Owady Polski, tom I - ebook.pdf - Przyroda - romek367

gwałciciela, które gromadzą się w ich genitaliach i dołą-

czają do ładunku własnych plemników wprowadzanych

do krwi samicy.

Kiedy wiele lat temu fotografowałem, używając najgorszego

możliwego materiału fotograficznego, ORWO UT 20,

kopulujące dziubałki gajowe, Anthocoris nemorum , nie

domyślałem się, że oto dokumentuję stadium „wojny płci”,

w którym samica jest górą. Oczywiście figuratywnie to

samiec siedzi na samicy. Ale tak jakoś bokiem… Przodkowie

dziubałków brutalnie wlewali plemniki do jamy ciała samicy.

Procesy kontradaptacyjne u samic doprowadziły do powstania

na ich prawym boku wtórnego kanału kopulacyjnego, który

doprowadza plemniki do jajników bez kontaktu z hemolimfą

Zajadkowate (Reduviidae)

– „zabójcze robaki”

Zajadkowate (Reduviidae) to pluskwiaki zdecydowanie

drapieżne, napadające na inne owady i bezwzględnie

je wysysające. Po angielsku nazywają się assassin bugs .

Wspominam angielską nazwę , bo kiedyś rozbawiła

mnie pokazywana w telewizji polska wersja językowa

filmu BBC o ćmach i motylach, której autor prawdo-

podobnie nie wiedział, że w języku angielskim istnieją

swoiste nazwy przyrodnicze i tłumaczył tekst komen-

tarza ze słownikiem (małym!) na kolanach. Opuncję

przetłumaczył więc jako „kłującą gruszkę”, rusałkę

pokrzywnika jako „małego motylka o żółwiej skorup-

ce”, pluskwiaki z rodziny zajadkowatych natomiast

właśnie jako „zabójcze robaki”. Skąd te „robaki”?

Dla angielskiego zoologa bug to pluskwiak. Słowo to

jednak zrobiło karierę w języku potocznym jako „małe

zwierzę, bezkręgowiec, owad”, czyli coś, co po polsku

nazywa się robakiem, chociaż dla zoologa robak to

zwierzę o wyraźnym przodzie i tyle ciała, wielki wyna-

Upodobanie w mrówkach: a – południowoamerykański

zajadkowaty umie, jak widać, zwabić i wypić nawet cały bukiet

mrówek; b – ciekawe, czy podobne skłonności przejawia

srogoń Rhinocoris annulatus , który także wysysał mrówkę

w towarzystwie innych mrówek

116

Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment

pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytaæ ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj .

Niniejsza publikacja mo¿e byæ kopiowana, oraz dowolnie

rozprowadzana tylko i wył¹cznie w formie dostarczonej przez

NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym mo¿na

nabyæ niniejszy tytuł w pełnej wersji . Zabronione s¹

jakiekolwiek zmiany w zawartoœci publikacji bez pisemnej zgody

NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania siê jej

od-sprzeda¿y, zgodnie z regulaminem serwisu .

Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie

internetowym e-booksweb.pl .

tą kłujką wychyloną do przodu. Zajadkowatych pełno

jest w tropikach. Niektóre przedziwne, o wydłużonych

częściach ciała i dziwnych strukturach na przedpleczu.

Kiedyś, przebywając w Indiach, natknąłem się na liściu

jednej z roślin na takiego dziwacznego zajadkowatego.

Próbowałem go ładnie uwiecznić na filmie, ale kame-

ra proponowała mi najmniejszą z możliwych przesłon

i tzw. podbicie, co sugerowało niedobór oświetlenia.

Podejrzewałem jakąś awarię w systemie pomiaru świat-

ła przez kamerę. Niedługo później dowiedziałem się, że

w momencie moich zmagań z kamerą i przedstawicielem

zajadkowatych trwało właśnie zaćmienie słońca, o czym

nie wiedziałem, a czego też nie zauważyłem przez war-

stwę monsunowych chmur. Tak to przedstawiciel zajad-

kowatych kojarzy mi się od tamtej pory z zaćmieniem

słońca.

Ciekawe, że niektóre spotykane przeze mnie w krajach

tropikalnych zajadki miały na końcu kłujki całe konglome-

Zajadka domowa, Reduvius personatus : a–b – dorosły owad,

który przyleciał wrześniowej nocy do mojego biurka;

c–d – larwa zajadki „opanierowana” pyłem

lazek ewolucji. My sami jesteśmy robakami, zwłaszcza

w pozycji leżącej!

Owe „zabójcze robaki”, czyli zajadkowate, to często

pluskwiaki pokaźne, z wyłupiastymi oczami i łukowa-

Spokrewnione z zajadkowatymi zażartkowate (Nabidae).

Zażartkowate mają też łukowato wygiętą kłujkę i też nadziewają

na nią owady, ale chyba nie mają zdolności wydawania dźwięku.

Na zdjęciu portret zażartki drzewnej, Himacerus apterus

117

Zażartka drzewna szerzy spustoszenie wśród mszyc

Tego spotkałem na poboczu drogi koło Janowa Lubelskiego.

Była to dorodna samica, siedząca na pąku dzikiego goździ-

ka i wypijająca właśnie uskrzydloną samicę mrówki z rodza-

ju hurtnica, Lasius . Przy samicy kręciły się zaniepokojone

inne mrówki, a niektóre podchodziły do kłujki wiele razy

na niebezpieczną odległość. Niestety, jak to bywa w takich

wypadkach, nie mogłem wtedy zostać dłużej przy srogoniu

i mrówkach, żeby zobaczyć, jak rozwinie się sytuacja.

Innym przedstawicielem „robaków zabójców”, który

tym razem sam mnie odwiedził, była zajadka domowa,

Reduvius personatus . Była wyjątkowo ciepła, wrześniowa

noc. Zajadka wleciała przez otwarte okno i usiadła na biur-

ku koło klawiatury komputera, w którą zajadle klikałem.

Zajadka to owad tak duży, że nie mógł ujść mojej uwagi.

Posiedziała chwilę i zaraz wlazła na grzbiet książki leżącej

na biurku, wystartowała z trudem i poszybowała w drugą

część pokoju. Jakoś jej później nie znalazłem. Dopiero gdy

znikła, przypomniałem sobie, że zajadki ponoć donośnie

skrzypią, kiedy ktoś je złapie. Robią to w nietypowy sposób,

pocierając kłujką o rzeźbioną bruzdę na przedpiersiu. Za

kilka dni miałem okazję sprawdzić te rewelacje, ponieważ

znalazłem w jednej z gablot z różnymi okazami owadów

raty martwych mrówek. Czyżby dysponowały jakąś takty-

ką zwabiania mrówek do wysysanej ofiary, co skutkowało

tworzeniem się coraz większych grup martwych, wyssanych

owadów? Zaczątek podobnego konglomeratu widziałem

u naszego srogonia, Rhinocoris annulatus . Srogonie są plus-

kwiakami ciepłolubnymi i dobrze się czują na nagrzanych

słońcem kwiatach i liściach, gdzie polują na różne owady.

Zażartka Nabis flavomarginatus : a–b – na koszyczku złocienia;

c – targająca martwą ofiarę, larwę rośliniarki nabitą na kłujkę;

d – żerująca na zwłokach larwy

118

właśnie zajadkę na szpilce. Była tak zdezelowana, że bez

skrupułów oderwałem przednie nogi, aby odsłonić przed-

piersie. Istotnie, rzeźbiony dołek był! Następnym razem,

gdy zajadka wyląduje obok mojej klawiatury, nie daruję:

musi zaskrzypieć, żeby odzyskać wolność!

Na wydawaniu dźwięków i dużych rozmiarach ciała

nie kończy się lista osobliwości zajadki domowej. Larwy!

Te są dopiero oryginałami! Wszystkie stadia larwalne mają

lepkie włoski, do których przykleja się kurz. Taki kamuflaż

z kurzu pomaga im prawdopodobnie być niewidzialnymi

dla ptaków albo gryzoni, a może też dla swoich ofiar.

Larwy, szczególnie młodsze, wyglądają jak grudka kurzu

albo jak owad w grubej panierce. Naprawdę osobliwie!

Tasznikowate (Miridae)

– bogactwo dla

zaawansowanych

Galeria 12 wybranych z 260 gatunków pluskwiaków z rodziny

tasznikowatych (Miridae): a – ścięga, Miris striatus ; b – Globiceps

spheagiformis ; c – Pantilius tunicatus ; d – Deraeocoris ruber ;

e – D. ruber , inna forma kolorystyczna; f – Mecomma ambulans ;

g – ozdobnik malinowiec, Adelphocoris seticornis ; h – Dryophilocoris

flavoquadrimaculatus ; i – Orthops campestris ; j – Pilophorus

cinnamopterus ; k – Capsodes gothicus ; l – Closterotomus biclavatus

Na dobrą sprawę pluskwiaki z rodziny tasznikowatych

(Miridae) są do siebie podobne: średnie rozmiary, mniej lub

bardziej wyciągnięte ciało, spiczasta głowa, kłujka podgięta

do dołu, brak przyoczek, skłonności do przebywania na rośli-

nach… Wszystko byłoby dobrze, tylko ta ich liczba – 260 kra-

119

Owady Polski, tom I - ebook.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: