś, co mogłoby być zbyt szokujące. Dawniej forma ta była częściej stosowana (często dotyczyło to scen intymnych i brutalnych)

6.     Elipsa

Często łączy się z eufemizmem. To pominięcie pewnych elementów filmu (np. widzimy jak ktoś wyjeżdża do pracy, a za chwile widzimy go już w biurze). Czasami w filmie trudno jest odróżnić elipsę o eufemizmu (zlewają się).

7.     Metonimia

Zamiennia. Ma na calu zastąpienie jednego elementu innym elementem pozostającym z nim w uchwytnej zależności. Np. Pokazanie zdejmowania butów w sypialni (zbliżenie na buty) zastępuje pokazanie aktu seksualnego.

8.     Hiperbola

Przesadnia. W latach 90tych nastąpiła m.in. hiperbolizacja przemocy w filmie.

gore / smuff-movie – to filmy zakazane od lat 70tych. Były to filmy początkowo filmy dokumentalne (świr zabijał przed kamerą człowieka i potem to rozpowszechniał). Później były to też filmy fabularne.

9.     Peryfraza

Omówienie. Trudno czasem w filmie odróżnić peryfrazę od metonimii. Dotyczy ona czasami emocji, mówienia o uczuciach (stosowanie filmowego ekwiwalentu uczuć). Przyjmuje funkcję bezpośrednią – zamiast cos pokazać słyszymy omówienie tego.

10. Metafora

Metafora filmowa często myli się z symbolem. Zestawiane s tutaj dwa obrazy, które dzięki temu zestawieniu tworzą nowe znaczenie, a którego pojedynczo nie posiada żaden z nich.

11. Symbol

Prezentowany obraz zyskuje nowe znaczenie (znaczenie naddane), ale bez zestawiania dwóch obrazów.

12. Parabola (przypowieść)

To rozbudowany do roli narracyjnej symbol. Z reguły to jakaś prosta opowieść, która zyskuje dodatkowe znaczenie.

Gatunek filmowy

(Genologia filmu)

Początkowo przypisywano filmowi cechę ścisłego pokrewieństwa z literaturą. Teoria filmu zaczęła rodzić się już w latach 30stych XX wieku, ale w Polsce rozwój filmoznawstwa rozpoczął się ok. 1966 roku. W wielu dziedzinach początkowo sięgano do teorii literatury. Podobnie więc jak w literaturze możemy podzielić film na gatunki i rodzaje literackie.