11-03-Zurawie zurawiki dzwigi windy suwnice.pdf

(138 KB) Pobierz
Żurawie, żurawiki, dźwigi,
windy, suwnice
11.3
W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdź na:
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten zawiera minimum wymagań, jakie należy spełnić dla zapewnienia
bezpieczeństwa podczas eksploatacji urządzeń mechanicznych do transportu pionowego
materiałów i ludzi.
Standard ten:
zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
oraz wewnętrznych
uregulowań Skanska S.A.
Każdy proces produkcji budowlanej wymaga podnoszenia oraz przenoszenia ładunków
i pracowników w ograniczonym zasięgu. Operacje te możliwe są dzięki zastosowaniu
różnego rodzaju urządzeń transportu bliskiego, takich jak: żurawie, żurawiki, dźwigi,
windy i suwnice. Żurawiki oraz windy to nazwy potoczne. W literaturze fachowej
żurawiki są zaliczane do grupy żurawi, a windy do dźwigów osobowych lub osobowo
– towarowych. Urządzenia te są uznawane za maszyny mogące stwarzać szczególne
zagrożenia ze względu na prawdopodobieństwo upadku z wysokości lub przygniecenia
transportowanych materiałów i ludzi, dlatego większość z nich podlega dodatkowym
kontrolom i odbiorom wykonywanym przez inspektorów Urzędu Dozoru Technicznego.
Aby prace na budowie realizowane z wykorzystaniem urządzeń transportu bliskiego
przebiegały bezpiecznie, niezbędne jest zastosowanie minimalnych wymagań określonych
w niniejszym standardzie.
jest obligatoryjny dla
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne
praktyki podczas prac.
A. Wymagania ogólne dla urządzeń
transportu bliskiego
wymagane przy określonych położeniach
wysięgnika lub wózka na wysięgniku.
6. W przypadku innego niż określone
przez wytwórcę zastosowania urządzeń
transportu bliskiego należy uzyskać zgodę
jednostki dozoru technicznego.
7. Każde urządzenie transportu bliskiego
powinno posiadać „Dziennik konserwacji”
prowadzony przez konserwującego,
w którym odnotowywane są wszystkie
wykonywane czynności.
8. Bardzo popularne na budowach
samochody samowyładowcze, potocznie
nazywane HDS-ami, to również urządzenia
transportu bliskiego, podlegające dozorowi
technicznemu oraz wymagające od osób je
obsługujących posiadania specjalistycznych
uprawnień.
9. W tabeli określono formy dozoru
technicznego, terminy badań
okresowych i doraźnych kontroli oraz
przeglądów konserwacyjnych urządzeń
transportu bliskiego wykorzystywanych
w budownictwie (Rys. 1).
10. Urządzenia transportu bliskiego
wyposażone w aparaty elektryczne powinny
być dodatkowo poddawane pomiarom
rezystancji nie rzadziej niż raz na dwa
lata, gdy są eksploatowane w warunkach
normalnych oraz nie rzadziej niż raz na
rok, gdy są eksploatowane w warunkach
szczególnych.
1. Urządzenia transportu bliskiego powinny
być utrzymywane w stanie zapewniającym
ich sprawność techniczną, stosowane
zgodnie z instrukcją i przeznaczeniem
oraz obsługiwane i konserwowane przez
przeszkolone osoby.
2. Urządzenia transportu bliskiego
podlegające dozorowi technicznemu
mogą być wykorzystywane na budowie
tylko wówczas, gdy posiadają dokumenty
upoważniające do ich eksploatacji,
wystawione przez Urząd Dozoru
Technicznego.
3. Każde urządzenie podlegające dozorowi
technicznemu powinno posiadać
sześciokątną, zieloną naklejkę Urzędu
Dozoru Technicznego, informującą
o terminie kolejnego badania.
4. Dokumentacja techniczno-ruchowa
lub instrukcja obsługi oraz dokument
dopuszczenia danego sprzętu do eksploatacji,
a także dokument upoważniający operatora
do obsługi sprzętu powinny być zawsze
dostępne w miejscu pracy urządzenia.
5.
Urządzenia transportu bliskiego powinny
być wyposażone w tablice informujące
o dopuszczalnych udźwigach – również
w przypadku udźwigów zmiennych, dla
których powinny być podane udźwigi
Wersja 1.0
1
Standard 11.3
812912988.072.png 812912988.083.png 812912988.094.png
B. Żurawie
roboczą, określającą zależności pomiędzy
parametrami określonymi w pkt. B3.
5. Charakterystyka robocza może być
podana w formie wykresów lub w formie
tabelarycznej.
6. Charakterystyka robocza powinna
znajdować się w kabinie żurawia, aby być
w każdej chwili do dyspozycji operatora.
7. Pracę żurawia charakteryzują następujące
właściwości:
• cykliczność tj. praca przerywana,
polegająca na kolejnym powtarzaniu
cykli roboczych
• zmienność obciążeń i prędkości
• przestrzenny układ ruchów roboczych
• zmienność parametrów roboczych
• udział w układzie technologicznym
ciągu transportowego.
8. Najpoważniejszymi w skutkach są awarie
i wypadki żurawi spowodowane:
• utratą stateczności, czyli przewróceniem
się żurawia
• przekroczeniem wytrzymałości żurawia
• porażeniem prądem elektrycznym.
9. Wszystkie awarie i wypadki związane
z pracą żurawi mają przyczyny występujące
oddzielnie lub łącznie:
• błędy operatora w sterowaniu
• niewłaściwe wykorzystywanie żurawia,
niezgodne z jego przeznaczeniem
i możliwościami
• oddziaływanie otoczenia m.in. ludzi,
innych urządzeń, żywiołów.
10. Żurawie wieżowe powinny być montowane,
eksploatowane i obsługiwane zgodnie
z instrukcją producenta przez osoby
posiadające odpowiednie uprawnienia
i kwalifi kacje.
11. W przypadku pracy na dwie lub więcej
zmiany, na każdą z nich powinien być
wyznaczony inny dźwigowy.
12. Dla każdego żurawia powinna zostać
założona „Książka dyżurów”, do której
dźwignicowy każdej zmiany wpisuje uwagi
o stanie żurawia i jego urządzeniach.
1.
W zależności od głównych cech
konstrukcyjno – użytkowych rozróżniamy
następujące rodzaje żurawi:
stacjonarne – ustawione na stałe
w jednym miejscu
przenośne – przystosowane
konstrukcyjnie do przenoszenia na
różne miejsca pracy i ustawiane na stałej
podstawie lub na przystosowanych do
tego specjalnych podwoziach
przewoźne – mające podwozia, dzięki
którym mogą być przemieszczane na
krótkie odległości
pokładowe – zainstalowane na
pokładach statków
samojezdne – z własnym napędem
jazdy i niezależnym źródłem zasilania,
dzięki czemu mogą swobodnie zmieniać
miejsca i stanowiska pracy
szynowe – poruszające się po własnych
torach szynowych
pływające – zainstalowane na
specjalnych jednostkach pływających
(pontonach).
2.
Praca żurawi polegająca na przemieszczaniu
ładunków w pionie i poziomie jest
wykorzystywana w następujących rodzajach
robót:
• przeładunek
• montaż
• transport w ramach procesów
wytwórczych
• transport pomocniczy.
3.
Podstawowymi parametrami roboczymi
żurawia są:
• udźwig
• wysięg
• wysokość podnoszenia
• kąt obrotu
prędkości robocze: podnoszenia, zmiany
wysięgu, obrotu, jazdy.
4.
Dokumentacja techniczno-ruchowa
żurawia zawiera jego charakterystykę
Termin i rodzaj
badania
Forma dozoru
technicznego
– okresowe
Terminy przeglądów
konserwacyjnych
Urządzenia Transportu Bliskiego
doraźne
kontrolne
o udźwigu do 2000 kg
uproszczony
-
-
żurawie z napędem
ręcznym
co 90 dni
o udźwigu powyżej
2000 kg
co 3
lata
ograniczony
-
żurawie samojezdne, żurawie wieżowe,
szybkomontujące żurawie przewoźne, żurawie
szynowe, żurawie przenośne o udźwigu
powyżej 3200 kg
pełny
co rok
-
co 30 dni
żurawie przenośne pozostałe, żurawie
przewoźne inne niż szybkomontujące i żurawie
stacjonarne
co 2
lata
ograniczony
-
co 60 dni
dźwigi budowlane to warowo-osobowe
pełny
co rok
-
co 30 dni
co 2
lata
dźwigi budowlane towarowe
ograniczony
-
co 30 dni
suwnice ogólnego przeznaczenia z napędem
ręcznym
co 2
lata
ograniczony
-
co 90 dni
suwnice ogólnego przeznaczenia z napędem
innym niż ręczny
pełny co 2 lata - co 30 dni
suwnice specjalnego przeznaczenia pełny co rok - co 30 dni
Rys. 1 Formy dozoru technicznego, terminy badań kontrolnych oraz przeglądów konserwacyjnych urządzeń transportu bliskiego
2
812912988.105.png 812912988.001.png 812912988.012.png 812912988.022.png 812912988.025.png 812912988.026.png 812912988.027.png 812912988.028.png 812912988.029.png 812912988.030.png 812912988.031.png 812912988.032.png 812912988.033.png 812912988.034.png 812912988.035.png 812912988.036.png 812912988.037.png 812912988.038.png 812912988.039.png 812912988.040.png 812912988.041.png 812912988.042.png 812912988.043.png 812912988.044.png 812912988.045.png 812912988.046.png 812912988.047.png 812912988.048.png 812912988.049.png 812912988.050.png 812912988.051.png 812912988.052.png 812912988.053.png 812912988.054.png 812912988.055.png 812912988.056.png 812912988.057.png 812912988.058.png 812912988.059.png 812912988.060.png 812912988.061.png 812912988.062.png 812912988.063.png 812912988.064.png 812912988.065.png 812912988.066.png 812912988.067.png 812912988.068.png 812912988.069.png 812912988.070.png 812912988.071.png 812912988.073.png 812912988.074.png 812912988.075.png 812912988.076.png 812912988.077.png 812912988.078.png 812912988.079.png 812912988.080.png 812912988.081.png 812912988.082.png 812912988.084.png 812912988.085.png 812912988.086.png 812912988.087.png 812912988.088.png 812912988.089.png 812912988.090.png 812912988.091.png 812912988.092.png 812912988.093.png 812912988.095.png 812912988.096.png 812912988.097.png 812912988.098.png 812912988.099.png 812912988.100.png 812912988.101.png 812912988.102.png 812912988.103.png 812912988.104.png 812912988.106.png 812912988.107.png 812912988.108.png 812912988.109.png 812912988.110.png 812912988.111.png 812912988.112.png 812912988.113.png 812912988.114.png 812912988.115.png 812912988.002.png 812912988.003.png 812912988.004.png 812912988.005.png 812912988.006.png 812912988.007.png 812912988.008.png 812912988.009.png 812912988.010.png 812912988.011.png 812912988.013.png 812912988.014.png 812912988.015.png
 
13. Dla każdego żurawia powinna być
założona „Książka kontroli”, do której
należy wpisywać wyniki wszystkich badań
konstrukcji i urządzeń żurawia.
14. Jeżeli drzwi kabiny żurawia znajdują się na
wysokości powyżej 0,3 m – nad pomostem,
przy kabinie powinny być zainstalowane
schodki lub stałe drabinki z poręczami
ułatwiającymi wejście.
15. Operator żurawia powinien mieć możliwość
sterowania urządzeniem i obserwacji
miejsca realizacji prac z pozycji siedzącej.
16. Operator żurawia powinien mieć możliwość
opuszczania kabiny w każdym roboczym
położeniu żurawia.
17. W okresie zimowym w kabinie żurawia
powinna być zapewniona temperatura
nie niższa niż 15˚C, a w okresie letnim
temperatura w kabinie nie powinna
przekraczać temperatury zewnętrznej.
18. W przypadku pracy żurawi w warunkach
kolizyjnych (zachodzące na siebie promienie
żurawi, występujące budynki) konieczne
jest przygotowanie dodatkowej instrukcji
określającej zasady bezpiecznej pracy
(Rys. 2, 3) .
19. W przypadku użycia żurawi do podnoszenia
ludzi, należy uzyskać zgodę dozoru
technicznego na takie wykorzystanie
urządzenia oraz opracować dodatkową
instrukcję określającą techniczne
i organizacyjne środki zapewniające
bezpieczeństwo (Rys. 4) .
20. W przypadku pracy żurawia z pojemnikiem
do betonu, wyposażonym w podest dla
operatora pojemnika, należy spełnić
wymagania określone w punkcie B17,
a dodatkowo ciężar podnoszonego ładunku
nie może przekraczać 85% dopuszczalnego
udźwigu żurawia w całym zakresie jego
zasięgu.
21. Jeżeli ładunek ma być równocześnie
podnoszony przez dwa lub więcej żurawi,
należy przygotować dodatkową instrukcję
określającą zasady prac tych urządzeń
(Rys. 5) .
C. Działania przed rozpoczęciem robót
1.
Podstawą do rozpoczęcia prac
z wykorzystaniem urządzeń transportu
bliskiego jest dokonanie Oceny Ryzyka
dla Zadania oraz opracowanie Instrukcji
Bezpiecznego Wykonywania Robót (IBWR)
dla konkretnego zadania, w którego
realizacji mają uczestniczyć urządzenia.
2.
Wszyscy pracownicy uczestniczący
w realizacji prac z wykorzystaniem
urządzeń transportu bliskiego powinni być
za pisemnym potwierdzeniem, zapoznani
w zakresie BHP z zatwierdzoną przez
kierownika budowy IBWR oraz Oceną
Ryzyka dla Zadania.
Rys. 2 Warunki kolizyjne
żurawi
3.
Operatorzy urządzeń transportu
bliskiego powinni posiadać odpowiednie
predyspozycje zdrowotne, potwierdzone
orzeczeniem lekarza medycyny pracy.
4.
Przed rozpoczęciem prac należy sprawdzić
zgodność uprawnień operatora z klasą i typem
urządzenia, na którym będzie pracował.
5.
Operatorzy urządzeń transportu bliskiego
powinni przed przystąpieniem do pracy
dokładnie zapoznać się z ich dokumentacją
techniczno-ruchową lub instrukcją obsługi.
Rys. 3 Warunki kolizyjne
żurawi
6.
Wszystkie urządzenia transportu bliskiego,
każdorazowo przed rozpoczęciem
pracy oraz w przypadku zmiany osoby
obsługującej powinny być sprawdzone
pod względem sprawności technicznej
i bezpieczeństwa użytkowania.
7.
Operator urządzenia dźwigowego
i sygnalista powinni ustalić znaki
sygnalizacyjne, którymi będą się
komunikować i sposób prowadzenia prac.
8.
Należy wyznaczyć strefę niebezpieczną,
do której wstęp będą miały wyłącznie
przeszkolone i upoważnione osoby.
Rys. 4 Kosz do transportu
ludzi
9.
W przypadku stwierdzenia usterek, które
mogłyby uniemożliwić właściwą obsługę
urządzenia transportu bliskiego, operator
ma obowiązek odmówić jego uruchomienia
i zgłosić ten fakt bezpośredniemu
przełożonemu.
Wersja 1.0
Rys. 5 Podnoszenie ładunku dwoma żurawiami
3
Standard 11.3
812912988.016.png 812912988.017.png 812912988.018.png 812912988.019.png 812912988.020.png
D. Działania w trakcie i po zakończeniu robót
16. Po zakończeniu pracy należy ustawić
urządzenie w miejscu przeznaczonym na
postój. Miejsce to powinno posiadać twardą
i poziomą powierzchnię – bez przeszkód
i być ulokowane z dala od ruchu pieszych
i pojazdów.
17. Po zakończeniu prac operator powinien
podnieść hak do położenia górnego,
złożyć wysięgnik, ustawić dźwignie i koła
sterowe w położeniu zerowym, wyłączyć
główny wyłącznik w kabinie, zabezpieczyć
urządzenie przed samoczynną jazdą
i dostępem osób postronnych.
1. Prace z wykorzystaniem urządzeń
transportu bliskiego muszą być
wykonywane przy udziale minimum dwóch
pracowników: dźwigowego i hakowego.
2. Poziome przemieszczanie ładunków
urządzeniami transportu bliskiego powinno
odbywać się na wysokości nie mniejszej niż
1 m nad przedmiotami znajdującymi się na
drodze przenoszonego ładunku.
3. Operator urządzenia transportu bliskiego,
który nie jest w stanie obserwować całej
drogi, jaką pokonuje ładunek, powinien
pozostać w stałym kontakcie z hakowym
kierującym ładunkiem (Rys. 6) .
4. Komunikacja pomiędzy operatorem
a hakowym powinna odbywać się przy
wykorzystaniu łączności radiowej (walkie-
talkie) lub poprzez ustalone sygnały
dźwiękowe, świetlne lub ręczne.
5. W przypadku stwierdzenia w trakcie pracy
uszkodzenia obsługiwanego urządzenia
należy je bez zwłoki unieruchomić i odłączyć
dopływ energii – jeżeli urządzenie go posiada.
6. Haki i zawiesia przeznaczone do
przemieszczania ładunków powinny mieć
wyraźnie zaznaczoną nośność maksymalną
oraz spełniać wymagania określone
w przepisach dotyczących systemu oceny
zgodności.
7. Haki zawiesi należy zakładać na uchwyt
w taki sposób, aby nogi haków były
skierowane na zewnątrz, a nie do środka.
8. Dopuszczalne obciążenie robocze zawiesi
dwu – i wielo cięgnowych powinno być
uzależnione od kąta wierzchołkowego
pomiędzy cięgnami (45° – 90%, 90° – 70%,
120° – 50%) (Rys. 7) .
9. Jeżeli przy przemieszczaniu ładunków
zachodzi możliwość wysunięcia się zawiesia
z gardzieli haka, należy stosować haki z
urządzeniem zamykającym.
10. Szczegółowe wymagania dotyczące haków
i zawiesi zawiera standard szczegółowy
„11.4 Montażowy sprzęt pomocniczy: haki,
zawiesia, trawersy, stężenia montażowe” .
11. Szczegółowe wymagania dotyczące
porozumiewania się operatora z hakowym
zawiera standard szczegółowy „11.5 Znaki
i sygnały bezpieczeństwa. Hakowi
i sygnaliści” .
12. Operator jest zobowiązany przenosić ciężary
jedynie przy pionowym zawieszeniu haka.
13. Operator nie powinien wykonywać
gwałtownych zmian kierunku obrotu
wysięgnika żurawia z równoczesnym
opuszczaniem lub podnoszeniem ciężarów.
14. Operator nie powinien oddalać się od
włączonego urządzenia. Może to zrobić
dopiero po wcześniejszym wyłączeniu
głównego wyłącznika i zamknięciu kabiny
na klucz.
15. W przypadku zidentyfi kowania w miejscu
prowadzonych prac napowietrznych
linii elektroenergetycznych należy
zachować minimalne odległości oraz
postępować zgodnie ze standardem
szczegółowym „4.4 Prace w sąsiedztwie
linii elektroenergetycznych” .
Rys. 6 Podnoszenie ładunku
w strefi e niewidocznej dla
operatora
E. Zabrania się:
1. Operowania urządzeniami transportu
bliskiego przez osoby nieposiadające
stosownych kwalifi kacji.
2. Zatrudnienie dźwigowych ponad 8 godzin
na dobę.
3. Eksploatacji urządzeń bez ważnego
dopuszczenia Urzędu Dozoru
Technicznego.
4. Eksploatacji urządzeń transportu bliskiego
na niestabilnym podłożu.
5. Eksploatacji urządzeń transportu bliskiego
na zewnątrz pomieszczeń w czasie burzy
i przy wietrze przekraczającym 10 m/s.
6. Eksploatacji maszyn niesprawnych
technicznie.
7. Wyłączania lub blokowania wyłączników
krańcowych.
8. Przeciążania wysięgnika ponad
dopuszczalne, maksymalne obciążenia.
9. Podnoszenia przedmiotów o nieznanej masie.
10. Przebywania osób pod wysięgnikiem
w czasie podnoszenia i przemieszczania
konstrukcji zawieszonej na haku.
11. Przenoszenia materiałów i wyrobów
bezpośrednio nad ludźmi lub nad kabiną
kierowcy.
12. Przebywania osób w trakcie pracy
urządzeń transportu bliskiego pomiędzy
obiektem budowlanym a urządzeniem.
13. Podnoszenia zakleszczonych lub
przymarzniętych przedmiotów.
14. Wykorzystywania urządzeń do wyrywania
słupów.
15. Wykorzystywania urządzeń do
przeciągania pojazdów i wagonów
kolejowych.
16. Przenoszenia ludzi na haku, chwytaku lub
transportowanym ciężarze.
17. Przebywania osób w kabinie pojazdu
dostarczającego rozładowywane materiały
w trakcie ich wyładunku.
18. Pozostawiania zawieszonego elementu
w czasie przerwy lub po zakończeniu prac.
19. Podnoszenia ładunku przy ukośnym
położeniu liny.
20. Łączenia odcinków zawiesi i lin za pomocą
wiązań, splotów itp. oraz wykonywania
jakichkolwiek innych napraw.
21. Instalowania dodatkowych lamp
oświetleniowych na konstrukcjach
urządzeń.
22. Dokonywania napraw i konserwacji
urządzeń podczas ich pracy.
Rys. 7 Dopuszczalne
obciążenie robocze
4
812912988.021.png 812912988.023.png 812912988.024.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin